Voorstraat 31, Wissenkerke 4491 EV Postbus 3, 4490 AA Wissenkerke Tel 14 0113 Fax 0113 377 300 Raadsvergadering d.d. 20-4-2017 Aan de Raad No. 9. Wissenkerke, 7-3-2017 Onderwerp: Vaststelling verordening leerlingenvervoer gemeente Noord-Beveland 2017 Voorstel/alternatieven Voorgesteld wordt om over te gaan tot vaststelling van de verordening leerlingenvervoer gemeente Noord-Beveland 2017 en het intrekken van de huidige verordening leerlingenvervoer gemeente Noord-Beveland 2009. Inhoud aanvraag/aanleiding ambtshalve besluit Per 1 augustus 2014 is de Wet passend onderwijs van kracht geworden. Per 1 januari 2015 zijn de (vernieuwde) Participatiewet, Jeugdwet en Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in werking getreden. De wetgever legt in deze wetten de verantwoordelijkheid voor hun maatschappelijk functioneren bij de burgers. Dit heeft gevolgen voor het leerlingenvervoer. De Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft de modelverordening leerlingenvervoer aangepast als gevolg van de invoering van de Wet passend onderwijs. Dat vonden we een goed moment om de verordening leerlingenvervoer van de gemeenten in de Oosterschelderegio tegen het licht te houden. De ambtenaren leerlingenvervoer van de gemeenten in de Oosterschelderegio hebben daarom namens deze zeven gemeenten een werkgroep geformeerd. Het streven was om de diverse verordeningen leerlingenvervoer zo veel mogelijk gelijk te trekken, behoudens (gemeentelijke) accenten. Wettelijke grondslag Wet passend onderwijs 1
Inhoud extern advies De wetswijzigingen maken een aanpassing van de modelverordening leerlingenvervoer noodzakelijk. Tevens is de modelverordening vereenvoudigd. Hieronder de aandachtspunten: De regeling (bedoeld wordt de verordening) moet rekening houden met de van ouders redelijkerwijs te vergen inzet. Leerlingen die voortgezet speciaal onderwijs volgen, kunnen slechts aanspraak maken op een vervoersvoorziening als zij wegens hun handicap op ander vervoer dan openbaar vervoer zijn aangewezen, dan wel vanwege hun handicap niet zelfstandig van openbaar vervoer gebruik kunnen maken. U wordt voorgesteld om op dit punt af te wijken van de modelverordening en een tegemoetkoming van de kosten openbaar vervoer en fietsvervoer mogelijk te blijven maken. Het doel is de leerling zo snel mogelijk zelfstandig te laten reizen, aansluitend bij zijn capaciteiten. Hierbij worden maatwerk en combinaties van vervoersvormen passend ingezet. Daarnaast worden ouders en school actief betrokken bij het zelfredzaam maken van hun kind. Vanuit het gedachtegoed van de eigen verantwoordelijkheid en het bevorderen van de zelfstandigheid, wordt meer op de eigen kracht van kinderen, jongeren en ouders ingezet. Het niet meer vergoeden van tegemoetkoming openbaar vervoer en fietsvervoer zou namelijk negatief kunnen uitwerken op het bevorderen van zelfstandigheid. De indeling van de oude modelverordening volgde de drie onderwijswetten, te weten de Wet op het primair onderwijs (Wpo), de Wet op de expertisecentra (Wec) en de Wet op het voortgezet onderwijs (Wvo). Deze indeling wordt verlaten en vervangen door een indeling die de tweedeling van de samenwerkingsverbanden passend onderwijs volgt, namelijk voor primair onderwijs (1) en voortgezet onderwijs (2). Hoewel instellingen voor het speciaal onderwijs van de clusters 1 en 2 niet zijn aangesloten bij een samenwerkingsverband passen zij toch in het model, wanneer onderscheid wordt gemaakt tussen primair en voortgezet onderwijs, dat leerlingen op deze instellingen volgen. Het oude model kende een afzonderlijke titel voor gehandicapte leerlingen. De bepalingen voor deze leerlingen zijn in het nieuwe model geïntegreerd in de overige artikelen. De toevoeging van het ondersteuningsplan, artikelen 1h en 3, wordt niet opgenomen. Hierdoor vervalt de verplichting voor het college het ondersteuningsplan te betrekken bij een aanvraag of te beredeneren waar deze niet wordt betrokken. Het ondersteuningsplan heeft geen wettelijke basis. Het weglaten van het ondersteuningsplan betekent dat de dichtstbijzijnde school gehanteerd kan blijven worden. Een openbaar vervoer-tegemoetkoming en fietstegemoetkoming (zonder begeleiding) voor vso-leerlingen (voortgezet speciaal onderwijs) is mogelijk gemaakt door artikel 17 lid 4 toe te voegen. Tevens is hier een afstandsgrens van 6 km opgenomen. 2
Het college heeft de mogelijkheid bij extreme calamiteiten, waarbij de veiligheid van vervoer of medepassagiers in het gedrang komt, een leerling tijdelijk of voor de rest van het schooljaar de toegang van het aangepast vervoer te ontzeggen op grond van het nieuw toegevoegde artikel 24. Waar bij het oude model sprake was van een indeling in titels, is de nieuwe modelverordening ingedeeld in paragrafen. Naar verwachting voorkomt deze naamgeving verwarring. De indeling is als volgt: Paragraaf 1: Algemene bepalingen, zoals de omschrijving van de gebruikte begrippen, bepalingen omtrent de dichtstbijzijnde toegankelijke school en bepalingen omtrent de aanvraagprocedure. Paragraaf 2: Bepalingen voor het vervoer van leerlingen van scholen voor primair onderwijs. Onder deze paragraaf vallen ook de bepalingen voor de berekening van het drempelbedrag en de draagkrachtafhankelijke bijdrage. Deze bijdragen gelden alleen voor ouders van leerlingen die scholen voor basisonderwijs en (voor zover het gaat om het drempelbedrag) scholen voor speciaal basisonderwijs bezoeken. Paragraaf 3: Bepalingen voor het vervoer van leerlingen van scholen voor voortgezet onderwijs. Paragraaf 4: Het weekeinde- en vakantievervoer. Deze bepalingen gelden alleen voor leerlingen van het (voortgezet) speciaal onderwijs. Paragraaf 5: Slotbepalingen, zoals de zogenaamde hardheidsclausule en bepalingen omtrent de inwerkingtreding. In het oude model wordt steeds gesproken van bekostiging van de kosten. Dit is in het nieuwe model waar mogelijk vervangen door het begrip vervoersvoorziening, dat omschreven wordt in artikel 1. Onder dit begrip wordt ook verstaan vervoer dat de gemeente verzorgt of doet verzorgen. Zo wordt voorkomen dat ouders in alle gevallen een bekostiging in geld kunnen vragen. Leerlingen die door hun psychische handicap niet zelfstandig van het openbaar vervoer gebruik kunnen maken, hebben recht op een vervoersvoorziening, als tenminste aan de andere voorwaarden van de verordening wordt voldaan. In de artikelen 11, eerste lid onder b, 12, eerste lid onder d, 14, vijfde lid, 15, zesde lid, 17, eerste lid en 18, eerste lid onder d is lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke handicap vervangen door: lichamelijke, verstandelijke, zintuiglijke of psychische handicap. Bij enkele gemeenten zijn er in de oude verordening afwijkende bepalingen die niet terug komen in de nieuwe verordening, dit om de verordening leerlingenvervoer van de Oosterschelderegio op elkaar af te stemmen. Bij onze gemeente is in de huidige verordening een verschil opgenomen ten opzichte van de nieuw vast te stellen verordening. De hoogte van de eigen bijdrage dient te worden bepaald op basis van de zone-indeling. In de huidige verordening leerlingenvervoer worden de kosten van één zone (de kosten van een jeugdkaart met één ster) in rekening gebracht bij leerlingen die onderwijs volgen op een school voor speciaal basisonderwijs (SBO). In de nieuw vast te stellen verordening worden twee of meer zones (de kosten van een 3
jeugdkaart met twee sterren) in rekening gebracht bij leerlingen die onderwijs volgen op een school voor SBO. Het drempelbedrag is een vast bedrag, ondanks dat er meerdere zones kan worden gereisd. De hogere eigen bijdrage wordt opgelegd bij nieuwe aanmeldingen vanaf het schooljaar 2017-2018. Voor leerlingen die nu al gebruik maken van het leerlingenvervoer geldt een overgangsregeling. Deze is opgenomen in de verordening onder artikel 25. De VNG heeft ons geïnformeerd over de nieuwe bedragen voor het schooljaar 2016-2017. Dit naar aanleiding van de jaarlijkse indexering. De VNG informeerde ons ook altijd over de kosten van de abonnementen van het openbaar vervoer (OV). Dit ten behoeve van het vaststellen van het drempelbedrag (de eigen bijdrage). Sinds 1 januari 2013 is er voor de bepaling van het drempelbedrag geen landelijk geldende richtlijn meer. Voor de provincie Zeeland zijn wel tarieven vastgesteld voor onder meer de regionale abonnementen. U wordt voorgesteld om de verordening aan te passen aan de jaarlijkse indexering. Het betreft: * De inkomensgrens in artikel 23. De inkomensgrens wordt 25.200 (was 24.750). * De kosten voor openbaar vervoer zoals bedoeld in artikel 23. Dit leidt tot een drempelbedrag van 521,50, gebaseerd op desbetreffende kosten (was 515,50). * De draagkrachtafhankelijke eigen bijdrage in artikel 24, in het derde lid. De bedragen worden jaarlijks door het college van b en w aangepast en vastgesteld. Naast de gewijzigde verordening zijn we bezig om beleids- en uitvoeringsregels voor de Oosterschelderegio op te stellen. Deze bieden verduidelijking, richtlijnen en uniformiteit voor zowel de ouders, uitvoerende ambtenaren en andere betrokkenen. Beleids- en uitvoeringsregels zijn geen verplichting en vormen zodoende geen beletsel voor het vaststellen van deze gewijzigde verordening. Momenteel zijn deze beleids- en uitvoeringsregels nog niet gereed. Wij leggen deze separaat ter informatie dan wel ter besluitvorming aan u voor, zodra ze voltooid zijn. In de bijlagen is de verordening leerlingenvervoer gemeente Noord-Beveland 2017 terug te vinden met daarbij ook een leeswijzer van de wijzigingen van de oude naar de nieuwe verordening leerlingenvervoer. Resultaat horen Wij stellen voor om akkoord te gaan met voorgestelde wijzigingen en de nieuwe verordening leerlingenvervoer gemeente Noord-Beveland 2017 vast te stellen. Belangenafweging N.v.t. 4
Motivering Jaarlijks worden de ouders geïnformeerd via een begeleidende brief bij het aanvraagformulier, onder meer over de gewijzigde eigen bijdrage en de inkomensgrens. De verordening zal vervolgens volgens de wettelijke grondslagen worden gepubliceerd. In mei 2017 worden de aanvraagformulieren voor het leerlingenvervoer schooljaar 2017-2018 aan ouders verstuurd. Het betreft kinderen die nu gebruik maken van het leerlingenvervoer. In de zomerperiode worden de ingediende aanvragen beoordeeld. De tussentijdse aanvragen worden beoordeeld op grond van de in de verordening gestelde termijn. Financiële gevolgen Het leerlingenvervoer is een wettelijke regeling met een open eind karakter. De hoogte van de kosten wordt bepaald door het aantal leerlingen dat gebruik moet maken van de regeling. De inning van de eigen bijdragen gebeurt via de afdeling financiën bij het Samenwerkingsverband Oosterschelderegio (SWVO), waar administratieve afwikkeling van het leerlingenvervoer is ondergebracht. Mogelijke risico s De gebruikelijke bezwaar- en beroepsmogelijkheden staan open, nadat een besluit op een aanvraag voor leerlingenvervoer, via de beschikkingsbrief bekend is gemaakt. Behandeld in informatieve raadsvergadering d.d. 6 april 2017. 5