Document CPR, CE-markering van de bouwproducten Herziening 00 CPR, CE-markering van de bouwproducten 1 CPD, CPR, voorrang van CPR op de normen 1. De CE-markering van de bouwproducten werd sinds 27 juni 1991 door de CPD 1 beheerst. 2. Sinds 01 juli 2013 wordt de CE-markering van de bouwproducten door de CPR 2 beheerst. 3. De geharmoniseerde normen, hun bijlage ZA en geassocieerde normen zijn nog niet volledig in overeenstemming met de CPR gebracht 3. 4. Indien er tegenstrijdigheden zijn, heeft de CPR altijd voorrang op de norm. 5. Het standpunt van de Europese Commissie is hierover zeer duidelijk 4 : 6. Het artikel 8.3 van de CPR Algemene beginselen en gebruik van de CE-markering zegt expliciet: Voor een bouwproduct dat onder een geharmoniseerde norm valt, is de CE-markering het enige merkteken dat verklaart dat het bouwproduct in overeenstemming is met de aangegeven prestaties met betrekking tot de essentiële kenmerken die onder die geharmoniseerde norm of Europese technische beoordeling vallen. 1 Richtlijn 89/106/EEG van de Raad van 21 december 1988 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen der Lidstaten inzake voor de bouw bestemde producten 2 Verordening (EU) Nr. 305/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2011 tot vaststelling van geharmoniseerde voorwaarden voor het verhandelen van bouwproducten en tot intrekking van Richtlijn 89/106/EEG van de Raad 3 Het merendeel van de bijlagen ZA van de geharmoniseerde normen vermeldt nog steeds de CPD alsook kunnen sommige clausules van geharmoniseerde of niet-geharmoniseerde normen naar verouderde regels verwijzen. 4 http://ec.europa.eu/growth/sectors/construction/product-regulation/faq/index_en.htm OCBS vzw Keizerinlaan 66 B 1000 BRUSSEL Phone : + 32 2 509 14 09 Fax : + 32 2 509 14 00 E-mail : ocbs@ocab-ocbs.com Website : www.ocab-ocbs.com OCBS/OCAB
2 Norm EN 1090-1 en CE-markering 7. De CE-markering voor de uitvoering van staalconstructies is op 01 juli 2014 volgens de geharmoniseerde norm EN 1090-1 van kracht geworden. 8. Volgens de norm EN 1090-2 betreft de uitvoering 5 alle activiteiten uitgevoerd voor het gereedkomen van het werk, dat wil zeggen inkoop, fabricage, lassen, het maken van mechanische verbindingen, transport, montage, oppervlaktebehandeling en de keuring en het documenteren ervan terwijl de voorbewerking 6 alle activiteiten betreft uitgevoerd op de basisstaalproducten om de onderdelen klaar te maken voor het samenstellen en opnemen in onderdelen. Voor zover van toepassing omvat dit bijvoorbeeld het merken, transporteren en opslaan, snijden, profileren en maken van gaten. 9. Uit punt 8 volgt dat iedere marktspeler die staal op de markt brengt waarop hij activiteiten van uitvoering en voorbewerking heeft uitgeoefend, direct onder de normen EN 1090 en de CEmarkering valt. 10. De gemaakte conclusies in punten 8 en 9 uit de lezing van de normen EN 1090-1 en -2 zijn niet tegenstrijdig met de CPR. 11. De aanvraag tot certificatie volgens EN 1090-1 door staalhandelaren die activiteiten van uitvoering en voorbewerking uitoefenen, is dus volledig wettelijk. 12. Een certificatie-instantie die onder de ISO 17065 norm werkt en die aangemeld is in het kader van de CE-markering, is verplicht te handelen in overeenstemming met artikel 4.4, nietdiscriminerende voorwaarden 7. 13. De certificatie door een aangemelde instantie van staalhandelaren die activiteiten van uitvoering en voorbewerking uitoefenen, is dus het resultaat van de eisen aangehaald in de punten 8 tot en met 12. 5 cf. 3.7 van EN 1090-2 (-3) 6 cf. 3.12 van EN 1090-2 (-3) 7 4.4.1 The policies and procedures under which the certification body operates, and the administration of them, shall be nondiscriminatory. Procedures shall not be used to impede or inhibit access by applicants, other than as provided for in this International Standard. 4.4.2 The certification body shall make its services accessible to all applicants whose activities fall within the scope of its operations. 4.4.3 Access to the certification process shall not be conditional upon the size of the client or membership of any association or group, nor shall certification be conditional upon the number of certifications already issued. There shall not be undue financial or other conditions. 4.4.4 The certification body shall confine its requirements, evaluation, review, decision and surveillance (if any) to those matters specifically related to the scope of certification. Vrije vertaling: 4.4.1 De beleidsmaatregelen en de procedures die de werking van de certificatie-instantie regelen, alsmede hun bestuur, moeten niet-discriminerend zijn. Procedures, andere dan voorzien in deze internationale Norm, zullen niet gebruikt worden om de toegang door aanvragers te belemmeren of te verbieden. 4.4.2 De certificatie-instantie moet zijn diensten toegankelijk maken voor alle aanvragers van wie de activiteiten binnen de reikwijdte van zijn taken liggen. 4.4.3 De toegang tot het proces van certificatie zal niet bepaald worden door de omvang van de klant of door zijn lidmaatschap tot een vereniging of een groep, en de certificatie zal evenmin bepaald worden door het aantal reeds uitgereikte certificaten. Er mogen geen onbillijke financiële of andere voorwaarden zijn. 4.4.4 De certificatie-instantie zal zijn eisen, evaluatie, beoordeling, beslissing en (eventuele) toezicht beperken tot die zaken die specifiek verband houden met de certificatiereikwijdte. CPR CE-marking NL 20150517, Pagina 2 van 5
3 De rol van de staalhandelaar 14. De CE-markering voor de uitvoering van structuren in staal of in aluminium is van toepassing op zowel de grote constructeurs die werken uitvoeren tot in uitvoeringsklasse EXC4 als de zeer kleine constructeurs die in uitvoeringsklasse EXC2 (of zelfs in uitvoeringsklasse EXC1) werken. 15. De staalfabrikanten produceren basisproducten 8 volgens hun walstermijn (die kan oplopen tot enkele maanden), hun walshoeveelheden (geen exacte aantallen en minimum te bestellen hoeveelheden) en hun standaard fabrieksbundeling. Deze producten worden in grote hoeveelheden en volgens de geldende productnorm geleverd aan de staalhandelaar ter aanvulling van zijn voorraad. 16. Vanuit zijn beschikbare voorraad stelt de staalhandelaar de bestellingen van de klant samen in het gewenste aantal en levert hij dit uit binnen de door de klant gevraagde termijn (meestal zeer kort, enkele dagen). De aanlevering door de staalhandelaar is praktisch gezien de meest aangewezen en in de regel de enig mogelijke bevoorradingswijze voor constructeurs. 17. De economisch belangrijke en strategische rol van de staalhandelaar in de bevoorradingsketen kan dus niet ontkend worden en mag niet in diskrediet gebracht worden. 18. Het in een bouwwerk opnemen van staal dat door de staalhandelaar wordt geleverd, is niet op 1 juli 2014 aangevat maar is een historisch marktgebeuren. Zoals eerder toegelicht, voert de staalhandelaar activiteiten van uitvoering en voorbewerking uit volgens de normen EN 1090 9. 19. De dagdagelijkse praktijk toont aan dat de naspeurbaarheid van de staalproducten een belangrijk gegeven is in alle handelingen van de staalhandelaar alsook een noodzaak is in verband met de toepassing van de CE-markering volgens EN 1090. Verschillende staalhandelaren hebben deze noodzaak erkend met als eerste prioriteit de zorg voor een werkbare en objectieve naspeurbaarheid. Vanuit deze context hebben zij dus de EN 1090 certificatie aangevraagd. 20. Het grootste risico zou erin bestaan bepaalde activiteiten uitgevoerd door de staalhandelaar zoals de aankoop, het merken, de behandeling, de opslag, het vervoer, de controles, de documentatie, uit te sluiten van de gecontroleerde bevoorradingsketen alsook geen controle uit te oefenen op de door de staalhandelaar toegepaste naspeurbaarheid. Bijgevolg dringt de certificatie van de staalhandelaar volgens de norm EN 1090-1 zich op. 21. OCAB-OCBS heeft hiertoe een oplossing aangeboden door een betrouwbaar en gecontroleerd systeem van staalbevoorrading te helpen opstellen voor alle fabrikanten die onder EN 1090 werken. 22. Hierbij blijft OCBS-OCAB in haar werkwijze steeds in overeenstemming met de CPR, de niettegenstrijdige specificaties van de normen EN 1090 en de norm ISO 17065. 23. Op vandaag hebben verschillende staalhandelaren reeds voldaan aan de criteria voor de certificatie terwijl anderen het traject tot certificatie volgen. 8 Met verwijzing naar de bewoordingen basisproducten volgens EN 1090-1 et -2. 9 Hierdoor zijn de staalhandelaars betrokken bij het concept van onderdelen volgens EN 1090-1 en -2. Gezien de betreffende activiteiten van uitvoering en voorbewerking, gaat het om basisonderdelen. CPR CE-marking NL 20150517, Pagina 3 van 5
4 Basisproducten en onderdelen 24. Gezien het fractale karakter van de CE-markering, dient de aanvoer van onderdelen zich niet tot één enkele schakel te beperken maar kan dit toegepast worden op de volledige keten waarbij alle schakels door de CE-markering worden geregeld. 25. Een belangrijke vraag hierbij is waar zich de grens bevindt tussen basisproduct en onderdeel. Het antwoord hierop is duidelijk: van zodra er een door de norm EN 1090 gedekte bewerking of handeling gebeurt, wordt het basisproduct een onderdeel dat onderworpen is aan de prestatieverklaring en de CE-markering volgens EN 1090-1. 26. Het is een strikte noodzaak om de legitimiteit van de bevoorradingsketen te waarborgen en daarin geen hiaten op het vlak van de CE-markering toe te laten. 5 De keuringsdocumenten 27. De keuringsdocumenten worden door de normen EN 10204 10 en EN 10168 11 geregeld. Volgens de definitie hierin vervat, zijn deze documenten voornamelijk conformiteitsattesten. 28. De norm EN 1090-2 verwijst in hoofdstuk 5.2 nog naar de keuringsdocumenten volgens EN 10204 en beschrijft bepaalde eisen ten opzichte van deze. Hetzelfde geldt in andere normen met vaak uiteenlopende verwijzingen. 29. Deze verwijzing naar de keuringsdocumenten is tegenstrijdig met artikel 8.3 van de CPR. Gezien de CPR voorrang op de normen heeft (zie voorgaande punten 4 en 5), is de CE-markering de enige wijze om de conformiteit van het bouwproduct te verklaren. Enkel de CE-markering en de overeenkomstige prestatieverklaring zijn opeisbaar. 30. Bijgevolg zijn de keuringsdocumenten als puur vrijwillig te bekijken. Dit houdt in dat de keuringsdocumenten niet geëist kunnen worden in verband met de CE-markering voor bouwmaterialen die onder een geharmoniseerde norm vallen 12. 31. Voor de goede uitvoering van projecten met hoge eisen, kan de klant behoefte hebben aan zeer specifieke technische informatie (bijvoorbeeld in de uitvoeringsklassen EXC3 of EXC4). In deze gevallen dient de klant de specifieke keuringsdocumenten (minstens 3.1) te bestellen en de naspeurbaarheid van de staalhandelaar door te trekken in zijn verwerking (welk keuringsdocument komt overeen met welk onderdeel). Dankzij de EN 1090 certificatie van de staalhandelaar is de klant er zeker van dat de staalhandelaar een bij de uitvoeringsklasse passende systeem van naspeurbaarheid opgenomen heeft in zijn FPC (fabrieksproductiebeheersingssysteem) en dat na certificatie de toepassing van de naspeurbaarheid bij de staalhandelaar verder opgevolgd en geauditeerd wordt door de betreffende aangemelde instantie. 10 EN 10204, Producten van metaal - Soorten keuringsdocumenten 11 EN 10168, Producten van staal - Keuringsdocumenten - Lijst van informatie en omschrijving 12 Daarentegen kunnen deze documenten absoluut noodzakelijk zijn wat de materialen betreft die onder niet geharmoniseerde normen vallen en die bij de EN 1090 normen betrokken zijn. CPR CE-marking NL 20150517, Pagina 4 van 5
6 De welbepaalde rol van een aangemelde instantie 32. Het feit dat een aangemelde certificatie-instantie keuringsdocumenten volgens EN 10204 in verband met de CE-markering systematisch eist, is dus in tegenstrijd met het artikel 4.4 nietdiscriminerende voorwaarden van de norm ISO 17065 13. 33. Een dergelijke eis kan dus niet gesteld worden door een aangemelde instantie. 13 4.4.4 The certification body shall confine its requirements, evaluation, review, decision and surveillance (if any) to those matters specifically related to the scope of certification. 4.4.4 De certificatie-instantie zal zijn eisen, evaluatie, beoordeling, beslissing en (eventuele) toezicht beperken tot die zaken die specifiek verband houden met de certificatiereikwijdte. CPR CE-marking NL 20150517, Pagina 5 van 5