ESSENT MILIEU Energiek met afval Biogas seminar Werlte, 22 september 2009 1
Ervaring met en ontwikkeling van Groen Gas productie vanaf 1989 M. Sanders, Energie Manager Essent Milieu 2
Essent Milieu: overzicht 2008 Totaal afval verwerkt: Verbranding Compostering Stortplaatsen Energie uit afval Elektriciteit uit verbranding WKK productie uit biogas Groen Gas (Aardgas eq.) ca. 2.800.000 ton 1.679.000 ton 576.000 ton 423.000 ton 1.005.000 MWh 37.000 MWh 12,8 milj. Nm 3 3
Essent Milieu: locaties Afval = Energie Huishoudelijk afval (integraal) Afval verbranding Scheiding (recycling & brandstof) Biogas uit vergisting GFT (biomassa) Composteren Biobrandstoffen Biogas uit vergisting Stortplaatsen WKK 'Groen Gas' Groningen Wijster Wijster Wijster VAR (20%) VAR (20%) Lochem VAR(20%) Moerdijk 80% Twence (15%) Moerdijk Deurne Zevenbergen Tilburg Twence (15%) Uden Haps Mechelen Maastricht Venlo Bergen op Zoom Nuenen Schinnen Weert Montfort Landgraaf 4
5 Essent Milieu Wijster
Essent Milieu: overzicht locatie Wijster N GECO Kantoor Containerterminal GAVI Waterzuivering Compost opslag Slakkenopwerking Gasbehandeling en biogas WKK Stortplaats met gas onttrekking De Blinkerd Recreatiegebied 6
Energie uit biomassa Groen Gas: 100% uit biomassa Toepassen stortgas (in plaats van fakkel) Vervangen fossiele brandstoffen (aardgas) is beste optie bio-wkk = Groene stroom + Duurzame warmte (niet op locatie!) Groen gas maximaal milieurendement. Biogas productie met vergisters. Groningen: Biomassa gescheiden uit integraal afval (ONF) Tilburg: Biomassa uit separaat ingezameld afval (GFT) on hold Extra inspanningen nodig: - Vergisters en/of uitbreiding gasopvang op de stortplaats. - Aanleg en onderhoud leidingsystemen en koppelingen openbare net. - Voorbehandeling biogas en compressie - Bediening en onderhoud WKK en Groen Gas opwerkingsinstallaties. 7
Groen Gas 12 miljn.nm 3 /a Jaarproductie (milj. Nm³(Ae)/j.): REGAM Wijster = 4,5 SMB Tilburg = 2,5 RAZOB Nuenen = 5 (opwerking door derde) Overige toepassing: direct gebruik voorbehandeld gas, inclusief levering biogas aan derden. Gas behandeling; Biogas -> Groen Gas : Compressie / drogen / ontzwavelen Verwijderen hogere koolwaterstoffen en de meeste CO 2 Metingen: 'Wobbe-index' + comptabel debiet Odorisatie (THT) en injectie in het openbare gasnet 8
Groen Gas uit biogas Gas behandelingstechnologie: Essent Milieu Wijster: PSA Essent Milieu Tilburg: H2O wassing Operatie: hoge equipment lifetime / geen bio fouling. Onderhoud: zoals verwacht (normale mechanische slijtage). Ervaringen met de techniek: Optimalisatie = knelpunten oplossen na de opstart. Jaren lang productie zonder problemen. Wassing is beter in te stellen op gasdebiet dan PSA. Energiekosten wassing hoger dan PSA. Vrijwel geen methaan lekt naar het milieu. Succesvol groen gas productie uit GFT vergisting in Tilburg. Succesvol testen biogas toepassingen bij lokaal transport. 9
Essent Milieu Biogas Groen Gas 4. LBG Markt 3. Biogas transport net Markt Stortgas GFT Producent 3 Vergister Gas Opwerking (HUB) 1. Regionaal net 2. Landelijk GTS netwerk Groen Gas Transport sector Bedrijven / Overheid Kassen Producent 4 Virtuele levering via Groen gas certificaat Overig 1. Regionaal net: 20 jaar ervaring productie Groen Gas + levering aan klanten. 2. Landelijk net: Virtuele levering aan klanten. Invoeding op GTS net hold. 3. Rechtstreeks: Markt zoekt alternatieven: PMC Producent (EM) levert klanten het biogas via eigen gastransportleidingen. 4. LBG: Productie test op locatie EM, marktintroductie transportsector? Succesvol produceren van Groen Gas + rechtstreekse en virtuele l evering aan klanten. 10
Groen Gas uit biogas Aspecten netbeheer Relatie met netbeheerders Netwerkbedrijven waren deels eigenaar/exploitant van de eerste generatie Groen Gas ondernemingen. Essent Milieu laat al 20 jaar aantoonbaar zien dat Groen Gas verantwoord via het regionale net gedistribueerd kan worden. Goede samenwerking met netbeheerder is noodzaak. Regionaal net moet voldoende afname hebben (zomer). Kwaliteitsystemen en goede procesbeheersing essentieel. Gas specificaties? Alleen relevante eisen stellen! 11
Groen Gas uit biogas Overige aspecten: Spec s Gas specificaties Groen Gas: gas uit biomassa door een natuurlijk proces onder specifieke condities of in een gecontroleerde omgeving Groen Gas heeft gelijke gebruikseigenschappen als aardgas. Aardgas kent ook veel bronnen met zeer verschillende samenstelling (-> vele stoorstoffen + risico s).(lng??) Proces ontwerp en operationele procedures elimineren bio-risico s. Normaal gebruik van Groen Gas door afnemers veilig? -> Ja! Additionele maatregelen alleen als er aanvullende risico s zijn bij specifieke biogas types en alleen als risico s echt worden beperkt door deze maatregelen en indien er geen nieuwe risico s ontstaan. Transport en aansluitvoorwaarden netbeheerders voor Groen Gas mogen de productie- en handelskosten niet onnodig verhogen. 12
Groen Gas uit biogas Overige ervaringen Groen Gas in de gasmarkt Fysieke afzet voor gasproductie aan klanten nodig. Liberalisering van de energiemarkt: - Invoeden van Groen gas was niet voorzien in Gaswet, de netcodes en het gashandelssysteem. - Allocatie is een 'probleem' tot introductie nieuw marktmodel. Moet worden opgelost met producenten, shippers / traders, regionale- en landelijke netbeheerders. 13
"Groen Gas" uit biogas Aspecten stimulering Stimulering Groen Gas Hoge milieuvoordelen Groen Gas, maar concurrentie op de gasmarkt op basis van aardgasprijzen. Nieuwe projecten hebben subsidie nodig (SDE). Groen Gas certificaat mogelijkheden blijvende extra waarde. Na afschaffen REB subsidies duurzaam gas in 1993: - Bijna het einde voor groen gas. Vergister Tilburg hold. - Revisies niet terug te verdienen bij lage aardgasprijzen. 14
Groen Gas uit biogas Ontwikkelingen Gegeven: stortgasproductie neemt af Uitdaging: capaciteit gasopwerkingsinstallaties benutten. Productie additioneel biogas in vergisters. Verwerken biogas van derden in bestaande installaties. LBG: Vloeibaar Bio Gas; tests in uitvoering! Gegeven: door 20 jaar ervaring met Groen Gas kan Essent Milieu uitbreiden: Overgang WKK naar Groen Gas productie (o.a. Groningen) Herstart/extra vergister capaciteit. Opschalen net invoeding. Groen Gas HUB s Groningen en Wijster in ontwikkeling ->biogas van derden grootschalig kunnen opwerken = schaalvoordeel! 15
16 Dank u voor uw aandacht.