Emissie-inventaris 2015 en voortgang CO 2 -reductie. (managementreview)

Vergelijkbare documenten
Emissie-inventaris 2013 (managementreview)

Emissie-inventaris 2014 (managementreview)

Emissie-inventaris 2016 en voortgang CO 2 -reductie. (managementreview)

Emissie-inventaris 2017 en voortgang CO2-reductie. (managementreview)

Halfjaarlijkse rapportage footprint, doelstellingen en maatregelen

Emissie-inventaris 2018

Hoofdstuk 4 beschrijft ons plan van aanpak, inclusief de te nemen maatregelen in het bedrijf en vervoer (3.B.1 van CO 2 -Prestatieladder).

Aann. bedr. H. van Haarst B.V. Kanaalstraat 329 Enschede

Milieubarometerrapport 2017

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2014

Aann. bedr. H. van Haarst B.V. Kanaalstraat 329 Enschede

Aann. bedr. H. van Haarst B.V. Kanaalstraat 329 Enschede

CO2 scope 3 verborgen Netto CO2-uitstoot 216 ton CO2 Tabel 1: CO 2-footprint Waalpartners 2016

Baggerbedrijf West Friesland BV

Milieubarometerrapport 2016 (Som)

Periodieke rapportage 2015 H2. 20 januari 2016

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 2013

Energiemanagement plan

Plan van Aanpak CO 2 -Footprint conform ISO CO 2 -Reductiedoelstellingen CO 2 -Reductiemaatregelen

Milieubarometerrapport 2017

Milieubarometerrapport 2017

CO2-reductieplan Kuurman

Plan van Aanpak. CO2-footprint 2018 conform ISO , CO2-reductiedoelen en CO2-reductiemaatregelen. Scope 1 en 2

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 2014

Periodieke rapportage 2017 H2

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2013

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2017

Periodieke rapportage 2015 H1 + H2

Periodieke rapportage 2016 H2

Milieubarometerrapport 2014 (Som van 2014)

CO-2 Rapportage Aann. bedr. H. van Haarst B.V. Kanaalstraat 329 Enschede

Milieubarometerrapport 2012 (Som van 2012)

Periodieke rapportage 2016 H1

CO2-prestatieladder Periodieke voortgangsrapportage 1e helft 2014

W & M de Kuiper Holding

Periodieke rapportage 2015 H1

Inzicht - Footprint. Jaaroverzicht 2018

Periodieke Rapportage 2 e helft 2016

3.C.1 Voortgangrapportage CO Ter Riele

Milieubarometerrapport 2015

Milieubarometerrapport 2018

Energie en emissiebeleid

Periodieke rapportage 2017 H1

Energiemanagement plan

Milieubarometerrapport 2015

Aann. bedr. H. van Haarst B.V. Kanaalstraat 329 Enschede

Milieubarometerrapport 2017

Plan van Aanpak CO 2 -footprint conform ISO , CO 2 -reductiedoelen en CO 2 -reductiemaatregelen

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2016

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 2010, 2011 en 2012

Milieubarometerrapport 2013 (Som van 2013)

Periodieke rapportage 2014

Voortgangsrapportage over 2015 CO 2 -Prestatieladder 3.A.1 / 3.B.1

Periodieke rapportage 1 e helft 2015

De voortgangsrapportage van CO 2 reductie Visscher Oldebroek Jaar 2015

Milieubarometerrapport 2017

Externe publicatie CO2 Prestatieladder

Milieubarometerrapport 2013

Voortgangsrapportage CO 2 -Prestatieladder 2016 (eis 3A1 en 3B1)

Milieubarometerrapport 2018

ENERGIEBEOORDELING P.C.

Periodieke rapportage 2016 H1

VAN DE BULT G.W.W. B.V.

Periodieke rapportage 2016 H1

Periodieke rapportage 2 e helft maart 2015 versie definitief

Doelstelling scope 2: IDDS wil in 2020 ten opzichte van %

Voortgang CO 2 -footprint 2018 (1e half jaar)

Milieubarometerrapport 2017

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 2016

Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2015

Milieubarometerrapport 2013

CO2-prestatieladder Periodieke voortgangsrapportage 1e+2e helft 2014

Periodieke rapportage 1 e helft 2014

Milieubarometerrapport 2018

Milieubarometerrapport 2017

Milieubarometerrapport 2017

Milieubarometerrapport 2016

Energie audit verslag Certificering op CO 2 -prestatieladdder

Factsheet CO2-Prestatieladder

Milieubarometerrapport 2018

Periodieke rapportage 2016 H1

Periodieke rapportage H Peek Groep Versie: 1 september Periodieke rapportage H1 2016

Periodieke rapportage 2016 H2

kwh 28,2 ton CO2 15,0 personenwagen in km km 0,22 kg CO2 / km 28,3 ton CO2 15,1 Subtotaal 56,5 ton CO2 30,1

Periodieke rapportage 2 de half jaar 2017

Energie Beoordeling Co2 reductie

CO 2 emissie inventaris

Milieubarometerrapport 2016

Milieubarometerrapport 2014

Milieubarometerrapport 2017

Periodieke rapportage 2014

Periodieke rapportage 2 de half jaar 2017

PERIODIEKE RAPPORTAGE 2015

Scope 1 en 2 doelstellingen KZ Aanneming en Groenvoorziening

Milieubarometerrapport 2016

Periodieke rapportage e helft. N.C. Zwart Verhuur BV

Periodieke rapportage 2 e helft 2016

CO 2 emissie inventaris

Derde voortgangsrapportage CO2-emissiereductie.

Transcriptie:

Emissie-inventaris 2015 en voortgang CO 2 -reductie (managementreview) Gebruikte handelsnamen: Baggerbedrijf West Friesland Grond & Cultuurtechniek West Friesland Andijk, juni 2016 Auteurs: K.Kiewiet C. Kiewiet Geaccordeerd door: K. Kiewiet Functie: DGA (VGM-functionaris)

INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 1 1.1 Over dit rapport 1 1.2 Betrokkenen 1 2 CO 2 -FOOTPRINT 2012 T/M 2015 2 2.1 Grenzen 2 2.2 Energiebeoordeling en registratie 4 2.3 CO 2 -emissiegegevens 4 2.4 CO 2 -footprint 5 2.5 Analyse CO 2 -emissie 11 2.6 UITSLUITINGEN 15 BIJLAGE 1: BRONNEN GEGEVENS 2015 BIJLAGE 2: VOERTUIGEN EN MATERIEEL IN EIGENDOM OF LEASE BIJLAGE 3: BRANDSTOFVERBRUIK PER VOERTUIG EN WERKTUIG BIJLAGE 4: SPECIFICATIE NAAR PROJECTEN BIJLAGE 5: SHORTLIST ACTIES CONFORM REDUCTIEPLAN I II III IV V

1 INLEIDING 1.1 O VER DIT RAPPORT Dit rapport beschrijft de emissie-inventaris van de jaren 2013-2015 plus een vergelijk met de CO 2 -reductiedoelstellingen & voorgenomen CO 2 - reductiemaatregelen uit het referentiejaar 2012 van Baggerbedrijf West Friesland BV. Het opstellen van een emissie-inventaris is onderdeel van ons CO 2 -certificaat & - handboek. Met het CO 2 -bewust certificaat van de CO 2 -Prestatieladder laten wij zien dat wij ons inspannen om het energie- en brandstofverbruik in al onze projecten te verminderen. De werkwijze zoals ook omschreven in het energiemanagement-plan (de Plan-Do- Check-Act cyclus van Deming) is uiteraard van toepassing. Dit doen wij niet alleen voor de klant, maar ook omdat wij vanuit de basis maatschappelijk verantwoord willen ondernemen, met oog voor het milieu en de omgeving. We spannen ons in om de bewustwording voor energie- en brandstofverbruik onder onze medewerkers te vergroten en iedereen een rol geven in het verlagen van onze CO 2 -footprint. 1.2 BETROKKENEN Bij de totstandkoming van dit rapport zijn betrokken: Klaas Kiewiet, DGA Claudia Kiewiet, administratief medewerkster Rianne van der Veen, adviseur bij Stichting Stimular Pagina 1 van 15

2 CO 2 - FOOTPRINT 2012 T/M 2015 Deze CO 2 -footprint is opgesteld op basis van de eisen van ISO 14064-1. 2.1 GRENZEN 2.1.1 Scopes De CO 2 -footprint in deze rapportage heeft betrekking op scope 1 en 2 zoals gedefinieerd in CO 2 -Prestatieladder Handboek 3.0 van SKAO 1. Dit is toereikend voor certificering op niveau 3 van de CO 2 -Prestatieladder. Scope 1 (directe emissies): emissies door de eigen organisatie, namelijk emissies door verbruik van brandstoffen voor verwarming en emissies door het eigen wagenpark. Scope 2 (indirecte emissies): emissies ten gevolge van het gebruik van elektriciteit en zakelijk verkeer met openbaar vervoer. De emissies koelmiddelen, zakelijk verkeer met privé-auto s en vliegverkeer zijn voor ons bedrijf niet van toepassing, in 2014 heeft er incidenteel vliegverkeer plaatsgevonden. Met ingang van 2015 heeft er ook gebruik van het openbaar vervoer plaatsgevonden, hetgeen met ingang van dat jaar wordt bijgehouden. 2.1.2 Organisatorische grens De CO 2 -footprint heeft betrekking op het bedrijf en de bedrijfslocatie aan de Gedeputeerde Laanweg 47H te Andijk, dat wil zeggen: Energieverbruik van de gebouwen Energieverbruik projecten Brandstoffen materieel, in eigendom van het bedrijf of lease (schuifboten, kranen, graafmachines, heftruck, enz.) Eigen vrachtvervoer 1 Omdat de CO 2-footprint alleen betrekking heeft op scope 1 en 2, is in dit rapport het vereenvoudigde scopediagram opgenomen. Bij eventuele stijging op de ladder naar niveau 4 en 5, zullen wij het scopediagram uit het Handboek CO 2-Prestatieladder pag. 52 gebruiken, vanwege de uitsplitsing van scope 3-emissies naar upstream en downstream activities. Pagina 2 van 15

Brandstoffen voor auto s en bestelwagens in eigendom van het bedrijf of lease Gemiddeld wordt 50% van het materieel en personeel ingehuurd. Deze inhuur valt onder scope 3 en is niet meegenomen in de CO 2 -footprint. Baggerbedrijf West Friesland is opgericht in oktober 2007 en is voor 100% eigendom van Kom op Beheer BV (moedermaatschappij). De aandeelhouders van Kom op Beheer BV zijn: K. Kiewiet (via Grun BV) M. Komen (via Semko BV) P. Schouten (via Dregsol BV) Onder Baggerbedrijf West Friesland BV vallen twee handelsnamen: Baggerbedrijf West Friesland Grond- en Cultuurtechniek West Friesland De werkzaamheden die onder Baggerbedrijf West Friesland BV vallen (scope): Het aannemen, onderaannemen, uitvoeren en doen uitvoeren van cultuur-, ontginnings-, bagger-, grond-, en slootreinigingswerken en waterbodemsaneringen en ingrepen in de waterbodem Hieronder is het organogram van Baggerbedrijf West Friesland BV opgenomen. Figuur 1: Organogram Baggerbedrijf West Friesland BV Pagina 3 van 15

2.2 E NERGIEBEOORDELING EN REGISTRATIE De energieverbruikers van ons bedrijf zijn: Aardgasverbruik voor verwarming van ons kantoor en de werkplaats. Propaan voor verwarming op de projecten. Zakelijk verkeer: betreft het brandstofverbruik van de personenwagens en de bussen. Mobiele werktuigen: betreft de brandstof van het materieel op projecten. Dit zijn onder andere boten, graafmachines en kranen. Goederenvervoer: betreft het brandstofverbruik van de zware bussen. Elektriciteitsverbruik voor de bedrijfsgebouwen, met een geschatte verdeling: verlichting (±40%), werkplaatsgereedschap (±25%), klimaatinstallaties (ventilatie en koeling) (±20%), ICT en beveiliging (±10%) en keuken/koffieapparatuur (±5%). Het elektriciteitsverbruik is niet verder gekwantificeerd per apparaat, omdat elektriciteit slechts 1,7% van onze CO2-footprint uitmaakt. Alle energiegegevens van de jaren 2012 t/m 2015 zijn ingevoerd in de Milieubarometer. In bijlage 1 staan de bronnen van deze energiegegevens. In bijlage 2 staat een overzicht van de voertuigen en materieel die in eigendom of lease zijn bij het bedrijf. Bijlage 3 geeft een overzicht van het brandstofverbruik per voertuig en werktuig, voor zover deze gespecificeerd kon worden. We gebruiken de Milieubarometer voor het opstellen van onze CO2-footprint (emissie-inventaris) en het monitoren van de voortgang ten opzichte van de reductiedoelen. De kwaliteit van de emissieregistratie wordt jaarlijks verbeterd (indien mogelijk). Er is een onafhankelijke controle uitgevoerd op de emissieinventaris, door Stichting Stimular. De aandachtspunten uit deze controle zijn verwerkt. In het rapport Emissie-Inventaris uit 2014 (opgesteld bij certificering) is meer specifiek op de verbruikers ingezoomd en zijn per verbruiksgroep besparingsmaatregelen op een rij gezet. Een deel van deze maatregelen is in de afgelopen jaren uitgevoerd, een deel wordt de komende jaren uitgevoerd. Over de resultaten van de maatregelen wordt gerapporteerd verderop in dit rapport. 2.3 CO 2 - EMISSIEGEGEVENS De gebruikte CO 2 -emissiefactoren komen overeen met de eisen van de CO 2 - Prestatieladder. Het betreffen de nieuwe CO2-emissiefactoren van www.co2emissiefactoren.nl. Een aantal emissiefactoren zijn vanwege voortschrijdend inzicht aangepast in januari 2015. Om deze reden hebben wij onze CO 2 -footprint van het referentiejaar 2012 opnieuw moeten bepalen. De enige verandering die er feitelijk heeft plaatsgevonden is de CO 2 -waarde van de gebruikte elektriciteit: deze is verhoogd van 4,56 ton CO 2 naar 5,27 ton CO 2. Totaal (afgerond) komt onze footprint nog steeds uit op 149 ton CO 2. De in de Milieubarometer gevulde verbruiksgegevens komen overeen met de inkoopgegevens zoals deze intern zijn verzameld. Pagina 4 van 15

2.4 CO 2 - FOOTPRINT 2.4.1 Referentiejaar 2012 Figuur 2 geeft een overzicht van de energiestromen van het bedrijf en de bijbehorende CO 2 -uitstoot in 2012 (referentiejaar). Figuur 3 geeft de bijdrage van de energiestromen in percentages van de totale CO 2 -emissie weer. Tabel 2: CO 2 -footprint 2012 (referentiejaar) Baggerbedrijf West Friesland BV CO2-footprint referentiejaar 2012 (herzien ivm aangepaste emissiefactoren per 1-1-2015) Milieugegeven CO2-parameter CO2-equivalent CO2 scope 1 Aardgas voor verwarming Brandstof & warmte 1.564 m3 1,83 kg CO2 / m3 2,85 ton CO2 Propaan Brandstof & warmte 326 kg 3,39 kg CO2 / kg 1,10 ton CO2 Oplosmiddelen Emissies 20,0 liter 7,20 kg CO2 / liter 0,144 ton CO2 Diesel Mobiele werktuigen 29.211 liter 3,14 kg CO2 / liter 91,6 ton CO2 Personenwagen (in liters) benzine Zakelijk verkeer 2.387 liter 2,78 kg CO2 / liter 6,63 ton CO2 Personenwagen (in liters) diesel Zakelijk verkeer 468 liter 3,14 kg CO2 / liter 1,47 ton CO2 Personenwagen (in liters) LPG Zakelijk verkeer 4.431 liter 1,86 kg CO2 / liter 8,24 ton CO2 Bestelwagen (in liters) diesel Zakelijk verkeer 7.792 liter 3,14 kg CO2 / liter 24,4 ton CO2 Vrachtwagen (in liters) diesel Goederenvervoer 2.373 liter 3,14 kg CO2 / liter 7,44 ton CO2 Subtotaal 144 ton CO2 CO2 scope 2 Ingekochte elektriciteit Elektriciteit 10.022 kwh 0,526 kg CO2 / kwh 5,27 ton CO2 Subtotaal 5,27 ton CO2 Totaal Totaal 149 ton CO2 Compensatie 0 ton CO2 Netto CO2-uitstoot 149 ton CO2 NB. De CO 2 -footprint (emissie-inventaris) is niet geverifieerd door een CI maar in eigen beheer opgesteld en biedt voldoende zekerheid voor een juiste weergave. Pagina 5 van 15

Figuur 3: CO 2 -footprint 2012 (% per thema) In referentiejaar 2012 is in totaal 149 ton CO 2 uitgestoten. Belangrijkste energieverbruikers In scope 1 zijn de belangrijkste energieverbruikers: Mobiele werktuigen: 53,9 kg CO 2 per 1.000 euro omzet (61,4% van de totale CO 2 -footprint) Bestelwagen (diesel): 14,4 kg CO 2 per 1.000 euro omzet (16,4% van de totale CO 2 - footprint). In scope 2 is de belangrijkste (en enige) energieverbruiker: Ingekochte elektriciteit: 10,50 kg CO 2 per vierkante meter (3,5% van de totale CO 2 -footprint) Pagina 6 van 15

2.4.2 J aar 2015 Figuur 4 geeft een overzicht van de energiestromen van het bedrijf en de bijbehorende CO 2 -uitstoot in 2014. Figuur 5 geeft de bijdrage van de energiestromen in percentages van de totale CO 2 -emissie weer. Tabel 4: CO 2 -footprint 2015 Baggerbedrijf West Friesland BV CO2-footprint 2015 ailieugegeven CO2-parameter CO2-equivalent CO2 scope 1 Aardgas voor verwarming Brandstof & warmte 575 m3 1,88 kg CO2 / m3 1,08 ton CO2 tropaan Brandstof & warmte 357 kg 3,39 kg CO2 / kg 1,21 ton CO2 Oplosmiddelen Emissies 15,0 liter 7,20 kg CO2 / liter 0,108 ton CO2 Benzine aobiele werktuigen 155 liter 2,74 kg CO2 / liter 0,425 ton CO2 Diesel aobiele werktuigen 45.038 liter 3,23 kg CO2 / liter 145 ton CO2 tersonenwagen (in liters) benzine Zakelijk verkeer 8.131 liter 2,74 kg CO2 / liter 22,3 ton CO2 tersonenwagen (in liters) diesel Zakelijk verkeer 290 liter 3,23 kg CO2 / liter 0,937 ton CO2 tersonenwagen (in liters) LtG Zakelijk verkeer 4.353 liter 1,81 kg CO2 / liter 7,86 ton CO2 Bestelwagen (in liters) diesel Zakelijk verkeer 14.157 liter 3,23 kg CO2 / liter 45,7 ton CO2 Vrachtwagen (in liters) diesel Goederenvervoer 3.072 liter 3,23 kg CO2 / liter 9,92 ton CO2 Subtotaal 235 ton CO2 CO2 scope 2 Ingekochte elektriciteit Elektriciteit 9.309 kwh 0,526 kg CO2 / kwh 4,90 ton CO2 Openbaar vervoer Zakelijk verkeer 1.212 personenkm 0,0610 kg CO2 / personenkm 0,0739 ton CO2 Subtotaal 4,97 ton CO2 Totaal Totaal Compensatie betto CO2-uitstoot 240 ton CO2 0 ton CO2 240 ton CO2 NB. De CO 2 -footprint (emissie-inventaris) is niet geverifieerd door een CI maar in eigen beheer opgesteld en biedt voldoende zekerheid voor een juiste weergave. Pagina 7 van 15

Figuur 5: CO 2 -footprint 2015 (% per thema) In het jaar 2015 is in totaal 240 ton CO 2 uitgestoten. Belangrijkste energieverbruikers In scope 1 zijn de belangrijkste energieverbruikers: Mobiele werktuigen: 48,7 kg CO 2 per 1.000 euro omzet (60,% van de totale CO 2 - footprint) Bestelwagen (diesel): 25,7 kg CO 2 per 1.000 euro omzet (19,0% van de totale CO 2 - footprint). In scope 2 is de belangrijkste energieverbruiker: Ingekochte elektriciteit: 9,80 kg CO 2 per vierkante meter (2,0% van de totale CO 2 -footprint) Pagina 8 van 15

2.4.3 Verloop 2012 2015 (in grafiekvorm) Onderstaande grafieken zijn afkomstig uit de Milieubarometer. Deze tonen de trend van de CO2-uitstoot in de afgelopen jaren. De CO 2 -uitstoot is in absolute zin gestegen. Per FTE is de CO2-uitstoot gedaald. Figuur 6: CO2-footprint in ton CO2 Pagina 9 van 15

Figuur 7: CO2-footprint in ton CO2 per euro omzet Figuur 8: CO2-footprint in ton CO2 per FTE Pagina 10 van 15

2.5 ANALYSE CO 2 - EMISSIE 2.5.1 Kengetallen Onderstaande tabel toont de kengetallen, waarmee wij de CO 2 -emissie van de bedrijfsvoering en de projecten monitoren. Deze kengetallen zijn afkomstig uit de Milieubarometer. Het referentiejaar is 2012. Tabel 9: Verloop kentgetallen sinds referentiejaar Kengetallen CO2-Prestatieladder Eenheid 2012 2013 2014 2015 Elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak CO2 emissie elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak CO2 emissie brandstof voor verwarming per gebouwinhoud CO2 emissie mobiele werktuigen per omzet CO2 emissie zakelijk verkeer met (lease)wagenpark per omzet CO2 emissie zakelijk verkeer met vliegtuig per omzet CO2 emissie goederenvervoer met (lease)wagenpark per omzet kwh/m2 20,0 17,9 20,4 18,6 kg CO2/m2 10,5 9,4 10,7 9,80 kg CO2/m3 1,58 1,55 1,06 0,917 ton CO2/ton 5,38 4,23 5,93 4,89 ton CO2/ton 2,39 1,76 2,10 2,57 ton CO2/ton 0 0 0,117 0 ton CO2/ton 0,437 0,434 0,405 0,335 CO2 emissie scope 1 & 2 per omzet ton CO2/ton 8,75 6,78 8,87 8,03 Pagina 11 van 15

2.5.2 V oortgang reductiedoelen t.o.v. referentiejaar Tabel 10: Vergelijk kengetallen huidig jaar tov referentiejaar Kengetallen CO2-Prestatieladder Behaalde reductie 2015 t.o.v. 2012* Reductiedoel 2017 Elektriciteitsverbruik per m 2 vloeroppervlak 7,0% 5% CO2 emissie elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak (incl evt groenestroom) 6,7% 100% CO2 emissie brandstof voor verwarming per gebouwinhoud 42,0% 5% CO2 emissie mobiele werktuigen per omzet 9,1% 10% CO2 emissie zakelijk verkeer met (lease)wagenpark per omzet -7,5% 12% CO2 emissie zakelijk verkeer met vliegtuig per omzet n.v.t. CO2 emissie goederenvervoer met (lease)wagenpark per omzet 23,8% 6% CO2 emissie scope 1 & 2 per omzet 8,47% 14,15% *Een negatieve waarde betreft een toename in de CO2-emissie In het jaar 2015 is in totaal 240 ton CO 2 uitgestoten. Dit is een absolute vermeerdering van 91 ton CO 2 ten opzichte van het referentiejaar 2012. Dit komt neer op een vermeerdering van 61,1%. Deze vermeerdering is deels te verklaren door de toename van de omzet die er gerealiseerd is in 2015 ten opzichte van 2012. In 2012 hadden we een omzet van 1,7 m en in 2015 een omzet van 2,984 m. Dit is een relatieve verhoging van 75,5%. Uitgedrukt in het kengetal waarop wij onze CO 2 -footprint vergelijken (aantal kg CO 2 per1.000 euro omzet), kunnen we de volgende balans opmaken: 2012: Omzet = 1.703.000,- / CO 2 -uitstoot = 149 ton Kengetal = 87,7 kg CO 2 per 1.000 euro omzet 2015: Omzet = 2.984.000,- / CO 2 -uitstoot = 240 ton Kengetal = 80,27 kg CO 2 per 1.000 euro omzet Bovenstaande getallen laten een afname van 8,47% zien in 2015 ten opzichte van het basisjaar 2012 (zie ook de laatste regel in bovenstaande tabel). De doelstelling die wij voor ons zelf hebben gesteld ten aanzien van 2017 is het behalen van 8,17% door energiebesparing + 6% door het gebruik van duurzame energie => in totaal dus 14,15%. Op het eerste gezicht kan dan gezegd worden dat we onze doelstelling niet halen op deze manier. Als we echter inzoomen op de achterliggende getallen en de oorzaken dan kunnen we toch een andere conclusie trekken (obv de gegevens uit 2015): 1. We hebben in 2015 een CO2-reductie op het thema verwarming gerealiseerd van 42% (!) tov het referentiejaar. - Deels heeft dit te maken met minder strenge winters (koude periodes) Pagina 12 van 15

- Zeer zeker is de besparingsmaatregel mbt de heater in de werkplaats van invloed; hiervan de thermostaat op circa 10 graden is gezet waardoor deze veel minder snel aanslaat. 2. We zijn in 2015 met een CO2-toename op het thema zakelijk verkeer geconfronteerd van 7,5% tov het referentiejaar. - Grootste reden van de toename van de CO2 toename ligt in het feit dat er in 2015 veel meer km s zijn afgelegd (ca 280.000 km) ten opzichte van het referentiejaar (ca 135.000 km): de uitgevoerde projecten waren een stuk verder vanaf kantoor gelegen => dit is een gegeven waar wij slecht invloed op hebben (= marktwerking) - De uitstoot in 2012 bedroeg 40,74 ton C02 voor 135.000 km (= 0,30 kg CO2/km), de uitstoot in 2015 bedroeg 76,80 ton CO2 voor 280 km (= 0,27 kg CO2/km) => relatief gezien is dit een afname van 10% (!) - Wel hebben we in 2015 nog eens 2 semi-hybride auto s aan het wagenpark toegevoegd (ingeruild op 2 bestaande auto s) 3. We hebben in 2015 een CO2-reductie op het thema Brandstof mobiele werktuigen gezien van 9,1% tov het referentiejaar. - We zijn in 2015 overgegaan op TRAXX-diesel => wellicht dat dit voor een bijdrage in de reductie heeft gezorgd. 4. We hebben in 2015 een CO2-reductie op het thema elektriciteit gezien van 7,0% tov het referentiejaar. - In 2015 hebben wij het gehele ICT-systeem in the cloud geplaatst waardoor het energieverbruik op kantoor wellicht een stuk is afgenomen doordat hier geen PC s en een server meer staat (slechts energiezuinige thin-clients en beeldschermen) Geconcludeerd kan worden dat we in 2015 op diverse thema s aan de doelstelling hebben voldaan en dat op sommige thema s een verklaarbare toename heeft plaatsgevonden door de eigen bedrijfsgroei. Daarnaast kunnen we stellen (als we kijken naar de behaalde reductie tot nu toe) dat we in 3 jaar 8,47% hebben gereduceerd. Gemiddeld 2,82% per jaar. We hebben nog 2 jaar om 14,15-8,47 = 5,68 % te reduceren. Dus gemiddeld 2,84% per jaar. Met andere woorden: we zitten op de goede weg om het doel van 2017 te halen! Pagina 13 van 15

2.5.3 Overig Specificatie naar projecten Van onze totale CO 2 -uitstoot houdt 95% verband met de projecten. In bijlage 4 is de toerekening van emissies overhead en projecten uitgewerkt. De emissies van propaan, benzine voor mobiele werktuigen en oplosmiddelen zijn hierin niet meegenomen, omdat deze verwaarloosbaar klein zijn (minder dan 0,5% van de totale CO 2 -footprint). In 2015 hebben wij geen project met gunningvoordeel voor de CO 2 -Prestatieladder verkregen. Het komt tot dusver sporadisch voor binnen onze branche. Kengetallen Voor de analyse van de CO 2 -footprint, het opstellen van doelen en monitoring gebruiken we de kengetallen zoals weergegeven in paragraaf 4.2.1. De kengetallen voor elektriciteitsverbruik en brandstoffen voor verwarming zijn vrij nauwkeurig. Het effect van besparende maatregelen in het gebouw zal terug te zien zijn in de CO2-emissie per m 2 c.q. m 3. Onzekerheid kengetal werktuigen en vervoer Het kengetal per omzet voor vervoer en werktuigen is naar ons idee de meest geschikte, maar niet geheel eenduidig. Dat komt doordat de CO 2 -emissie in de projecten gerelateerd is aan diverse factoren, zoals de omvang van het project, type werkzaamheden, welke machines in een project worden ingezet, de reisafstand van kantoor naar de projectlocatie, de dikte van de te baggeren laag, de weersomstandigheden en de verhouding inzet eigen materieel en inkoop. Er zijn teveel variabelen om de CO 2 -emissie van de jaren onderling te kunnen vergelijken. Onze inschatting is dat de meest nauwkeurige vergelijking op basis van de omzet gemaakt kan worden. Andere kengetallen die we hebben overwogen zijn: Per gebaggerde kubieke meter Per gereden kilometer Per vervoermiddel Pagina 14 van 15

Alternatieve kengetallen Zoals al aangegeven in de emissie-inventaris van 2013, kijken we ook naar andere 2 kengetallen: Uitstoot ten opzichte van totaal gereden km s Uitstoot ten opzichte van totaal draaiuren van het materieel Voor het jaar 2014 hebben we de volgende alternatieve kengetallen berekend: Uitstoot tov totaal gereden km s (2014): Totaal km s = 247.175 / CO 2 -uitstoot = 222 ton Kengetal = 898,1 kg CO 2 per 1.000 gereden km Uitstoot tov totaal draaiuren (2014): Totaal uren = 8893 / CO 2 -uitstoot = 222 ton Kengetal = 25,0 kg CO 2 per draaiuur Voor het jaar 2015 komen we tot de volgende alternatieve kengetallen: Uitstoot tov totaal gereden km s (2015): Totaal km s = 281.401 / CO 2 -uitstoot = 240 ton Kengetal = 854,1 kg CO 2 per 1.000 gereden km Een reductie tov 2014 van circa 4,9% Uitstoot tov totaal draaiuren (2015): Totaal uren = 8451 / CO 2 -uitstoot = 240 ton Kengetal = 28,4 kg CO 2 per draaiuur Een toename tov 2014 van circa 13,6% Voor het komende jaar/jaren zullen we kijken in hoeverre deze kengetallen bruikbaar zijn als voor het bepalen van doelen en voor de monitoring. Met de Milieubarometer kunnen deze kengetallen berekenen. 2.6 UITSLUITINGEN Koudemiddelen worden in slechts zeer beperkte mate toegepast binnen Baggerbedrijf West Friesland BV. Diverse kranen zijn uitgerust met een airco-unit; deze wordt alleen gebruikt bij het werken met een overdrukinstallatie in geval van waterbodemsaneringen. Aangezien deze projecten slechts 1 tot 2 keer per jaar voorkomen is het gebruik verwaarloosbaar klein en daarom niet meegenomen in de CO2-footprint. CO2-uitstoot als gevolg van verbanding van biomassa is niet van toepassing bij Baggerbedrijf West Friesland. De opslag en verwijdering van CO 2 maken geen deel uit van de CO 2 -prestatieladder en zijn niet opgenomen. Pagina 15 van 15

Emissie-inventaris 2013 (management-review) Baggerbedrijf West Friesland BIJLAGE 1 : BRONNEN GEGEVENS 2015 Bedrijfsgegevens Vloeroppervlak bedrijfsgebouwen Contract Toekomstgroep. Gebouwinhoud 2012 Contract Toekomstgroep Elektriciteit Ingekochte elektriciteit (Inter) ToekomstGroep- eindejaarsafrekening. Wordt per 1-1-2014 afgenomen van GDF-Suez: groene stroom. Het is echter geen groene stroom die in NL is opgewekt en vanuit dat oogpunt moet dit dus beschouwd worden als grijze stroom. Brandstoffen Aardgas voor verwarming Perpectief Holding(Toekomstgroep eindejaarsoverzicht) Ketel Nefit Proline Hrc 24/CW3 is van 24-11-2011. Propaan Facturen van Primagaz. Gasflessen voor in de keet. Verwarming. Mobiele werktuigen Diesel Facturen van Marees en Kistenmaker, daar wordt Gasolie zwavelarm bij afgenomen. Facturen van Schouten Olie, daar wordt TRAXX-Gasolie bij afgenomen. Diesel voor de machines inhuur worden hiervan afgetrokken Benzine Facturen van Schouten-Olie, daar wordt Aspen-benzine gekocht voor de kettingzaag MKB-brandstof (benzine tanken voor BB-motoren Zakelijk verkeer Personenwagen (in liters) benzine MKB Brandstof. Dodge Mitsubishi Outlander PHEV Personenwagen (in liters) diesel MKB Brandstof. Volvo. Personenwagen (in liters) LPG MKB Brandstof. Dodge Bestelwagen (in liters) diesel MKB Brandstof. Bussen & bestelwagens. Goederenvervoer Vrachtwagen (in liters) diesel MKB Brandstof. BE-Trailer Iveco Daily. Pagina i van iv

Emissie-inventaris 2013 (management-review) Baggerbedrijf West Friesland BIJLAGE 2: VOERTUIGEN EN MATERIEEL IN EIGENDOM OF LEASE VW Transporter - Verkocht april 2015. 7-VFD-25 Bouwjaar 2009 Volvo - Verkocht mei 2015. 18-DZ-VV Bouwjaar 2000 Dodge RAM - Verkocht november 2015. 2-VSR-58 Bouwjaar 2011 Twee VW Caddy s - Lease, sinds januari 2013. 3-VZX-80 Bouwjaar 2012 [3-VZX-81] Bouwjaar 2013 (sinds januari 2015 eruit) 9-VZZ-67 Bouwjaar 2013 Crafters - Lease sinds januari 2015 VL-722-J Bouwjaar 2014 VL-723-J Bouwjaar 2014 VL-724-J Bouwjaar 2014 Iveco Daily (BE) - Aangeschaft in 2012 82-VRD-1 Bouwjaar 2008 Mitsubishi Outlander - 1-SNS-68 Bouwjaar 2013 lease sinds 2014 3-ZDT-58 Bouwjaar 2014 lease sinds 2015 Schuifboot (CS1); bouwjaar 2006, aangeschaft 2007 (lease 2006) Schuifboot (CS2); bouwjaar 2008, aangeschaft 2008 Schuifboot (CS3); bouwjaar 2009, aangeschaft 2009 Schuifboot (CS4); bouwjaar 2009, aangeschaft 2009 Schuifboot mini (CS5); bouwjaar 2012, aangeschaft 2012 Liebherr A900C Litronic, Hydraulische graafmachine; bouwjaar 2010, aangeschaft 2010 Liebherr A900C Litronic, Hydraulische graafmachine; bouwjaar 2008, aangeschaft 2014 Rupsgraafmachine Hyundai 140LC-7; bouwjaar 2006, aangeschaft maart 2015. Sleper/duwer Titan ; bouwjaar 2008, aangeschaft 2008 Takeuchi minigraver TB016; bouwjaar 2000, aangeschaft 2012 Takeuchi minigraver TB145; bouwjaar 2006, aangeschaft 2012 Heftruck DAEWOO; bouwjaar 1999, aangeschaft 2011 CAT 323XL Rupskraan; bouwjaar 2008, aangeschaft 2013 Pagina ii van iv

Emissie-inventaris 2013 (management-review) Baggerbedrijf West Friesland BIJLAGE 3: BRANDSTOFVERBRUIK PER VOERTUIG EN WERKTUIG Tabel: Brandstofverbruik per voertuig/werktuig in 2015 Brandstofverbruik per voertuig en werktuigen 2015. Totaal 2015 Naam diesel LPG Benzine Electrisch Gereden km liters Verbruik Caddy 3-VZX-80 X 12851 1010 12,7 Caddy 9-VZZ-67 X 30438 1764 17,3 VL-722-J X 30819 3569 8,6 VL-723-J X 34732 3767 9,2 VL-724-J X 22442 2458 9,1 7-VFD-25 X 13478 1480 9,1 Dodge 2-VSR-58 X 23700 4353 5,4 Dodge 2-VSR-58 X 23700 1004 23,6 Volvo 18-DZ-VV X 4573 290 15,8 Mitsubishi Outlander 1-SNS-68 X X 31555 2634 12,0 Mitsubishi Outlander 3 ZDT-58 X X 58165 4493 12,9 Iveco Daily BE trailer 82-VRD-1 X 18648 3072 6,1 Huurauto's (diverse) 1876 109 17,2 283277 30003 9,4 Draai-uren Machines Totaal 2015 Schuifboot CS1 X 767 Schuifboot CS2 X 968 Schuifboot CS3 X 327 Schuifboot CS4 X 710 Schuifboot CS5* X 20 Sleper/duwer X 945 Liebherr Hydraulisch graafmachine 2008 X 965 Liebherr Hydraulische graafmachine 2010 X 1010 Heftruck Daewoo X 62 Takeuchi minigraver TB016 X 61 Takeuchi minigraver TB145 X 451 CAT 323 X 1050 Hyundai rupsgraafmachine X 297 Huurkranen, -materieel (***) X 818 * geschat, geen urenteller 8451 In bovenstaande tabel is het brandstofverbruik van onze auto s en werktuigen opgenomen, voor zover bekend. Voor een groot deel van het materieel is het vrijwel onmogelijk om het brandstofverbruik afzonderlijk in kaart te brengen. Pagina iii van iv

Emissie-inventaris 2013 (management-review) Baggerbedrijf West Friesland BIJLAGE 4: SPECIFICATIE NAAR PROJECTEN Jaar: 2015 x = belangrijkste emissiebronnen Overhead Projecten Totaal: 240 ton CO2 5%* 95% CO2 scope 1 Aardgas voor verwarming (m3) x Mobiele werktuigen (in liters) diesel x Bestelwagen (in liters) diesel x Personenwagen (in liters) benzine x Personenwagen (in liters) diesel x Personenwagen (in liters) LPG x Vrachtwagen (in liters) diesel x CO2 scope 2 Ingekochte elektriciteit (kwh) Openbaar vervoer x x *Toerekening op basis van een financiële verdeelsleutel (omzet). Pagina iv van iv