Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Technische Scholen Mechelen Centrum voor Volwassenen- onderwijs te MECHELEN Hoofdstructuur volwassenenonderwijs Instellingsnummer 30619 Instelling Technische Scholen Mechelen Centrum voor Volwassenenonderwijs Directeur Sandra THIJS Adres Jef Denynplein 2-2800 MECHELEN Telefoon 015-646903 Fax 015-21.99.63 E-mail info@cvotsm.be Website www.cvotsm.be Bestuur van de instelling Adres Dagen van het opvolgingsbezoek 30-11-2015 Einddatum van het opvolgingsbezoek 30-11-2015 Datum bespreking verslag met de instelling 30-11-2015 Technische Scholen Mechelen Jef Denynplein 2-2800 MECHELEN Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Els VAN RAEMDONCK Ingrid VAN CAUTER, Jean-Luc WITTEVRONGEL 2015-2016) 1/8
INHOUDSTAFEL INLEIDING... 3 1 HISTORIEK... 4 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN)... 4 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD?... 5 3.1 Digitaal drukker... 5 3.2 Frans richtgraad 1, Frans richtgraad 2, Frans richtgraad 3... 6 3.3 Koken... 7 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG... 8 2015-2016) 2/8
INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van het centrum door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als het centrum bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die het centrum karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van het centrum proces: initiatieven die het centrum neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die het centrum met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op www.onderwijsinspectie.be. Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van het centrum. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van het centrum of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van het centrum of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of het centrum de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van het centrum de cursisten over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van het centrum het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van het centrum of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. Het centrum mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? www.onderwijsinspectie.be en www.doorlichtingsverslagen.be 2015-2016) 3/8
1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van 08-10-2012 tot 15-10-2012 en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf 01-11-2015 moet het centrum kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate het centrum daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' Grafische technieken Digitaal drukker Huishoudelijk onderwijs Koken Talen richtgraad 1 en 2 Frans richtgraad 1 Frans richtgraad 2 Talen richtgraad 3 en 4 Frans richtgraad 3 2015-2016) 4/8
3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Digitaal drukker Voldoet De tekorten die tijdens de doorlichting van 2012 werden vastgesteld, zijn weggewerkt. Het centrum realiseert voldoende de leerplandoelstellingen. De evaluatiepraktijk is valide. Onderwijsaanbod Tijdens de doorlichting van 2012 realiseerde het centrum onvoldoende de leerplandoelstellingen. De modules Digitale beeldverwerking werden ten onrechte aangewend om digitale fotografie te geven. Het centrum richt digitale fotografie nu correct in onder de opleiding Multimedia operator. De vakgroep maakt duidelijk werk van leerplanstudie. De leerplangerichtheid is hierdoor sterk verbeterd. Dit resulteert in duidelijke vertalingen van de leerplandoelstellingen per opdracht binnen de modules. De leraren van grafische technieken streven naar gelijkgerichtheid. In een infobrochure over de opleiding krijgt de cursist duidelijke informatie over de structuur van de opleiding en de plaats van de verschillende modules hierin. Een korte uitleg van de modules wordt gevolgd door een lijst van de competenties en hoe deze geëvalueerd worden. Enkele praktische afspraken ronden dit boekje af. De gebruikte syllabi zijn zeer verzorgd, worden regelmatig bijgewerkt en zijn afgestemd op het doelpubliek. Evaluatiepraktijk Transparantie Tijdens de doorlichting stelde de inspectie vast dat de evaluatiepraktijk onvoldoende valide was. De permanente evaluatie had geen duidelijke link naar de leerplandoestellingen en de criteria voor beoordeling waren niet transparant. Centrumbreed is er ondertussen veel aandacht voor evaluatie. Ook binnen de opleiding Digitale drukker is deze goede evolutie merkbaar. Via de infobrochure (zie hierboven) is de cursist op de hoogte van wat er zal geëvalueerd worden en hoe dit gebeurt. De vakgroep experimenteert nog met de evaluatiemethodiek. Per opdracht vullen de leraren een evaluatiefiche (opdrachtbeoordeling) in waarop verschillende criteria staan. Deze criteria zijn duidelijk gelinkt aan de leerplandoelstellingen en zijn zowel proces- als productgericht. 2015-2016) 5/8
3.2 Frans richtgraad 1, Frans richtgraad 2, Frans richtgraad 3 Voldoet De tekorten die tijdens de doorlichting van 2012 werden vastgesteld, zijn weggewerkt. De opvolgingsdoorlichting toont aan dat de leerplandoelstellingen, noodzakelijk voor het bereiken van de eindtermen, correct worden aangeboden en op een kwaliteitsvolle manier worden geëvalueerd. De onderwijsorganisatie hypothekeert niet langer het realiseren van de leerplandoelen. Onderwijsaanbod Doelmatigheid Beheersingsniveau Samenhang Onderwijsorganisatie Organisatie curriculum Samenstelling klasgroepen Uit het doorlichtingsonderzoek bleek dat niet alle leerplandoelstellingen werden aangeboden en dat er een beperkte variatie in tekstsoorten was. Er was geen aandacht voor de verticale leerlijn en het extra materiaal was niet altijd aangepast aan het taalbeheersingsniveau. Uit de opvolgingsdoorlichting blijkt dat de vakgroep Frans onmiddellijk is gestart met een grondige leerplanstudie. De leerplandoelstellingen vormen de basis van het aanbod en er is een verticale ondersteunende kennis-leerlijn uitgewerkt over de richtgraden heen. In de nieuw uitgewerkte moduleplanningen staan de leerplandoelen centraal. Er is een kwaliteitscontrole op het consequent aanbieden van alle doelen door de teambegeleider. Dankzij een exemplarisch uitgewerkt taalportfolio weten de cursisten ook duidelijk wat ze zullen kunnen aan het einde van de module. Zij vullen dit portfolio zelf in, en monitoren op die manier ook hun eigen leerproces. Omdat meer en meer cursisten uit NT2 doorstromen naar Frans RG1, is de doeltaal de instructietaal vanaf RG1. De leraren organiseren samen extramurale activiteiten en gaan bij elkaar op klasbezoek om voorbeelden van goede praktijk uit te wisselen. In oktober 2012 zette het centrum nog cursisten van verschillende richtgraden samen (2.4 en 3.1) en richtte het centrum een '1.0' niveau in voor beginners met een andere nationaliteit. Het centrum is in september 2013 onmiddellijk gestopt met het organiseren van 'graadklassen', waarmee de aanbevelingen van de inspectie zijn opgevolgd. Dit schooljaar wordt er geen Vantage (3.1) ingericht omdat er onvoldoende inschrijvingen waren. Evaluatiepraktijk Beheersingsniveau Tijdens de doorlichting stelde de inspectie vast dat niet alle vaardigheden correct geïnterpreteerd werden: zo was schrijfvaardigheid vooral een toetsing van contexloze ondersteunende kennis. Scorewijzers ontbraken en de evaluatiepraktijk was niet transparant. In november 2015 is de volledige kanteling van de evaluatiepraktijk een feit. Er is nu eerst en vooral een centrumbrede visie op kwaliteitsvol evalueren. De leerplandoelstellingen vormen de basis van de evaluatiepraktijk die gespreid gebeurt. De evaluatiedocumenten vermelden transparant de link met de leerplandoelstellingen. Deze worden volledig en evenwichtig aangeboden en de ondersteunende kennis krijgt daarin de plaats die het verdient. Het beheersingsniveau van de te bereiken doelen wordt consequent bewaakt. 2015-2016) 6/8
De evaluatiepraktijk is transparant voor de cursisten, zij weten heel duidelijk wat zij op het einde van de module zullen kunnen. De leraren ontwikkel(d)en taaltaken voor Spreken - Luisteren - Lezen en Schrijven per richtgraad over de talen heen. Leerbegeleiding Curatief Het samenzetten van groepen over de richtgraden heen zonder enige vorm van klasdifferentiatie zorgde ervoor dat de leerplandoelstellingen van o.a. richtgraad 3.1 niet konden bereikt worden. In 2015-2016 is de samenzetting van verschillende groepen niet meer aan de orde. Om te differentiëren wordt Smartschool gebruikt door de leraren. Op die manier proberen zij alle cursisten te stimuleren en op maat te begeleiden. 3.3 Koken Voldoet De tekorten die werden vastgesteld tijdens de doorlichting in 2012 zijn weggewerkt. Het centrum realiseert in voldoende mate de leerplandoelstellingen. De evaluatiepraktijk is voldoende valide. Onderwijsaanbod Doelmatigheid Beheersingsniveau Samenhang Evaluatiepraktijk Beheersingsniveau Transparantie Feedback Tijdens de doorlichting in 2012 realiseerde het centrum onvoldoende de leerplandoelstellingen voor de modules Baktechnieken en Banketbakken. Het centrum maakte gebruik van een verkeerd leerplan voor deze modules. Tijdens de opvolging stellen we vast dat het centrum de module Bakken organiseert binnen het studiegebied Huishoudelijk onderwijs. Het centrum gebruikt hiervoor het leerplan Koken, waar de module Bakken deel van uitmaakt. De vakgroep ontwikkelde nieuwe moduleplannen voor alle modules van de opleiding Koken vertrekkend vanuit een grondige leerplanstudie. De moduleplannen hebben hierdoor een duidelijke link naar de basiscompetenties. De leerplangerichtheid in het aanbod is hierdoor sterk verbeterd en afgestemd op het verwachte beheersingsniveau van de doelstellingen. Tijdens de doorlichting stelde de inspectie vast dat de evaluatie onvoldoende valide was. De evaluatiepraktijk miste gelijkgerichtheid en was verschillend in de twee vestigingsplaatsen. Uit het opvolgingsbezoek blijkt dat het centrum sterk inzette op het ontwikkelen van een centrumbrede visie op kwaliteitsvol evalueren. Deze visie vormde de basis voor de ontwikkeling van een gelijkgerichte visie op de evaluatiepraktijk in de opleiding Koken. De leerplandoelstellingen vormen de basis van de evaluatiepraktijk die gespreid gebeurt. De vakgroep registreert de vorderingen van de cursisten tijdens de praktijklessen in een observatiedocument op basis van evaluatiecriteria gelinkt aan de leerplandoelstellingen. Per module zijn er minimaal drie tussentijdse beoordelingen. Via een groeirapport worden de vorderingen van de cursist in kaart gebracht. Een analyse van deze resultaten kan aanleiding zijn voor bijsturing van het leer- en onderwijsproces. De cursisten zijn voldoende geïnformeerd over de gehanteerde evaluatiecriteria. 2015-2016) 7/8
De vakgroep ontwikkelde hiervoor een kwaliteitsvolle onthaalbrochure, waarin de cursisten informatie krijgen over de inhoud en de structuur van de opleiding, maar waarin ook aandacht is voor de wijze waarop de competenties geëvalueerd worden. Deskundigheidsbevordering Vorming Overleg De vakgroep heeft op een zorgvuldige en gestructureerde wijze de verbeterpunten aangepakt. Dit proces is door de directie planmatig aangestuurd, ondersteund en opgevolgd. 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor alle structuuronderdelen van het secundair volwassenenonderwijs. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Els VAN RAEMDONCK de inspecteur-verslaggever Datum van verzending aan de directie en het bestuur van het centrum Sandra THIJS de directeur 2015-2016) 8/8