Algemene informatie over de Tweede Fase Examendossier Je examen bestaat uit twee delen, het schoolexamen en het centraal examen. Het schoolexamen begint al vanaf de vierde klas. Het schoolexamen bestaat uit een gemeenschappelijk verplicht deel, een profieldeel en een vrij deel. De vakken uit het gemeenschappelijk deel worden vaak in klassenverband gegeven. Dat geldt ook voor godsdienst(-ethiek), dat officieel in het vrije deel zit. Sommige vakken hebben alleen maar een schoolexamen. Deze vakken rond je dus al af voordat je aan het centraal examen begint, soms wel een jaar eerder. In onderstaande schema kun je vinden welke vakken zowel een schoolexamen als een centraal examen hebben en welke alleen een schoolexamen. De vakken met schoolexamen (SE) en/ of centraal examen (CSE) HAVO Gemeenschappelijk deel centraal examen schoolexamen VWO Gemeenschappelijk deel Netl Netl Entl Entl Fatl/Dutl/Sptl Ckv Maat Lo Ckv* Maat Lo Gymnasium: Klassieke taal centraal examen schoolexamen Profieldeel Profielvakken (vakken variëren per profiel) Profieldeel Profielvakken (vakken variëren per profiel) Vrije deel Gd-et Mo In Bsm WisD * Ckv alleen voor havo en atheneum leerlingen. Vrije deel Gd(-et) Mo Fi In Bsm WisD Het schoolexamen bestaat uit toetsen (T), praktische opdrachten (PO), handelingsdelen (HD) en het profielwerkstuk (PWS). Het schoolexamen van ckv en lo bestaat uit handelingsdelen. Als je voldoende aan de handelingsdelen hebt gewerkt, wordt het onderdeel afgevinkt. De toetsen, de praktische opdrachten en het pws worden becijferd. De exameneisen van het vak CKV zijn recent gewijzigd. Er is een overstap gemaakt van afronding middels afgevinkte handelingsdelen (O/V/G) naar afronding met cijfers. Leerlingen die in schooljaar 2017-2018 voor het eerst starten in klas 4 krijgen een cijferbeoordeling. De leerlingen die in hun cohort startten met het handelingsdelen-pta ronden het vak ook op die wijze af. Het Programma voor Toetsing en Afsluiting (PTA) Elk vak heeft een eigen PTA. In het PTA staan alle onderdelen (toetsen, po s en handelingsdelen) die je volgens het landelijk vastgestelde examenprogramma voor je examendossier moet doen. Bij elke toets staat wat het onderwerp van de toets is en hoe de toets meeweegt voor je schoolexamen. Ook bij de po s staat hoe het cijfer meetelt voor de cijferrapportage en het schoolexamen. Voor sommige handelingsdelen, toetsen en po s kan gelden dat je deeltoetsen of deel-po s maakt. Het gemiddelde hiervan vormt de beoordeling voor het handelingsdeel, de toets of het po uit het PTA. De deeltoetsen zelf hebben altijd een weging 0 omdat ze niet rechtstreeks meetellen voor het schoolexamen. Alle deeltoetsen tellen even zwaar mee in de berekening van het toets- of po-cijfer, tenzij anders staat vermeldt in het PTA van het betreffende vak. Alle onderwerpen uit het examenprogramma worden getoetst, wel kan het voorkomen dat niet alle deeltoetsen worden afgenomen. 1
PTA s worden jaarlijks op 1 oktober vastgesteld. Wijzigingen in het PTA worden altijd doorgevoerd aan het begin van een nieuw schooljaar. De laatste versie van het PTA kun je vinden op de website van onze sector. Daarbij neem je altijd het PTA-cohort van het jaar dat jij in de vierde klas kwam. Voor de 4 e klassen is dat nu cohort 17-18. Alleen als je blijft zitten kan dat veranderen. Zat je vorig jaar ook in klas 4 dan zit je nu niet meer in cohort 16-17, maar in cohort 17-18. Weet je niet zeker onder welk cohort je valt, vraag het dan aan je decaan of teamleider. Examenreglement Bij het PTA hoort ook een examenreglement. Hierin staat informatie over het examen, de herkansingen, absentie en ziekte tijdens toetsen. Ook kun je hier vinden waar je heen kunt met klachten over de inhoud of de beoordeling van toetsen en welke maatregelen genomen kunnen worden als je je bijvoorbeeld niet houdt aan de inleverdata voor handelingsdelen en po s of als je fraude hebt gepleegd. Geen spannend verhaal, maar wel erg belangrijk. Studiewijzers In de studiewijzers van de vakken in de elektronische leeromgeving in Magister staat beschreven wat in de lessen wordt behandeld en wat je moet maken en leren om een goed resultaat voor je toetsen en po s te behalen. Daarnaast vind je er soms ook (huiswerk)tips, informatie over excursies, toetsmomenten, etc. Toetsrooster en toetsperiode Elk schooljaar bestaat uit 5 periodes van ongeveer 6 á 7 weken. In het examenjaar zijn er 4 periodes. Het havo duurt dus 9 periodes en het vwo 14 periodes. Aan het eind van elke periode is er een toetsweek. De behaalde cijfers kunnen via Magister worden bekeken. Elke laatste periode van het schooljaar wordt een cijferuitdraai verstrekt aan de leerlingen, dit is tevens het overgangsrapport. Afhankelijk van de hoeveelheid toetsen bestaat een toetsweek uit drie tot zes dagen. De 6 weken daaraan voorafgaand heb je dus nauwelijks toetsen, maar je moet al wel gaan leren voor de toetsweek. Enige tijd voor de toetsperiode krijgen alle leerlingen en docenten een toetsrooster. Herkansingen Omdat je op heel veel manieren cijfers kunt compenseren is de herkansingsregeling beperkt. Je hebt recht op de volgende herkansingsmogelijkheden: In elke periode mag je 1 herkansbare toets die je in die periode hebt gemaakt, herkansen. In het PTA staat aangegeven welke toetsen herkansbaar zijn. Verder kun je bij het centraal examen voor één vak een herexamen maken. In bijzondere gevallen kun je gebruik maken van extra herkansingsmogelijkheden: Je kunt in bijzondere gevallen zelf een extra herkansing aanvragen. Je moet dan wel aan een aantal criteria voldoen. (de procedure staat beschreven in het examenreglement) Daarnaast kan een docent er zelf voor kiezen om jou of jouw klas een extra herkansing aan te bieden. Je kunt herkansingsmogelijkheden nooit meenemen naar een volgende periode. Cijfers gezakte leerlingen en zittenblijvers Ieder jaar stromen leerlingen af van het vwo naar havo 5. Ook zakken leerlingen in havo 5 en vwo 6. Deze leerlingen krijgen een 1 jarig PTA. Ze hoeven dus geen toetsen uit vorige jaren in te halen. Leerlingen die in vwo 5 blijven zitten en leerlingen die van havo 5 naar vwo 5 gaan hebben op dezelfde manier een 2 jarig PTA. Vrijstelling Als je bent gezakt of blijven zitten heb je het recht op vrijstelling van de lessen voor die schoolexamenvakken die met een voldoende zijn afgesloten. De zo verkregen extra tijd kun je besteden aan de voorbereiding voor de andere vakken. De schoolexamenvakken voor 5H zijn de vakken bsm, informatica, maatschappijleer en wiskunde D, voor 4H is dat het vak ckv. Voor het Vwo gaat het in 6V om de vakken bsm, informatica en wiskunde D, in 5V gaat het om ckv en het vak maatschappijleer inclusief ethiek en algemene filosofie. De uitzonderingen op deze regel zijn godsdienst(-ethiek) en lo. Deze vakken blijven verplicht, ook als je bent gezakt of blijven zitten. Als je bent gezakt moet je ook de rekentoets opnieuw maken. Hier krijg je geen vrijstelling voor. 2
Mocht je besluiten te proberen het eindcijfer van één van bovengenoemde vakken te verhogen, dan kan dit uitsluitend in het jaar dat wordt overgedaan en eveneens uitsluitend door één of meer toetsen binnen één periode uit het PTA van dit vak te herkansen. In het kader van de compensatiemogelijkheden is deze optie een serieuze overweging waard! De exameneisen van het vak CKV zijn gewijzigd. We stappen over van afronding middels afgevinkte handelingsdelen (O/V/G) naar afronding met cijfers. De leerlingen die in hun cohort startten met het handelingsdelen-pta ronden het vak ook op die wijze af. Om te worden toegelaten tot de herkansing moet je hebben voldaan aan de voorwaarden die de vakdocent hieraan stelt. Dat houdt in dat je je op de gebruikelijke manier voorbereidt op de toets, hetzij door het volgen van de lessen gedurende een periode, hetzij door het anderszins verwerken van een hoeveelheid door de vakdocent opgegeven lesstof. Verder bestaat de mogelijkheid het cijfer voor het profielwerkstuk te verhogen. Ook hiervoor is overleg met de vakdocent voorwaarde. Bovendien dient voor de afronding van het profielwerkstuk een vastgelegde einddatum te bestaan. Mocht je gebruik willen maken van één van bovenstaande mogelijkheden, dan moet je je aan het begin van het cursusjaar melden voor opgave bij de decaan van de afdeling havo of vwo. Combinatiecijfer In de Tweede Fase bestaat een combinatiecijfer. Het telt mee als één cijfer in de slaag/zakbepaling en kan dus ook eventuele onvoldoendes compenseren. Voor de leerlingen van 4 havo bestaat het combinatiecijfer uit de vakken culturele kunstzinnige vorming, godsdienst-ethiek, maatschappijleer en uit het profielwerkstuk. Voor de leerlingen van 4 vwo bestaat het combinatiecijfer uit de vakken culturele kunstzinnige vorming, godsdienst, maatschappijleer-filosofie en uit het profielwerkstuk. In leerjaar 5 en 6 van het vwo bestaat het combinatiecijfer voor de leerlingen uit de vakken godsdienst, maatschappijleer-filosofie en uit het profielwerkstuk. Voor de leerlingen van 5 havo bestaat het combinatiecijfer uit de vakken godsdienst-ethiek, maatschappijleer en uit het profielwerkstuk. Vwo-kandidaten met een havo-diploma zijn vrijgesteld van de vakken maatschappijleer, algemene natuurwetenschappen en culturele kunstzinnige vorming. Het combinatiecijfer voor hen bestaat uit de vakken godsdienst-ethiek en het profielwerkstuk. De ondergrens voor de afzonderlijke vakken is 4. De eindcijfers, dus de afgeronde cijfers, worden gemiddeld. Het combinatiecijfer zelf wordt ook afgerond. De vakken waaruit het combinatiecijfer bestaat tellen niet apart mee in de slaag/zakbepaling, maar komen wel op je eindlijst te staan. Voor al deze cijfers geldt dat je blijft zitten of bent gezakt als je ergens een drie voor staat. Godsdienst, maatschappijleer, ethiek en algemene filosofie Als gereformeerde school proberen we in alle vakken iets van onze Gereformeerde identiteit te laten zien. Om enkele specifieke onderwerpen rond identiteit meer en beter te kunnen bespreken volgen alle leerlingen verplicht het vak godsdienst. Daarnaast volgen alle leerlingen van havo en vwo de modules ethiek en de vwoleerlingen ook nog de lessen algemene filosofie. Voor de havo-leerlingen en de vwo-leerlingen van klas 6 zijn de ethiekmodules gekoppeld aan het vak godsdienst (gd-eth) en voor de vwo-leerlingen van klas 4 en 5 maken de ethiek modules en de lessen algemene filosofie onderdeel uit van het PTA maatschappijleer. Rekentoets Vanaf het schooljaar 2013-2014 is de rekentoets een verplicht onderdeel van het eindexamen. Iedere leerling moet hem dus maken en het cijfer wordt vermeld op de officiële cijferlijst die bij het diploma hoort. Voor leerlingen van 6 vwo telt het cijfer voor de rekentoets, vanaf schooljaar 2016-2017, ook mee in de kernvakkenregeling. Dit houdt in dat voor de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen niet meer dan één 5 mag worden gehaald en de andere 3 cijfers moeten 6 of hoger zijn. Als je bent gezakt moet je de rekentoets opnieuw maken, je krijgt geen vrijstelling. Het cijfer rekenvaardigheden levert geen compensatiepunten op en het telt niet mee voor het bepalen van het gemiddelde CSE-cijfer. Overgangsregeling Hieronder vind je een uitwerking van de overgangsregeling van onze sector. Op de website van het Gomarus College vind je de volledige officiële regeling. Aan de hand van de weging kan het cijfer voor het schoolexamen worden berekend. Dit cijfer is een voortschrijdend gemiddelde waarin alle po s en toetsen vanaf klas 4 worden meegewogen. De cijfers aan het eind van periode 5 van het schooljaar bepalen of je over mag. 3
Alle cijfers op het overgangsrapport zijn afgerond op 1 decimaal, behalve de cijfers voor de afgeronde schoolexamenvakken die worden weergegeven met een geheel getal. Voor de toepassing van de overgangsregeling wordt echter uitgegaan van op hele getallen afgeronde cijfers. Bij de overgangsrapportage in de vernieuwde Tweede Fase wordt het combinatiecijfer berekend aan de hand van de reeds behaalde cijfers voor vakken die deel uitmaken van het combinatiecijfer. Het combinatiecijfer wordt meegewogen als een volwaardig vak. Dit cijfer kan echter bij de overgang niet meer dan 1 tekortpunt (aantal punten onder 6), of 1 compensatiepunt (aantal punten boven 6) opleveren. Overgangsregeling voor de Tweede Fase 1. De leerling is over als aan de volgende criteria wordt voldaan: a. alle handelingsdelen zijn met voldoende of goed beoordeeld b. het aantal tekortpunten voor de kernvakken is maximaal 1 c. het aantal onvoldoenden is maximaal 2 d. het aantal tekortpunten is maximaal 3 e. er is geen cijfer lager dan 4 f. het aantal compensatiepunten is maximaal 1 minder dan het aantal tekortpunten 2. De leerling wordt besproken als aan de volgende criteria wordt voldaan: a. alle handelingsdelen zijn met voldoende of goed beoordeeld b. het aantal tekortpunten voor de kernvakken is maximaal 2 c. het aantal onvoldoenden is maximaal 3 d. het aantal tekortpunten is maximaal 4 e. er is geen cijfer lager dan 3 f. het aantal compensatiepunten is maximaal 2 minder dan het aantal tekortpunten 3. In alle andere gevallen blijft de leerling zitten. Bij bijzondere omstandigheden kan de vestiging afwijken van bovengenoemde overgangsnormen. Het besluit af te wijken wordt gemotiveerd en vastgelegd. Slaagzakregeling havo De slaag/zakregeling voor de Tweede Fase in 2017-2018. Om te slagen moet je aan de volgende voorwaarden voldoen: - het gemiddelde cijfer voor de vakken van het centrale examen(cse) is tenminste een voldoende (onafgerond 5,5). - voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde (A, B of C en voor zover van toepassing) mag niet meer dan één 5 worden gehaald, de andere cijfers zijn een 6 of hoger - de toets rekenvaardigheden is beoordeeld met een 4,5 of hoger - ckv en lo zijn beoordeeld met voldoende of goed - alle cijfers zijn 6 of hoger* - je hebt één 5 en de rest is 6 of hoger* - je hebt één 4, de rest is 6 of hoger en gemiddeld sta je 6,0* - je hebt twee keer 5 of één 5 en één 4, de rest is 6 of hoger en gemiddeld sta je 6,0* * Hierbij telt het combinatiecijfer als een volwaardig cijfer mee, maar de onderliggende cijfers voor maatschappijleer, profielwerkstuk, godsdienst-ethiek en het cijfer voor de toets rekenvaardigheden niet. Slaagzakregeling vwo De slaag/zakregeling voor de Tweede Fase in 2017-2018. Om te slagen moet je aan de volgende voorwaarden voldoen: - het gemiddelde cijfer voor de vakken van het centrale examen(cse) is tenminste een voldoende (onafgerond 5,5). Hierbij telt het cijfer voor de toets rekenvaardigheden niet mee. - voor de vakken Nederlands, Engels, rekenvaardigheden en wiskunde (A, B of C) mag niet meer dan één 5 worden gehaald, de andere cijfers zijn een 6 of hoger - ckv en lo zijn beoordeeld met voldoende of goed - alle cijfers zijn 6 of hoger* - je hebt één 5 en de rest is 6 of hoger* - je hebt één 4, de rest is 6 of hoger en gemiddeld sta je 6,0* - je hebt twee keer 5 of één 5 en één 4, de rest is 6 of hoger en gemiddeld sta je 6,0* 4
* Hierbij telt het combinatiecijfer als een volwaardig cijfer mee, maar de onderliggende cijfers voor maatschappijleer, profielwerkstuk en godsdienst-ethiek niet. Het cijfer rekenvaardigheden telt niet mee bij het bepalen van het gemiddelde. 5