Uitgangspunten Visietekst rond scheiding in AWW door SAW Recent wetenschappelijk onderzoek: IPOS en Scheiding in Vlaanderen (SIV) Signalen uit de praktijk
Wetenschappelijk onderzoek De grootste groep van scheidende mensen en hun kinderen hervindt na enige tijd een nieuw evenwicht op de verschillende levensdomeinen (IPOS en SIV) 10 tot 15% slaagt er ook op langere termijn niet in om de scheiding goed geregeld te krijgen = de maladaptieve groep (IPOS) Een goed scheidingstraject is een zelf gekozen scheidingstraject (IPOS) Laag opgeleide mensen maken niet alleen minder gebruik van bemiddeling, maar hebben ook minder kennis van bemiddeling dan hoger opgeleiden (SIV)
Aanslepende, destructieve conflicten tussen ouders zijn erg belastend voor kinderen, zeker als zij ingezet worden in de strijd. Het gevoel er toe te doen voor beide ouders, ook na de scheiding, is belangrijk voor kinderen en tempert de negatieve effecten van slepende conflicten
Signalen uit de praktijk Onthaalmedewerkers: niet evident om de kwetsbare doelgroepen op een gepaste manier te informeren over de verschillende scheidingstrajecten, en de niet aanwezige partner te betrekken bij het proces Bezoekruimte: in HCS is het vaak moeilijk voor de ouder waarbij het kind niet verblijft om het kind nog het gevoel te geven dat het er toe doet Debat HCS georganiseerd door IJH: gevoel van te weinig expertise bij professionelen, risico meegezogen te worden in de strijd, gevoel belang kind niet meer te dienen, strijd breidt zich uit tot de hulpverleners
Vraagstelling Hoe kunnen we kwetsbare groepen op een gepaste manier informeren over de verschillende scheidingstrajecten? Hoe kunnen we vroeger in het scheidingsproces interveniëren zodat we preventief kunnen werken naar de potentieel maladaptieve groep? Hoe kunnen we expertise van de betrokken professionelen bevorderen? Hoe kunnen we hierin intersectoraal samenwerken?
Op zoek naar antwoorden.. Het proefproject trajectbemiddeling De werkgroep hoogconflictueuze scheiding (HCS) binnen IJH Gent-Eeklo- Deinze
1. Proefproject trajectbemiddeling
Trajectbemiddeling: wat? Eénmalig gesprek met partners die willen scheiden of de ouderschapsregeling willen wijzigen Mensen ondersteunen om samen een weloverwogen keuze voor een bepaald scheidingstraject te maken. Elke keuze is een goede keuze Trajectbemiddelaar gaat als bemiddelaar aan de slag, gebruikt de bemiddelingsmethodieken Cliënten ondervinden aan de lijve wat bemiddeling is en wat het effect ervan is op hun meningsverschillen
Voorgeschiedenis In 2011/2012 reeds proefproject met gerechtelijke en nietgerechtelijke trajectbemiddeling Resultaten waren veelbelovend: grote groep mensen in onderling akkoord tot een keuze voor een welbepaald scheidingstraject Echter niet duidelijk wat de vertegenwoordiging was van de kwetsbare groepen In samenwerking met Justitiehuis Gent en VCOK op dit proefproject verder bouwen, mét specifieke aandacht voor de kwetsbare groepen én aanbod trajectbemiddeling in verschillende fasen van het scheidingsproces
Verder zetten proefproject o o In samenwerking met Justitiehuis Gent en VCOK op dit proefproject verder bouwen, mét specifieke aandacht voor de kwetsbare groepen én aanbod trajectbemiddeling in verschillende fasen van het scheidingsproces. Evaluatie: Is trajectbemiddeling een antwoord op onze vraagstelling, nl. kwetsbare groepen op een passende manier informeren en ondersteunen zodat men een weloverwogen keuze kan maken voor een welbepaald scheidingstraject? Op welk moment in het scheidingsproces is het aanbod voor trajectbemiddeling het meest aangewezen?
2. Werkgroep hoogconflictueuze scheiding binnen IJH
Alle sectoren van IJH + justitiehuis, jurist kinderrechtswinkel,.. Finale doelstelling: welzijnsbevordering van het kind in scheidingssituaties, ook in risicosituaties. Middelen: o o Uitwerken van deskundigheidsbevorderende acties voor intermediairen Realiseren van intersectorale samenwerking en intervisie
Acties werkgroep HCS Keuze om te starten met de beroepsgroep onderwijs: scholen en kinderopvang zien àlle kinderen Beginnen bij het begin: het inschrijvingsbeleid van de school kan reeds een weerspiegeling zijn van de visie op scheiding en schoolcontext Inschrijvingsbundel gemaakt voor scholen
Inschrijvingsbundel Inleidende visietekst Inschrijvingsformulier dat scholen kunnen integreren in hun bestaand document Handleiding bij het inschrijvingsformulier: bij elk punt wordt uitgelegd wat de wettelijke bepalingen zijn, zodat de school daarop kan terugvallen bij discussie Standaardbrief voor de ouder die niet aanwezig is bij de inschrijving: melding dat het kind ingeschreven is en de vraag hoe de ouder informatie van de school wil ontvangen
Werkgroep HCS beroepsgroep hulpverlening In 2014 focus op beroepsgroep hulpverlening. Werkgroep uitbreiden met hulpverleners die niet specifiek rond scheiding werken maar er wel vaak mee geconfronteerd worden: bv. OCMW, thuislozenzorg,.. Samenbrengen van good practices: wat werkt? Uitwerken van een vormingspakket Mogelijkheden intersectorale intervisie verkennen
Andere beroepsgroepen Advocaten, magistraten, politie Artsen = voor de toekomst..
Wat heb ik uit dit project geleerd? In alle sectoren van IJH en ver daarbuiten wordt men geconfronteerd met scheidingsvragen, hoogconflictueuze scheiding, kinderen die in de schaduw van het conflict tussen hun ouders komen te staan, en breuken tussen ouders en kinderen Gedeeld maatschappelijk probleem, dus belangrijk dat er ook gedeelde verantwoordelijkheid is. CAW kan niet alles opnemen Van belang om dit thema ook hoger op de agenda te plaatsen, het beleid te sensibiliseren en te mobiliseren
Belang van netwerkvorming rond dit thema: kijk verbreden, expertise uitwisselen, vlotter samenwerken. De leden van de werkgroep HCS ervaren dit als een grote krachtbron Belang van geleidelijkheid en zelfs traagheid in de actie: iedereen mee krijgen Aansluiten bij wat er reeds aan materiaal en expertise is Teach the teacher: voor het onderwijs bv. richten we ons naar de CLB s die dan op hun beurt de scholen kunnen aanspreken Van bij de start meteen op lange termijn denken: acties creëren verwachtingen
Belang van overleg met zelfstandige bemiddelaars rond de kwetsbare groepen, zowel inhoudelijk als wat betreft rechtsbijstand bij bemiddeling Het aanbod van het CAW rond scheiding is nog veel te weinig bekend bij de andere sectoren. Maar dubbel: instroom nog vergroten door bekendmaking en zo de wachttijden langer maken?