Trainingsprogramma hartfalen afdeling fysiotherapie 1
Inleiding In deze folder kunt u lezen wat hartfalen is en wat de gevolgen hiervan zijn op uw dagelijkse activiteiten. En u kunt lezen wat het trainingsprogramma hartfalen inhoudt. Op de afdeling fysiotherapie van het Gemini Ziekenhuis kunt u een trainingsprogramma volgen. Het trainingsprogramma hartfalen is bestemd voor patiënten met hartfalen, die klachten hebben van kortademigheid bij lichte of zware inspanning en die de conditie zo optimaal mogelijk willen behouden/opbouwen. Het is noodzakelijk dat de cardioloog u een verwijzing geeft voor het trainingsprogramma hartfalen van de afdeling fysiotherapie. Voorwaarde is dat de cardioloog de medicatie optimaal met u heeft afgesteld. Wat is hartfalen? Hartfalen is een combinatie van verschijnselen die het gevolg zijn van een verminderde pompfunctie van het hart. Doordat de hartspier niet voldoende krachtig is om het bloed uit het hart (de hartkamer) te pompen, ontstaat er aan de ene kant een ophoping (stuwing) in de bloedvaten die het bloed aanvoeren naar het hart toe. Aan de andere kant wordt er minder bloed het lichaam in gepompt waardoor er een verminderde doorbloeding is in (delen van) het lichaam; het lichaam wordt niet van voldoende zuurstofrijk bloed voorzien. Ook spieren hebben zuurstof nodig en minder zuurstof betekent vermindering van kracht en sneller vermoeid worden bij inspanning. Meest voorkomende klachten van mensen met hartfalen: - Vermoeidheid. - Kortademigheid. - Prikkelhoest, vooral bij plat liggen. - Opgezette benen en enkels. - Slapeloosheid. - Koude handen en voeten. - Onzekerheid over lichamelijke gesteldheid. - Vermindering van sociale activiteiten, een vermindering van kwaliteit van leven. 2
Wat kunt u bereiken met een trainingsprogramma? Afhankelijk van uw persoonlijke situatie, kan het trainingsprogramma de volgende resultaten geven: - Verbetering van het algeheel uithoudingsvermogen (de conditie). - Afname van vermoeidheidsklachten. - Verbetering van spierkracht. - Verbetering van ademspierkracht, met als gevolg een afname van kortademigheid. - Leren kennen van de lichamelijke grenzen en leren omgaan met de lichamelijke beperkingen. - Afname van slaapstoornissen. - Vergroten van uw inzicht in het ziektebeeld hartfalen en een gezonde leefstijl. - Verbetering van kwaliteit van leven. Opbouw van het trainingsprogramma De trainingen worden gehouden op de afdeling fysiotherapie van het Gemini Ziekenhuis en vinden plaats in groepen van maximaal 6 personen. Gedurende 12 weken wordt er 2x per week getraind, daarna volgt een trainingsperiode van 6 weken waarin 1x per week wordt getraind. De trainingen duren één uur. Voordat u begint te trainen in de groep heeft u eerst een individuele afspraak met de fysiotherapeut. U krijgt dan een intake gesprek en er wordt een looptest afgenomen. 3
Inhoud van de trainingen: Week 1 t/m 3: 2x per week fitnesstraining. Week 4 t/m 6: Week 7 t/m 9: 1x per week fitnesstraining. 1x per week circuittraining èn ontspanningsoefeningen. 1x per week fitnesstraining èn fietstraining. 1x per week circuittraining èn fietstraining. Week 10 t/m 12: 1x per week fitnesstraining èn fietstraining. 1x per week huiswerkoefeningen èn fietstraining. Week 13 t/m 18: 1x per week fietstraining èn fitnesstraining òf huiswerkoefeningen òf ontspanningsoefeningen. Kleding U kunt tijdens de trainingen het beste makkelijk zittende (sport)kleding dragen, waarin u goed kunt bewegen. Als schoeisel worden gym- of sportschoenen geadviseerd. Na afloop kunt u douchen. Voorlichting In week 13 t/m 18 zullen de cardioloog, de diëtiste en de maatschappelijk werker naar de afdeling fysiotherapie komen en aansluitend op de training u de nodige voorlichting geven. Is daarnaast ook individuele begeleiding nodig, dan kan een verwijzing naar de diëtiste, de maatschappelijk werker of de psycholoog plaats vinden. Na het trainingsprogramma Het is goed om ná het trainingsprogramma actief te blijven om de conditie verder te verbeteren of op peil te houden. De beste training zijn gelijkmatige inspanningen waarbij het tempo aangepast kan worden zoals wandelen, fietsen en/of de huiswerkoefeningen die u tijdens het programma heeft geleerd. Als u dit dagelijks 10 tot 30 minuten doet, kan dit op den duur leiden tot een toename van de inspanningen die u kunt leveren. En dit betekent voor veel mensen een verbetering van de kwaliteit van hun leven. 4
Telefoonnummers Voor specifieke vragen aan één van onze medewerkers kunt u gebruik maken van de volgende telefoonnummers: Telefoonnummer coördinator hartrevalidatie: (0223) 69 64 27 Telefoonnummer polikliniek cardiologie: (0223) 69 65 46 Telefoonnummer secretariaat fysiotherapie: (0223) 69 64 18 Telefoonnummer afdeling diëtetiek: (0223) 69 63 29 Telefoonnummer secretariaat psychologie: (0223) 69 63 31 Telefoonnummer maatschappelijk werk: (0223) 69 64 29 Voor vragen over de inhoud van het programma of vragen met betrekking op uw persoonlijke situatie, belt u met de coördinator hartrevalidatie. Voor het afzeggen van een afspraak, belt u met het secretariaat fysiotherapie. Voor algemene vragen kunt u ook terecht bij een aantal landelijke verenigingen: Nederlandse Hartstichting Postbus 300 2501 CH Den Haag Informatielijn van de Nederlandse Hartstichting: 0800-3000 300 Website: www.hartstichting.nl E-mail: infolijn@hartstichting.nl Hartezorg, federatie van hartpatiëntenorganisaties Postbus 123 3980 CC Bunnik Telefoon: (030) 659 64 05 Website: www.hartezorg.nl Stichting Hart in Beweging (HIB) Recreatief sporten door ex-hartpatiënten Postbus 123 3980 CC Bunnik Telefoon: (030) 659 64 05 Website: www.hartinbeweging.nl 5
Defacto, naar een rookvrije toekomst (voorheen Stivoro) Parkstraat 83 2514 JG Den Haag Informatielijn Telefoon: 0900-9390 Website: www.stivoro.nl Voedingscentrum Postbus 85700 2508 CK Den Haag Voedingstelefoon: (070) 306 88 10 (werkdagen van 12-16 uur) Website: www.voedingscentrum.nl Diabetes Vereniging Nederland (DVN) Postbus 470 3830 AM Leusden Bezoekadres: Fokkerstraat 17, Leusden Telefoon: (033) 453 05 66 Stichting Bloedlink Patiëntenorganistatie voor erfelijke hart- en vaatziekten Karel Doormanplantsoen 7 2121 XA Bennebroek Telefoon: (023) 58 40 87 Website: www.bloedlink.nl 189365-F322-02/07 6 Deze folder is een uitgave van het Gemini Ziekenhuis