Informatiebrochure Een onderzoek van Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit
Inhoudsopgave Contactinformatie onderzoekers... 3 Plattegrond locatie... 4 Voorwoord... 5 Flair het onderzoek... 6 Doel van het onderzoek... 6 Tijdspad... 6 Voedingsrichtlijnen... 6 Dagelijkse activiteit... 7 Medicijngebruik... 7 Beschrijving van de testdagen... 7 Eten voorafgaand aan de testsessies... 7 De testsessies... 7 Doelgroep deelnemers... 8 Overige informatie... 8 Medisch Ethische Toetsingscommissie (METC)... 8 Toestemmingsverklaring... 8 Privacy... 8 Financiële vergoeding... 9 Stoppen met deelname... 9 Onderzoeksresultaten... 9 Geen risico... 9 Pagina 2
Contactinformatie onderzoekers Contactpersoon: Jet Zoon Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit Telefoon: 0317-480759 E-mail: Flair@wur.nl Bezoekadres: Biotechnion (gebouw 307), kamer 324 Bomenweg 2 6703 HD Wageningen Postadres: Flair, t.a.v. Jet Zoon Afdeling Humane Voeding, (BODE 62) Postbus 8129 6700 VB Wageningen Onderzoekscentrum: Restaurant van de Toekomst (gebouw 115) Stippeneng 2 (voorheen Bornsesteeg 53) 6708 WE Wageningen Het onderzoeksteam: Jet Zoon, MSc Vivian He, MSc Dr. Sanne Boesveldt Dr. Rene de Wijk Prof. dr. ir. Kees de Graaf Pagina 3
Pagina 4
Voorwoord Deze brochure bevat informatie over het doel en de opzet van Flair. Er wordt beschreven wat het onderzoek inhoudt, wat wij van u als deelnemer verwachten en wat u van ons als onderzoekers kunt verwachten. Het onderzoek vindt plaats van augustus t/m november 2012 in het Restaurant van de Toekomst. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de afdeling Humane Voeding van Wageningen Universiteit. Als u overweegt mee te doen met deze studie verzoeken wij u deze brochure goed door te lezen. Wanneer u na het lezen van deze brochure belangstelling heeft in deelname aan het onderzoek kunt u mailen naar Flair@wur.nl. U krijgt u een link voor een online vragenlijst toegestuurd. De antwoorden op de vragenlijst worden beoordeeld door een onafhankelijk persoon. Zodra wij uw ingevulde vragenlijst hebben ontvangen en verwerkt nemen wij verder contact met u op. Alle geïnteresseerden die aan de criteria van het onderzoek voldoen worden uitgenodigd voor een bijeenkomst waarin we meer uitleggen over het onderzoek. Ook kijken we door middel van een aantal testen verder of u een geschikte kandidaat bent voor deelname aan Flair. Kort na de bijeenkomst zullen we opnieuw contact met u opnemen om aan te geven of u kunt deelnemen. Als is gebleken dat u in aanmerking komt voor deelname kunnen de data en tijdstippen waarop de testsessies plaatsvinden in overleg met u worden vastgesteld. Mocht u nog vragen hebben over het onderzoek dan kunt u ons bereiken via de gegevens die op pagina 3 staan beschreven onder het kopje contactpersoon. Bedankt voor uw interesse en we hopen u te ontmoeten tijdens het onderzoek! Met vriendelijke groet, Namens het onderzoeksteam, Jet Zoon Pagina 5
Flair het onderzoek Doel van het onderzoek Het doel van Flair is om met behulp van verschillende metingen te achterhalen wat het effect is van honger/verzadiging op: o maten van lichamelijke functie (hartslag, huidgeleiding en speekselproductie) o hoe aangenaam verschillende typen broodbeleg worden bevonden Om te zien of BMI invloed heeft op de bovengenoemde factoren gaan we twee groepen mensen testen die verschillen in BMI BMI = gewicht( kg) lengte lengte( m) Tijdspad Het onderzoek zal plaatsvinden van augustus t/m november 2012. Wanneer u na het lezen van deze brochure belangstelling heeft in deelname aan het onderzoek kunt u mailen naar Flair@wur.nl. U krijgt u een link voor een online vragenlijst toegestuurd. Zodra wij uw ingevulde vragenlijst hebben ontvangen en verwerkt nemen wij verder contact met u op. Alle geïnteresseerden die aan alle criteria van het onderzoek voldoen worden uitgenodigd voor een bijeenkomst. Deze bijeenkomst vindt plaats in het Biotechnion (gebouw 307) in Wageningen en is bedoeld om u te informeren over het onderzoek. Daarnaast zullen we tijdens de bijeenkomst uw BMI vaststellen en zullen we vragen naar een aantal algemene gegevens. Ook zullen we uw reukvermogen testen. Deze vragen en tests maken voor ons duidelijk of u een geschikte kandidaat bent voor deelname aan deze studie. Kort na de bijeenkomst zullen we opnieuw contact met u opnemen om aan te geven of u kunt deelnemen. Als deelnemer aan deze studie wordt van u verwacht dat u zes keer het Restaurant van de Toekomst (gebouw 115) in Wageningen bezoekt voor de testsessies. Per bezoek bent u ongeveer 1 uur met het onderzoek bezig. De data en tijdstippen waarop de testsessies zullen plaatsvinden worden in overleg met u vastgesteld. Wij streven ernaar om u voor alle testsessies op gelijke tijdstippen in te plannen (in de ochtend). Het is van belang voor het onderzoek dat u op tijd komt. Voedingsrichtlijnen Op drie van de zes testdagen zullen we metingen uitvoeren nadat u heeft ontbeten. Het is de bedoeling dat u een voor u normale hoeveelheid eet en drinkt waardoor u zich verzadigd voelt. Om ervoor te zorgen dat het verzadigde gevoel gelijk is in deze drie testsessies vragen we u in een dagboekje bijhouden wat u eet en drinkt op die testdagen. U dient op de drie verzadigde testdagen hetzelfde ontbijt te eten. Bij de andere drie testsessies willen we metingen doen wanneer u zich hongerig voelt. Voor die sessies wordt u gevraagd nuchter te aan te komen bij het onderzoekscentrum. Dat betekent dat u in de 8 uur voorafgaand aan het onderzoek niets meer eet of drinkt, behalve water en slappe thee. Pagina 6
Dagelijkse activiteit Het is de bedoeling dat u op de ochtenden van de testdagen uw lichamelijke activiteit zoveel mogelijk hetzelfde houdt. Wanneer dit op een van de testdagen niet mogelijk is vragen wij u dit te melden, zodat wij u op een andere dag in kunnen plannen. Medicijngebruik Sommige medicijnen kunnen de uitkomst van de studie beïnvloeden. Hierom vragen wij u om het ons te melden wanneer u tijdens de studie begint of stopt met medicijnen. Beschrijving van de testdagen Eten voorafgaand aan de testsessies Op alle testdagen dient u in een dagboekje bij te houden wat u in de 24 uur voorafgaand aan de testsessie hebt gegeten en gedronken. (Kijk op p. 6 voor meer informatie over de voedingsrichtlijnen) De testsessies Het onderzoek zal plaatsvinden in het Restaurant van de Toekomst (gebouw 115). Bij aankomst kunt u plaatsnemen in de wachtruimte, waar u op het afgesproken tijdstip opgehaald zult worden. Een testsessie duurt ongeveer 1 uur. Het onderzoek vindt in verschillende ruimtes plaats. In de eerste ruimte zullen de onderzoekers een band met een sensor om uw borst plaatsen en krijgt u een horloge om. Op deze manier kan uw hartslag worden gemeten. De gegevens uit de sensor worden opgevangen en opgeslagen in het horloge. Er wordt tijdens het onderzoek ook huidgeleiding gemeten. De huidgeleiding is een maat voor de hoeveelheid vocht die de huid produceert. Dit kan worden gemeten met een sensor die de onderzoekers op uw handpalm plaatsen. Het horloge en de sensor draagt u de hele testsessie, dus ongeveer 1 uur. Naast hartslag en huidgeleiding wordt uw speekselproductie gemeten. Dit wordt gedaan met behulp van een dopje (Lashley-cup) dat met een vacuüm aan de binnenkant van uw wang wordt geplaatst. De Lashley-cup zal ongeveer 30 minuten blijven zitten. Door een opening in het midden van de Lashley-cup komt het speeksel terecht in een dun buisje dat de mond uit gaat. Het buisje leidt het speeksel door een flowmeter waar de snelheid van de speekselproductie wordt gemeten. Het speeksel dat uit de flowmeter komt wordt opgevangen. In dit opgevangen speeksel willen we op een later moment de enzymactiviteit onderzoeken. Na het plaatsen van de meetinstrumenten voor hartslag, huidgeleiding en speekselproductie zult u via de computer een korte vragenlijst over honger en vervolgens een korte vragenlijst over uw stemming invullen. Na ongeveer een kwartier wordt u, met de meetinstrumenten aangesloten, begeleid naar een tweede ruimte. Daar vult u nogmaals de vragenlijst over stemming in die u in de eerste ruimte ook heeft ingevuld. Aansluitend vult u een computervragenlijst in die gaat over voedselkeuze. Daarna wordt de Lashley-cup verwijderd en krijgt u wat te eten aangeboden. Pagina 7
U gaat de aangenaamheid van het broodbeleg beoordelen door middel van een vragenlijst. Als afsluitende taak krijgt u een aantal plaatjes te zien waarbij u zult aangeven wat u daarvan vindt en wat u daarbij voelt. Wanneer het horloge en de polsband zijn afgedaan door de onderzoekers bent u klaar met de testsessie. Doelgroep deelnemers In totaal zijn we op zoek naar 60 vrouwen in de leeftijdscategorie van 18 tot en met 55 jaar. Daarvan zoeken we 30 vrouwen met een BMI tussen de 18.5 en 25 kg/m 2 en 30 vrouwen met een BMI boven de 27 kg/m 2. Als u wilt deelnemen moet u bereid zijn zes keer langs te komen in het Restaurant van de Toekomst in Wageningen en daarnaast eenmalig naar het Biotechnion (gebouw 307) in Wageningen te komen voor een bijeenkomst. Verder komt u in aanmerking voor deelname indien u: het laatste half jaar niet zwanger bent geweest geen borstvoeding geeft u niet (post)menopauzaal bent niet rookt geen vegetariër bent normale eetlust heeft BMI = gewicht( kg) lengte lengte( m) Op grond van de gegevens die voorafgaand aan het onderzoek via een vragenlijst en vanuit de bijeenkomst in het Biotechnion verzameld worden, wordt gekeken of u in aanmerking komt voor deelname aan deze studie. Overige informatie Medisch Ethische Toetsingscommissie (METC) Dit onderzoek is positief beoordeeld door de Medisch Ethische Commissie van Wageningen Universiteit. Toestemmingsverklaring Indien u aan het onderzoek mee wilt doen, vragen wij u een toestemmingsverklaring te ondertekenen. Hierin geeft u aan dat u voldoende geïnformeerd bent over het doel en de uitvoering van het onderzoek, dat u weet wat er van u verwacht wordt en dat u toestemming geeft voor deelname. Deze toestemmingsverklaring dient u te ondertekenen tijdens de bijeenkomst voorafgaand aan het onderzoek. Privacy Gegevens die verzameld zijn tijdens het onderzoek zullen strikt vertrouwelijk worden behandeld. De persoonsregistratie van dit onderzoek is aangemeld bij het college bescherming persoonsgegevens. Na uitvoering van de analyses op het speeksel zullen de speekselmonsters worden vernietigd. Het speeksel dat tijdens de testsessies wordt opgevangen wordt tot maximaal een jaar na de laatste testsessie van de laatste deelnemer aan dit onderzoek bewaard. Pagina 8
Financiële vergoeding De financiële vergoeding bij deelname aan het gehele onderzoek bedraagt 80,-. Stoppen met deelname Wij hopen natuurlijk dat u het onderzoek zult voltooien. Mocht dit om de een of andere reden niet lukken, dan krijgt u 55,- bij het voltooien van 5 sessies en 25,- bij het voltooien van 4 sessies. U kunt te allen tijde stoppen met deelname aan dit onderzoek. Wanneer u besluit voortijdig met het onderzoek te stoppen, dan hoeft u hier geen reden voor op te geven. De gegevens die tot dan toe zijn verzameld worden wel gebruikt in de resultaten van het onderzoek. Onderzoeksresultaten De resultaten van het onderzoek zullen worden aangeboden voor publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift, waarbij de verstrekte informatie niet herleidbaar is tot individuele personen. Geen risico Aangezien Flair een onderzoek is waarbij u voedingsmiddelen krijgt die in de winkels te koop zijn, is er geen enkele reden om aan te nemen dat het consumeren van deze producten een risico met zich meebrengt. Ook de overige procedures van het onderzoek (taken, meetinstrumenten) brengen geen risico met zich mee. Omdat er geen risico aan het onderzoek is verbonden heeft de Medisch Ethische Toetsingscommissie van Wageningen Universiteit vrijstelling gegeven voor de proefpersoonverzekering. Onafhankelijk arts Voor ieder wetenschappelijk onderzoek wordt een onafhankelijk arts aangewezen. Een onafhankelijk arts is een arts die niet betrokken is bij de uitvoering van het onderzoek. De onafhankelijk arts kan door de deelnemers geraadpleegd worden voor vragen die aan het onderzoek gerelateerd zijn en die de deelnemer niet aan de onderzoeker wil stellen. U kunt zich hiervoor wenden tot: Dr. J.J. van Binsbergen (huisarts, niet-praktiserend te Brielle). Tel. 0181 41 21 55 (op werkdagen tussen 8:00 en 10:00): Kies 2 in het keuzemenu, vermeld Flair bij de praktijkassistente en de arts neemt contact met u op. E-mail: j.vanbinsbergen@elg.umcn.nl Pagina 9