!7": ZORG 'EHANDICAPTENZORG )NKOOPBELEID,ANGDURIGE :ORG +LANTVERSIE
De inkoop van gehandicaptenzorg in 2015 1 Als het nodig is heb je recht op langdurige zorg. Denk aan thuiszorg, verblijf in een verpleeg- of verzorgingshuis, vormen van geestelijke gezondheidszorg of verblijf bij een zorgaanbieder voor gehandicaptenzorg. Dat geldt voor alle inwoners van Nederland. Die zorg noemen we AWBZ-zorg (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten). Elke werkende Nederlander betaalt elke maand een premie voor deze zorg. Er zijn in Nederland 32 zorgkantoren die de AWBZ-zorg regelen. Elk zorgkantoor krijgt van de overheid een bepaald geldbedrag. Daarvan moeten zij voor alle inwoners van de regio genoeg zorg inkopen. Menzis koopt AWBZ-zorg in voor alle inwoners van de regio s Arnhem, Groningen en Twente. Veranderingen in de zorg Er gaat de komende jaren veel veranderen in de zorg. Nog niet alles is duidelijk op het moment dat het inkoopbeleid voor 2015 is gemaakt. Een deel van de zorg gaat uit de AWBZ. Een deel gaat naar de zorgverzekeraars en een ander deel naar de gemeenten. Er moet nog besloten worden of de Wet langdurige zorg (Wlz) in de plaats komt van de AWBZ. Toch gaat de uitvoering van zorg door. Zorgkantoren maken daarover afspraken met klantorganisaties en met zorgaanbieders. De voorwaarden en regels moeten in het hele land zoveel mogelijk hetzelfde zijn. Wij willen samen met zorgaanbieders kijken hoe we dat kunnen verbeteren. We moeten eraan wennen dat de overheid niet alle zorg meer regelt. Je mag zelf een oplossing regelen voor je zorg. Wanneer je zelf een oplossing kunt bedenken dan past die vaak ook beter bij jouw leefsituatie en wensen. We zouden vaker hulp kunnen vragen aan mensen in de eigen omgeving, zoals familie en vrienden. Als zorgkantoor vinden we het belangrijk dat zorgaanbieders ook op die manier werken. Dat ze de klant ondersteunen in het realiseren van eigen wensen. - De afspraken daarover worden opgeschreven in het zorgplan (ondersteuningsplan). Dat maakt de zorgaanbieder samen met de klant en/of zijn vertegenwoordiger. De wensen van de klant zijn het belangrijkste. - Het zorgplan wordt minimaal twee keer per jaar met de klant besproken. Wanneer hij daarbij ondersteuning nodig heeft, moet de zorgaanbieder dat regelen. Veranderingen in afspraken en ondersteuning worden opgeschreven in het zorgplan. - Ook is belangrijk dat er gewerkt wordt volgens de afspraken in het zorgplan en dat je samen kijkt of de wensen ook zoveel mogelijk ingevuld worden. Zorgaanbieders moeten ervoor zorgen dat er goede en deskundige medewerkers zijn. Dat wil zeggen dat ze de juiste opleiding hebben gevolgd en op de hoogte blijven van de ontwikkelingen in de zorg. De dagbesteding moet aansluiten bij de wens van de klant. Ook daar is het werken aan de doelen in het zorgplan van de klant heel belangrijk. Zorgthema s in 2015 Als zorgkantoren hebben we 9 thema s gekozen die we belangrijk vinden voor de gehandicaptenzorg. We beschrijven vooral de zaken die voor de klant belangrijk zijn. Het complete inkoopbeleid is te vinden op de website van het zorgkantoor http://www.menziszorgkantoor.nl/inkoopbeleid2015 1 Geschreven door Menzis Zorgkantoren voor klanten in de AWBZ Gehandicaptenzorg en de cliëntenraden. Menzis Klantversie Inkoop AWBZ 2015 Gehandicaptenzorg 1/4
1. Administratieve werkzaamheden verminderen Regels en papierwerk zijn soms noodzakelijk. We betalen met z n allen veel geld en dat moet goed besteed worden. Te veel administratie is niet nodig. Daarom gaan zorgkantoren op veel punten hetzelfde werken, waardoor het voor zorgaanbieders makkelijker wordt. 2. Kwaliteit In de gehandicaptenzorg is zorg op maat belangrijk. Het gaat om de kwaliteit van leven. Geen mens is hetzelfde. Dus iedereen heeft zijn eigen wensen en behoeftes. Het is belangrijk dat de zorgaanbieder daar rekening mee houdt. Zorgkantoren moeten zorg van goede kwaliteit inkopen en de kosten daarvan bewaken. We moeten klanten informeren over de kwaliteit die de zorgaanbieder geeft. Alle zorgaanbieders hebben samen een kwaliteitsbeleid opgesteld. Dat gebruiken we daarvoor. Er zijn drie punten belangrijk bij de kwaliteit van zorg: 1. Zorg moet voldoen aan goede sterke eisen. De zorg moet veilig zijn en aansluiten bij de beperkingen van de klant. Het moet worden uitgevoerd door goed opgeleide medewerkers. 2. De zorg is gericht op de wensen van de klant. De klant krijgt persoonlijke aandacht en alle benodigde informatie. 3. De kwaliteit van de zorg moet in verhouding staan met wat die zorg kost. De gegevens over kwaliteit moeten besproken worden met de cliëntenraden. Er kunnen dan afspraken gemaakt worden over verbeteringen. 3. Vernieuwing (Innovatie) Vernieuwing is nodig om nieuwe, slimme oplossingen te bedenken. Dat is nodig omdat er steeds meer mensen zorg nodig hebben, terwijl er minder personeel is in de zorg. Het ondersteunen van goede zorg en verbetering van mantelzorg of zelfzorg zal steeds belangrijker worden. Zorgkantoren vinden dat de zorgaanbieders vooral zelf actief moeten zijn in vernieuwen en stimuleren hen om van elkaar te leren. Zij kunnen beter een werkmethode of activiteit van een ander overnemen als dit goed werkt, dan het zelf opnieuw te bedenken. We willen graag dat door deze vernieuwing: klanten beter voor zichzelf kunnen zorgen en kunnen meepraten over de zorg die ze nodig hebben (eigen regie); klanten gezond zijn en energie hebben om het leven te leiden (vitaliteit); klanten de zorg krijgen, die alle zorgvragen behandelt (integrale zorg); klanten meer gebruik kunnen maken van mantelzorg; ook klanten met ingewikkelde zorgvragen ergens terecht kunnen en goed worden geholpen. 4. Zorg zolang mogelijk in eigen huis Mensen willen het liefst in hun eigen huis wonen. De overheid stimuleert dat ook. Bewoners met een laag ZZP (ZorgZwaartePakket VG 1 en 2) die nu in een instelling wonen, kunnen daar blijven wonen. Wanneer zij nu de zorg thuis krijgen, dan moeten ze in 2015 kiezen of ze alsnog naar een instelling willen verhuizen of in het vervolg de zorg krijgen van de gemeente (begeleiding) of de zorgverzekeraar (persoonlijke verzorging en verpleging). Als mensen een indicatie hebben voor verblijf in een zorginstelling kunnen ze ook kiezen om de zorg zelf te regelen met een persoonsgebonden budget (PGB). Of er kunnen afspraken gemaakt worden Menzis Klantversie Inkoop AWBZ 2015 Gehandicaptenzorg 2/4
met een zorgaanbieder die alle zorg levert in de woning van de klant. Dat noemen we een volledig pakket thuis (VPT). We willen samen bekijken of dat ook kan wanneer mensen veel zorg en ondersteuning nodig hebben. 5. Moeilijk plaatsbare klanten Er bestaat een kleine groep klanten binnen de gehandicaptenzorg waarvoor moeilijk een goede plek te vinden is om te wonen, doordat ze verschillende problemen hebben. De zorgkantoren willen graag dat er wordt samengewerkt tussen alle partijen om deze klanten te helpen. We willen weten hoe groot die groep is en wat er nodig is om die problemen op te lossen. We gaan daar in sturen. In een aantal zorgkantoorregio s is het gebruikelijk om daarvoor regionaal cliëntoverleg met betrokken zorgaanbieders, het zorgkantoor en het CCE (Centrum van Consultatie en Expertise) te houden. Als er op regionaal niveau geen oplossing kan worden geboden wordt er met andere regio s samengewerkt. De wijze waarop de zorgaanbieder vorm geeft aan het thema moeilijk plaatsbare klanten is een gespreksonderwerp tussen zorgkantoor en zorgaanbieder. 6. Versterken eigen regie en participatie De zorgkantoren willen dat mensen zorg krijgen die aansluit bij hun doelen, wensen en mogelijkheden. De zorg aan de klant moet erbij helpen dat de klant het leven kan leiden dat hij wil. Voor sommige klanten is het moeilijk om zelf keuzes te maken. Wanneer hij daarbij de juiste begeleiding krijgt, dan vergroot dat ook zijn kwaliteit van leven. Zorgplan Wij vinden het belangrijk dat er geluisterd wordt naar de klant. Het zorgplan speelt daarbij een belangrijke rol. Daarin worden de afspraken tussen de klant en de zorgaanbieder opgeschreven. Het zorgplan wordt ook wel individueel begeleidingsplan, behandelplan of ondersteuningsplan genoemd. We horen van cliëntorganisaties en cliëntenraden dat nog niet overal klanten goed kunnen meepraten over hun zorgplan. Ook horen we dat medewerkers niet altijd werken zoals in het plan is afgesproken. Belangrijkste punten die genoemd worden zijn: er moet beter geluisterd worden naar de wensen van de klant. Ook moet de klant meer de kans krijgen om dingen te doen die hij goed kan; beter samen met de zorgverlener kijken wat je wilt bereiken en wie uit je eigen omgeving daarbij kan helpen; het taalgebruik moet veel begrijpelijker; de klant moet weten dat zijn zorgplan van hem is; het zorgplan mag geen dik boek zijn maar kort en duidelijk; bij het schrijven en bespreken van het zorgplan moet de klant hulp krijgen als hij dat wil. Meedoen in de maatschappij Ook mensen die langdurige zorg nodig hebben, moeten kunnen meedoen aan gewone dingen in het leven. Zoals naar de winkel gaan, sporten, mensen ontmoeten, enzovoort. Begeleiders moeten kijken wat de klant wil en welke mensen uit de omgeving van de klant hem daarbij kunnen helpen. Zorgaanbieders die in 2015 de eigen regie en mogelijkheden voor klanten verbeteren om mee te doen in de maatschappij, willen we daarvoor belonen. Hiervoor is het nodig dat de zorgaanbieder een onderzoek doet om te bepalen of de klant ook goed wordt ondersteund. Versterken positie cliëntenraad Wij vinden het belangrijk dat de klant betrokken is bij de manier waarop zorg wordt gegeven. Een van de manieren waarop de klant kan meepraten over de zorg in de zorginstelling is door en met de Menzis Klantversie Inkoop AWBZ 2015 Gehandicaptenzorg 3/4
cliëntenraad. Zorginkopers van het zorgkantoor gaan graag in gesprek met cliëntenraden om te praten over de zorg en om te horen of er dingen kunnen worden verbeterd. Zorgkantoren hebben samen met landelijke cliëntorganisaties een vragenlijst gemaakt voor de (centrale) cliëntenraad. We hopen dat zoveel mogelijk cliëntenraden deze willen invullen. De resultaten kunnen we gebruiken voor gesprekken of bijeenkomsten tussen het zorgkantoor en de cliëntenraden. Ook kunnen ze in een gesprek tussen zorgkantoor, zorgaanbieder en cliëntenraad worden gebruikt. Het invullen van de vragenlijst is niet verplicht. 7. Gezondheid, Vitaliteit en Welbevinden Een gezond leven leiden geeft je meer energie en maakt dat je je prettiger voelt. Daardoor kun je meer aan en heb je misschien minder zorg van een begeleider nodig. Maar voor mensen in de langdurige zorg is daar soms niet veel aandacht voor. De zorgkantoren willen dat de gezondheid en het geluk van klanten verbetert. Daarvoor kunnen zorgaanbieders plannen maken en activiteiten aanbieden die hierbij helpen. De aanbieder moet daar met de klanten over praten. En samen afspreken wat ze daarover in het zorgplan zetten. Programma s In de gehandicaptenzorg zijn al programma s gemaakt over gezond eten en drinken, over gebruik maken van muziek, over bewegen en hoe je omgaat met allerlei verslavingen. 8. Integrale benadering Zorgkantoren vinden dat (langdurige) zorg gericht moet zijn op de kwaliteit van leven. Sommige klanten hebben naast hun (verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke) beperking nog andere beperkingen. Bijvoorbeeld een gedragsprobleem of beperkingen doordat ze ouder worden of ziek zijn. Zorgaanbieders moeten dan met elkaar samenwerken, omdat zij niet alles alleen kunnen. Mantelzorg Niet iedereen, maar wel veel klanten hebben ouders, familieleden of kennissen die hen zoveel mogelijk helpen. We vinden het belangrijk dat zorgaanbieders hen die ruimte ook geven. Maar er mag niet teveel gevraagd worden van familie en vrienden. Wanneer er advies of ondersteuning nodig is, dan moet de zorgaanbieder de mantelzorgers helpen. 9. Doelmatigheid We moeten samen zorgen dat de zorg in Nederland voor iedereen bereikbaar is en betaalbaar blijft. Daar maken we met zorgaanbieders afspraken over. Zorgkantoren krijgen van de Rijksoverheid elk jaar een vast bedrag per regio. We willen dit geld zo goed mogelijk besteden. We willen het juiste bedrag betalen en goede zorg voor klanten regelen. Alleen zorg leveren is soms niet het goede antwoord op een zorgvraag. We willen dat er samen met de klant gekeken wordt naar de juiste oplossing voor het probleem. Dat kan voor elke klant weer anders zijn. Het zorgkantoor moet de zorgaanbieders beoordelen of zij goede kwaliteit bieden voor een redelijke prijs. We moeten klanten informeren over de prestaties van zorgaanbieders. In 2015 willen we een overzicht maken waarmee zorgaanbieders met elkaar vergeleken kunnen worden. Menzis Klantversie Inkoop AWBZ 2015 Gehandicaptenzorg 4/4