BATTLEFIELD INTERNET. Presentatie KIVI, 26 september 2017 Arjen Holtzer,

Vergelijkbare documenten
VP-Anylink De super dongle voor een snelle en betrouwbare mobiele breedbandverbinding

SD-WAN, de nieuwe IT- Infrastructuur. Een functionele en technische uitleg waarom SD-WAN zo populair is.

Software defined networking. Wout van Bruchem en Roy Dusink 5 februari 2016

De Enterprise Security Architectuur

Revisie geschiedenis. [XXTER & KNX via IP]

Automated Networks, IaaS en SaaS

Aerohive WiFi-netwerken

Trends in de Campusinfrastuctuur. In samenwerking met Stratix

Zet de volgende stap in bedrijfsinnovatie met een Open Network Environment

Bring it To The Cloud

Aerohive WiFi-netwerken

Zes must-haves voor application delivery in hybride en multicloudomgevingen

Technische architectuur Beschrijving

Netwerkvirtualisatie implementeren in VMware-omgevingen met NSX

MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE. Presentatie voor NFO overleg oktober 2018 Toon Norp

Intelligent Gebouw. Relatie met de technische infrastructuur. Heerlen, 15 december 2009 Architect Technische Infrastructuur

Vergroening Kennisnet Cloud

STORAGE AUTOMATION IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE

Welkom. Wilbert Leenders

Sim as a Service. Veilig en betrouwbaar beheer op afstand van systemen via M2M datacommunicatie

De Nationale Wasstraat (NaWas)

IoT in perspectief geplaatst. Herman Tuininga

Van Small Business Server naar Cloud Small Business Services. Uw vertrouwde Small Business Server in de cloud

Beheer van IP telefonie diensten 12 december 2008

LIPSS LIPSS LIPSS LIPSS Inhoud van de presentaties. Inhoud van de presentaties. De sprekers. DOEL & RESULTAAT voor U

Draadvrije communicatie voor de campus(gebruikers)

5G: Technologische en maatschappelijke ontwikkelingen

Virtual Desktop Infrastructure Een alternatief SBC concept? Jacco Bezemer

Het draadlozeinternet of Things en het spectrum. Ir. Tommy van der Vorst NFO, 2 februari 2017

Dienstbeschrijving KPN IP-VPN. Een dienst in KPN ÉÉN

Cloud Computing: Met HPC in de wolken Ron Trompert

Cloud Services Uw routekaart naar heldere IT oplossingen

mobiel; Security; desktop; mobile; netwerken; migratie; Kostenbesparing; virtualisatie; datacenter; efficiency

Vast Mobiel Innovatieve communicatie. Informatiebijeenkomst huidige & toekomstige aanbesteding 18 mei 2017

HighDensity Netwerken Rapid Deployment Op iedere locatie de gewenste informatie met een gebiedsdekkend netwerk

Internet of Things in perspectief geplaatst. Herman Tuininga. Oktober 10, 2017

SMART SUSTAINABLE BUILDINGS NEED SMART PLATFORMS

Security bij de European Registry for Internet Domain Names

Bijzondere ICT voor bijzondere zorg

Het nieuwe werken nu ook voor zware grafische gebruikers


Fors besparen op uw hostingkosten

IoT kennen we nu wel, maar welke technologie gebruiken we waar!

Intelligent Bridge 2.0 (i-bridge)

Zakelijk VoIP bellen met Hosted VoIP via Koelewijn MKB-support ICT. Wat is Hosted VoIP? De voordelen van Hosted VoIP

Het kiezen van juiste protocollen

Remote instrumentation

HPC CLOUD INTRODUCTIE. Jan$Bot,$SURFsara$ 15$oktober$2015$

X2com en MikroTik Case study nieuw core-netwerk

De Peering 'boodschappenlijst' Ing Jan C. Hoogenboom 9 maart 2005 voor UvA/SNB/OS3

End to End Virtualisation

Een veilige draadloze internet-en netwerkverbinding in uw gemeente, voor u en uw burgers. Hoe pakt u dit aan? impakt.be

ONTZORG DE ZORGPROFESSIONAL DOOR VIRTUALISATIE

Hoe zet u virtualisatie slim in bij forensische onderzoeksomgevingen?

Droom of werkelijkheid? Integratie VMware NSX en F5 zorgt voor effectieve uitrol van applicaties.

Uw IT, onze business

IN 4 STAPPEN NAAR EEN DATAGEDREVEN ORGANISATIE ALLES WAT JE MOET WETEN VOOR EEN SUCCESVOLLE DATA TRANSFORMATIE

De PROFIBUS, PROFINET & IO-Link dag

Managed CPE (Customer Premise Equipment)

Spreker Olaf van Oord. Gebruikersvereniging Transport ICT

Hoe zorgt u voor maximale uptime met minimale inspanning?

De Moderne Werkplek. Een sterke basis voor elke organisatie die klaar wil zijn voor de toekomst

Oplossingen overzicht voor Traderouter > 02/11/2010

De PROFIBUS, PROFINET & IO-Link dag Share our Vision for Automation. Wireless Sensor Netwerken. WirelessHART. Toepassingen. PROFIBUS integratie

Agenda. Wat kost het MIS Waarom JorSoft. Over JorSoft. Diensten Het MIS. Vervolgstappen IT infrastructuur

Virtuele Netwerk Functies

De kracht van de blueprint Het middelpunt van het Software Defined Data Center

IP Services. De grenzeloze mogelijkheden van een All IP -netwerk

munisense Communicatie infrastructuren voor Smart Cities Bijeenkomst IGOV en IGOV Innovatie 26 mei 2016

PRIVATE CLOUD. Ervaar het gemak van de private cloud: minder gedoe, meer waarde

CAD IN THE CLOUD & AUGMENTED REALITY. Gebruik de (reken)kracht van het Datacenter

VURIG VERLANGEN NAAR DRAADLOZE AD HOC NETWERKEN

Keuzevrijheid en flexibiliteit in cloud-oplossingen voor je werkplek. Verantwoording over de gehele IT-keten, van werkplek tot aan datacenter

Three Ships CDS opschalingsdocument Overzicht server configuratie voor Three Ships CDS

Visie op co-sourcing

FLEXIBILITEIT DOOR STABILITEIT

Private Cloud: Virtuele servers op basis van Windows Azure Pack

DYNAMIC INFRASTRUCTURE Helping build a smarter planet

Internet of Things en data

11 oktober Heeft u voldoende in(zicht) op uw procesautomatisering en organisatie?

Software Defined Datacenter Visie van Cisco. Erwin uit de Bos Datacenter Strategie Specialist NL Versie: 5 februari 2015

UITDAGINGEN IN DE WIFI

Het draadloze Internet of Things en het spectrum. Ir. Tommy van der Vorst 2 februari 2017

Factsheet Backup on demand

Werkplek Online Iedereen de zekerheid van een flexibele, veilige en toekomstvaste werkplek

Kunnen we straks nog wel. binnen bellen met onze smartphones?

VERTICALE TOEPASSINGEN VAN 5G. Presentatie voor KIVI Toon Norp - TNO

ICT en Medische Technologie. Waar MT en ICT samen komen

Mobiele applicaties of Enterprise mobility is een hot topic. Zo blijkt uit een onderzoek

Mobiele data: 2G, 3G, 4G, wifi,... Verschillen in eigenschappen, toepassingen...

Klaar voor de cloud! Stap voor stap naar cloudtransformatie

Invoering IPv6. John van Rooijen Teammanager Technisch Beheer IT infrastructuur CBS

Het flash datacenter: moderne uitdagingen opgelost

Video Conferencing anno 2012

De kracht van eenvoud en efficiëntie. Hoe Software Defined Storage uw resources effectief inzet

DE PRIVATE CLOUD. Johan Bos & Erik de Meijer

Microsoft Office 365 voor bedrijven. Remcoh legt uit

zorgeloos werken in de cloud

Intelligent Bridge (i-bridge) & witte kaart

Overstappen op VoIP i.c.m. Online Dashboard.

Transcriptie:

BATTLEFIELD INTERNET Presentatie KIVI, 26 september 2017 Arjen Holtzer, arjen.holtzer@tno.nl

OVER TNO 2 Battlefield Internet

3 Battlefield Internet

BATTLEFIELD INTERNET Gebruikerservaring Eenvoudig koppelen Laagdrempelig toegang tot allerhande informatie en diensten Eenvoudig zélf diensten en informatie aanbieden Merk op: niet noodzakelijkerwijs de soldaat in het veld koppelen aan het publieke Internet, men kan denken aan verschillende (meng)vormen, bijvoorbeeld: Militair-only Multi-nationaal Civiel-militair 4 Battlefield Internet

BATTLEFIELD INTERNET Technologische ontwikkelingen in de internetwereld brengen ook potentiële voordelen met zich mee voor militair gebruik Draadloos communiceren Overal toegang tot data, hoge beschikbaarheid Omvangrijke en snelle innovatie Mobiliteit en security worden steeds belangrijker Onder andere: IP, LTE, P2P, NB-IoT, 5G, SDN, Cloud 5 Battlefield Internet

BATTLEFIELD INTERNET statisch ontplooid mobiel 6 Battlefield Internet te voet

de uitdaging: VOORDELEN VAN INTERNETTECHNOLOGIE BENUTTEN IN MILITAIRE OMSTANDIGHEDEN De militaire tactische omgeving kenmerkt zich door Gevolg: Hoge mobiliteit van eenheden Lange afstanden tussen eenheden Beperkte beschikbaarheid van spectrum Wisselend terrein (megacity tot woestijn), weersomstandigheden, radiopropagatie-eigenschappen Dynamische netwerktopologie Kans op verstoringen en uitval van verbindingen Lage bandbreedtes Kern: civiele technologie as-is inzetten waar kan, en met aanpassingen waar nodig 7 Battlefield Internet

VERSCHILLENDE TYPEN GEBRUIKERS EN DOELEN altijd optimaal verbonden de soldaat zonder zorgen de ICT-beheerder klaar voor de toekomst de architect/ontwikkelaar 8 Battlefield Internet

HETEROGENITEIT VAN HET TACTISCH NETWERK Lange afstanden - lage bandbreedte Korte afstanden hoge bandbreedte Civiele naast militaire radiomiddelen Hoe optimaal gebruik te maken van deze middelen in een gezamenlijk militair tactisch netwerk, zodat het een generieke capability wordt waarop allerhande diensten kunnen worden ontwikkeld en uitgerold 9 Battlefield Internet

MOBIELE NETWERKEN Cellulair mobiel Gebruikers en hun apparatuur zijn mobiel Netwerkinfrastructuur is vast en bekabeld De laatste hop is draadloos Gecentraliseerd netwerk Militair tactisch mobiel Gebruikers en hun apparatuur zijn mobiel Netwerkinfrastructuur is mobiel Alle verbindingen zijn draadloos Gedecentraliseerd netwerk Core Network 10 Battlefield Internet

ONDERZOEK NAAR MOBIELE AD HOC NETWERKEN RFC2501 (1999): Routing Protocol Performance Issues and Evaluation Considerations for MANET Veel MANET routing protocol prototypes en experimentele RFCs Ontwikkeld voor allerhande toepassingen: openbare orde en veiligheid, rampenbestrijding, netwerken tussen gebruikers Eerste IETF-standaard in 2014: RFC7181 OLSRv2 Aandachtspunten 11 Battlefield Internet Routering: detectie van topologieveranderingen QoS en resourcegebruik: padkeuze op basis van status radioverbindingen Efficiëntie: hoeveelheid protocolberichten beperken, omvang pakketten beperken (signalering, multicast) Adressering Koppelen verschillende routeringsdomeinen

VOORBEELD: SCHAALBAARHEID VAN OLSRV2 IN EEN MILITAIR SCENARIO Een operationeel scenario is ingevoerd in een emulatieomgeving (EMANE), waarbij ieder voertuig door een virtuele machine wordt gerepresenteerd, waarop een implementatie van OLSR en OLSRv2 draait Het scenario bestaat uit vier compagnieën met elk 24 voertuigen Scenario Signalling overhead 175 kbit/s Conclusie OLSRv2 met MPR schaalt tot enkele tientallen nodes, grotere scenarios vragen om een alternatieve routeringsstrategie 12 Battlefield Internet Bron: Evaluation of the Scalability of OLSRv2 in an Emulated Realistic Military Scenario, ICMCIS 2017

TACTISCH GEBRUIK VAN LTE Core Interessant voor Defensie: Gebruik maken van innovatie uit de civiele wereld: meer bandbreedte Kostenbesparing omdat standaardapparatuur gebruikt kan worden Dekking van cellulaire netwerken neemt nog steeds toe (ook richting 5G) In het veld is de centrale packet core vaak niet bereikbaar 13 Battlefield Internet Lokaal werkende standalone LTE-oplossingen inclusief services zijn daarvoor beschikbaar op de markt Samenwerking tussen meerdere LTE-eilanden is echter niet triviaal Bereik van LTE is beperkt Basisstation (enb) LTE-Eiland (core+enb) LTE-Eiland (core+enb)

RECENT: SOFTWARE DEFINED NETWORKING IN DE TACTISCHE OMGEVING SDN en NFV (Network Functions Virtualization) zijn hot topics in operator- en netwerkland Voordelen Sneller doorvoeren van veranderingen Intelligenter verkeer behandelen Efficiënter, QoS, Kansen voor netwerkautomatisering Uitdagingen Beveiliging Gedecentraliseerd karakter Beperkte bandbreedte Scheiding van forwarding en control Netwerkfuncties virtueel draaien op commodity hardware, bv in een datacenter 14 Battlefield Internet

AFSLUITEND Ontwikkelingen in de civiele ICT zijn zeer relevant voor Defensie Het realiseren van een generiek, flexibel, toekomstvast Battlefield Internet is volop in ontwikkeling De uitdagingen en mogelijkheden nemen alleen maar toe met de komst van megacities, andere vormen van optreden en toepassing van technologieën zoals AI, VR, autonome systemen, backbone-in-the-sky Samenwerking met de industrie is cruciaal voor de succesvolle realisatie en standaardisatie van een daadwerkelijk Battlefield Internet 15 Battlefield Internet

BEDANKT VOOR UW AANDACHT Voor meer inspiratie: TIME.TNO.NL