Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004 Nota van bevindingen
Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004 Nota van bevindingen Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen
N06/08, april 2006 Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 2/35
Inhoud 1 Inleiding 5 1.1 Uitgangspunten 5 2 Bevindingen uitvoering Wsw 2004 9 2.1 Verslag over de uitvoering 9 2.2 Rechtmatigheid uitvoering Wsw 9 2.3 Conclusie rechtmatigheid uitvoering Wsw 2004 12 2.4 Doeltreffendheid uitvoering Wsw 2004 13 2.5 Conclusie doeltreffendheid uitvoering Wsw 2004 18 3 Conclusies 21 Bijlage 1: Toelichting op de uitgangspunten van de Wsw met betrekking tot de beoordeling van de uitvoering 23 Bijlage 2: Toelichting op de bevindingen uitvoering wsw 2004 29 Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 3/35
Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 4/35
1 Inleiding De Inspectie Werk en Inkomen (IWI) houdt namens de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SWZ) toezicht op de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) door gemeenten. In de tweede helft van 2005 heeft IWI een documentenonderzoek ingesteld naar de uitvoering van de Wsw 2004. Het onderzoek is gericht op de vraag of de uitvoering voldoet aan de eisen die in de wet en de regelingen zijn gesteld en in hoeverre de doelen van de wet zijn bereikt. In overeenstemming met het toezichtregime dat sinds 2004 voor de Wet werk en bijstand wordt toegepast geeft IWI een landelijk oordeel over de rechtmatigheid en de doeltreffendheid van de uitvoering van de Wsw. Het onderzoek is gebaseerd op het verslag over de uitvoering dat alle 111 uitvoeringsorganisaties (gemeenten of bestuur van een gemeenschappelijke regeling) over 2004 hebben ingediend bij de minister van SZW. IWI heeft onderzocht of de accountantsverklaring - behorend bij het verslag - en het onderzoek dat daarvoor is uitgevoerd door de accountant, toereikend is. Dit onderzoek geeft indirect antwoord op de vraag of de informatie in de verslagen over de uitvoering juist en volledig is. Voor enkele rechtmatigheid- en doeltreffendheidaspecten is geen verantwoordingsinformatie voorgeschreven in het verslag over de uitvoering. IWI zal die gegevens daarom ook niet in het landelijk oordeel opnemen. Daarnaast is een aantal gegevens in de verslagen niet toereikend voor het geven van een oordeel. De inspectie heeft in die situaties geen nader onderzoek gedaan of nadere informatie gevraagd aan de gemeenten, maar zal een voorbehoud maken in het oordeel. Bij een door de inspectie uitgevoerde risicoanalyse over de verantwoording van de Wsw over 2002 heeft IWI hierover een signaal gegeven aan de beleidsdirectie. De hieruit voortvloeiende wijzigingen kunnen pas worden opgenomen in het modelverslag voor 2005. Leeswijzer Deze nota van bevindingen geeft de resultaten van het onderzoek weer en vormt de basis voor het eindrapport van de inspectie. Hieronder wordt een toelichting gegeven op de uitgangspunten van de Wsw die van belang zijn voor de beoordeling van de uitvoering en op de totstandkoming van het landelijke oordeel. In hoofdstuk twee worden de bevindingen en conclusies weergegeven ten aanzien van de rechtmatigheid en de doeltreffendhe id. De samenvatting van de conclusies is opgenomen in hoofdstuk drie. In de bijlagen worden de bevindingen gedetailleerd weergegeven. 1.1 Uitgangspunten Toetsingskader De Wsw heeft tot doel dat gemeenten aan zoveel mogelijk ingezetenen, die volgens een indicatiebeschikking of herindicatiebeschikking tot de doelgroep behoren, een dienstbetrekking of Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 5/35
arbeidsovereenkomst aanbieden voor het verrichten van arbeid onder aangepaste omstandigheden. Deze arbeid is gericht op het behouden dan wel het bevorderen van de arbeidsbekwaamheid van de werknemer mede met het oog op het kunnen gaan verrichten van arbeid onder normale omstandigheden. In de wet en de lagere regelgeving ( besluiten en regelingen ) zijn regels gesteld waaraan de uitvoering moet voldoen en zijn de doelstellingen opgenomen die de gemeente moet bereiken. De gemeenten leggen jaarlijks verantwoording af aan de minister van SZW in een verslag over de uitvoering van de Wsw. Het verslag is voorzien van een accountantsverklaring en een rapport van bevindingen van de accountant. De wet- en regelgeving, evenals de voorschriften die zijn gesteld voor de inhoud van het verslag over de uitvoering, vormen het toetsingskader voor de bevindingen en conclusies en het oordeel van de inspectie. Verantwoordingsgegevens In deze nota zijn de bevindingen en conclusies opgenomen over de rechtmatigheid - en doe l- treffendheidaspecten waarover gemeenten verantwoording afleggen. Voorts geeft de inspectie een opsomming van de aspecten die wel in de wet en regelgeving zijn opgenomen, maar waarover de gemeenten geen gegevens hoeven te verstrekken. Rechtmatigheid- en doeltreffendheidaspecten die in het verslag over de uitvoering zijn opgenomen.(in bijlage één van dit rapport is een uitgebreide toelichting gegeven per onderdeel) A A 1 A 2 A 3 A 4 A 5 A 6 A 7 B B 1 B 2 B 3 B 4 B 5 B 6 B 7 Rechtmatigheid De rechtmatigheid van de dienstbetrekkingen en arbeidsovereenkomsten; De aanwijzingsbesluiten; De verzorging van inpassing in arbeid inclusief begeleiding; Het proces (her-)indicatie; De tijdigheid van het verzoek om herindicatie door de gemeente; Het advies van de indicatiecommissie bij opzegging dienstbetrekking; Het wachtlijstbeheer. Doeltreffendheid De realisatie van de taakstelling arbeidsplaatsen; De realisatie van de taakstelling begeleid werken; Het aantal dienstbetrekkingen op basis van detachering; Het aantal personen op de wachtlijst met gemiddelde duur en langer dan 1 jaar op de wachtlijst; De wachtlijst ultimo jaar onderverdeeld in arbeidshandicap; De uitstroom van het werknemersbestand in absolute aantallen in personen en arbeidsplaatsen, onderverdeeld in arbeidshandicap; Uitstroom van het werknemersbestand naar reguliere arbeid in absolute aantallen in personen en arbeidsplaatsen, onderverdeeld in arbeidshandicap; Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 6/35
B 8 B 9 Aantal dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomsten aangegaan voor en na 1 januari 1998, in personen en arbeidsplaatsen op basis van 12 maandsgemiddelde, en onderverdeeld in arbeidshandicap; Gemeentelijke bijdragen. Voor de hierna genoemde rechtmatigheid- en doeltreffendheidaspecten wordt in het verslag over uitvoering van de Wsw 2004 geen verantwoording afgelegd en zijn daarom niet in het landelijk oordeel over de uitvoering Wsw betrokken. A Rechtmatigheid A 8 De verplichting van samenwerking van de gemeente, UWV en CWI ; A 9 De verplichting tot beëindiging van de dienstbetrekking; A 10 De voorwaarden waaraan realisatie begeleid werken dient te voldoen; A 11 De tijdigheid van de besluiten voor herindicatie. B B 10 B 11 B 12 B 13 Doeltreffendheid Bevorderen van de kwaliteit van de arbeid; Bevorderen van inschakeling in arbeid onder normale omstandigheden; Bevordering uitstroom kansrijken; Bevordering uitstroom zodra persoon niet langere tot doelgroep Wsw behoort na herindicatie. Totstandkoming landelijk oordeel Organisatie van de uitvoering Gemeenten voeren de Wsw veelal uit in een samenwerkingsverband. In deze nota van bevindingen hanteert de inspectie term uitvoeringsorganisaties. Hoewel de verantwoordelijkheid bij 111 organisaties ligt, wordt de feitelijke uitvoering gedaan door negentig organisaties. Een nadere toelichting is opgenomen in bijlage één. Bij de bevindingen en conclusies wordt, tenzij anders vermeld, uitgegaan van deze negentig uitvoeringsorganisaties. Verantwoording over de uitvoering Uitvoeringsorganisaties verantwoorden zich in het verslag over de uitvoering aan de minister van SZW. Op grond van het verslag over de uitvoering stelt de minister van SZW het recht op subsidie vast. In het rapport zal IWI op basis van deze gegevens per uitvoeringsorgaan beoordelen of de wet rechtmatig is uitgevoerd en in hoeverre de doe len van de wet worden bereikt. Vervolgens zal de inspectie het landelijk oordeel samenstellen. In het verslag meldt het uitvoeringsorgaan de tekortkomingen die zijn geconstateerd in de uitvoering van de wet. IWI heeft de bevindingen op onderdelen gebaseerd op een steekproefcontrole. In de ze nota van bevindingen zijn ( voor zover mogelijk) de tekortkomingen per uitvoeringsorgaan opgehoogd tot een landelijk beeld en is de betekenis van de tekortkomingen in relatie tot de rechtmatigheid van de uitvoering vermeld. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 7/35
Resultaten op provinciaal niveau Op grond van de analyse van de verslagen over de uitvoering blijkt dat op onderdelen sprake is van een aanzienlijke bandbreedte met betrekking tot verantwoorde resultaten tussen de uitvoeringsorganisaties. In de landelijke ophoging en het landelijke te formuleren oordeel zijn deze verschillen niet meer zichtbaar. Ter nuancering van het landelijke oordeel zal de inspectie voor de betreffende uitvoeringsonderdelen een overzicht geven van de verantwoordingen op pr o- vinciaal niveau waardoor de bandbreedte meer zichtbaar wordt. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 8/35
2 Bevindingen uitvoering Wsw 2004 2.1 Verslag over de uitvoering Voor 108 van de 111 ingediende verslagen over de uitvoering heeft de accountant een goedkeurende verklaring gegeven. Bij drie verantwoordingen gaf de accountant een verklaring met beperking in verband met rechtmatigheidtekortkomingen op een uitvoeringsonderdeel. De beperking heeft betrekking op het niet tijdig uitvoeren van de herindicatie en op een onjuiste verantwoording over uitstroom. Hierover wordt bij respectievelijk A5 termijn indienen verzoek herindicatie door gemeente en B6 uitstroom van werknemersbestand nader gerapporteerd. Op grond van het door IWI in 2005 uitgevoerde Verantwoordingsgericht onderzoek (VOG) Wsw 2004 zijn geen opmerkingen gemaakt over de accountantsverklaring bij het verslag over de uitvoering en het onderzoek dat de accountant daarvoor heeft uitgevoerd. 2.2 Rechtmatigheid uitvoering Wsw A 1 Rechtmatigheid van de dienstbetrekkingen en arbeidsovereenkomsten In het verslag over de uitvoering leggen de uitvoeringsorganisaties verantwoording af over de aangegane dienstbetrekkingen en arbeidsovereenkomsten in het uitvoeringsjaar. Geen verantwoording is voorgeschreven of voor bestaande dienstbetrekkingen en arbeidsovereenkomsten sprake is van een geldige indicatie op basis van een tijdig herindicatiebesluit. Onder A1 worden de bevindingen weergegeven over de aangegane dienstbetrekkingen. Bij A4 en A5 worden de bevindingen ten aanzien van de uitvoering van de herindicaties voor bestaande dienstbetrekkingen vermeld. Rechtmatigheid dienstbetrekkingen Bij vijf van de 111 uitvoeringsorganisaties is in 2004 geen sprake van plaatsingen in dienstbetrekkingen. Bij de 106 uitvoeringsorganisaties waar wel plaatsingen zijn gerealiseerd zijn bij zestien tekortkomingen geconstateerd. Er zijn landelijk 7.474 personen in dienstbetrekking geplaatst, waarvan in 77 gevallen sprake is van een tekortkoming (1,2 procent). De aard van de tekortkoming betreft vrijwel allemaal een formele tekortkoming (onder meer ontbreken van een recent bewijs van inschrijving in de gemeente) waarbij de rechtmatigheid van de dienstbetrekking niet in het geding is. Slechts in één geval is sprake van een financiële tekortkoming. Dit betreft een niet rechtmatige dienstbetrekking wegens het ontbreken van een geldige indicatie ten gevolge van een niet tijdige herindicatie als gevolg van een administratieve fout. Rechtmatigheid arbeidsovereenkomsten Bij 35 van de 111 uitvoeringsorganisaties is in 2004 geen sprake van plaatsing in begeleid werken. Bij de 76 uitvoeringsorganisaties waar sprake is van plaatsingen in begeleid werken worden bij zes tekortkomingen geconstateerd. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 9/35
Landelijk zijn 696 personen in begeleid werken geplaatst, waarvan in dertien gevallen sprake is van een tekortkoming (1,9 procent). Dit betreft vrijwel allemaal een formele tekortkoming (onder meer ontbreken van een recent bewijs van inschrijving in de gemeente) waarbij de rechtmatigheid van de dienstbetrekking niet in het geding is. A 2 Aanwijzingsbesluiten Bij één van de 111 uitvoeringsorganisaties wordt verantwoord dat de deelnemende gemeenten geen formeel aanwijzingsbesluit hebben genomen in de zin van artikel 2, lid 3, Wsw. Bij het opstellen van het verslag over de uitvoering Wsw 2004 is door het werkvoorzieningschap en de aangesloten gemeenten ervan uitgegaan dat de gemeenten hun bevoegdheden in het kader van de Wsw integraal hebben overgedragen. A 3 Verzorging van inpassing in arbeid inclusief begeleiding Bij 35 van de 111 uitvoeringsorganisaties is in 2004 geen sprake van plaatsing in begeleid werken. Bij de 76 uitvoeringsorganisaties waar sprake is van plaatsingen in begeleid werken worden bij vier tekortkomingen geconstateerd. Landelijk is in 7,5 procent van de gevallen sprake van een tekortkoming. De tekortkomingen hebben onder meer betrekking op een voorschot nemen op gewijzigde regelgeving, waardoor begeleid werken niet langer door externe begeleidingsorganisatie gerealiseerd dient te worden. In de gewijzigde regelgeving kunnen eigen job-coaches worden ingezet die inpassing in de arbeid en begeleiding op de werkplek verzorgen. A 4 Proces (her-)indicatie Bij 84 van de 111 uitvoeringsorganisaties worden tekortkomingen vermeld. Het is niet mogelijk een landelijk beeld te geven omdat de verantwoording niet eenduidig is voorgeschreven. Hierdoor is geen sprake van uniforme verantwoording. De tekortkomingen hebben substantieel betrekking op onder meer: termijnen; datum ontvangst aanvraag niet vastgelegd; toestemming raadplegen relevante experts; zichtbare vastlegging vaststelling van de volledigheid van het onderzoek. A 5 Termijn indienen verzoek herindicatie door gemeente Bij 63 van de 111 uitvoeringsorganisaties worden tekortkomingen vermeld. Landelijk is sprake van tekortkomingen in een omvang van ruim twintig procent. Geldigheidsduur (her-)indicaties Voor het nemen van tijdige besluiten herindicatie, voorafgaande aan de expiratie geldigheidsduur voorgaande (her-)indicatie, wordt geen voorgeschreven verantwoording afgelegd. Afgeleid van de verantwoording over tijdigheid verzoek om herindicatie door de gemeente, en in meerdere verantwoordingen expliciet verantwoord door de gemeente, is sprake van niet tijdige besluiten herindic a- tie. Dit leidt tot niet rechtsgeldige dienstbetrekkingen, die niet voor subsidie in aanmerking komen gedurende de periode dat geen sprake is van een geldige indicatie. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 10/35
Bij twee verslagen over de uitvoering gaf de accountant een verklaring met beperking in verband met rechtmatigheidtekortkomingen. Dit betekent dat het financiële beslag van de rechtmatigheidtekortkomingen groter is dan één procent van het totaal van de verantwoorde uitgaven. De beperking heeft betrekking op overschrijding van de geldigheid van de (her)indicatietermijnen. Op jaarbasis betreft dit respectievelijk 9,17 standaardeenheden SE n en 10,8 SE n en een onrechtmatige uitvoering voor een bedrag van 224.000,- euro en 264.000,- euro, omdat sprake is van niet rechtsgeldige dienstbetrekkingen. In het model verslag over de uitvoering Wsw 2004 is geen verantwoording voorgeschreven over de tijdigheid van herindicatiebesluiten. In het accountantsprotocol is deze verantwoording evenmin voorgeschreven, maar is een toelichting gegeven op het belang van het tijdig aanvragen verzoek tot herindicatie, en wat de gevolgen zijn indien het niet tijdig aanvragen van herindicatie leidt tot niet tijdige besluiten herindicatie. Bij 44 van de 111 uitvoeringsorganisaties wordt expliciet dan wel impliciet vermeld dat sprake is van niet tijdige herindicatiebesluiten, waarbij door veertien uitvoeringsorganisaties het financiële beslag van de omvang van niet rechtsgeldige dienstbetrekkingen is vastgesteld en in twee gevallen dit al is gecorrigeerd in de financiële verantwoording. Zoals hiervoor al is aangegeven, was in twee verantwoordingen het financiële beslag groter dan één procent van het totaal van de verantwoorde uitgaven, op grond waarvan een accountantsverklaring met beperking is afgegeven. Daarnaast is bij zestien uitvoeringsorganisaties sprake van niet tijdige verzoeken om herindicatie. Hierbij bestaat, in verband met ontbreken van nadere toelichting, geen indicatie of dit al dan niet tot niet tijdige herindicatiebesluiten heeft geleid. In bijlage twee wordt een nadere toelichting gegeven op de niet voorgeschreven verantwoording tijdigheid herindicaties. A 6 Advies van de indicatiecommissie bij opzegging van de dienstbetrekking Bij vier van de 111 uitvoeringsorganisaties is in 2004 geen sprake van opzegging van de dienstbetrekking. Bij de 107 uitvoeringsorganisaties waar sprake is van opzegging van de dienstbetrekking wordt bij acht gerapporteerd dat in een aantal situaties het advies indicatiecommissie niet is gevraagd, waarbij voor vier een toelichting wordt gegeven. De redenen dat geen advies van de indicatiecommissie is ingewonnen, heeft onder meer betrekking op: veroordeling door rechter; ontbinding door kantonrechter; langer dan 2 jaar ziekte en beëindiging met wederzijds goedvinden; ontslag op staande voet; beëindiging met wederzijds goedvinden. A 7 Wachtlijstbeheer Bij vier van de negentig uitvoeringsorganisaties die de feitelijke uitvoering Wsw 2004 realiseren, worden tekortkomingen verantwoord. De tekortkomingen hebben betrekking op de volgorde plaatsing op de wachtlijst, waarbij personen zijn geplaatst in volgorde van datum indicatiebesluit in plaats van op datum aanvraag. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 11/35
2.3 Conclusie rechtmatigheid uitvoering Wsw 2004 Op grond van de accountantsverklaringen en het verantwoordingsgericht onderzoek van IWI blijkt dat de verslagen over de uitvoering voldoen aan de eisen die in de regelgeving zijn gesteld. A 1 Rechtmatigheid van de dienstbetrekkingen en arbeidsovereenkomsten De verantwoordingen beperken zich tot de aangegane dienstbetrekkingen en arbeidsovereenkomsten in het uitvoeringsjaar. Er is sprake van een beperkte omvang van tekortkomingen die formeel van aard zijn en de rechtmatigheid niet aantasten. Over de rechtmatigheid van bestaande dienstbetrekkingen en arbeidsovereenkomsten wordt geen verantwoording afgelegd. Gelet op de tekortkomingen met betrekking tot het herindicatieproces bestaat er indicatie dat er sprake is van onrechtmatigheid van dienstbetrekkingen en arbeidsovereenkomsten in verband met niet geldige indicatie als gevolg van niet tijdige besluiten herindicatie. A 2 Aanwijzingsbesluiten Bij één uitvoeringsorgaan bleek geen formeel aanwijzingsbesluit te zijn genomen. De rechtmatigheid van de uitvoering is hierbij echter niet in het geding. A 3 Verzorging van inpassing in arbeid inclusief begeleiding overeenkomstig artikel 7, eerste lid onder b, Wsw De verantwoorde tekortkomingen betreffen een algemene uitvoeringsvoorwaarde die geen gevolgen heeft voor de rechtmatigheid van de uitvoering. A 4 Proces van (her-)indicatie op grond van artikel 11 en 12 Wsw en artikelen 2 t/m 6, 8 en 10 Besluit indicatie sociale werkvoorziening (Bisw) Landelijk is sprake van tekortkomingen die formeel van aard zijn en de rechtmatigheid niet aantasten. Gelet op een niet uniforme verantwoording kan de inspectie geen landelijk oordeel geven. A 5 Termijn indienen verzoek herindicatie door gemeente op grond van artikel 8, eerste lid, Bisw Landelijk is substantieel sprake van niet tijdige verzoeken om herindicatie. Afgeleid hiervan en in meerdere verantwoordingen expliciet verantwoord door de gemeente hebben tekortkomingen in het herindicatieproces ten aanzien van termijn geleid tot niet tijdige beslu i- ten herindicatie. Hierdoor is er sprake van perioden van niet rechtsgeldige dienstbetrekkingen en arbeidsovereenkomsten. A 6 Advies indicatiecommissie bij opzegging van de dienstbetrekking De tekortkomingen zijn beperkt van omvang en hebben geen gevolgen voor de rechtmatigheid van de uitvoering. A 7 Wachtlijstbeheer De verantwoorde tekortkomingen zijn beperkt van omvang en hebben geen gevolg voor de rechtmatigheid van de uitvoering. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 12/35
2.4 Doeltreffendheid uitvoering Wsw 2004 B 1 De realisatie taakstelling arbeidsplaatsen Intercollegiale uitruil taakstelling arbeidsplaatsen (als referentie 2003 opgenomen) 2004 2003 Behoefte uitruil SE n i.v.m. overrealisatie 946,9 SE 288,4 SE Maximale beschikbare uitruil SE n voor overrealisatie 370,5 SE 1543,8 SE Gerealiseerde uitruil SE n voor overrealisatie 319,9 SE 276,7 SE Extra subsidie binnen Wsw op basis van gerealiseerde uitruil 264,2 SE 216,6 SE Aantal uitvoeringsorganisaties met overrealisatie 80 50 Aantal uitvoeringsorganisaties gebruik gemaakt van uitruil 35 26 Percentage gebruik gemaakt van uitruil 43% 54% Aantal uitvoeringsorganisaties dat met behulp van uitruil overrealisatie volledig heeft gefinancierd 14 20 Aantal uitvoeringsorganisaties dat met behulp van uitruil overrealisatie deels heeft gefinancierd 21 6 maximaal extra budget benodigd voor overrealisatie 23.175.424 6.934.315 maximaal beschikbaar budget voor overrealisatie 9.068.006 37.119. 267 feitelijke overheveling extra budget voor overrealisatie 7.829.568 6.650.595 extra subsidie behouden voor Wsw op basis van gerealiseerde uitruil 6.466.308 5.207.950 Toelichting De bevindingen zijn gebaseerd op de verantwoordingen van de 111 uitvoeringsorganisaties die een taakstelling voor het realiseren van arbeidsplaatsen hebben. Uitvoeringsorganisaties die in 2004 meer arbeidsplaatsen hebben gerealiseerd dan waarvoor subsidie is verkregen, konden in 2004 gebruik maken van het niet benutte budget van uitvoeringsorganisaties met onderrealisatie arbeidsplaatsen, waarmee een extra budget beschikbaar blijft voor de uitvoering van de Wsw. Van de tachtig uitvoeringsorganisaties met een overrealisatie arbeidsplaatsen hebben 35 uitvoeringsorganisaties gebruik gemaakt van de intercollegiale uitruil, waaraan zestien van de dertig uitvoeringsorganisaties die een onderrealisatie arbeidplaatsen hadden, hebben meegewerkt. In dit kader heeft een uitruil plaatsgevonden van 319,9 SE n met een subsidiebedrag van ruim 7.800.000 euro. Het resultaat van de intercollegiale uitruil van arbeidsplaatsen is dat subsidie voor 264,2 SE n (bijna 6.500.000 euro) extra beschikbaar is gebleven voor de uitvoering van de Wsw Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 13/35
2004. Dat het resultaat lager uitvalt dan de gerealiseerde uitruil is een gevolg van het feit dat uitruil soms leidt tot onderrealisatie na overheveling taakstelling waardoor subsidie onderrealisatie alsnog terugvloeit naar het ministerie. Voorts kan maximale benutting van uitruil niet worden gerealiseerd omdat deze plaatsvindt op basis van verwachtingen in de loop van het uitvoeringsjaar. Een overzicht van het intercollegiale uitruil taakstelling arbeidsplaatsen is op provinciaal niveau weergegeven in bijlage twee onder B 1. Realisatie taakstelling arbeidsplaatsen De verantwoording van de realisatie taakstelling arbeidsplaatsen is gebaseerd op de 111 uitvoeringsorganisaties met een taakstelling realisatie arbeidsplaatsen, nadat gebruik is gemaakt van de intercollegiale uitruil taakstelling arbeidsplaatsen. 2004 2003 2002 Beschikbaar budget 2.169.266.290 2.141.431.883 2.071.948.193 Landelijke taakstelling 89.041,8 SE 89.042,8 SE 89.809,6 SE Landelijk gerealiseerd 89.618,2 SE 87.787,4SE 86.996,6 SE Landelijke onderrealisatie 1.255,4 SE 2.813,0 SE Landelijke overrealisatie 576,4 SE Percentage landelijke onderrealisatie 1,41% 3,13% Percentage landelijke overrealisatie 0,65% Terugvordering niet gerealiseerde arbeidsplaatsen 106,3 SE 1.327,2 SE 2948,0 SE Bedrag terugvordering niet gerealiseerde arbeidsplaatsen 2.601.703 31.911.316 67.932.707 Aantal uitvoeringsorganisaties realisatie taakstelling 4 8 1 Aantal uitvoeringsorganisaties onderrealisatie taakstelling 37 74 78 Aantal uitvoeringsorganisaties overrealisatie taakstelling 70 29 32 Totaal onderrealisatie uitvoeringsorganisaties 106,3 SE 1327,2 SE 2945,1 SE Totaal overrealisatie uitvoeringsorganisaties 682,7 SE 65,6 SE 132,1 SE Toelichting Overzicht ten aanzien van de 111 uitvoeringsorganisaties die een taakstelling voor het realiseren van arbeidsplaatsen hebben gekregen. In 2004 zijn landelijk meer arbeidsplaatsen gerealiseerd dan waarvoor subsidie is verstrekt (576,4 SE n; 0,65 procent). Zeventig uitvoeringsorganen hebben een overrealisatie van 682,7 SE n die in 2004 uit eigen middelen is bekostigd (subsidie-equivalent ruim 16.700.000,- euro). 37 Uitvoeringsorganisaties hebben een onderrealisatie van 106,3 SE n, waardoor de subsidie met een bedrag van 2.600.000,- euro lager wordt vastgesteld in verband met niet gerealiseerde arbeidsplaatsen. Dit is 0,12 procent van het landelijk budget ( 2003: 1,5 procent en 2002: 3,3 procent). Een overzicht van de realisatie taakstelling arbeidsplaatsen is op provinciaal niveau weergegeven in onderdeel vier bijlagen onder overzichten twee. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 14/35
B 2 Realisatie taakstelling begeleid werken (BW) Landelijk beeld realisatie begeleid werken (BW) 2004 (als referentie opgenomen 2003 en 2002) 2004 2003 2002 Landelijke taakstelling 25 procent instroom in begeleid werken 1.759 1.618 1.611 Landelijk gerealiseerd 696 443 501 Percentage gerealiseerd instroom in begeleid werken 9,7% 6,7% 7,6% Aantal uitvoeringsorganisaties met taakstelling 89 90 88 Aantal uitvoeringsorganisaties taakstelling gerealiseerd 15 7 5 Aantal uitvoeringsorganisaties taakstelling niet gerealiseerd 74 83 83 Aantal uitvoeringsorganisaties met realisatie 0 procent 24 20 22 Aantal uitvoeringsorganisaties zonder taakstelling. 1 0 2 Toelichting Overzicht van de negentig uitvoeringsorganisaties belast met de feitelijke uitvoering van de Wsw. Van de negentig uitvoeringsorganisaties hebben in 2004 89 uitvoeringsorganisaties een taakstelling begeleid werken. De landelijke taakstelling betreft 1.759 plaatsingen in begeleid werken, waarvan 696 plaatsingen zijn gerealiseerd. Vijftien uitvoeringsorganen hebben de taakstelling begeleid werken gerealiseerd, waarvan een overrealisatie van 82 plaatsingen ten opzichte van de opgelegde taakstelling van 184 plaatsingen. 74 Uitvoeringsorganisaties hebben de taakstelling begeleid werken niet gerealiseerd, waarvan een onderrealisatie van 1.135 plaatsingen ten opzichte van de opgelegde taakstelling van 1.575 plaatsingen. In relatie tot 2002 (501 plaatsingen; realisatie 7,6 procent) en 2003 (443 plaatsingen; realisatie 6,7 procent) is voor 2004 zowel absoluut als procentueel sprake van een hogere realisatie begeleid werken, zijnde 696 plaatsingen en een realisatie van 9,7 procent. Er is evenwel sprake van een aanzienlijke bandbreedte tussen uitvoeringsorganisaties en provincies. De bandbreedte tussen uitvoeringsorganisaties varieert van 0 tot 53 procent en tussen provincies van 4 tot 27 procent. Een overzicht van de realisatie taakstelling begeleid werken op provinciaal niveau is weergegeven in bijlage twee onder B 2. Om een oordeel te kunnen vormen of niet realiseren van de taakstelling begeleid werken verwijtbaar kan worden geacht aan de uitvoeringsorganisatie, wordt in die situaties aanvullende verantwoording afgelegd over het aantal personen met een indicatie begeleid werken, het aantal dat bereid is begeleid werken te verrichten, en het aantal waarvoor het ondanks inspanningen niet is gelukt plaatsing begeleid werken te realiseren. Bij een substantieel deel van deze aanvullende verantwoordingen bestaat onzekerheid over de exacte inhoud van de informatie. Gelet op de niet eenduidige en toereikende aanvullende verantwoording kan geen juist en volledig (landelijk) beeld van bevindingen worden gegeven over het al dan niet verwijtbaar zijn van de onderrealisatie. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 15/35
B 3 Aantal dienstbetrekkingen op basis van detacheringen Gerelateerd aan het personeelsbestand 2004 in personen (97.713,7) is er landelijk sprake van detacheringen in een omvang van 13 procent ( 12.773 detacheringen). De bandbreedte tussen uitvoeringsorganisaties varieert van 0 tot 34 procent, terwijl de bandbreedte tussen provincies varieert van 5 tot 22 procent. Provincies die landelijk gezien laag scoren zijn Friesland, Drente en Ze eland. Noord-Brabant scoort daarentegen hoog. In bijlage twee onder B 3 zijn de overzichten op provinciaal niveau weergegeven. B 4 Aantal personen op de wachtlijst met gemiddelde duur en langer dan 1 jaar op wachtlijst Ultimo 2004 staan 12.956 personen op de wachtlijst met een gemiddelde duur van tien maanden. Hieronder bevinden zich 3.742 personen (29 procent) die langer dan één jaar op de wachtlijst staan. De wachtlijst is in 2004 landelijk gegroeid met 52 procent (ultimo 2003 8.509 personen). De wachtlijst ultimo 2004 omvat dertien procent van het aantal personen met een dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomst ultimo 2004. De instroom personeelsbestand is zeven procent (7.025 personen) geweest tegen een uitstroom van zes procent (5.553 personen). Ondanks een toegenomen wachtlijst is er bij vijf van de negentig uitvoeringsorganisaties sprake van een onderrealisatie van het aantal arbeidsplaatsen dat meer dan 1,5 procent van de aan de uitvoeringsorganisatie opgelegde primaire taakstelling arbeidsplaatsen bedraagt. In bijlage twee onder B 4 zijn de bevindingen met betrekking tot wachtlijst, gemiddelde duur en langer dan 1 jaar op de wachtlijst op provinciaal niveau weergegeven. B 5 Wachtlijst ultimo 2004 onderverdeeld in arbeidshandicap Ultimo 2004 staan 12.956 personen op de wachtlijst, onderverdeeld in arbeidshandicap: Licht 1.370 (11 procent) Matig 7.535 (58 procent) Ernstig 4.051 (31 procent) Aangegane dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomsten na 1 januari 1998, onderverdeeld in arbeidshandicap: Licht 3.293 (11 procent) Matig 16.514 (57 procent) Ernstig 9.321 (32 procent) De wachtlijst naar arbeidshandic ap komt vrijwel overeen met het werknemersbestand na 1 januari 1998 naar arbeidshandicap. De samenstelling naar arbeidshandicap verschilt aanzienlijk tussen provincies. In bijlage twee onder B 5 zijn overzichten per provincie weergegeven Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 16/35
B 6 Uitstroom we rknemersbestand in absolute aantallen in personen en arbeidsplaatsen (fte s) onderverdeeld in arbeidshandicap In 2004 zijn landelijk in totaal 5.553 personen (zes procent) uitgestroomd uit het werknemersbestand Wsw. Hiervan hadden 4.645 een arbeidshandicap licht/matig en 908 een arbeidshandicap ernstig. Gerelateerd aan de indeling naar arbeidshandicap is vijf procent van het werknemersbestand met arbeidshandicap licht/matig uitgestroomd en tien procent van het werknemersbestand met arbeidshandicap ernstig. De uitstroom naar reguliere arbeid is een onderdeel van de totale uitstroom. Deze is in aantal onderverdeeld in arbeidshandicap gespecificeerd in onderdeel B 7 weergegeven. B 7 Uitstroom werknemersbestand naar reguliere arbeid in absolute aantallen in pe rsonen en arbeidsplaatsen, onderverdeeld in arbeidshandicap. In 2004 hebben 58 van de negentig uitvoeringsorganisaties (64 procent) een uitstroom naar reguliere arbeid gerealiseerd. Landelijk zijn in totaal 160 personen (0,15 procent) uitgestroomd uit het werknemersbestand Wsw naar reguliere arbeid. Hiervan hadden 142 personen een arbeidshandicap licht/matig en achttien personen een arbeidshandicap ernstig. Gerelateerd aan indeling naar arbeidshandicap is van de totale uitstroom met de arbeidshandicap licht/matig drie procent doorgestroomd naar reguliere arbeid, en is van de totale uitstroom met de arbeidshandicap ernstig twee procent doorgestroomd naar reguliere arbeid. B 8 Aantal dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomsten aangegaan voor en na 1 januari 1998, in personen en arbeidsplaatsen op basis van twaalf maandsgemiddelde, en onderverdeeld in arbeidshandicap In 2004 waren 97.713,7 personen werkzaam in de Wsw, met een gemiddelde omvang van de dienstbetrekking/arbeidsovereenkomst van 32,4 uren/week. Het aantal dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomsten aangegaan na 1 januari 1998 bedraagt 29.128,4 personen (dertig procent) met een gemiddelde omvang van de dienstbetrekking/arbeidsovereenkomst van 30,2 uren/week. Het aantal personen van het totaal aantal dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomsten met de arbeidshandicap ernstig bedraagt 9.427,2 (negen procent). Voor het aantal dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomsten aangegaan na 1 januari1998 is het percentage met arbeidshandicap ernstig 32 procent. In bijlage twee zijn onder B 8 de overzichten per provincie weergegeven B 9 Gemeentelijke bijdragen In 2004 ontvingen 68 (75 procent) van negentig uitvoeringsorganisaties belast met de feitelijke uitvoering van de Wsw een gemeentelijke bijdrage tot een totaal bedrag van ruim 69.000.000,- euro hetgeen 3,2 procent is van de totale rijkssubsidie 2004. Drie uitvoeringsorganisaties hebben een gemeentelijke bijdrage ontvangen die hoger was dan tien procent van de ontvangen rijkssubsidie. Provinciaal gezien werden de la agste gemeentelijke bijdragen in de provincies Gelderland, Utrecht en Noord-Brabant ontvangen (< twee procent) en de hoogste in de provincie Zuid-Holland (6,8procent). In bijlage twee zijn onder B 9 per provincie de gemeentelijke bijdragen weergegeven. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 17/35
2.5 Conclusie doeltreffendheid uitvoering Wsw 2004 B 1 De realisatie van de taakstelling arbeidsplaatsen Intercollegiale uitruil Uit de resultaten van 2004 en de vergelijking van 2003 met 2004 blijkt dat de uitruil werkt als middel voor het zo maximaal mogelijk beschikbaar blijven van de subsidie voor de uitvoering van de Wsw. Het resultaat is dat de subsidie van ruim 264 arbeidsplaatsen beschikbaar is gebleven voor de uitvoering van de Wsw ( 6.500.000,- euro) Realisatie van de taakstelling van arbeidsplaatsen De landelijke taakstelling voor 2004 is gerealiseerd. Uit de resultaten van 2004 ten opzichte van 2003 en 2002 blijkt dat de onderrealisatie sterk afneemt en dat voor het eerst sprake is van overrealisatie. In 2004 zijn landelijk 0,65 procent ( ruim 576 ) meer arbeidsplaatsen gerealiseerd dan waarvoor subsidie is verstrekt. De terugvordering subsidie in verband met onderrealisatie blijft beperkt tot 2.600.000,- euro (106 arbeidsplaatsen). B 2 Realisatie van de taakstelling begeleid werken De realisatie van het aantal plaatsingen in begeleid werken blijft ook in 2004 ( 9,7 procent) nog sterk achter ten opzichte van de taakstelling van 25 procent. Een aanzienlijk deel van de uitvoeringsorganisaties (74 van de negentig) blijkt niet in staat om de taakste lling te halen. De verantwoordingsinformatie van de uitvoeringsorganisaties die de taakstelling niet hebben gerealiseerd, is niet eenduidig en toereikend. Op grond daarvan kan geen (landelijk) oordeel worden gegeven over het al dan niet verwijtbaar zijn van de onderrealisatie. B 3 Aantal dienstbetrekkingen op basis van detachering Landelijk is over 2004 sprake van 12.773 detacheringen ( derien procent van het totale personeelsbestand). Er zijn geen vergelijkingscijfers ten opzichte van vorige jaren. Ook is geen sprake van een taakstelling. Tussen uitvoeringsorganisaties en provincies is sprake van aanzienlijke verschillen. B 4 Aantal personen op de wachtlijst met gemiddelde duur en langer dan één jaar Ultimo 2004 staan 12.956 personen op de wachtlijst met een gemiddelde duur van tien maanden, waarvan 29 procent langer dan één jaar. De wachtlijst is in 2004 gegroeid met 52 procent ( ultimo 2004 8.509 personen). B 5 Wachtlijst ultimo jaar onderverdeeld in arbeidshandicap De samenstelling van de wachtlijst naar arbeidshandicap is licht elf procent, matig 58 procent en ernstig 31 procent. Dit komt vrijwel overeen met de samenstelling van de gerealiseerde dienstbetrekkingen na 1 januari 1998 naar arbeidshandicap. Tussen provincies bestaan aanzienlijke verschillen in samenstelling wachtlijst naar arbeidshandicap. B 6 Uitstroom van het werknemersbestand in absolute aantallen in personen en arbeidsplaatsen, onderverdeeld in arbeidshandicap In 2004 zijn 5.553 personen (zes procent van het werknemersbestand) uitgestroomd. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 18/35
Gerelateerd aan arbeidshandicap is de uitstroom van personen met arbeidshandicap licht/matig vijf procent en van personen met arbeidshandicap ernstig tien procent B 7 Uitstroom van het werknemersbestand naar reguliere arbeid in absolute aantallen in personen en arbeidsplaatsen, onderverdeeld in arbeidshandicap Uitstroom naar reguliere arbeid in 2004 160 personen, waarvan achttien personen met arbeidshandicap ernstig. Gerelateerd aan arbeidshandicap is de uitstroom naar reguliere arbeid van personen met arbeidshandicap licht/matig 0,14 procent en van personen met arbeidshandicap ernstig 0,19 procent. B 8 Aantal dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomsten aangegaan voor en na 1-1-1998, in personen en arbeidsplaatsen op basis van 12 maandsgemiddelde, en onderverdeeld in arbeidshandicap In 2004 waren 97.713 personen werkzaam in de Wsw met een gemiddelde dienstbetrekking/arbeidsovereenkomst van 32,4 uur/week, hiervan hadden 9.427 personen (negen procent) de arbeidshandicap ernstig. Het aantal dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomsten aangegaan na 1 januari 1998 bedraagt 29.128 personen (dertig procent) met een gemiddelde dienstbetrekking/arbeidsovereenkomst van 30,2 uren. Hiervan hadden 9.321 personen (32 procent) de arbeidshandicap ernstig. B 9 Gemeentelijke bijdragen In 2004 hebben 68 van de negentig uitvoeringsorganisaties (75 procent) een gemeentelijke bijdrage ontvangen tot een totaal bedrag van ruim 69.000.000,- euro wat 3,2 procent is van de ontvangen rijkssubsidie 2004. Drie uitvoeringsorganisaties hebben een gemeentelijke bijdrage ontvangen die meer dan tien procent bedraagt van de ontvangen rijkssubsidie. Behalve verschillen tussen uitvoeringsorganisaties bestaan ook aanzienlijke verschillen tussen provincies. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 19/35
Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 20/35
3 Conclusies De conclusies hebben betrekking op de rechtmatigheid- en doeltreffendheidonderwerpen waarover in het verslag over de uitvoering verantwoording wordt afgelegd. Rechtmatigheid De uitvoering voldoet landelijk, met uitzondering van de tijdige herindicatie, aan de eisen die de wet en regelingen daaraan stellen. Tekortkomingen in het herindicatieproces ten aanzien van termijnen leidt in beperkte mate tot niet tijdige herindicatie. Hierdoor bestaat enige onzekerheid over de rechtmatigheid van dienstbetrekkingen, omdat niet is vastgesteld of de werknemer nog behoort tot de doelgroep van de Wsw. Deze onzekerheid is van beperkte duur, zijnde de periode dat geen sprake is van een geldige indicatie. De verslagen over de uitvoering geven hierover geen volledig beeld omdat de verantwoording niet toereikend is ten gevolge van niet eenduidig voorgeschreven verantwoording. Doeltreffendheid De taakstelling voor 2004 van 89.041 arbeidsplaatsen is gerealiseerd. Intercollegiale uitruil speelt daarbij een rol en heeft over 2004 gefunctioneerd als middel om meer arbeidsplaatsen te realiseren. Uit de resultaten van 2004 ten opzichte van 2003 en 2002 blijkt dat de onderrealisatie afneemt en voor het eerst sprake is van overrealisatie. Landelijk wordt niet de doelstelling gehaald dat 25 procent van het aantal nieuwe plaatsingen Wsw in 2004 moet plaatsvinden in begeleid werken. De realisatie van het aantal plaatsen in begeleid werken in 2004 is 9,7 procent. Uit de verslagen over de uitvoering kan niet worden afgeleid of dit verwijtbaar is omdat voorschriften ten aanzien van de verantwoording niet eenduidig zijn. De wachtlijst is in 2004 met ruim vijftig procent toegenomen tot bijna 13.000 personen. Hiervan staan ruim 3.700 personen langer dan twaalf maanden op de wachtlijst. In 2004 zijn van het werknemersbestand ruim 5.500 personen uitgestroomd. Uit de cijfers blijkt dat de wachtlijst naar arbeidshandicap een afspiegeling is van de same n- stelling naar arbeidshandicap van de gerealiseerde dienstbetrekkingen na 1 januari 1998 in het werknemersbestand. Bij detacheringen is sprake van een groot verschil tussen provincies over het behaalde resultaat. Landelijk is sprake van 12.733 detacheringen (dertien procent van het personeelsbestand) Hiervoor is geen sprake van een vastgelegde taakstelling. De gemeentelijke bijdragen zijn in verhouding tot de landelijke rijkssubsidie gering. De gemeenten hebben 69.000.000,- euro bijgedragen aan de uitvoering van de Wsw. Dat is 3,2 procent van de rijkssubsidie over 2004. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 21/35
Uit de verantwoorde resultaten over begeleid werken,dienstbetrekkingen op basis van detacheringen, de wachtlijsten onderverdeeld in arbeidshandicap en de gemeentelijke bijdragen blijkt dat sprake is van grote verschillen tussen uitvoeringsorganisaties onderling en tussen provincies. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 22/35
Bijlage 1 Toelichting op de uitgangspunten van de Wsw met betrekking tot de beoordeling van de uitvoering. A Rechtmatigheid A 1 De rechtmatigheid van de dienstbetrekkingen en arbeidsovereenkomsten (artikel 2 en 7 Wsw) De rechtmatigheid van een dienstbetrekking/arbeidsovereenkomst wordt bepaald door het behoren tot de doelgroep Wsw, het ingezetene zijn van de gemeente en waarvoor een geldige indicatie aanwezig is. Gedurende de periode dat er geen geldige indicatie aanwezig is wordt de dienstbetrekking/arbeidsovereenkomst als niet rechtsgeldig aangemerkt en komt deze niet voor subsidie in aanmerking A 2 De aanwijzingsbesluiten (artikel 2, eerste lid, Wsw) Indien de gemeente de uitvoering van de Wsw heeft opgedragen aan een rechtspersoon dient dit op basis van een aanwijzingsbesluit te geschieden, waarbij de inhoud van de rechtsbetrekking tussen gemeente en de betrokken rechtspersoon is geregeld. A 3 De verzorging van inpassing in arbeid incl. begeleiding overeenkomstig artikel 7, lid 1 onder b, Wsw Het inpassen in de arbeid bij een werkgever, inclusief de begeleiding op de werkplek, van personen die tot de doelgroep Wsw behoren, en een indicatie begeleid werken hebben en hiertoe bereid zijn, dient te geschieden door personen, die verbonden zijn aan een rechtspersoon die dergelijke plaatsingen en begeleiding tot doel hebben. A 4 A 5 A 6 Het proces (her-)indicatie (artikelen 11 en 12 Wsw en artikelen 2 t/m 6, 8 en 10 Wsw) Het proces (her-)indicatie is gericht op het vaststellen of personen behoren tot de doelgroep Wsw, de indeling in arbeidshandicapcategorie, geïndiceerd zijn voor begeleid werken, geldigheidsduur indicatie, etc. Hiervoor is een onafhankelijke commissie aangesteld, die na een door haar verricht onderzoek terzake de gemeente adviseert, op basis waarvan de gemeente een besluit neemt. M.b.t. procesgang, inhoud en termijnen zijn nadere regels gesteld. De termijn indienen verzoek herindicatie door gemeente (artikel 8, lid 1, Bisw) Uiterlijk 2 maanden voor expiratie vigerende indicatie dient de gemeente een verzoek om herindicatie in te dienen bij de indicatiecommissie. In het verslag over de uitvoering Wsw is alleen verantwoording voorgeschreven over het tijdig aanvragen advies herindicatie door de gemeente. Er is geen verantwoording voorgeschreven over het tijdig nemen van een besluit herindicatie voordat vigerende indicatie expireert. Afgeleid van deze verantwoording, en in meerdere verantwoordingen expliciet aangegeven, kan sprake zijn van dienstbetrekkingen en arbeidsovereenkomsten met een periode van niet geldige indicatie, waardoor betreffende dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomsten gedurende die periode niet rechtmatig zijn. Het inwinnen advies bij commissie bij opzegging dienstbetrekking (artikel 6, lid 3, Wsw) De gemeente dient bij opzegging van de dienstbetrekking advies te vragen aan de indicatiecommissie, behoudens indien opzegging gevolg is van: het niet meewerken aan een herindicatie; het blijkens een onaantastbaar geworden herindicatiebesluit niet langer tot de doelgroep Wsw behoren,en wel zodra een alternatieve opvangmogelijkheid feitelijk beschikbaar is, dan wel zodra een aanbod voor passende arbeid onder normale omstandigheden heeft geweigerd; Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 23/35
het niet meewerken aan het behoud dan wel het bevorderen van de arbeidsbekwaamheid en aan het verkrijgen van arbeid onder normale omstandigheden, voor zover betrokkene daartoe in staat wordt geacht. A 7 A 8 A 9 A 10 Het wachtlijstbeheer (artikel 7 en 8, lid 3, Bisw) De gemeente dient zorg te dragen dat de wachtlijst bestaat uit personen die ingezetene zijn van de gemeente, tot de doelgroep Wsw behoren op basis van een geldige indicatie en die nog geen dienstbetrekking of arbeidsovereenkomst hebben. De verplichting tot samenwerking van de gemeente, UWV en CWI (artikel 4 Wsw) De gemeente, UWV en CWI werken samen om de inschakeling in het arbeidsproces te bevorderen van de werknemers van wie de verwachting bestaat dat zij in staat zullen zijn om binnen een jaar arbeid te verrichten onder normale omstandigheden en bij het realiseren van plaatsingen in begeleid werken bij een werkgever. De verplichting tot beëindigen dienstbetrekking (artikel 6 Wsw) De dienstbetrekking wordt opgezegd indien de persoon: niet meewerkt aan een herindicatie; blijkens een onaantastbaar geworden herindicatiebesluit niet langer tot de doelgroep Wsw behoort, zodra feitelijke opvang beschikbaar is, dan wel een aanbod tot passende arbeid onder normale omstandigheden wordt geweigerd. niet meewerkt aan het behoud dan wel het bevorderen van de arbeidsbekwaamheid en aan het verkrijgen van arbeid onder normale omstandigheden, voor zover hij daartoe in staat wordt geacht. Vereisten waaraan realisatie begeleid werken dient te voldoen (artikelen 3 t/m 7 Besluit arbeidsinpassing en begeleiding sociale werkvoorziening) Met betrekking tot het realiseren van arbeidsinpassing op basis van begeleid werken worden in het Besluit arbeidsinpassing en begeleiding sociale werkvoorziening nadere voorwaarden gesteld waaraan voldoen moet worden. Dit heeft betrekking op: de eisen die aan de arbeidsinpassing door de gemeente worden gesteld de rechten en plichten van betrokkene en toezicht van de gemeente hierop de maximaal te besteden tijd voor begeleiding de wijze waarop de gemeente toezicht moet houden op de begeleidingsorganisatie de wijziging van de arbeidsovereenkomst op verzoek van betrokkene B B 1 Doeltreffendheid De realisatie van de taakstelling arbeidsplaatsen Op basis van budgetfinanciering is aan gemeenten/besturen gemeenschappelijke regeling subsidie verstrekt voor de realisatie van een vooraf vastgesteld aantal arbeidsplaatsen in de Wsw, uitgedrukt in standaardeenheden (SE n). De doeltreffendheid van de uitvoering wordt bepaald door de mate waarin de verstrekte subsidie is aangewend voor het realiseren van arbeidsplaatsen ten behoeve van personen die behoren tot de doelgroep Wsw. Bij onderrealisatie van het aantal arbeidsplaatsen wordt de subsidie verlaagd met de verstrekte subsidie voor het aantal niet gerealiseerde arbeidsplaatsen. Een dergelijk feit is overigens geen rechtmatigheidtekortkoming, het kan duiden op een ondoeltreffende wetsuitvoering indien diezelfde uitvoeringsorgaan nog personen op de wachtlijst heeft. In 2004 kunnen uitvoeringsorganisaties die meer mensen hebben kunnen plaatsen dan waarvoor men budget heeft ontvangen, gebruik maken van intercollegiale uitruil van taakstelling arbeidsplaatsen. In een dergelijk geval kan dat uitvoeringsorgaan gebruik maken van het niet benutte budget van een uitvoeringsorgaan met een onderrealisatie van arbeidsplaatsen. Dan wordt de subsidie van het uitvoeringsorgaan met onderrealisatie niet verlaagd voor de overgehevelde taakstelling. Hiermee wordt bewerkstelligd dat landelijk verstrekte subsidie zoveel mogelijk beschikbaar blijft voor de uitvoering Wsw. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 24/35
B 2 De realisatie van de taakstelling begeleid werken Begeleid werken is een vorm van arbeidsinpassing waarbij integratie in de arbeid wordt nagestreefd buiten de beschutte omgeving van het traditionele sociale werkvoorzieningbedrijf. Hiermee wordt de integratie van gehandicapten in de samenleving bevordert. Bij ministeriele regeling is vastgesteld dat jaarlijks een deel van de door het gemeentebestuur op te vullen ruimte voor het aangaan van nieuwe dienstbetrekkingen/ arbeidsovereenkomsten wordt gebruikt voor het bij voorrang aangaan van arbeidsovereenkomsten, voor zover hiervoor personen met een indicatie begeleid werken beschikbaar zijn. Voor 2004 is de taakstelling 25 procent. Bij het niet realiseren van de taakstelling wordt de subsidie verlaagd met de omvang van onderrealisatie indien dit verwijtbaar wordt geacht aan het uitvoeringsorgaan. Het niet realiseren van de taakstelling als gevolg van onvoldoende personen met de indicatie begeleid werken die hiertoe bereid zijn, als mede het - ondanks verrichte inspanningen - niet kunnen vinden van arbeidsplaatsen begeleid werken bij reguliere werkgevers wordt als niet verwijtbaar aangemerkt. In de toelichting op het verslag over de uitvoering is geen nadere definiëring van de aanvullende verantwoording opgenomen waardoor deze op verschillende wijze geïnterpreteerd kan worden. Dit leidt tot niet eenduidige en toereikende verantwoording waardoor geen oordeel kan worden gegeven omtrent het al dan niet verwijtbaar zijn van het niet realiseren van de taakstelling. B 3 B 4 Aantal dienstbetrekking op basis van detacheringen Evenals begeleid werken is detachering van personen met een Wsw dienstbetrekking bij werkgevers een vorm van arbeidsinpassing waarbij integr atie in arbeid wordt nagestreefd buiten de beschutte omgeving van het traditionele sociale werkvoorzieningbedrijf en integratie van de gehandicapten in de samenleving wordt bevorderd. Voor detachering is geen taakstelling bepaald. Aantal personen op de wachtlijst met gemiddelde duur en langer dan 1 jaar op de wachtlijst Het aantal personen op de wachtlijst en informatie over de gemiddelde duur op de wachtlijst geeft inzicht in de mate waarin het uitvoeringsorgaan doeltreffend is om aan tot de doelgroep Wsw behorende personen een dienstbetrekking/arbeidsovereenkomst aan te bieden. De omvang van het aantal personen langer dan 1 jaar op de wachtlijst geeft inzicht in hoeverre er mogelijk problemen ontstaan in 2005 waarbij in de berekening van de taakstelling de personen die, terwijl zij gezien de beschikbare plaatsingsruimte wel geplaatst hadden kunnen worden, langer dan 1 jaar op de wachtlijst staan niet langer worden meegenomen. Het aantal personen op de wachtlijst met gemiddelde duur en langer dan 1 jaar op de wachtlijst is een niet op zich zelf staand gegeven, maar moet in samenhang worden gezien met het verloop van de wachtlijst en de inen uitstroom dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomsten Wsw. B 5 B 6 B 7 Wachtlijst ultimo kwartaal in personen en onderverdeeld in arbeidshandicap De wachtlijstbestanden ultimo kwartaal in personen, onderverdeeld in arbeidshandicap geeft inzicht in het verloop van de wachtlijst, alsmede of dit verloop mede wordt bepaald door de arbeidshandicap. Uitstroom werknemersbestand in absolute aantallen in personen en arbeidsplaatsen, onderverdeeld in arbeidshandicap De uitstroom van het werknemersbestand in aantal personen en arbeidsplaatsen geeft inzicht in de mate waarin ruimte ontstaat voor het aangaan van nieuwe dienstbetrekkingen/arbeidsovereenkomsten, alsmede of de arbeidshandicap hierop mede van invloed is. Uitstroom werknemersbestand naar reguliere arbeid in absolute aantallen in personen en arbeidsplaatsen, onderverdeeld in arbeidshandicap De uitstroom van het werknemersbestand naar reguliere arbeid geeft inzicht in de mate waarin het uitvoeringsorgaan doeltreffend is om werknemers te laten doorstromen naar arbeid onder normale omstandigheden, als mede of hierbij de arbeidshandicap van invloed is. Inspectie Werk en Inkomen Uitvoering Wet sociale werkvoorziening 2004. Nota van bevindingen 25/35