Beschermen & Versterken een aanpak die werkt Een veilige omgeving voor het kind
We beschermen het kind en versterken het gezin De verantwoordelijkheid voor de zorg voor kinderen die in hun ontwikkeling worden bedreigd, ligt sinds 1 januari 2015 bij gemeenten. Dat vraagt veel van alle betrokken partijen: gemeenten én organisaties in het jeugddomein. Ook De Jeugd- & Gezinsbeschermers levert hieraan een bijdrage. Wij ondersteunen gemeenten om hun taken op het gebied van jeugdzorg en jeugdhulp zo efficiënt en effectief mogelijk in te vullen. Met de gedegen aanpak van Beschermen & Versterken kan een maximaal resultaat worden geboekt. Dat is hard nodig in situaties waarin de veiligheid van het kind in het geding is en waarin sprake is van ernstige en complexe problematiek. In deze factsheet leest u hoe wij onze opdrachtgevers met de innovatieve integrale aanpak Beschermen & Versterken optimaal van dienst te kunnen zijn. Onze kerntaak en uitgangspunten Onze kerntaak is het beschermen van in hun ontwikkeling bedreigde kinderen en het versterken van gezinnen. Dat resulteert in drie uitgangspunten in onze aanpak (zie het onderstaande schema). Geen holle kreten, maar uitgangspunten die ons dagelijks handelen bepalen. Het zijn de toetsstenen voor ons functioneren in de praktijk. WE GAAN SÁMEN AAN DE SLAG: actieve rol gezin, familie en netwerk - het gezinsplan helpt gezin én kind - transparant en respectvol - praktisch en flexibel WE WAARBORGEN CONTINUÏTEIT IN DE BEGELEIDING: één contactpersoon per gezin - dichtbij de cliënt en met oog voor álle gezinsleden EEN VEILIGE OMGEVING VOOR HET KIND WE NEMEN VERANTWOORDELIJKHEID VOOR DE VEILIGHEID VAN HET KIND: kind centraal - risicomanagement inbegrepen - gegarandeerde snelheid - doorgaan tot het veilig genoeg is /de kans op recidive is verminderd - robuuste bescherming - lichte interventies waar het kan, zwaar waar het moet Onze kerntaak en uitgangspunten 2
Onze rol in het stelsel Zorg voor Jeugd Wij richten ons op het waarborgen van de veiligheid van kinderen en op het terugdringen van recidive van jongeren die delicten hebben gepleegd. Daarbij hebben wij oog voor alle gezinsleden en voor de ondersteuning die het eigen netwerk van het gezin kan bieden. Zodra ouders de regie weer kunnen overnemen én op voorwaarde dat de veiligheid van het kind voldoende is geborgd, treden wij terug. Daartoe werken wij zo dicht mogelijk bij het gezin, samen met ketenpartners en sluiten wij zoveel mogelijk aan bij de wensen en behoeften van het gezin. FOCUS OP VEILIGHEID worden niet alleen de signalen van onveiligheid als basis voor de begeleiding genomen. De aanwezige krachten en signalen van veiligheid zijn ook een belangrijk onderwerp tijdens gesprekken met gezinnen. Ook hierbij ligt de focus op het gezin en het netwerk daaromheen. De veiligheid van het kind kan uiteindelijk beter gewaarborgd worden in een goed functionerend gezin met een steunend netwerk. Door de Deltamethode, het handboek Jeugdreclassering en het handboek Voogdij te bundelen met elementen van Signs of Safety, focust de jeugden gezinsbeschermer op veiligheid en werkt ontwikkelingsgericht en oplossingsgericht. ONTWIKKELINGS- GERICHT Signs of Safety Delta JR Voogdij OPLOSSINGS- GERICHT Onze inhoudelijke basis Binnen Beschermen & Versterken hebben wij ervoor gekozen de Deltamethode, het handboek Jeugdreclassering en het handboek Voogdij te handhaven als basismethodieken. De (bedreigde) ontwikkeling en veiligheid van het kind staan daarbij centraal. De Deltamethode sluit goed aan bij de visie van De Jeugd- & Gezinsbeschermers, die ervan uitgaat dat de ontwikkeling van een kind wordt bepaald door de interactie met de omgeving. Gezin, familie en het sociale netwerk vervullen hierbij dus een cruciale rol. Aanvullend op deze basismethodiek is ons uitgangspunt dat het gezin en het eigen netwerk zelf een actieve rol spelen bij het oplossen van hun problemen. De rol van professionals is daarbij ondersteunend en faciliterend, zij stellen mensen in staat zelf te beslissen hoe hun problemen op te lossen. De inzet van De Jeugd & Gezinsbeschermers is er hierbij op gericht om jeugdbeschermings- en jeugdreclasseringsmaatregelen te voorkomen en/ of deze zo kort mogelijk te laten duren. Wij hebben belangrijke elementen van Signs of Safety toegevoegd aan de basismethodiek. Signs of Safety is een oplossings- en veiligheidsgerichte aanpak met veel aandacht voor de attitude van de jeugd- en gezinsbeschermer richting de betrokkenen, uitgaande van partnerschap. Hierbij De veiligheidsparaplu 3
Beschermen & Versterken Beschermen & Versterken is een integrale en oplossingsgerichte werkwijze. Deze aanpak wordt uitgevoerd door onze jeugd- en gezinsbeschermers met als focus de veiligheid van het kind, het voorkomen van delinquent gedrag van de jeugdige en het versterken van het gezin. Door de eigen kracht van het kind, het gezin en hun netwerk te benutten en te vergroten, wordt het beroep op langdurige en/of gespecialiseerde jeugdzorg teruggedrongen. Beschermen & Versterken wordt uitgevoerd in drie stappen: 3xA5 zigzag BJZ Drukwerk 2014.pdf 1 07/01/14 10:11 bepalen wat nodig is doen wat nodig is borgen wat nodig blijft Doortastend én bescheiden Onze aanpak vraagt van onze jeugd- & gezinsbeschermers een doortastende en toch bescheiden houding. Doortastend wanneer het gaat om de veiligheid van het kind en het bewaken van de ondergrens van een opvoedingssituatie die goed genoeg is. Bescheiden bij alles wat verder gaat dan deze ondergrens. Zij nemen de verantwoordelijkheden van de gezinsleden dus niet over. Zo werkt het gezag van de jeugd- & gezinsbeschermer als een hefboom voor veranderingen. De jeugd- en gezinsbeschermer streeft naar het versterken en activeren van de mensen rond het kind, breder dan de ouders. Familie, vrienden en kennissen, buren en buurtgenoten, ouders van vriendjes en vriendinnetjes, mensen via de school, mensen via het werk van ouders. Kortom, alle mensen die het belangrijk vinden dat het goed blijft gaan met het kind, vormen met elkaar een essentieel deel van de opvoedingssituatie. Door deze mensen te vragen mee te denken worden de krachten in de samenleving benut ten behoeve van kinderen. De aanpak in de praktijk 4
Certificering en kwaliteitsbewaking Wij borgen de aanpak Beschermen & Versterken in onze organisatie door certificering en kwaliteitsbewaking. Opdrachtgevers die met ons werken, vinden in ons een door de overheid gecertificeerde organisatie voor jeugdbescherming en jeugdreclassering. Al onze medewerkers zijn gecertificeerd voor de methodieken waarmee zij werken en zijn daarnaast geregistreerd in het beroepsregister voor de jeugdzorg. De Jeugd- & Gezinsbeschermers biedt zowel jeugdbescherming als jeugdreclassering, begeleiding van multiprobleemgezinnen in het vrijwillig kader én diensten als crisisinterventie en het onderzoeken van vermoedens van kindermishandeling. Het wettelijke normenkader vanuit de Jeugdwet of de Wet Herziening Kinderbeschermingsmaatregelen is daarbij leidend en vanzelfsprekend. Daarnaast vraagt Beschermen & Versterken voortdurend en intensief aandacht voor de professionele kwaliteit van onze jeugd- & gezinsbeschermers. Zij zijn voortdurend in ontwikkeling, onder meer via zogeheten learning communities, waarin medewerkers en ketenpartners met en van elkaar leren. Wat merken onze opdrachtgevers van Beschermen & Versterken? Wij richten ons op het ondersteunen van het lokale veld in situaties waarin dat echt nodig is. We sluiten direct aan bij lokale werkwijzen als 1 Gezin 1 Plan en Wrap around care. Onze meerwaarde zit in het geïntegreerd uitvoeren van de verschillende werkvormen van begeleiding, jeugdbescherming én jeugdreclassering. Onze mensen bepalen samen mét het gezin wat nodig is, schakelen het netwerk in en benutten zo de eigen kracht van gezinnen maximaal. Zo voorkomen wij vaak een ondertoezichtstelling of indicatie voor (dure) gespecialiseerde jeugdzorg. Wij investeren stevig in het ingrijpen in het vrijwillig kader en sluiten daarmee ook aan op de lokale jeugdhulp. Als ouders desondanks niet kunnen of willen doen wat nodig is om hun kind(eren) veilig te laten opgroeien, verzoeken wij de kinderrechter om hulpverlening verplicht te stellen. De jeugd- & gezinsbeschermer kan in dat geval het aanspreekpunt van het gezin blijven. Dat is prettiger voor het gezin en leidt zo blijkt uit onderzoek tot minder (lange) uithuisplaatsingen. Ons doel is onze interventies zo kort mogelijk te laten duren. Met als uitgangspunt: kort als het kan, lang(er) als het moet. Wij leveren gezinnen en opdrachtgevers dus maatwerk. Opdrachtgevers schakelen ons in bij de meest complexe situaties in de jeugdzorg. Het gaat veelal om niet-gemotiveerde jongeren en gezinnen met meer dan één probleem. Uiterst ingewikkelde materie, die een grote mate van expertise vereist. Expertise die De Jeugd- & Gezinsbeschermers de opdrachtgever biedt. Het is het resultaat van decennialange ervaring en van gecertificeerde en geregistreerde medewerkers die zich via gericht personeelsbeleid continu ontwikkelen. 5
Beschermen & Versterken: een aanpak die werkt! Waar het uiteindelijk om gaat, is het kind zelf. De eerste ervaringen laten zien dat Beschermen & Versterken winst oplevert in termen van voorkomen en uitstel van jeugdzorg in het gedwongen kader en minder indicaties voor gespecialiseerde zorg. Eigen onderzoek door De Jeugd- & Gezinsbeschermers heeft uitgewezen dat Beschermen & Versterken in 27 procent van de gezinnen leidt tot het voorkomen of het uitstellen van een dwangmaatregel en tot 24 procent minder beroep op specialistische jeugdzorg. Om een beter beeld te krijgen waardoor de resultaten van Beschermen & Versterken precies worden bereikt hebben wij bureau VanMontfoort gevraagd te onderzoeken wat de succesbepalende factoren zijn. In een kwalitatief onderzoek is een aantal zaken onder de loep genomen. Het onderzoek geeft ons nuttige inzichten in wat voor individuele zaken bepalend kan zijn voor het bereiken van resultaat met een gezin. Succesbepalende factoren in de werkwijze Beschermen & Versterken zijn in het kort: Netwerkoverleg met gezin/netwerk waarin de veiligheid van het kind in kaart wordt gebracht Oplossingsgerichte houding van de jeugd- en gezinsbeschermer Betrokkenheid van het netwerk bij controleren en nakomen van afspraken Samenwerking en collegiale toetsing tussen jeugd- en gezinsbeschermers onderling Niet alleen de medewerkers zijn enthousiast over de werkwijze, ook de gezinnen zijn tevreden over de begeleiding en beoordelen de betrokkenheid gemiddeld met een 7,8. Als een ondertoezichtstelling niet te voorkomen is, dan heeft De Jeugd- & Gezinsbeschermers een van de kortste gemiddelde looptijden in Nederland. Uit landelijk onderzoek blijkt dat de gemiddelde looptijd van een ondertoezichtstelling bij De Jeugd- & Gezinsbeschermers tot zo n 21 procent korter is dan het landelijk gemiddelde. Wilt u meer informatie over Beschermen & Versterken of andere diensten van De Jeugd- & Gezinsbeschermers? De Jeugd- & Gezinsbeschermers 088 777 80 00 info@dejeugdengezinsbeschermers.nl www.dejeugdengezinsbeschermers.nl Postbus 5247, 2000 CE Haarlem