Doorlichting en actieplan garantieportefeuille en verstrekte leningen gemeente Doetinchem (niet openbaar)

Doorlichting en actieplan garantieportefeuille en verstrekte leningen gemeente Doetinchem (niet openbaar) Afdeling Bedrijfsvoering Arjan Potman Bennita Freriks Regina Houwers Ilja Voltman Rosemarie Ampting 1

Inhoudsopgave Pagina Inleiding 4 1. Regelgeving en beleid 1.1 Wettelijke kaders 7 1.1.1 Wet Fido 7 1.1.2 Verordening 212 7 1.1.3 Treasurystatuut 8 1.2 Huidige beleid 10 1.3 Monitoring en verantwoording 10 1.4 Nieuwe garantstellingen 10 1.5 Onderverdeling garantstellingen 11 1.6 Verstrekte geldleningen 11 2. Wat is op dit moment de actuele stand van de garantieportefeuille? 2.1 Huidige saldo 12 2.2 De verdeling van de portefeuille 12 3. Toelichting op de portefeuille en acties 3.1 Directe garantstelling gemeente Doetinchem 13 3.1.1 Zorgsector: Sensire 13 3.1.2 Onderwijs: Stichting IJsselgroep 15 3.1.3 Sport 17 3.1.3.1 Doetinchemse Hockey Club 17 3.1.3.2 Voetbalvereniging Doetinchem 18 3.1.3.3 Tafeltennisvereniging Odion 19 3.1.3.4 Petanque Club Doetinchem 20 3.1.4 Nutssector: Vitens 22 3.1.5 Woningbouw: Sité Woondiensten 23 3.2 Leningen gegarandeerd door Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) en gd 25 3.2.1 Wat is de Stichting Waarborgfonds Sport? 25 3.2.2 Voor welke leningen en welke bedragen staat Doetinchem met SWS garant? 25 3.2.3 Nieuwe garantie SWS en gd MFA Zuid 28 3.3 Leningen gegarandeerd door Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) met achtervang gd 30 3.3.1 Portefeuille WSW 30 3.3.2 Zekerheidsstructuur WSW 31 3.3.3 Centraal Fonds Volkshuisvesting 32 3.3.4 Achtervangovereenkomst 34 3.3.5 Actuele situatie rondom woningbouwcorporaties 35 3.4 Leningen gegarandeerd door Nationale Hypotheek Garantie met achtervang gd 38 4. Verstrekte geldleningen door gemeente Doetinchem 4.1 Toelichting verstrekte geldleningen en acties 40 4.2 Wat is op dit moment de stand van de verstrekte geldleningen? 40 4.3 Om welke leningen gaat het? 41 2

4.3.1 Hypotheken 41 4.3.2 Schouwburg Amphion 42 4.3.3 Woningcorporatie Vestia 43 4.3.4 Stimuleringsfonds Volkshuisvesting 44 4.3.5 Vitens 46 4.3.6 Sportcentrum Rozengaarde 47 4.3.7 Stichting Parkmanagement Bedrijvenpark A18 49 4.3.8 Yunio / Sensire 50 4.3.9 Bibliotheek Wehl 51 4.3.10 PC privé / fietsprivé 52 4.3.11 RMC 52 4.3.12 PC privé Wehl 53 4.3.13 Tennisvereniging Wehl / SSR 54 Bijlagen: Risicomatrix garanties en verstrekte geldleningen Documentatie Waarborgfonds Sociale Woningbouw Documentatie Stichting Waarborgfonds Sport Documentatie Centraal Fonds Volkshuisvesting Detailoverzicht garantieportefeuille en verstrekte leningen Rapport van de VNG-commissie Gemeentelijke achtervang in de corporatie sector 3

Inleiding Doelstelling Doelstelling van deze rapportage is het informeren van de gemeenteraad over de feiten en actiepunten die aan de orde zijn in de doorlichting van onze garantieportefeuille en verstrekte leningen. Deze doorlichting is een activiteit die past in de uitvoering van ons risicomanagement. Uiteindelijk moet dit leiden tot een goed ambtelijk en bestuurlijk inzicht in het risicoprofiel dat hoort bij onze portefeuille, de eventuele maatregelen die getroffen zijn en moeten worden (ambtelijk en of bestuurlijk) om risico s te beperken en een oordeel over de benodigde weerstandscapaciteit om restantrisico s af te dekken. Gezien de lange historie waarmee onze portefeuille tot stand is gekomen, is het niet altijd mogelijk om nu nog beheersingsmaatregelen te treffen voor zaken die in het verre verleden, in de toenmalige context, zijn overeengekomen met derden. Bij nieuw te verstrekken garanties is uiteraard nadrukkelijk onderdeel van de besluitvorming het risicoprofiel dat ermee gepaard gaat, denk aan het MFA Zuid en de GEM Iseldoks, en welke risicobeperkende maatregelen getroffen kunnen worden. Dit wordt nadrukkelijk afgewogen tegen het publieke belang dat gediend is met het verstrekken van de garantie. Aanleiding en aanpak De gemeente Doetinchem heeft al zeker sinds de 80-er jaren een garantieportefeuille en een aantal verstrekte leningen. In de begroting en jaarrekening wordt hierop ingegaan in de paragraaf weerstandsvermogen en de paragraaf financiering. Bij de jaarrekening wordt dit tevens benoemd als toelichting op de balans onder de noemer van niet uit de balans blijkende verplichtingen. Uit het oogpunt van risicomanagement is het goed om deze portefeuille integraal door te lichten. In het jaar 2009 heeft een quick scan plaatsgevonden op een belangrijk deel van de portefeuille, de achtervang die we hebben in de sociale woningbouw was toen geen punt van aandacht. Ook hebben we van een aantal forse garantstellingen afscheid kunnen nemen door afkoop van deze garantie (v.b.v. de Graafschap) of overdracht aan een waarborgfonds (Slingeland ziekenhuis). In het jaar 2011 is er nadrukkelijk een vervolg gegeven aan deze quick scan door een verdere verdieping en verbreding te maken op de hele portefeuille. Ook de aan derden verstrekte leningen zijn als onderwerp van onderzoek toegevoegd alsmede de achtervang functie in de sociale woningbouw. Hiermee is er nu sprake van een doorlichting waarmee we proberen alle relevante feiten boven tafel te krijgen betreffende omvang en risico van de portefeuille. Katalysator voor het prioriteit geven aan deze doorlichting, is de kwestie Oudehuys uit 2011 waarvoor een voorziening van ruim 2,0 miljoen getroffen moest worden. Hierover is diverse malen afzonderlijk gerapporteerd aan de gemeenteraad. 4

Risico kans Risicomanagement Doorlichting en actieplan garantieportefeuille en verstrekte leningen gd De gevolgde aanpak waarlangs we te werk zijn gegaan is risicomanagement. Hierop zal hieronder kort ingegaan worden. Uitgebreider is dit toegelicht in de paragraaf weerstandsvermogen bij begroting en jaarrekening. Kort samengevat bestaat risicomanagement uit een aantal stappen: risicoanalyse, risicoweging, risicobeheersing, bepaling resterende risico s en dekking door weerstandscapaciteit. Voor onze garantie- en leningenportefeuille volgen we ook deze stappen. Op basis van dossieronderzoek en gesprekken met betrokken instanties zijn we gekomen tot een risicoanalyse en risicoweging. Doelstelling is om volgens deze aanpak de garanties en verstrekte leningen te categoriseren in onderstaande risicomatrix ofwel risicokaart. Om risico s op een garantie, achtervang of verstrekte lening te identificeren en vervolgens te kwantificeren kijken we naar de risico s die daar aanwezig zijn, de kans dat die risico s zich daadwerkelijk voordoen en het (financiële) effect dat optreedt. Het risicoprofiel kan uitgedrukt worden in de formule: Risicoprofiel werkveld = Kans risico x Effect risico Uitgaande van deze formule is een matrix op te stellen met daarin vier risicoprofielen gebaseerd op de factor kans (groot of klein) en de factor effect (groot of klein): Matrix risicoprofielen. Risico-effect Klein Groot Groot Klein De eerste twee stappen van risicomanagement (risicoanalyse en risicoweging) leiden tot invulling van de matrix risicoprofielen. Dat kan zowel een kwantitatieve als een kwalitatieve beoordeling zijn. Als het risicoprofiel van de betreffende garantie/lening groen is, dan hoeft er op dat dossier verder niet of in beperkte mate aan risicomanagement gedaan te worden. Immers, de kans op optreden van risico s is klein en het (financiële) effect van het eventuele risico is eveneens klein. Wel is het uiteraard zaak om deze garanties/leningen te blijven monitoren. Voor de risicoprofielen geel, oranje en rood geldt dat niet. Als een bepaald werkveld zo n risicoprofiel heeft, dan wordt risicomanagement (verder) ingevuld. Risicobeheersing is dan de volgende stap. In dat kader treffen we beheersmaatregelen zoals Proberen of we leningen alsnog bij waarborgfondsen kunnen onderbrengen; Risicospreiding; Regelen van (aanvullende) juridische zekerheden, bijvoorbeeld een hypotheek; Afspraken maken rond informatieuitwisseling en monitoring van de diverse garanties en leningen (jaarlijks). 5

Toetsingskader t.b.v. de risicoanalyse en -weging Het toetsingskader dat we gebruiken voor de risicoanalyse en risicoweging van onze garantieportefeuille en verstrekte leningen bestaat uit de volgende onderdelen: Als het gaat om het bepalen van de kans op het risico: hierbij spelen de juridische zekerheden een belangrijke rol, alsmede het betalingsgedrag en de kredietwaardigheid van de betrokken instelling; Als het gaat om het bepalen van het effect van het risico: hierbij gaat het om de financiële omvang van de betreffende garantie of verstrekte lening. In de risicokaart/matrix geven we een verdere uitwerking van dit toetsingskader zodat helder is, met welke argumenten, een dossier in één van de vier risicoprofielen wordt ondergebracht. 6

1. Regelgeving en beleid 1.1 Wettelijke kaders 1.1.1 Wet Fido In artikel 2 van de Wet Financiering decentrale Overheden (Fido) is vastgelegd hoe openbare lichamen om moeten gaan met geldleningen en garanties. Gemeenten mogen leningen aan gaan, middelen uit zetten of garanties verlenen, uitsluitend ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak. Hiervan mag worden afgeweken wanneer de uitzettingen of derivaten een bedachtzaam en verstandig karakter hebben en niet zijn gericht op het genereren van inkomen door het lopen van overmatig risico. Voor deze uitzonderingen zijn nadere ministeriële regels gesteld. Het aangaan en verstrekken van geldleningen en het nakomen van betalingsverplichtingen met betrekking tot rente en aflossing mag alleen door de gemeente worden gegarandeerd, wanneer de geldleningen voldoen aan de regels die daarvoor bij algemene maatregel van bestuur zijn gesteld. Openbare lichamen sluiten ten gunste van personeel of politieke ambtsdragers geen contracten met betrekking tot hypothecaire leningen of garanties op de verstrekking van hypothecaire leningen door andere financiële instellingen. De wettelijke kaders zijn door ons concreet vertaald in verordening 212 en het treasurystatuut dat door de gemeenteraad is vastgesteld. 1.1.2 Verordening 212 In de Verordening financieel beleid en beheer gemeente Doetinchem 2005 (verordening 212) zijn op basis van de wet Fido regels en kaders met betrekking tot garanties vastgelegd. Deze regels worden toegepast in de planning & control documenten, paragraaf weerstandsvermogen en paragraaf financiering. Ook worden concrete voorstellen aan de gemeenteraad voorgelegd conform de regels van de verordening. Tot slot is een en ander concreet vertaald in het door de raad vastgestelde treasurystatuut. Artikel 7 lid 4 Het college informeert vooraf de gemeenteraad en neemt pas een besluit, nadat de raad in de gelegenheid is gesteld zijn wensen en bedenkingen ter kennis van het college te brengen, voor zover het betreft niet bij begroting vastgestelde afzonderlijke verplichtingen inzake: a. investeringen groter dan 500.000; b. aankoop en verkoop van goederen en diensten groter dan 250.000; c. het verstrekken van leningen, waarborgen en garanties groter dan 100.000. Artikel 9 1. Het college draagt er zorg voor, dat al het beleid waartoe de gemeenteraad heeft besloten, in de uiteenzetting van de financiële positie en de meerjarenramingen is opgenomen; 2. Het totaalbedrag aan verleende garanties en waarborgen worden bij de uiteenzetting van de financiële positie expliciet vermeld. 7

3. De gemeenteraad autoriseert met het vaststellen van de begroting de investeringskredieten en bepaalt daarbij meteen welke investeringen voordat tot uitvoering wordt overgegaan voor besluitvorming aan de raad moeten worden voorgelegd. Artikel 14 Verstrekken van leningen en garanties en het aangaan van financiële participaties anders dan genoemd in het tweede lid worden uitsluitend gedaan uit hoofde van de publieke taak. Bij het uitzetten van middelen, het verstrekken van garanties en het aangaan van financiële participaties bedingt het college indien mogelijk zekerheden. Het college motiveert in zijn besluit het openbaar belang van dergelijke uitzettingen van middelen, verstrekkingen van garanties en financiële participaties. Het college stelt regels op ter uitvoering van het gestelde onder het eerste tot en met derde lid en legt deze regels, alsmede de regels voor taken en bevoegdheden, verantwoordingsrelaties en de bijbehorende informatievoorziening vast in een besluit financieringsstatuut (treasurystatuut). Het college zendt het besluit ter vaststelling aan de gemeenteraad. Artikel 17 1. Het college geeft aan in de paragraaf weerstandsvermogen van de begroting en van de jaarstukken de risico s van materieel belang en een inschatting van de kans dat deze risico s zich voordoen. Het college brengt hierbij in elk geval de risico s in beeld en actualiseert de risico s genoemd in de nota bedoeld in het eerste lid. Hierbij wordt speciale aandacht gegeven aan: inkomsten uit de algemene uitkering; de renteontwikkeling op de kapitaalmarkt; resultaten op grondexploitatie; lopende en te verwachten claims van derden; nog niet getaxeerde kosten als gevolg van (geconstateerde) milieuverontreiniging; dreigend faillissement van verbonden partijen; dreigend faillissement van derden bij wie borgstellingen, garanties, leningen of vorderingen uitstaan. 1.1.3 Treasurystatuut Naast de Verordening financieel beleid en beheer gemeente Doetinchem 2005 (verordening 212) zijn ook in ons treasurystatuut spelregels vastgelegd met betrekking tot gemeentegaranties. Ook deze komen voort uit de wet Fido. Het gaat om hierbij de volgende artikelen uit het treasurystatuut. Doelstellingen van de treasuryfunctie Artikel 2. De treasuryfunctie van de gemeente dient tot: 1. Het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities; 8

2. Het beschermen van gemeentelijke vermogens- en (rente-)resultaten tegen ongewenste financiële risico s zoals renterisico s, koersrisico s, kredietrisico s en liquiditeitsrisico s. 3. Het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities; 4. Het renterisico beperken en een zo gunstig mogelijk renteresultaat behalen binnen de kaders van de Gemeentewet, de Wet Financiering Decentrale Overheden (Fido) en de limieten en richtlijnen van het treasurystatuut. Het bereiken van een zo gunstig mogelijk renteresultaat dient afgewogen te worden met aannemelijke risico s, die zich kunnen voordoen. Risicobeheer Artikel 3. Met betrekking tot risicobeheer gelden de volgende algemene uitgangspunten: 1. De gemeente mag leningen aangaan, middelen uitzetten en garanties verlenen uitsluitend ten behoeve van de uitoefening van de gemeentelijke publieke taak. 2. De gemeente kan middelen uitzetten uit hoofde van de treasuryfunctie indien deze uitzettingen een prudent karakter hebben en niet zijn gericht op het genereren van inkomen door het lopen van overmatig risico. Het prudente karakter van deze uitzettingen wordt gewaarborgd middels de richtlijnen en limieten van dit treasurystatuut; 3. Het gebruik van derivaten is toegestaan maar deze worden uitsluitend toegepast ter beperking van financiële risico s. De derivaten dienen uitsluitend te worden aangegaan onder begeleiding van een extern adviseur welke onder toezicht van de AFM staat. 4. Derivaten worden slechts toegepast nadat de raad hiertoe voor elk zich voordoend geval afzonderlijk een besluit heeft genomen. Kredietrisicobeheer Artikel 5. 1. De gemeente staat het niet toe dat overtollige en direct beschikbare middelen worden gebruikt om een aandelenportefeuille op te bouwen, tenzij hiermee een publieke taak is gediend. 2. Uit hoofde van treasury vinden uitzettingen uitsluitend plaats bij financiële ondernemingen met een lange termijn credit rating van ten minste Aaa, AAA of AAA van tenminste 2 van de volgende erkende rating-bureau s: Moody s (Aaa), Standard & Poors (AAA) of Fitch (AAA). 3. Bij het verstrekken van leningen of garanties uit hoofde van de publieke taak worden zekerheden of garanties geëist. 4. Voor elk voornemen tot het verstrekken van een lening of garantie geeft de afdeling Bedrijfsvoering een (financieel) advies waarbij de financiële positie en de kredietwaardigheid van de vragende partij wordt beoordeeld. 9

1.2 Huidige beleid Doorlichting en actieplan garantieportefeuille en verstrekte leningen gd Ons beleid is dat de gemeente geen garantstellingen verleend, tenzij een zwaarwegend algemeen belang in het geding is. Bij garantieverzoeken verwijzen we, daar waar mogelijk, door naar de waarborgfondsen. Bij het verstrekken van leningen of garanties uit hoofde van de publieke taak worden zekerheden of garanties geëist. Deze verstrekken wij slechts aan door de raad goedgekeurde derde partijen. De laatste jaren en tijdens het opstellen van deze rapportage is ingezet op risicoreductie en afbouw van de garantieportefeuille. Een aantal grote garanties zijn de afgelopen jaren beëindigd of overgedragen aan het waarborgfonds voor de sector, onder andere: - Garantstelling verleend aan VBV De Graafschap van 4,3 miljoen - Garantstelling verleend aan het Slingeland Ziekenhuis van 23 miljoen - Garantstelling verleend aan Sité woondiensten van 9,5 miljoen 1.3 Monitoring en verantwoording Bij de begroting wordt een inschatting gemaakt van de te verwachten omvang van de garantieportefeuille. In de jaarrekening wordt de werkelijke omvang en de stand van zaken van de garanties verantwoord. De garantieportefeuille wordt onderverdeeld in leningen waarbij de gemeente een achtervang functie vervuld en leningen waarvoor de gemeente geheel of gedeeltelijk direct garant staat. Vanaf 2012 is de garantieportefeuille opgenomen als voorgeschreven risicovol onderwerp in de financiële monitor die twee keer per jaar aan de gemeenteraad wordt aangeboden. Dit is besloten naar aanleiding van een in 2011 manifest geworden verlies uit de garantieportefeuille, waarvoor een forse voorziening getroffen moest worden. 1.4 Nieuwe garantstellingen Het huidige beleid voldoet. De gemeenteraad heeft de mogelijkheid om te bepalen wanneer er sprake is van een zwaarwegend algemeen belang en kan op die grond besluiten om nieuwe garanties of leningen te verstrekken. In 2011 heeft de raad besloten om een garantie te verstrekken op de financiering van de GEM Iseldoks. Dit in gezamenlijkheid met de betrokken ontwikkelaar in de GEM (gezamenlijke exploitatiemaatschappij). Het gaat hierbij om een gemeentegarantie van 10 à 15 miljoen, waarbij de gemeente 100% garandeert met een contragarantie van de betrokken ontwikkelaar van 50%. Vanuit de gemeente Doetinchem vindt de financiering plaats vanuit de GSO gelden. Daarnaast worden de kosten en risico s verdeeld door de afzet van de woningen van de eerste fase van Iseldoks (het Intermecoterrein) in samenwerking met Sité Woondiensten te garanderen. Doordat de gemeente de ontwikkelaar helpt met het krijgen van een financiering (via de Bank Nederlandse Gemeenten, BNG), heeft de ontwikkelaar een deel van het risico van de gemeente overgenomen, dat zo volgens verwachting beperkt blijft tot 4,3 miljoen. Dit risico kan volledig worden gedekt uit de reserve bouwgrondexploitaties. 10

Deze garantie wordt verder opgepakt op basis van de definitieve besluitvorming rond dit project. In 2011 heeft de raad besloten om een garantie te verstrekken voor de bouw van een multifunctionele hal op sportpark Zuid. Dit onder dezelfde voorwaarden die het Waarborgfonds Sport (SWS) heeft gesteld. Dit besluit zal naar verwachting in de loop van 2012 worden uitgevoerd. Het gaat hierbij om een garantie van 3.265.000 door de gemeente Doetinchem waarbij het SWS voor 250.000 garant staat ten opzichte van de gemeente. De besluitvorming rondom deze garantie bevindt zich in een verder stadium dan de garantie voor Iseldoks. Een nadere uitwerking van deze garantie is te vinden in hoofdstuk 3.2.3. 1.5 Onderverdeling garantstellingen Garantstellingen kunnen worden onderverdeeld in: directe garantstelling - leningen met 100% garantie gemeente Doetinchem - leningen met 50% garantie gemeente Doetinchem en 50% Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) achtervang - leningen met 100% garantie Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) - leningen met 100% garantie Nationale Hypotheek Garantie (NHG) Bij directe garantstelling staat de gemeente ten opzichte van geldgevers garant voor de betaling van rente en aflossing op langlopende geldleningen, die door lokale organisaties, instellingen of verenigingen zijn aangetrokken en veelal activiteiten verzorgen welke in het verlengde liggen van de gemeentelijke publieke taak. Achtervang houdt in dat de gemeente, al dan niet samen met het Rijk, een rol speelt in de zekerheidsstructuur van een waarborgfonds. Door deze structuur kunnen instellingen die bij een waarborgfonds zijn aangesloten tegen lage rente lenen. Mede vanwege de strenge toelatingscriteria en periodieke toetsing door het fonds loopt de gemeente een lager risico dan bij directe garantstelling. 1.6 Verstrekte geldleningen Naast garanties die de gemeente Doetinchem voor diverse leningen heeft afgegeven, heeft de gemeente Doetinchem zelf een aantal leningen verstrekt. Uit het oogpunt van risicomanagement maakt het niet uit of het gaat om een garantie of een verstrekte lening. De feitelijkheid is dat er risico gelopen wordt op het niet terugbetalen van rente en aflossing aan de gemeente Doetinchem. 11

2. Wat is op dit moment de actuele stand van de garantieportefeuille? 2.1 Huidige saldo Het saldo per 1 juli 2012 van de garantieportefeuille bedraagt 242,0 miljoen. Van dit bedrag staat de gemeente Doetinchem rechtstreeks garant voor 8,1 miljoen. De gemeente is achtervang voor een bedrag van 233,9 miljoen. 2.2 De verdeling van de portefeuille Saldo garantieportefeuille per 1 juli 2012 1 Bedragen x 1 mln. Zorgsector Onderwijs Sport Nuts sector Woning bouw Totaal Directe garantstelling Garanties gd 0,9 1,6 0,1 0,7 4,5 7,8 Garanties SWS/ gd 0,3 0,3 subtotaal direct 0,9 1,6 0,4 0,7 4,5 8,1 Achtervang Garanties WSW 225,2 225,2 Garanties NHG 8,7 8,7 subtotaal achtervang 233,9 233,9 Totaal 0,9 1,6 0,4 0,7 238,3 242,0 1 In deze cijfers ontbreekt MFA Zuid (Tophal), omdat hierover op 1 juli 2012 nog geen besluit genomen was. 12

3. Toelichting op de portefeuille en acties 3.1 Directe garantstelling gemeente Doetinchem De gemeente Doetinchem staat per 1 juli 2012 volledig garant voor een totaal restant schuldbedrag van 8,1 miljoen. De opbouw van dit bedrag zal hieronder nader worden toegelicht. 3.1.1 Zorgsector: Sensire - Saldo 01-07-2012: 925.711 - Juridische zekerheid: Er zijn geen zekerheden. - Betalingsgedrag: Er wordt jaarlijkse door Sensire aan de financiële verplichtingen voldaan. - Kredietwaardigheid: Sensire is op dit moment voldoende kredietwaardig. - Matrix Risico Effect: Groot - Matrix Risico Kans: Klein Waarvoor is de garantie? Gemeente Doetinchem staat volledig garant voor een lening van Sensire uit 1987 met een restant hoofdsom per 01-07-2012 van 0,9 miljoen. Deze lening is destijds afgesloten voor de financiering van de (ver)bouw van verpleeghuis Den Ooiman. De lening heeft nog een looptijd tot 01-10-2027. Naast deze garantie heeft de gemeente Doetinchem een lening verstrekt aan Sensire (Yunio) voor de kinderopvang en peuterspeelzaal de Pol in Gaanderen. Deze lening wordt nader toegelicht in het hoofdstuk 4.3.8 verstrekte geldleningen. Kredietwaardigheid We hebben de kredietwaardigheid van Sensire beoordeeld. Hiertoe hebben we de jaarrekening 2011 onder de loep genomen en gekeken naar ontwikkelingen in de organisatie en in haar financiële positie. We kunnen concluderen dat de kredietwaardigheid op dit moment voldoende is. Wel spelen er enkele ontwikkelingen. Zo heeft Sensire nog een vordering op Meavita, de organisatie waarvan zij in het verleden onderdeel uitmaakte. Verder gaat Sensire een deel van haar vastgoed afwaarderen wat een niet begroot- negatief gevolg heeft voor het rekeningsaldo 2012. Ook is het vrij besteedbare deel van het eigen vermogen relatief klein. Verder is het zo dat het bestuur van Sensire een organisatie vernieuwingstraject in gang heeft gezet. Dit heeft over 2011 resultaatverbetering laten zien, maar moet nog doorwerken in de andere segmenten. Daarnaast moeten vanaf 2012 de kosten van overhead teruggedrongen worden. Hoe dit uitpakt, moet nog blijken. 13

Stand van zaken / wat hebben we gedaan? Sensire voldoet aan haar financiële verplichtingen. Sensire is niet aangesloten bij het waarborgfonds voor de zorg. Een gegeven is dat de garantie destijds is verstrekt zonder zekerheden. We zetten ons in om alsnog zekerheid te krijgen. Nadat we in februari van dit jaar gesproken hadden met de interim controller van Sensire, heeft eind augustus 2012 wederom een gesprek met Sensire plaatsgevonden, nu met de nieuwe manager financiën en control. Hierbij zijn onze bevindingen over de financiële positie van Sensire, naar aanleiding van onze beoordeling van de jaarrekening 2011, besproken. Daarnaast zijn de ontwikkelingen bij Sensire en binnen de zorgsector ter sprake gekomen. Ook zijn opnieuw de mogelijkheden voor het verkrijgen van zekerheden of borging ingebracht. En er is gesproken over de op te stellen raamovereenkomst tussen de gemeente Doetinchem en Sensire. Sensire ziet geen noodzaak om een toelatingstraject tot het waarborgfonds in gang te zetten. De kosten van de toetreding en eventuele voordelen wegen nu niet op tegen de voor Sensire gunstige leningvoorwaarden van de huidige portefeuille. Wel wordt de leningenportefeuille van Sensire jaarlijks door henzelf beoordeelt om te kijken of herfinanciering aantrekkelijk is. Een mogelijke zekerheid voor de gemeente Doetinchem is om een recht van 2 e hypotheek te vestigen op Den Ooiman. Of dit zin heeft, is afhankelijk van de huidige waarde van het pand en de grond in relatie tot de huidige leningen. Verder wordt er momenteel gewerkt aan een raamovereenkomst tussen de gemeente Doetinchem en Sensire. De directe aanleiding hiervoor is de deelname van Sensire in Hamburgerbroek. Wij willen in die raamovereenkomst ook deze huidige lening met gemeentelijke garantstelling inbrengen. Dit kan ofwel door de garantie alsnog onder te brengen bij het waarborgfonds voor de zorg ofwel door het verkrijgen van het recht van 2 e hypotheek op Den Ooiman. We blijven vanzelfsprekend periodiek de financiële situatie van de instelling monitoren aan de hand van de begroting en jaarstukken. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheid om aan te haken bij de toets die provincie Gelderland jaarlijks laat doen van de financiële positie van Sensire. Acties: - Het traject voor het verkrijgen van een zekerheid in gang zetten. - De ontwikkelingen met betrekking tot de raamovereenkomst volgen en deze garantie hierbij proberen te betrekken. - Aansluiten bij jaarlijkse beoordeling van financiële positie door provincie Gelderland. Matrix De garantie voor Sensire heeft geen juridische zekerheden. Op dit moment hebben we weinig tot geen invloed, maar met de raamovereenkomst hopen we dit te veranderen. De kredietwaardigheid is op dit moment voldoende. Mocht er een aanspraak worden gedaan op de garantie dan is het bedrag voor Doetinchem relatief hoog. Daarbij heeft de lening nog een lange looptijd tot 2027. Deze garantie moet in combinatie worden gezien met de verstrekte geldlening uit hoofdstuk 4.3.8. Wij beoordelen daarom op dit moment het risico effect als groot en de risico kans van deze garantie als klein. 14

3.1.2 Onderwijs: Stichting IJsselgroep - Saldo 01-07-2012: 1.556.056 - Juridische zekerheid: Er zijn geen zekerheden. - Betalingsgedrag: Er wordt jaarlijks door Stichting IJsselgroep aan de financiële verplichtingen voldaan. - Kredietwaardigheid: Zowel Stichting IJsselgroep als Hogeschool Iselinge is voldoende kredietwaardig. - Matrix Risico Effect: Groot - Matrix Risico Kans: Klein Waarvoor is de garantie? De lening waar Gemeente Doetinchem volledig garant voor staat betreft een lening aan de Hogeschool Iselinge binnen de Stichting IJsselgroep met een restant hoofdsom per medio 2012 van 1,5 miljoen. De lening is in 1999 afgesloten in het kader van een Rijksdecentralisatieregeling voor de financiering van de huisvesting van Hogeschool Iselinge. Het Iselinge pand waar de garantielening betrekking op heeft wordt gebruikt door de onderwijsbegeleidingsdienst (OBD) en het hoger beroepsonderwijs (PABO-opleiding). De lening heeft een looptijd tot 01-07-2029. We hebben geen zekerheden voor de garantie. Kredietwaardigheid Hogeschool Iselinge is een zelfstandige entiteit binnen de Stichting IJsselgroep. Alle entiteiten binnen Stichting IJsselgroep worden geacht hun eigen broek op te houden. Verliezen binnen stichting worden dus niet afgewenteld op de hogeschool. We hebben de kredietwaardigheid van zowel Stichting IJsselgroep als van Hogeschool Iselinge beoordeeld. We hebben naar de jaarrekening, ontwikkelingen en financiële positie van beide organisaties gekeken. Stichting IJsselgroep heeft een zeer zware tijd achter de rug. De stichting heeft het financieel moeilijk gehad. Inmiddels is Stichting IJsselgroep bezig met een transitie en heroriëntatie op hun core-business. Op basis van de stukken blijkt dat de Stichting IJsselgroep in zijn geheel op dit moment als voldoende kredietwaardig kan worden beoordeeld. Er is voldoende eigen vermogen binnen de Stichting IJsselgroep aanwezig. Wel is het zo dat bepaalde onderdelen binnen de Stichting IJsselgroep een verwacht negatief resultaat laten zien. De vraag is wat hiermee gaat gebeuren indien dit zo blijft in de toekomst en welke maatregelen hier verder voor worden genomen. Het is zaak om dit kritisch te blijven volgen. Hogeschool Iselinge waar deze lening en garantie aan gekoppeld zijn, draait op dit moment goed en staat er financieel goed voor. Grootste risico voor de hogeschool is een (flink) teruglopend leerlingaantal. Hiervan is vooralsnog echter geen sprake en het eigen vermogen is in ieder geval voldoende om mogelijke tegenvallers voor jaren op te kunnen vangen. Stand van zaken / wat hebben we gedaan? Stichting IJsselgoep is niet aangesloten bij het waarborgfonds voor het HBO. Het bestaande waarborgfonds HBO wordt per 1 januari 2013 geliquideerd. Daarmee is het niet meer mogelijk om de gegarandeerde lening over te hevelen naar dit fonds. 15

In februari en augustus 2012 hebben gesprekken plaatsgevonden met vertegenwoordigers van de Stichting IJsselgroep. Doel van dit gesprek was om in gezamenlijkheid de risico s te beoordelen en te kijken of gemeente Doetinchem zekerheden geboden kunnen worden. Omdat het waarborgfonds geen optie meer is wil de gemeente Doetinchem graag een recht van 1 e of 2 e hypotheek vestigen op het pand van de Hogeschool, waar de lening betrekking op heeft. De Stichting IJsselgroep is niet bereid om haar medewerking te verlenen aan het verstrekken van een hypotheekrecht en geeft hiervoor een aantal argumenten. Het is voor de Stichting een beperking van haar eigen mogelijkheden, de Stichting wil de beschikking over het pand vrij houden. De Hogeschool Iselinge draait goed en is financieel gezond. Er wordt gekeken naar een mogelijke uitbreiding van opleidingstrajecten binnen de Hogeschool. De inkomsten van de Hogeschool bestaan voor het grootste gedeelte uit Rijkssubsidie en collegegelden en dit zijn vrij vaste inkomsten. De Stichting denkt dat dit aantoont dat de financiële positie van de hogeschool goed is en dat daarom geen zekerheden nodig zijn. De Stichting IJsselgroep doet de toezegging dat de gemeente Doetinchem tijdig op de hoogte wordt gebracht wanneer er wezenlijke veranderingen met betrekking tot de Hogeschool Iselinge of het pand plaats vinden. We blijven vanzelfsprekend de financiële situatie van de instelling monitoren aan de hand van de begroting en jaarstukken. Matrix Wij beoordelen op dit moment het risico effect als groot en de risico kans als klein. De belangrijkste afwegingen hierbij zijn dat met de huidige informatie over de situatie van de Hogeschool Iselinge de kans klein is dat de gemeente op haar garantie wordt aangesproken. Maar mocht er om welke reden dan ook toch een aanspraak worden gedaan op de gemeente dan gaat het hierbij om een voor de gemeente aanzienlijk bedrag van ruim 1,5 miljoen. Daarnaast heeft de lening een nog lange looptijd tot 2029. De kredietwaardigheid is op dit moment weliswaar voldoende, maar de economische ontwikkelingen en de onzekerheid over Rijkssubsidies kunnen dit negatief beïnvloeden. Wanneer de gemeente Doetinchem een zekerheid zou hebben in de vorm van het recht van eerste hypotheek op het pand in Doetinchem dan wordt het risico effect voor deze garantie ook als klein beoordeeld. 16

3.1.3 Sport Doorlichting en actieplan garantieportefeuille en verstrekte leningen gd De gemeente staat medio 2012 in de sector sport volledig garant voor een bedrag van 0,1 miljoen. Dit bedrag bestaat uit de restant hoofdsom van leningen aan sportverenigingen die niet zijn toegelaten tot de SWS (Stichting Waarborgfonds Sport). Dit zijn: Doetinchemse Hockey Club Voetbalvereniging Doetinchem Tafeltennisvereniging Odion Petanque Club Doetinchem Acties algemeen: - Monitoring of we jaarlijks de financiële gegevens van de sportverenigingen conform garantie overeenkomst en subsidieverordening ontvangen. - Jaarlijks beoordelen van de financiële gegevens van de sportverenigingen. - Periodieke afstemming met sportmedewerker MO / BUHA Accommodaties over aanlevering gegevens en stand van zaken met betrekking tot verenigingen. - Het college van B&W voorleggen en laten besluiten of zij het wenselijk vinden dat de gemeente Doetinchem gaat proberen om het recht van 1 e of 2 e hypotheek te vestigen als zekerheid bij verenigingen. 3.1.3.1 Doetinchemse Hockey Club - Saldo 01-07-2012: 10.728 - Juridische zekerheid: Er zijn geen zekerheden. - Betalingsgedrag: Nog te bepalen. - Kredietwaardigheid: Nog te bepalen. - Matrix Risico Effect: Klein - Matrix Risico Kans: Klein De gemeente Doetinchem staat tot en met 2015 garant voor een krediet verstrekt in rekening-courant van 40.840 aan de Doetinchemse Hockey Club. Het huidige saldo van dit krediet is 10.728. Deze garantstelling dateert uit 2000 en is afgesloten ter financiering van de bouw van een bestuurskamer bij het bestaande clubgebouw op sportpark Zuid. De Doetinchemse Hockey Club heeft een informatieplicht naar de gemeente. Deze garantstelling vereist nog nader onderzoek en de financiële gegevens moeten nog worden beoordeeld. Acties: - Afstemmen stand van zaken van dit krediet met de bank en DHC - Beoordelen financiële gegevens DHC 17

Matrix Hoewel deze garantie nog nader onderzoek vereist beoordelen wij deze op dit moment gezien de resterende looptijd en het bedrag het risico effect en de risico kans van deze garantie als klein. 3.1.3.2 Voetbalvereniging Doetinchem - Saldo 01-07-2012: 9.794 - Juridische zekerheid: Er zijn geen zekerheden - Betalingsgedrag: V.V. Doetinchem voldoet aan de financiële verplichtingen. - Kredietwaardigheid: Nog te bepalen. - Matrix Risico Effect: Klein - Matrix Risico Kans: Klein Het verenigingsgebouw van V.V. Doetinchem op sportpark de Bezelhorst is eigendom van de gemeente Doetinchem en is gebouwd op basis van de minimale eisen van het Nationaal Sport Fonds (NSF). Voor V.V. Doetinchem heeft de gemeente Doetinchem in 1990 een garantie afgegeven voor een lening van 31.765. De lening is destijds afgesloten door de vereniging voor het plegen van een extra investering in het verenigingsgebouw bovenop die minimale eisen van het NSF en heeft een looptijd tot 30-06-2020. Verkrijgen van zekerheden De situatie omtrent het gebouw is als volgt: De gemeente Doetinchem is eigenaar van: Bezelhorstweg 85, (kleedruimtes) in Doetinchem. V.V. Doetinchem heeft het recht van opstal voor de kantine, de vergaderruimten en het kassahokje. Voorwaarden bij recht van opstal: Zonder schriftelijke toestemming van de gemeente Doetinchem mag het opstalrecht niet worden vervreemd of met een hypotheekrecht of ander zakelijk recht worden bezwaard. Voor zover bekend is geen hypotheekrecht op dit perceel gevestigd. De V.V. Doetinchem heeft een informatieplicht naar de gemeente. Het restant bedrag van de lening is 9.794. De betalingsverplichtingen zijn tot op heden altijd nagekomen. De financiële positie van V.V. Doetinchem zal wel jaarlijks worden beoordeeld. Gezien de hoogte van het bedrag en de resterende looptijd worden op deze garantie geen verdere acties uitgezet. 18

Matrix Op grond van de de resterende looptijd en het restantbedrag beoordelen wij het risico effect en de risico kans van deze garantie als klein. 3.1.3.3 Tafeltennisvereniging Odion - Saldo 01-07-2012: 84.963 - Juridische zekerheid: Er zijn geen zekerheden. - Betalingsgedrag: T.T.V. Odion voldoet aan de financiële verplichtingen. - Kredietwaardigheid: Nog te bepalen. - Matrix Risico Effect: Klein - Matrix Risico Kans: Klein In november 1998 is door de gemeenteraad een garantie afgegeven op een lening met een hoofdsom van 113.445 van T.T.V. Odion. Deze lening is bedoeld voor de aankoop van de tafeltennishal aan de Korte Huitinkstraat 15 te Gaanderen. In de garantieovereenkomst zijn voorwaarden inzake de informatieplicht voor T.T.V. Odion opgenomen. Er is geen zekerheid in de vorm van een hypotheekrecht op de tafeltennishal voor de gemeente Doetinchem. T.T.V. Odion heeft altijd aan haar betalingsverplichtingen voldaan. Het huidige saldo van de lening bedraagt 84.963 en de resterende looptijd is tot 14-10-2028. Nader onderzocht wordt of T.T.V. Odion tot de SWS kan worden toegelaten of dat een andere vorm van zekerheid mogelijk is. Het SWS heeft als toelatingseis dat er een recht van 1 e hypotheek wordt verstrekt als zekerheid. Voor T.T.V. Odion is geconstateerd dat de huidige lening is opgesplitst in twee delen. Op het eerste deel rust al het recht van 1 e hypotheek voor de geldverstrekker Rabobank. Voor het tweede deel heeft de bank een gemeentegarantie geëist. Het wordt daarom moeilijk om nu nog een toelating te bewerkstelligen tot het waarborgfonds. Verkrijgen van zekerheden De situatie omtrent de gebouwen is als volgt: T.T.V. Odion is eigenaar van: Korte Huitinkstraat 15 en Hoofdstraat 37A en 37B in Gaanderen. WOZ-waarde per waardepeildatum 01-01-2011 voor Hoofdstraat 37a kantoor bedraagt 56.000. WOZ-waarde per waardepeildatum 01-01-2011 voor Hoofdstraat 37b winkel bedraagt 47.000. WOZ-waarde per waardepeildatum 01-01-2011 voor Korte Huitinkstraat 15 (sporthal) bedraagt 86.000. 19

Het recht van 1 e hypotheek staat op naam van Rabobank t.w.v. 106.300 Onderzocht moet worden of er een recht van 2 e hypotheek voor 84.963 voor de gemeente Doetinchem kan worden gevestigd. Dit moet in overleg met T.T.V. Odion. Het is hierbij ook de vraag of hiervoor toestemming 1 e hypotheekhouder is vereist. Of dit traject wordt ingegaan zal worden voorgelegd aan het college van B&W. Matrix Het openstaande bedrag en de looptijd zijn op dit moment aanzienlijk. Het ontbreekt op dit moment nog aan voldoende zicht op de financiële situatie van T.T.V. Odion. We hebben wel geconstateerd dat er bij deze garantie geen zekerheden zijn. Het risico dat we lopen bij deze garantie is een eenmalig risico voor het restant bedrag dat in verhouding met andere garanties acceptabel is. We beoordelen daarom nu het risico effect en de risico kans van deze garantie als klein. 3.1.3.4 Petanque Club Doetinchem - Saldo 01-07-2012: 39.000 - Juridische zekerheid: Er zijn geen zekerheden. - Betalingsgedrag: Petanque Club Doetinchem voldoet aan de financiële verplichtingen. - Kredietwaardigheid: Nog te bepalen. - Matrix Risico Effect: Klein - Matrix Risico Kans: Klein Gemeente Doetinchem staat vanuit het verleden volledig garant voor een lening aan Petanque Club Doetinchem. Deze lening is afgesloten voor de bouw van de overdekte petanque accommodatie op sportpark Zuid. De huidige lening betreft een herfinanciering van een lopende lening uit 2004. Deze nieuwe lening met garantie loopt tot 01-04-2029. Op dit moment heeft de gemeente Doetinchem geen zekerheden bij deze garantie. De financiële gegevens van Petanque Club Doetinchem moeten nog worden beoordeeld. Verkrijgen van zekerheden De huidige situatie omtrent het pand is als volgt: Gemeente Doetinchem is eigenaar van: Stokhorstweg 9 in Doetinchem. De Petanque Club heeft het recht van opstal. De WOZ-waarde van het clubgebouw heeft op waardepeildatum 01-01-2011 een waarde van 204.000. De verdeling hiervan is 125.600 voor opstal en 78.400 voor de velden. Voorwaarden bij een recht van opstal: Zonder schriftelijke toestemming van gd mag het opstalrecht niet worden vervreemd of met een hypotheekrecht of ander zakelijk recht worden bezwaard. 20

Voor zover bekend is geen hypotheekrecht op dit perceel gevestigd. Of de gemeente Doetinchem het traject in moet gaan om te proberen om het recht van 1 e hypotheek te vestigen op het pand zal worden voorgelegd aan het college van B&W. Matrix Het openstaande bedrag is relatief beperkt. De looptijd is op dit moment aanzienlijk. Er is echter geen aanleiding om op te veronderstellen dat de Petanque Club niet aan haar verplichtingen zal voldoen. We beoordelen het risico effect en de risico kans van deze garantie als klein. 21

3.1.4 Nutssector: Vitens - Saldo 01-07-2012: 746.500 - Juridische zekerheid: Er zijn geen zekerheden. - Betalingsgedrag: Vitens lost jaarlijks af op de leningenportefeuille van voormalig Waterbedrijf Gelderland conform aflossingsschema. - Kredietwaardigheid: De kredietwaardigheid van Vitens is goed. - Matrix Risico Effect: Groot - Matrix Risico Kans: Klein Waarvoor is de garantie? De gemeente staat garant voor leningen die in het verleden zijn afgesloten door Waterbedrijf Gelderland ten behoeve van de drinkwatervoorziening. Het bedrag waarvoor de gemeente garant staat wordt jaarlijks bepaald op basis van het percentage aangesloten percelen in Doetinchem ten opzichte van het restantbedrag van de leningen. In 2002 is Waterbedrijf Gelderland gefuseerd tot Vitens. Vanaf het moment van de fusie tot Vitens zijn geen nieuwe garanties meer verstrekt door gemeenten in Gelderland. De garantie voor Doetinchem vermindert jaarlijks door aflossing op de geldleningen. Op basis van de aansluitingen in 2011 heeft Doetinchem circa 4,325% van het totaal aantal Vitens aansluitingen binnen alle gemeenten. Jaarlijks kunnen op basis van het aantal aansluitingen kleine verschuivingen van het aandeelpercentage plaatsvinden. Voor de gemeente Doetinchem bedraagt per 1 juli 2012 het garantiebedrag 0,7 miljoen (4,325% van afgerond 17 miljoen schuldrestant). De looptijd van de leningen vanuit Waterbedrijf Gelderland is tot uiterlijk 2020. Hierna zal deze garantie vervallen. Vitens maakt in de begroting en jaarrekening onderdeel uit van de paragraaf verbonden partijen. In dat kader vindt monitoring en toezicht plaats vanuit de gemeente Doetinchem. Naast deze garantie heeft de gemeente Doetinchem ook een lening verstrekt aan Vitens (zie hoofdstuk 4.3.5) en is de gemeente aandeelhouder van Vitens. Kredietwaardigheid We hebben de kredietwaardigheid van Vitens beoordeeld. Hiertoe hebben we de jaarrekening 2011 onder de loep genomen en gekeken naar ontwikkelingen in de organisatie en in haar financiële positie. We kunnen concluderen dat de kredietwaardigheid goed is. Matrix Op dit moment is de 0,7 miljoen aan garantie voor Doetinchem een relatief groot bedrag. Deze garantie moet ook in combinatie worden gezien met de verstrekte lening aan Vitens uit hoofdstuk 4.3.5. Ook omdat er geen zekerheden onder liggen. De looptijd is echter te overzien en de kredietwaardigheid van Vitens is goed. Wij beoordelen daarom het risico effect als groot en de risico kans van deze garantie als klein. 22

3.1.5 Woningbouw: Sité Woondiensten - Saldo 01-07-2012: 4.527.947 - Juridische zekerheid: Er zijn geen zekerheden bij deze leningen. - Betalingsgedrag: Sité Woondiensten voldoet aan de financiële verplichtingen. - Kredietwaardigheid: Voor Sité Woondiensten is over 2012 een Kredietwaardigheids verklaring en positief continuïteitsoordeel afgegeven door het WSW en het Centraal Fonds Volkshuisvesting. - Matrix Risico Effect: Groot - Matrix Risico Kans: Klein Waarvoor is de garantie? Het bedrag van 4,5 miljoen per 01-07-2012 heeft betrekking op twee leningen in de sociale woningbouw van Sité Woondiensten.. Stand van zaken / wat hebben we gedaan? Garantieleningen Sité woondiensten saldo 01-07-2012 einddatum Site / voorm. St. Goede Woning 457.427 15-08-2014 Site / voorm. St. Goede Woning 4.070.520 28-02-2013 4.527.947 Eind 2011 stond de gemeente Doetinchem volledig garant voor drie leningen van Sité Woondiensten. Naar aanleiding hiervan is er een gesprek geweest met Site. Met Sité is overeengekomen dat zij in 2012 één lening met een restant schuld bedrag van 9,5 miljoen overdragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Sité is reeds aangesloten bij het WSW. Deze overdracht heeft in april 2012 plaats gevonden en is bevestigd door het WSW en de BNG. Het bedrag van deze lening is overgeheveld naar het saldo van de WSW. De twee (bovenstaande) leningen van Sité hebben op dit moment een looptijd van minder dan 2 jaar. Voor het WSW vallen ze daarmee onder korte financiering en om die reden kunnen deze leningen nu niet meer worden overgedragen aan het WSW. Gemeente Doetinchem blijft volledig garant staan voor deze leningen tot het einde van de looptijd. 23

Kredietwaardigheid Doorlichting en actieplan garantieportefeuille en verstrekte leningen gd Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw / Centraal Fonds Volkshuisvesting (zie paragraaf 3.3) zorgen voor een jaarlijkse beoordeling van de kredietwaardigheid en een continuïteitsoordeel van de bij hen aangesloten instellingen. Wij ontvangen jaarlijks een afschrift van deze kredietwaardigheids verklaring en het continuïteitsoordeel, waarmee wij de ontwikkelingen van de aangesloten instellingen volgen. Sité Woondiensten heeft over 2012 kredietwaardigheids verklaring van het WSW een beoordeling van het CFV in de hoogste en meest gezonde categorie. In augustus 2012 heeft er nogmaals een gesprek plaats gevonden met de financieel manager van Sité Woondiensten. De manager stelt dat er geen is reden om te veronderstellen dat de leningen die buiten het WSW vallen niet zullen worden afgelost binnen de looptijd. Matrix De huidige garantie heeft op dit moment betrekking op een hoog bedrag met een relatief korte looptijd. De kredietwaardigheid van Sité is goed. Het management van Sité stelt dat er geen aanleiding is om te veronderstellen dat Sité niet aan haar verplichtingen zal voldoen. Wij hebben op basis van de externe beoordelingen van Sité geen reden om hieraan te twijfelen. Wij beoordelen daarom op dit moment het risico effect als groot de risico kans van deze garantie als klein. Zodra de betreffende leningen zijn afgelost en de beoordelingen van Sité onveranderd blijven, zal ook het risico effect als klein worden aangemerkt. 24

3.2 Leningen gegarandeerd door Stichting Waarborgfonds Sport en gd 3.2.1 Wat is de Stichting Waarborgfonds Sport? De Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) verleent garantstellingen voor de financiering van de bouw, aanleg, renovatie of aankoop van sportaccommodaties. De SWS verleent hieraan de voorwaarde dat ook een gemeentegarantie wordt verstrekt voor minimaal 50% van de hoofdsom. De SWS borgt tot een maximum bedrag van 250.000. Uitgebreide informatie over de SWS wordt toegevoegd als bijlage. 3.2.2 Voor welke leningen en welke bedragen staat Doetinchem met SWS garant? - Saldo waar gemeente Doetinchem per 01-07-2012 garant voor staat: Hoofdsom Saldo 01-07-2012 A.V. Argo 150.000 20.000 Stichting Achterhoekse Zaalsport Accommodaties 226.890 79.408 Tennisclub Zuid 180.000 169.166 V.V. Viod 120.000 38.600 676.890 307.174 - Juridische zekerheid: Gedeelde garantstelling door de SWS en gemeente Doetinchem. - Betalingsgedrag: Alle verenigingen voldoen aan de betalingsverplichtingen. - Kredietwaardigheid: De financiële posities van de betreffende sportverenigingen worden eind 2011 als volgt beoordeeld door de SWS: A.V. Argo Stichting Achterhoekse Zaalsport Accommodaties Tennisclub Zuid V.V. Viod Uitstekend Redelijk Goed Redelijk - Matrix Risico Effect: Klein - Matrix Risico Kans: Klein Het garantiebedrag voor de gemeente Doetinchem bestaat uit de restant hoofdsommen van een viertal leningen van sportverenigingen en het saldo bedraagt per 1 juli 2012 0,3 miljoen. Alle leningen zijn afgesloten voor de aanleg of verbetering van de verenigingsaccommodaties. 25

Het risico voor de gemeente Doetinchem is op basis van de omvang van het nu nog totale uitstaande leningensaldo beperkt. Monitoring en periodieke toetsing van deze verenigingen en de leningen vindt plaats door de SWS. De afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling en Bedrijfsvoering ontvangen jaarlijks een afschrift van de toetsing van de verschillende verenigingen.. Per 1 juli 2012 zijn er geen betalingachterstanden. Verkrijgen van zekerheden bij alle verenigingen Er is gekeken naar mogelijke zekerheden voor het deel waarvoor de gemeente Doetinchem garant staat bij de verschillende verenigingen. De bevindingen daarbij per vereniging zijn de volgende: A.V. Argo De gemeente Doetinchem is eigenaar van: Bezelhorstweg 87, (atletiekbaan, kantine en kleedkamers) in Doetinchem. Argo heeft het recht van opstal op kantines en kleedkamers. WOZ-waarde per waardepeildatum 01-01-2011 bedraagt 335.000. Voorwaarden bij recht van opstal: Zonder schriftelijke toestemming van de gemeente Doetinchem mag het opstalrecht niet worden vervreemd of met een hypotheekrecht of ander zakelijk recht worden bezwaard. Voor zover bekend is geen hypotheekrecht op dit perceel gevestigd. Het bedrag van de garantie ( 20.000) wordt echter te laag ingeschat om recht van 1 e hypotheek voor te vestigen. Ook omdat de financiële positie van Argo als uitstekend wordt beoordeeld. Stichting Achterhoekse Zaalsport Accommodaties De gemeente Doetinchem is eigenaar van: Sportweg 1 (turnhal) in Doetinchem. Saza heeft het recht van gebruik. In het Collegebesluit van 14 augustus 2012 is besloten over de erfpacht en recht van 1 e hypotheek op de MFA Zuid. Zie hiervoor 3.2.3 Nieuwe garanties SWS en gd: MFA Zuid. Hierin is de huidige lening integraal meegenomen. Tennisclub Zuid De gemeente Doetinchem is eigenaar van: Stokhorstweg 5A in Doetinchem. TC Zuid heeft het recht van erfpacht en opstal. 26