Periodieke rapportage H2 2016 CO2-Prestatieladder Opdrachtgever Egon van Hooft VolkerRail Nederland Contactpersoon Evelien Ploos van Amstel 06 1010 8345 Rapportage Referentie EP/16190001 Versie 1.0 Datum 13 juni 2017 Status Definitief
INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE...2 1 INLEIDING...3 2 BASISGEGEVENS...4 2.1 BESCHRIJVING VAN DE ORGANISATIE...4 2.2 VERANTWOORDELIJKHEDEN...4 2.3 BASISJAAR...4 2.4 RAPPORTAGEPERIODE...4 2.5 VERIFICATIE...4 3 AFBAKENING...4 3.1 ORGANISATORISCHE GRENZEN...5 3.2 OPERATIONELE GRENZEN...5 3.3 PROJECTEN MET GUNNINGSVOORDEEL...6 4 BEREKENINGSMETHODIEK...7 4.1 ACTUELE BEREKENINGSMETHODIEK & CONVERSIEFACTOREN...7 4.2 BEREKENING / ALLOCATIE VAN EMISSIES BINNEN PROJECTEN MET GUNNINGVOORDEEL...7 4.3 WIJZIGINGEN BEREKENINGSMETHODIEK...7 4.4 HERBEREKENING BASISJAAR & HISTORISCHE GEGEVENS...7 4.5 UITSLUITINGEN...7 4.6 OPNAME VAN CO2...7 4.7 BIOMASSA...7 5 ANALYSE VAN DE VOORTGANG...8 5.1 HERBEREKENING BASISJAAR & HISTORISCHE GEGEVENS...8 5.2 DIRECTE & INDIRECTE EMISSIES H2 2016...8 5.3 TRENDS...10 5.4 VOORTGANG REDUCTIEDOELSTELLINGEN...12 5.5 ONZEKERHEDEN...13 5.6 SCOPE 3...13 2 / 13
1 INLEIDING Als onderdeel van haar implementatie van de CO 2-Prestatieladder rapporteert VolkerRail elk halfjaar over haar CO 2-uitstoot, maatregelen en voortgang op de reductiedoelstellingen. Deze periodieke rapportage beschrijft de volgende aspecten Een analyse van de CO 2-uitstoot van H2 2016 De voortgang op reductiedoelstellingen door analyse van trends Eventuele wijzigingen in de berekeningsmethode Het opstellen van de Periodieke rapportage is onderdeel van de stuurcyclus binnen het Energiemanagementsysteem dat in het kader van de CO 2-prestatieladder is ingevoerd. Deze stuurcyclus staat beschreven in het Kwaliteitsmanagementplan. Deze Periodieke rapportage beschrijft alle zaken zoals beschreven in 7.3 uit de ISO 14064-1. Een koppelingstabel vindt u hieronder. Tabel 1. Koppelingstabel Periodieke Rapportage en 7.3 uit de ISO 14064-1 7.3 ISO 14064-1 Periodieke rapportage a 1.1 b 1.2 c 1.4 d 2.1 e 4.2 f 3.7 g 3.6 h 3.5 i 4.2 j 1.3 + 4.1 k 3.4 + 4.1 l 3.1 m 3.3 n 3.1 o 4.5 p Inleiding q 1.5 3 / 13
2 BASISGEGEVENS 2.1 BESCHRIJVING VAN DE ORGANISATIE VolkerRail is een spooraannemer. De helft van de werkzaamheden heeft betrekking op onderhoud, de andere helft op aanleg van nieuw spoor. In de loop der jaren heeft VolkerRail ook andere activiteiten op infrastructureel gebied ontwikkeld. Momenteel, richt het werk van VolkerRail zich grofweg op de volgende onderwerpen: Spoor Industrie Water Speciale projecten Kunstwerken 2.2 VERANTWOORDELIJKHEDEN De verantwoordelijke voor de stuurcyclus is de manager KVGM. 2.3 BASISJAAR Het basisjaar is 2015. Om een goede vergelijkingsbasis tussen het gerapporteerde jaar en het basisjaar te kunnen blijven garanderen wordt bij een wijziging van de conversiefactoren het basisjaar herberekend. Als er een wijziging in conversiefactoren optreedt die invloed heeft op het basisjaar of andere historische gegevens dan wordt dit beschreven in 2.3. Het herberekende basisjaar wordt in dat geval beschreven in 4.1. 2.4 RAPPORTAGEPERIODE Deze Periodieke rapportage beschrijft de CO 2-emissies in de eerste helft van 2016. 2.5 VERIFICATIE De emissie-inventaris zal worden geverifieerd. 4 / 13
3 AFBAKENING 3.1 ORGANISATORISCHE GRENZEN De organisatorische grenzen van VolkerRail voor de CO 2-prestatieladder zijn vastgesteld op basis van operational control. Dit betekent dat deelnemingen binnen de grenzen van VolkerRail worden gerekend, indien VolkerRail daarin overwegende invloed uitoefent. Hiervoor wordt dezelfde redenatie gebruikt als die voor de financiële verslaglegging. Volgens deze denklijn zijn de organisatorische grenzen van VolkerRail Nederland BV met haar afdelingen: Integrale Projecten Speciale Projecten Services Oost en West Materieel & Logistiek (M&L) Stafafdelingen Railcom De CO 2-footprint van VolkerRail omvat de CO 2-uitstoot van deze bedrijfsonderdelen. 3.2 OPERATIONELE GRENZEN Bij het bepalen van de operationele grenzen wordt onderscheid gemaakt tussen Scope 1, 2 & 3 categorieën. In de scope-indeling van de CO 2- Prestatieladder houdt dit het volgende in: Scope 1 is alle directe CO 2-uitstoot van het bedrijf. Scope 2 is alle indirecte CO 2-uitstoot die direct te beïnvloeden is, namelijk uitstoot door elektriciteit, vliegreizen en zakelijke kilometers met privé-auto s. Scope 3 is alle overige indirecte uitstoot. 5 / 13
Als onderdeel van het energiemanagementsysteem wordt een Energiebeoordeling actueel gehouden dat de energiegebruikers binnen de organisatie beschrijft en een overzicht geeft van de emissiebronnen. Als er binnen de organisatie door veranderde organisatiegrenzen of de aankoop van nieuwe kapitale goederen sprake is van nieuwe emissiestromen dan worden de Energiebeoordeling en de emissie-inventaris aangepast. Er zijn in het eerste halfjaar van 2016 geen significante nieuwe emissiestromen bijgekomen. Er zijn wel enkele materieelstukken verkocht. De Actuele emissiestromen binnen de operationele grenzen zijn: Scope 1: Verwarming kantoor; Brandstofverbruik wagenpark (leaseauto s en bedrijfswagens); Brandstofverbruik materieel; Scope 2: Elektriciteit kantoor; Gedeclareerde zakelijke kilometers privé-auto s; Vliegkilometers. 3.3 PROJECTEN MET GUNNINGSVOORDEEL In deze periode zijn 33 projecten met gunningsvoordeel actief en vormen onderdeel van deze rapportage. 6 / 13
4 BEREKENINGSMETHODIEK Het opstellen van de Periodieke rapportage is onderdeel van het Energiemanagementsysteem dat in het kader van de CO 2-prestatieladder is ingevoerd. Om deze reden is het meest recente Handboek CO 2-prestatieladder zoals uitgegeven door de Stichting Klimaatneutraal Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) leidend binnen de berekeningsmethodiek. 4.1 ACTUELE BEREKENINGSMETHODIEK & CONVERSIEFACTOREN Het meest recente Handboek CO 2-prestatieladder zoals uitgegeven door de SKAO vormt de basis voor de berekeningen binnen elke Periodieke Rapportage. De conversiefactoren zoals daar genoemd worden aangehouden. Voor een lijst met gebruikte conversiefactoren binnen deze Periodieke rapportage zie www.co2emissiefactoren.nl. 4.2 BEREKENING / ALLOCATIE VAN EMISSIES BINNEN PROJECTEN MET GUNNINGVOORDEEL Er zijn 33 projecten met gunningvoordeel. De uitstoot per project wordt bepaald aan de hand van een verdeelsleutel. 4.3 WIJZIGINGEN BEREKENINGSMETHODIEK Er zijn geen wijzigingen in de berekeningsmethodiek. 4.4 HERBEREKENING BASISJAAR & HISTORISCHE GEGEVENS Er heeft geen herberekening plaatsgevonden. 4.5 UITSLUITINGEN CO 2-emissies voortkomend uit airconditioning worden niet meegenomen binnen de CO 2-rapportage, omdat deze met < 1% verwaarloosbaar zijn ten opzichte van de andere emissiestromen. Er zijn geen overige uitsluitingen. 4.6 OPNAME VAN CO2 Er heeft in de afgelopen periode geen opname van CO 2 plaatsgevonden binnen de bedrijfsactiviteiten. 4.7 BIOMASSA Er is in de afgelopen periode geen gebruik gemaakt van biomassaverbranding. 7 / 13
5 ANALYSE VAN DE VOORTGANG 5.1 HERBEREKENING BASISJAAR & HISTORISCHE GEGEVENS Er heeft geen herberekening plaatsgevonden. 5.2 DIRECTE & INDIRECTE EMISSIES H2 2016 In H2 2016 bedroeg de CO 2-footprint van VolkerRail 4.742 ton CO 2. Grafiek 1. CO 2-footprint H2 2016 CO 2 -footprint - H2 2016 2% 1% 0% 22% 35% Bedrijfswagens Elektriciteit Leasewagenpark Materieel Privé-auto's Verwarming Vliegreizen 33% 7% Deze uitstoot wordt vooral veroorzaakt door de bedrijfswagens (35% van het totaal), het leasewagenpark (33%) en het materieel (22%). Het elektriciteitsverbruik (7%), de privé auto s (2%) en het gasverbruik (1%) hebben een kleine invloed op de totale footprint. 8 / 13
Grafiek 2. Verdeling footprint overhead - projecten Verdeling footprint 18% Projecten Overhead 82% De meeste CO 2-uitstoot (82% ) wordt veroorzaakt door de projecten (voornamelijk bedrijfswagens, leasewagens en materieel). Gezien het type organisatie dat VolkerRail is, valt te verwachten dat de overhead-activiteiten een bescheiden plek innemen. Grafiek 3. Verdeling uitstoot nieuwe projecten met gunningvoordeel 1 Verdeling uitstoot nieuwe projecten met gunningvoordeel 7% 1% 2% 36% 53% Amsterdam Haven en Industrie Arnhem - Elst Den Haag Halderberge RD Veluwe RRN 3 percelen 1% 1 Serviceprojecten zijn in dit overzicht niet meegenomen 9 / 13
De uitstoot op projecten wordt voornamelijk veroorzaakt door de projecten Den Haag (53% van het totaal) en RD Veluwe (36%). Het project RRN 3 percelen (7%) heeft in mindere mate invloed op de uitstoot op projecten. De overige projecten hebben nauwelijks invloed op de uitstoot. Grafiek 4. Verdeling uitstoot op projecten naar Scope Verdeling uitstoot projecten met gunningvoordeel 56% 44% Scope 1 Scope 2 Scope 3 0% Het grootste deel van de uitstoot op projecten is scope 3 uitstoot (56% van het totaal), dit komt voornamelijk door de ingekochte materialen en de inzet van onderaannemers. Daarnaast is een groot deel Scope 1 uitstoot (44%). De Scope 2 uitstoot is te verwaarlozen. 10 / 13
5.3 TRENDS Grafiek 5. CO2-footprint per semester 6.000 Trend footprint 5.000 4.000 ton CO 2 3.000 2.000 1.000 - H1 2015 H2 2015 H1 2016 H2 2016 Ten opzichte van het basisjaar (2015) is de uitstoot in H2 2016 met zo n 11% gedaald. Ten opzichte van H2 2015 is de uitstoot met 9% gedaald Dit is te verklaren doordat er substantiële reducties gerealiseerd zijn op de uitstoot van leasewagenpark, privé-auto s en elektriciteit. Grafiek 6. Relatieve CO 2-footprint per semester m.b.t. auto s en materieel kg CO2 400 350 300 250 200 150 100 50 0 Relatieve CO 2 -uitstoot H1 2015 H2 2015 H1 2016 H2 2016 Lease + prive-auto (kg / 1000km) Bedrijfsauto (kg / 1000km) Materieel (kg / inzet) Uit bovenstaande grafiek valt op te maken, dat de relatieve uitstoot voor de emmissiestroom materieel is gestegen ten opzichte van het eerste halfjaar in 2015. De emissiestromen voor de lease- & privé-auto s en 11 / 13
bedrijfsauto s zijn gedaald ten opzichte van het eerste halfjaar in 2015. Ten opzichte van het tweede halfjaar van 2015 zijn dezelfde trends te zien. 5.4 VOORTGANG REDUCTIEDOELSTELLINGEN Grafiek 7. Relatieve CO2-uitstoot per semester t.o.v. de doelstelling 60 Voortgang doelstelling Relatieve CO 2 -uitstoot 50 40 30 20 10 Relatieve uitstoot Doelstelling 0 H1 2015 H2 2015 H1 2016 H2 2016 De doelstelling van VolkerRail is 3% reductie van de relatieve uitstoot in de periode 2015-2018. In H2 2016 ligt de CO 2-uitstoot zo n 14% onder de gestelde doelstelling. Dit is in lijn met het beeld over 2015, waarin de uitstoot over het tweede half jaar tevens lager lag dan in het tweede halfjaar. Ten opzichte van H2 2015 licht de relatieve uitstoot in H2 2016 ongeveer 12% lager. In de projecten met gunningvoordeel gelden de volgende maatregelen: Leasewagenpark o Er mogen alleen auto s besteld worden met een A en B-label. Auto s met een hoger label, mogen alleen met aanvullende goedkeuring uitgekozen worden. o Inzet van elektrische auto s op het Schiphol terrein. Bedrijfswagen o VSM houdt constant in de gaten of grote bedrijfsauto s vervangen kunnen worden door een ander merk grote bedrijfsauto welke een lagere CO 2-uitstoot heeft. o VSM is voor de Volkswagens overgestapt naar de modellen met de Blue Motion technologie (is minder CO 2-uitstoot). Groot materieel o Leveranciers betrekken in ontwikkeling o Het nieuwe rijden voor machinisten o Optimalisatie van werkmethodes tijdens de voorbereiding o Led verlichting voeren op het materieel o Reduceren transportbewegingen 12 / 13
o o Gebruik van besparende brandstoffen Aanschaf nieuw schoner materieel Op basis van Grafiek 7 kunnen we concluderen dat de maatregelen enig effect hebben, maar dat er ook in de komende periode aandacht besteed dient te worden aan deze emissiestromen. 5.5 ONZEKERHEDEN Het elektriciteitsverbruik van de locatie Rotterdam is gebaseerd op aannames, aangezien dit < 1% van de totale CO 2-uitstoot betreft, zal dit geen significante afwijking van de footprint tot gevolg hebben. 5.6 SCOPE 3 In 2009 heeft VolkerRail twee ketenanalyses uitgevoerd, één met betrekking tot het materieeltransport en één met betrekking tot duurzame dwarsliggers. Er is een nieuwe analyse uitgevoerd over de meest materiële Scope 3 emissies in 2016, de belangrijkste resultaten zijn weergegeven in onderstaande grafiek. Op basis hiervan zijn twee ketenanalyse onderwerpen gekozen: Materieeltransport en Onderhoud aan spoorstaven. Grafiek 8. Kwantitatieve analyse Scope 3 emissies Meest materiële emissies Scope 3 Beveiligingswerk 1. Aangekochte goederen en diensten Bovenbouwvernieuwing (BBV) Bovenleidingswerk 4. Upstream transport en distributie Elektrificatie Engineering Integrale emplacementaanpassingen 5. Productiefaval Integrale grote projecten Light Rail/Tram/Metro Nieuwbouw 9. Downstream transport en distributie Onderdoorgangen Overige werken 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 CO 2 -uitstoot (ton CO 2 ) Spoor 13 / 13