Dossier Transportverpakkingen De technologische vooruitgang nog beter benutten Rekfolie is een van de meest gebruikte transportverpakkingen. Om de producten op pallets onder de best mogelijke omstandigheden te transporteren, is het belangrijk om een verpakkingsfolie te kiezen in functie van het product en de folie zo goed mogelijk uit te rekken. Op technologisch vlak werd al een enorme vooruitgang geboekt, maar de markt maakt er nog geen optimaal gebruik van. Drie mogelijkheden voor een stabiele transportverpakking Er bestaan verschillende soorten verpakkingen om producten op hun plaats te houden op pallets: Rekfolie verpakt zowel de producten als de pallet. De folie wordt uitgerekt om het geheel vormvast en stabiel te houden. Door krimpfoliehoezen te verwarmen, sluiten ze nauw aan rond de verpakte goederen. Deze technologie boet in aan populariteit omdat ze veel energie verbruikt. Deze hoezen worden vooral gebruikt om zware vrachten te vervoeren of voor specifieke producten zoals bakstenen. De producten kunnen ook aan de pallet vastgemaakt worden met omsnoeringsbanden (of straps). In tegenstelling tot folies en hoezen bedekken ze niet volledig het verpakte product. Sleutelrol op vlak van preventie Om het transport van een product te optimaliseren, is het belangrijk om primaire, secundaire en tertiaire verpakkingen als een geheel te bekijken, vertelt Xavier Maka, Manufacturing and Technical Manager bij Mima Films. Zo worden lichte plastic flessen best niet verpakt onder te hoge druk van de rekfolie, dit om te vermijden dat de flessen worden platdrukt. Het komt erop aan de folie te kiezen in functie van het product en de andere verpakkingsniveaus. Om de stabiliteit van de pallets te verzekeren, is het belangrijk om de verpakkingsfolie op de juiste manier uit te rekken. Een verkeerd uitgerekte folie zal de verpakte producten niet op hun plaats om te onthouden Verpakkingsfolie moet correct uitgerekt worden om een optimale stabiliteit te garanderen tijdens transport. De folies met de hoogte prestaties halen een rekgraad van 350%. Anders gezegd, 1 m wordt 4,5 m. Weinig bedrijven benutten dit potentieel. houden. Anderzijds kan een folie scheuren wanneer die te sterk is uitgerekt. Voor elk type folie en elke productsoort bestaat er een optimale rekgraad. Een folie met de juiste rek en houdkracht (of remanente elasticiteit) realiseert een wall effect. Met andere woorden, de folie houdt de producten tegen als een muur. Anderzijds worden er soms harde platen bovenop een geladen pallet geplaatst om de producten op hun plaats te houden bij een plotse rembeweging. In de praktijk hebben deze platen dikwijls maar weinig effect. Hetzelfde geldt voor antislipplaten: afhankelijk van de snelheid van de vrachtwagen houden ze de producten niet altijd tegen bij bruusk remmen. Te veel verpakking zorgt doorgaans voor minder stabiliteit dan een correct uitgerekte verpakkingsfolie. Het is uiterst belangrijk om gebruikers correct te informeren over het juiste gebruik van rekfolie. Editie : Februari 2011 V.U. : J. Goossens Fost Plus vzw Martinus V-straat 40 BE-1200 Brussel Gedrukt op gerecycleerd papier Niet op de openbare weg gooien.
Dossier Transportverpakkingen Steeds krachtigere rekfolies Diverse parameters bepalen de kwaliteit van een rekfolie. Een eerste parameter is de rekgraad. Zo kan een folie die tot 100% uitrekbaar is twee keer zijn oorspronkelijke lengte bereiken zonder te breken. Een andere belangrijke parameter is de weerstand. Rekfolie moet ook bestand zijn tegen perforaties en scheuren, want elke onderbreking tijdens het verpakkingsproces betekent een substantiële kost voor de klant. Bovendien bestaan er folies in verschillende diktes. De standaard is 20 micron (80% van de markt), maar er bestaan ook folies van 23, 17, 15 en zelfs 12 micron. De laatste jaren is er heel wat vooruitgang geboekt. Zo bestaan er nu folies die tot 350% uitrekbaar zijn, merkt Xavier Maka op. Dankzij nieuwe technologieën bestaat er vandaag ook prestretchfolie. Die is gemakkelijker aan te brengen aan de pallet. Eens bevestigd, ontspant de folie zich zonder in te boeten aan rekkracht. Testen tonen aan dat niet de hoeveelheid rekfolie telt, maar wel de optimale rek. Verpakkingsfolie correct gebruikt Rekfolie is zowel manueel als machinaal te gebruiken. In Europa wordt 40% van de rekfolie manueel aangebracht. Een machine rendeert pas als er veel pallets verwerkt moeten worden, al is het met een machine vaak gemakkelijker om de optimale rek te bekomen. Tal van bedrijven hebben nog de neiging om te veel te verpakken, als voorzorgsmaatregel. Maar te veel verpakking verhoogt de stabiliteit tijdens het transport niet. Het is niet de hoeveelheid folie die telt, maar wel de optimale rek, stipt Xavier Maka aan. Als iedereen in Europa de juiste hoeveelheid rekfolie zou gebruiken, dan zou men ongeveer de helft, of 500 000 ton, besparen. Tegelijkertijd durven heel wat bedrijven dure verpakkingsfolie niet verder uit te rekken dan 150 %. Er is dus nog veel werk aan de winkel om de gebruikers een juist gebruik aan te leren. Recycleerbaar voor andere toepassingen Folies en hoezen zijn volledig recycleerbaar. VAL-I-PAC stimuleert en coördineert de recyclage van industriële verpakkingen in het algemeen en rekfolie voor pallets in het bijzonder. Deze folies zijn recycleerbaar als bijvoorbeeld afvoerbuizen in polyethyleen of als vuilniszakken. Meer informatie Mima Films produceert rekfolies voor pallets. De onderneming beschikt ook over een testcentrum. www.itwmima.eu www.valipac.be
Voorbeeld Alpro Getuigenis Stabielere ladingen zonder overtollige verpakkingen Naar aanleiding van het nieuwe Koninklijk Besluit over ladingzekering heeft Alpro zijn palletverpakkingen en laadschema s geoptimaliseerd. Bij het zoeken naar oplossingen voor de strengere stabiliteitseisen werd een gezond evenwicht nagestreefd tussen technische haalbaarheid en milieukost. Een stimulans om verpakking én laadschema s te verbeteren Het KB van 27 april 2007 over ladingzekering legt onder meer vast dat palletladingen aan bepaalde remkrachten en versnellingen moeten kunnen weerstaan (zie fiche Rol van de verpakking ). Om aan die eisen te voldoen heeft Alpro naar verbeteringen gezocht. Logistics Manager Katleen Dirickx legt uit: We hebben in het verleden zelden problemen gehad met onze pallets maar de nieuwe wet heeft ons uitgedaagd om nog verder te gaan. We hebben op twee fronten gezocht. Enerzijds wilden we de pallets zelf nog vormvaster maken. Anderzijds wilden we die pallets nog efficiënter en veiliger op de vrachtwagen laden. Duurzame en economisch haalbare oplossingen Van meet af aan was wel duidelijk dat elke oplossing aan meer dan alleen de wettelijke vereisten moest voldoen. Product Developer Packaging Cynthia Linclau: Alpro is een gezond bedrijf dat veel waarde hecht aan duurzaam ondernemen. De oplossingen moesten dan ook economisch haalbaar zijn en geen hogere milieulast meebrengen. Daarom stelden we voorop om onze bestaande verpakkingsmachines te blijven gebruiken, mits enkele aanpassingen. We wilden ook niet meer verpakkingsmateriaal gebruiken dan voordien. Zo hebben we betaalbare en milieuvriendelijke oplossingen gevonden, onder andere met aangepaste wikkelprocedures en efficiënter gebruik van tertiaire verpakkingen. om te onthouden U hebt ook een interessant preventieproject? Heeft uw bedrijf ook met succes een project gerealiseerd rond verpakkingspreventie? Laat het ons weten via www.preventpack.be. Alpro heeft de nieuwe wetgeving rond ladingzekering aangegrepen om zijn palletverpakkingen en laadschema s te optimaliseren. De oplossingen werden getoetst op compatibiliteit met het bestaande verpakkingsmachinepark en op milieueisen. Alpro organiseerde intensief overleg met transporteurs om goede laadschema s te vinden die voor alle partijen voordeel brengen. Editie : Februari 2011 V.U. : J. Goossens Fost Plus vzw Martinus V-straat 40 BE-1200 Brussel Gedrukt op gerecycleerd papier Niet op de openbare weg gooien.
Voorbeeld Alpro Getuigenis Stabielere ladingen zonder overtollige verpakkingen Hoe heeft Alpro de ladingzekering verbeterd? Stap 1: Grondige analyse en voorbereidend werk Alpro heeft in het begin van 2009 veel tijd uitgetrokken om de impact van de nieuwe wetgeving te analyseren. Een belangrijk aspect van het KB is dat niet alleen de vervoerder, maar ook de verlader en de verpakker aansprakelijk kunnen worden gesteld. Bijgevolg vond Alpro het best om een project op te starten, gezamenlijk getrokken door de verpakkingsafdeling en de afdeling logistiek. Stap 2: Alternatieve verpakkingen toetsen aan machinepark De verpakkingsafdeling heeft voor de verschillende pallets alternatieve opstellingen en verpakkingen onderzocht: andere stapelschema s, nieuwe wikkelprocedures voor rekfolie, golfkartonnen platen vervangen door papieren antislipvellen, roping, enzovoort. Elke oplossing werd eerst op haalbaarheid getoetst. Welke investering is nodig om de machines aan te passen? Is de milieulast van deze verpakking niet groter dan met het bestaande systeem? Oplossingen die daaraan voldeden werden dan technisch getest volgens de criteria van het KB. Stap 3: Laadschema s samen met transporteurs optimaliseren Alpro heeft ook gezocht naar efficiëntere laadprocedures die zorgen voor een veilige en vormvaste lading met minimaal gebruik van hulpmiddelen zoals spanbanden en vulmateriaal in de vrachtwagens. Daarvoor werd intensief overlegd met enkele belangrijke transportbedrijven. Zo werden alle betrokkenen gestimuleerd om voordelige oplossingen te vinden. De laadschema s werden in de praktijk getest op de site van Alpro in Wevelgem. De verbeterde laadschema s worden op termijn ook geïntroduceerd op de buitenlandse sites van Alpro. Cynthia Linclau, Product Developer Packaging Alpro: We hebben betaalbare en milieuvriendelijke oplossingen gevonden, onder andere met aangepaste wikkelprocedures en efficiënter gebruik van tertiaire verpakkingen. Alpro en het milieu Alpro is de Europese pionier in de ontwikkeling van voedingsproducten en drinks op basis van soja. Alpro s programma rond duurzame ontwikkeling focust op vier hoofddomeinen: Food, People, Planet en Communities. Enkele realisaties: Dankzij projecten rond energiebesparing, warmterecuperatie en groene stroom verminderde de CO 2 -uitstoot van de productiesites tussen 2006 en 2010 met 65%. Alpro plaatst overal op de sites duidelijk gemarkeerde afvalrecipiënten, van kleine vuilbakjes tot grote containers. Zo worden de verschillende soorten afval (papier en karton, polyethyleen, polystyreen, drankkartons, metaal, hoogcalorisch afval en restafval) van bij het ontstaan consequent gescheiden.
Veelzijdige verpakkingen Transportverpakking houdt lading goed vast Ladingzekering vermijdt verspilling Om goederen veilig en betrouwbaar te transporteren moet de lading goed vastgemaakt worden met voldoende tertiaire verpakking. Het belang van ladingzekering neemt zelfs toe, want de normen worden strenger. Toch moet de hoeveelheid extra verpakkingsmateriaal worden beperkt, zowel om economische als ecologische redenen. Daarom wordt er steeds meer onderzoek verricht naar de doeltreffendheid van de verschillende vormen van tertiaire verpakking. Hoewel ladingen op eenmalige pallets doorgaans voldoende stevig kunnen zijn, moet in het kader van preventie de optie van herbruikbare pallets zeker ook overwogen worden. Ladingzekering maakt veilig transport mogelijk De meeste verbruiksgoederen worden getransporteerd op pallets die door heftrucks in en uit de vrachtwagen worden geladen. Tijdens het transport mogen de gestapelde verpakkingen uiteraard niet kantelen of verschuiven, anders kan de hele lading onstabiel worden en zelfs op straat belanden. Met als gevolg een enorme economische en ecologische kost: ongevallen, productverspilling, verkeersellende, laattijdige leveringen, schadeclaims en soms zelfs menselijk leed. Om dat te vermijden worden klaargemaakte pallets meestal bijkomend verpakt in rekfolie, straps of hoezen (zie fiche Dossier voor een beschrijving van de verschillende tertiaire verpakkingen). Zo wordt er een vormvast geheel van gemaakt. De kunst bestaat erin om de lading voldoende stevig te maken met zo weinig mogelijk extra verpakking. Goede zekering = correcte levering = geen verspilling Tertiaire verpakkingen moeten niet alleen ladingverlies vermijden, ze moeten ook zorgen dat de lading correct toekomt en door de klant wordt aanvaard. Als dozen of zakken bij aankomst zichtbaar beschadigd zijn, wordt vaak de hele lading afgekeurd en teruggestuurd, wat bijna even erg is als volledig ladingverlies. om te onthouden Een goede ladingzekering is een essentiële preventiemaatregel die zorgt dat ladingen correct en onbeschadigd worden geleverd. Bovendien mogen de pallets niet scheefzakken in de vrachtwagen, want dan kunnen ze niet met heftrucks worden afgeladen. Soms moet de transporteur dan handmatig afladen (een grote bijkomende kost) maar meestal wordt ook dan de hele lading afgekeurd. Een goede ladingzekering is dus een essentiële preventiemaatregel. De nieuwe Belgische norm voor ladingzekering stimuleert het onderzoek naar het reële gedrag van ladingen op vrachtwagens. Onderzoek toont aan dat pallets vaak nog onvoldoende efficiënt en doeltreffend worden verpakt. Editie : Februari 2011 V.U. : J. Goossens Fost Plus vzw Martinus V-straat 40 BE-1200 Brussel Gedrukt op gerecycleerd papier Niet op de openbare weg gooien.
Veelzijdige verpakkingen Transportverpakking houdt lading goed vast Tests met de versnellingsmachine geven uitsluitsel over de stabiliteit en verschaffen inzicht in de oorzaak van eventueel falen. Nieuwe norm maakt concrete richtlijnen en tests nodig Sinds 10 september 2009 is een Koninklijk Besluit van 27 april 2007 van kracht (verschenen op 7 mei 2007) met nieuwe regelgeving over ladingzekering, geldig voor alle vrachtwagens vanaf 3,5 ton maximaal toegelaten gewicht. Dit besluit bepaalt onder meer tegen welke g-krachten (krachten bij het remmen en in bochten) een vrachtwagenlading moet bestand zijn. In de praktijk is het KB echter niet eenvoudig te implementeren. Ingenieur Marc Juwet van KaHo Sint-Lieven verduidelijkt: De bepalingen rond de g-krachten zijn goed, maar er bestaat geen gestandaardiseerde test om ladingen daarop te controleren. Anderzijds laat het KB ook veel ruimte voor interpretatie door te verwijzen naar de European Best Practice Guidelines. Dat is een nuttige basistekst van 200 bladzijden met richtlijnen en rekenmethodes, maar ze geeft transporteurs en laders geen sluitende garantie voor een goede ladingzekering. De sector heeft concretere richtlijnen en tests nodig. Onderzoek ladingzekering en preventie in volle ontwikkeling De nieuwe norm heeft het onderzoek naar het reële gedrag van ladingen op vrachtwagens in een stroomversnelling gebracht. Marc Juwet liet in KaHo Sint-Lieven alvast een versnellingsmachine bouwen om pallets te testen en uitsluitsel te geven over de stabiliteit die het KB voorschrijft. Bovendien groeit zo het inzicht in het reële gedrag van pallets op vrachtwagens. Juwet: Uit die tests kunnen we veel leren. We zien hoe een pallet reageert op de g-krachten. Sommige ladingen verschuiven in één geheel, bij andere gebeurt dat in lagen. Soms knikt de secundaire verpakking of scheurt de palletfolie. Voor elk type product moet een specifieke oplossing voor de palletverpakking gevonden worden. Op basis van dat inzicht is het ook mogelijk om doeltreffend te besparen op tertiaire verpakking. Juwet geeft voorbeelden: Uit voorzorg worden vaak te veel wikkelingen van rekfolie toegepast. Bovendien wordt de folie soms niet tot zijn maximale lengte gerekt. Dat is dubbel nefast want zo wordt er meer materiaal verbruikt en de folie kan bij onderwerping aan g-krachten nog verder uitrekken. Vaak worden pallets bovenaan nog extra verstevigd terwijl dat niet nodig is. Soms wordt bovenop een spaanplaat aangebracht die nergens toe dient of worden dure antislipmatten gebruikt in pallets waar dat niet helpt. In al die gevallen kunnen bedrijven tijd en materiaal besparen. Als we een beter inzicht hebben in het gedrag van pallets op een vrachtwagen kunnen we doeltreffend besparen op tertiaire verpakking. Meer weten De KaHo Sint-Lieven heeft een Handboek Ladingzekering opgesteld met praktische richtlijnen voor de transportsector. Meer informatie op http://ladingzekering.wtbk.org en http://www.estl.be