Omgaan met verschillen in Calorische Waarde van Groen Gas en aardgas

Transcriptie

1 Omgaan met verschillen in Calorische Waarde van Groen Gas en aardgas 11 April 2012

2 Achtergrond De Calorische Waarde van aardgas varieert per locatie en seizoen tussen 35 en 36 MJ/Nm 3 Netgebied Haarlem Hethele jaar door wordt in het noord-oosten Groningen gas geleverd, met een lage C.W. Netgebied Assen 36,1 36,1 35,6 35,6 35,1 34,6 Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec 35,1 34,6 Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Hethele jaar door wordt in het westen LNG en gas uit de Noordzee geleverd, met hoge C.W. 36,1 Netgebied Harderwijk 35,6 In dewinter komt het gas hier uit Groningen, met lage C.W. In de zomer (bij lage afname) uit de Noordzee met hoge C.W. Bron: Liander, Stedin, Enexis 35,1 34,6 Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec 1

3 Achtergrond Groen Gas kan in theorie (1) zonder bijmenging binnen de Wobbeband worden geproduceerd met een C.W. van 34,07 35,86 MJ/Nm 3 Productiemethode van Groen Gas Wobbe CO2 N2 CH4 cal. waarde MJ/Nm3 mol% mol% mol% MJ/Nm Biogas (CH4/CO2) waar de hoeveelheid CO2 is teruggebracht totdat het gas voldoet aan de Nederlandse Wobbe band Biogas waaruit alle CO2 is verwijderd en het gas met stikstof op de juiste Wobbe is gebracht Biogas waar de concentratie CO2 is teruggebracht tot de maximale waarde van 8% (GtsRTL spec) en vervolgens bijmengen stikstof tot vereiste Wobbe. Min 43,46 11,23 88,77 35,37 Max 44,41 10,00 90,00 35,86 Min 43,46 14,44 85,56 34,07 Max 44,41 12,99 87,01 34,65 Min 43,46 8,00 4,09 87,91 35,02 Max 44,41 8,00 2,60 89,40 35,62 Toelichting: Er is geen directe bandbreedte voorgeschreven voor de calorische waarde van Groen Gas, alleen voor de Wobbe Index. Omdat de wobbeindex en de calorische waarde nauwe aan elkaar verbonden zijn is er indirect wel sprake van een bandbreedte. Zonder bijmenging van andere gassen dan Stikstof is een theoretische bandbreedte haalbaar van 34,07 35,86 MJ/Nm3 Bijmengen van andere gassen (zoals Propaan) maakt het mogelijk om binnen de Wobbe band een hogere Calorische Waarde te halen Dit overzicht houdt geen rekening met huidige aanvullende voorwaarden van Netbeheerders N.B. in dit overzicht is niet meegenomen de methodiek van produceren van groen gas o.b.v. stortgas. Dit gebeurt in Nederland nu wel, maar het is niet de verwachting dat er nog (veel) nieuwe projecten o.b.v. stortgas gaan worden uitgevoerd. Het verschil met aardgas is bij de huidige Groen Gas producenten véél kleiner dan deze range 1: Mits Groen Gas alleen deze gassen bevat. Bron: Kema, GTS 2

4 Achtergrond Om grote verschillen in de toekomst te vermijden, kunnen nu maatregelen worden genomen Eindklanten worden nu afgerekend op basis van de calorische waarde van het fossiele aardgas in hun netgebied. Er is niet eenvoudig vast te stellen wie op welke momenten welk gas ontvangt (aardgas danwel Groen Gas). Op dit moment zijn er geen problemen met verschillen van Calorische Waarde tussen aardgas en Groen Gas Er zijn nu meestal aanvullende afspraken tussen RNB s en producenten Groen gas producenten produceren gas dat dichtbij de calorische waarde van aardgas ligt Groen Gas staat voor een flinke schaalvergroting tussen nu en Op basis van beschikbare SDE+ subsidieruimte zal het jaarvolume Groen Gas groeien met 3.000% van 23 Miljoen Nm 3 in 2011 naar 680 Miljoen Nm 3 in Er zal een groot aantal nieuwe producenten toetreden tot de Nederlandse Groen Gas markt. Als we niets regelen, zou er in de toekomst een situatie kunnen ontstaan waarin verschillen op sommige plaatsen oplopen tot 5% binnen één netgebied. Om te voorkomen dat een maatschappelijk onaanvaardbare situatie ontstaat, kunnen nu maatregelen worden genomen. Het is belangrijk dat deze maatregelen aan de volgende eisen voldoen: Effecten voor gasgebruikers moeten aanvaardbaar zijn De totale kosten voor alle (markt)partijen moeten aanvaardbaar zijn, en verantwoord in verhouding tot de omvang van de Groen Gas markt Maatregelen moeten technisch haalbaar en betrouwbaar zijn Maatregelen moeten goed uitlegbaar zijn, en voldoende draagvlak hebben. 3

5 Opties Vier opties zijn onderzocht om om te gaan met de verschillen in Calorische Waarde. Opties 2,3, en 4 kennen meerdere varianten. 1. Alle klanten in een netgebied afrekenen op dezelfde waarde Optie één betekent accepteren dat afnemers gas geleverd kunnen krijgen met onderling verschillende calorische waarden, en accepteren dat alle afnemers wel dezelfde prijs per kubieke meter betalen. Deze prijs kan ofwel de prijs zijn o.b.v. Calorische Waarde van het aardgas in dat netgebied, ofwel de prijs o.b.v. het gewogen gemiddelde van het aardgas en het Groen Gas in dat netgebied. 2. De calorische waarden van groen gas en landelijk gas op elkaar afstemmen Doel van optie twee is om het verschil in C.W. tussen Groen gas en aardgas binnen één netgebied aanvaardbaar klein te maken, zodat de mogelijke afwijking op de afrekening van afnemers ook aanvaardbaar is. Hiertoe worden eisen gesteld aan de Calorische Waarde van het gas dat in het net wordt ingevoed 3. Afnemers afrekenen met individuele calorische waarde Als de calorische waarden binnen één netgebied verschillen, dan is een methode om voor elke afnemer (dan wel laagverspreid in het gasnet) de calorische waarde te bepalen d.m.v. een Gaschromatograaf, om daarmee een zo precies mogelijk kloppende afrekening voor iedere afnemer te kunnen maken. 4. Invoeding van groen gas alleen daar waar optimale menging gerealiseerd kan worden Groen Gas kan worden ingevoed in het landelijke HTL net van GTS, of anders in het RTL net achter het eerste GOS, zodat het gas beter/optimaal wordt gemengd door het gehele landelijke net, of in elk geval wordt verdeeld binnen één netgebied. Hierdoor krijgt het gehele netgebied zo veel mogelijk hetzelfde gas geleverd. 4

6 Opties De opties kennen meerdere varianten 1. Alle klanten afrekenen op dezelfde waarde 2. Calorische waarde invoeding op elkaar afstemmen 1 Accepteren dat afnemers gas geleverd kunnen krijgen met onderling verschillende calorische waarden, en accepteren dat alle afnemers wel dezelfde prijs per kubieke meter betalen. Deze prijs kan ofwel de prijs zijn o.b.v. Calorische Waarde van het aardgas in dat netgebied, ofwel de prijs o.b.v. het gewogen gemiddelde van het aardgas en het Groen Gas in dat netgebied. 2a 2b 2c De calorische waarde van het in te voeden biogas wordt afgestemd op het maandgemiddeldevan het gas dat uit het landelijk gastransportnet komt (Alles afrekenen tegen waarde gas uit landelijk gastransportnet) als 2a, maar het maandgemiddelde volgen hoeft tot een maximum van 35,85 MJ/Nm3 als 2a, maar de calorische waarde van het in te voeden biogas wordt afgestemd op het jaargemiddeldevan het gas uit het landelijk gastransportnet (met een opslag van 0,25%). 2d HetDuitse model. Minimaal vereist methaangehalte voor Groen Gas, en een minimale C.W.. Invoedermoet daarnaast binnen 2% van de C.W. van GTS blijven (op maandbasis) 2e De calorische waarde van het biogas wordt afgestemd op het gas dat uit het landelijk gastransportnet komt en voor beide gassen geldt een maximale calorische waardevan 35,85 MJ/m3(n). 3. Klanten afrekenen op individuele calorische waarde 3a 3b 3c Via computersimulatie continu nagaan hoe de verschillende stromen lopen en de calorische waarde bepalen Meting van calorische waarde bij districtstations in het gasnet Meting van de calorische waarde bij afnemers 4. Invoeding op een lokatie met optimale gasmenging 4a 4b Invoedenophet landelijke HTL hoofdgastransportnetvan GTS zodat optimale menging geborgd is. Invoedenop het regionale RTL net van GTS, achter het Meeten Regelstation maarvóór het laatste GOS, zodat menging binnen één pseudo-gos plaatsvindt 5

7 Analyse Legenda De impact op de klant van alle varianten is onderzocht met een stroomschema START Keuze Voor klant: Gunstigst >= 0% Redelijk, <1% Optie 2c Verbruiker heeft voordeel tot 0,8% Optie 2a Verbruiker betaalt wat hij verbruikt Maandgemiddelde aardgas Maandgemiddelde, tot max 35,85 MJ/Nm3 Verbruiker kan teveel betalen, dit is < 0, 1% Optie 2b Jaargemiddelde aardgas (+0,25%) Welke eis aan C.W. van GG? GG binnen 2% bandbreedte van aardgas; Duits model Nee Optie 4b Soms afdoende, soms niet. Hangt af van structuur v.h. gasnet Eis stellen aan C.W. van GTS gas? Ja CW maximum 35,85 MJ/Nm3 Verbruiker betaalt wat hij verbruikt RTL net Ja Wijkt GG calorisch af van aardgas? ja WaarGG invoeden? Eis stellen aan C.W. van GG? RNB net nee HTL net nee Verbruiker betaalt wat hij verbruikt Verbruiker betaalt wat hij verbruikt 1 ja Optie 4a Pas facturatie aan? Hoe bepalen individuele CW? nee Schatten / simuleren meten Verbruiker heeft voordeel tot 0,5% of nadeel tot 4,5% Optie 1 Afwijking tussen -5% en +5% (nog te bepalen) Optie 3a Matig, 1 3% Slecht >3% Afwijking < 1% Optie 2e Verbruiker betaalt wat hij verbruikt Bij HH Waar meten? Bij DS Afwijking < 0,1% Optie 3c Optie 3b Bron: informatie van Netbeheer Nederland, desk research, teamschatting Het Strategiekantoor 1: GG invoeding wordt voldoende gemengd met aardgas 6

8 Analyse Per variant zijn de totale kosten bepaald ten opzichte van optie 1 1 Referentie scenario 0 Jaarlijkse kosten (in k per jaar) en afschrijvingen per alternatief t.o.v. optie 1: Jaarlijkse kosten ( k, midden van range) Afschrijving (k, midden van range) 2a GG -> maandgem. GTS b 2c 2d GG -> max MJ/Nm3 232 GG -> jaargem. GTS +0,25% 232 GG binnen 2% band van GTS 232 Kosten kunnen in de werkelijkheid nog afwijken door meer/minder behoefte aan bijmenging met propaan 2e 3a 3b 3c 4a 4b GG en GTS -> max MJ/Nm Indiv. CW obv simulatie Indiv. CW obv meting bij DS Indiv. CW obv meting bij EAN Invoeden HTL bij GOS Invoeden RTL bij GOS Bron: informatie uit expert interviews binnen sector, desk research, teamschatting Het Strategiekantoor Noot: alle afschrijvingen zijn op basis van een geschatte economische levensduur van 20 jaar, dit is met name voor apparatuur zoals gaschromatografen een optimistische inschatting 7

9 Analyse Effecten voor afnemers, kosten, fit met regelgeving en eventuele overige issues zijn voor alle varianten onderzocht Samenvatting van de consequenties van de varianten Criteria 1 2a 2b 2c 2d 2e 3a 3b 3c 4a 4b Effecten voor afnemers Kosten Past binnen huidige regelgeving Overige issues (1) gunstig matig Geen wetswijziging Onaanvaardbaar Bijna tot geen ongelijkheid voor afnemers (<1%), lage kosten, geen wijziging in regelgeving benodigd, et cetera) Matige ongelijkheid voor afnemers (<3%), gemiddelde kosten, overige issues aanzienlijk maar uitvoerbaar Bij regelgeving:uitsluitend aanpassing eigen regelgeving benodigd (aansluitvoorwaarden), dus geen wetswijziging Onaanvaardbaar: ongelijkheid bij afnemers > 3%, niet uitvoerbaar door hoge kosten, andere blocking issues Bron: analyse en desk research HSK, interviews (1) In gebieden waar het RNB net vermaast is, is deze optie rood. De afwijking kan dan namelijk nog groter zijn. 8

10 Discussie Discussievragen Wat is een aanvaardbare onnauwkeurigheid bij de gasafrekening? Is bijmenging van hogere koolwaterstoffracties bij Groen Gas een acceptabel noodzakelijk kwaad? Welke optie heeft uw voorkeur? 9

11 Einde van deze presentatie 10

12 Advies Advies er wordt nog onderzoek naar de opties gedaan! 1. Alle klanten afrekenen op dezelfde waarde Optie één lijkt ons onverstandig. Als er inderdaad in de toekomst een geval zou komen waarin de afwijking aantoonbaar rond de 5% ligt, dan lijkt ons dit maatschappelijk niet uit te leggen. Het risico bestaat dat in dat geval Groen Gas als product grote imagoschade lijdt. Dit moet je vermijden. 3. Klanten afrekenen op individuele calorische waarde 2. Calorische waarde invoeding op elkaar afstemmen Er zijn varianten mogelijk met lage kosten en goede uitvoerbaarheid. Wel moet je de eisen aan Groen Gas genuanceerd stellen: Vermijd zo veel mogelijk de bijmenging van propaan Propaan is geen duurzaam gas Bijmengen moet onder hoge druk met compressie, dit is energetisch niet efficient Veiligheidsrisico s bij het plaatsen van propaantanks Kies een optimale bandbreedte waarbinnen Groen Gas mag variëren t.o.v. het (jaargemiddelde van) aardgas. Bepaal het optimum tussen enerzijds vrijheid voor producenten om af te wijken (en bijvoorbeeld propaan bijmengen vermijden) en anderzijds eerlijkheid voor afnemers Spreek af dat niet constant onder-cq bovenin deze bandbreedte mag worden gehangen 4. Invoeding op een lokatie met optimale gasmenging Optie drie is op dit moment financiëel niet rendabel, vooral door de hoge kosten van Gaschromatografen. De haalbaarheid van een oplossing d.m.v. een simulatiemodel, mogelijk in combinatie met steekproefsgewijze metingen wordt nog onderzocht. Optie vier is financieel onhaalbaar door de hoge transportkosten van Groen Gas naar een HTL invoedingspunt. Indien de Groen Gas producent zich (zeer) dichtbij een bestaand HTL invoedingspunt zou kunnen vestigen, of het transport goedkoop kan worden georganiseerd, is het wel een goede oplossing.?? Soms 11