CENTRIC MAGAZINE ICT INFRA STRUCTUREN JAARGANG 9, NUMMER 1, FEB 2011 Europese aanbestedingen door de bril van Centric Migratietraject zorgt voor pure tijdwinst Gedelegeerd beheer IPI in de volgende versnelling
CENTRIC MAGAZINE ICT INFRA STRUCTUREN Colofon Redactie Frank van Boven Renata van Burgel André Franke Erik Heil Frank de Nijs Jeremy Schrijver Joan Tuls Rob Vos Fotografen Fotoburo Martin Droog Bram de Hollander Met medewerking van Tekst Enzo Ontwerp Offermans Design bv Valkenswaard Druk Practicum Grafimedia Groep Soest Redactieadres Centric Postbus 99 2840 AB Moordrecht tel: +31 182 64 86 00 e-mail: magazine.ict-infrastructuren@ centric.eu Abonnementen en adreswijzigingen Centric Postbus 99 2840 AB Moordrecht tel: +31 182 64 86 00 e-mail: magazine.ict-infrastructuren@ centric.eu Frequentie Het magazine ICT Infrastructuren verschijnt vier keer per jaar. Reacties Reacties op artikelen, gepubliceerd in dit blad, zijn altijd welkom. De redactie houdt zich echter wel het recht voor ingezonden stukken in te korten in geval van ruimtegebrek. Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. NEEM EENS EEN KIJKJE IN ONS DIGITALE WARENHUIS https://eshop.centric.nl 3 Voorwoord 4 Solutions Europese aanbestedingen door de bril van Centric 6 User ID Beheer van kernapplicaties Intertoys bij Centric 9 Solutions Gedelegeerd beheer 12 User ID Kühne kiest voor hosting bij Centric 14 Solutions Centric en Citrix samen op de juiste weg 16 Column Alweer tien jaar in de nieuwe eeuw! 17 Solutions IPI in de volgende versnelling 20 Solutions Microsoft Lync: communicatieplatform voor Het Nieuwe Werken 22 News
ook het fabrieksbrood is nog steeds brood. Toch smaakt elk brood anders. En bak je brood voor de hele week of koop je het elke dag in? Ook een bakker is een vakman en hoe goed je zelf ook brood kunt bakken, de bakker kan het iedere dag opnieuw met dezelfde kwaliteit. Kwaliteit zoals u ook in uw IT-infrastructuur wilt terugzien. HET NIEUWE BROOD What Would Google Do is het laatste boek dat mij is aangeraden. Ik heb het nog niet gelezen, maar hoop er wil binnenkort aan te beginnen. Iedereen kent Google van de search engine, een hele geavanceerde kruiwagen waarop het daadwerkelijke bedrijfsmodel gebaseerd is. Hoe zijn ze zo succesvol geworden? Het boek What Would Google Do geeft wellicht een andere kijk op de toekomst van zaken doen die op een andere manier ondersteund wordt op het gebied van IT. Elke organisatie wordt geconfronteerd met de nieuwe mogelijkheden van internet. Na de Hype van 2000 en de bubbel -volgens mij willen we hier niet echt meer aan denken- is internet geaccepteerd als volwaardig medium om zaken over te doen. De hype Lets do Business is voorbij. Gevestigde organisaties die eerst voorbij werden gestreefd door internetbedrijfjes, zijn nu ook daadwerkelijk op het internet aanwezig en hebben hun communicatiestrategie en wellicht ook het bedrijfsmodel enigszins aangepast. Het kaf is ondertussen van het koren gescheiden. Uiteindelijk moet er ook geld verdiend worden. De markt is in beweging, ook uw branche. Banken en verzekeringsmaatschappijen voorzien in selfserviceportals voor hun klanten en muziek koop je niet meer in de winkel maar via Itunes of Bol.com. Meegaan met die markt, de beweging volgen of een voorloper zijn op die beweging is een belangrijke strategische beslissing, ook voor overheidsinstanties. Is het inzetten van internettechnologie een nice to have, een vereiste, of een verplichting ingegeven door centrale regelgeving? En is de IT-infrastructuur hierop ingericht? Een IT-infrastructuur wordt steeds vaker vergeleken met een broodje van de bakker. Een bakker bakt verschillende broden. Er zijn verschillende bakkers en Support, (remote) beheer, outsourcing en outtasking zijn geen nieuwe mogelijkheden. Wel zijn zij aan verandering onderhevig door de invoering van nieuwe technologieën. Evenals bij de introductie van internet ging het in het begin niet van een leien dakje. Vandaag de dag is de dienstverlening goed op elkaar afgestemd en wordt dit vastgelegd in een Service Level Agreement. De culturen van organisaties en acceptatie van elkaar bepalen mede het succes van de samenwerking tussen de klant en de leverancier. Iedereen spreekt inmiddels over de cloud. Maar wat is dat nou precies en wat kunt u ermee? Cloud computing is een verzamelnaam van een aantal diensten, dat wellicht in meer of mindere mate past bij de wensen die u heeft op het gebied van IT. Het belangrijkste woordje bij clouddiensten is As a Service. Of het nu infrastructuur, platform of software is. Het gaat om dienstverlening die op een dusdanige manier is ingericht, dat u zich kunt richten op het verbeteren van de primaire processen in uw organisatie en niet met het beheren van de bestaande omgeving. Toch is het handig als die service is ingericht voor de branche waarin u actief bent. Of dat u gebruikmaakt van de serviceverlener die met u meedenkt. Cloud is het nieuwe brood. Ook weer beschikbaar in verschillende smaken, aangeboden door verschillende organisaties. Gaat u voor het fabrieksbrood, of kiest u voor uw specifieke bakker die u kent en waarvan u de kwaliteit en kennis waardeert? Een bakker die met u meedenkt wat voor brood u in de toekomst zou willen eten en welke vorm dat brood moet hebben. En wat gaat u met dat brood doen? Gewoon als boterham, of verwerkt in een uniek recept? Centric is dagelijks in contact met velen van u, luistert naar u en past haar dienstverlening aan op uw wensen. Wij bedenken nieuwe concepten in onze branche en passen nieuwe dienstverlening aan op uw branche. Cloudtechnologie biedt ook nieuwe mogelijkheden en slimme oplossingen voor uw organisatie die u verder kunnen helpen. Uw bedrijf kan in de veranderende markt adequaat reageren zonder hoge voorinvesteringen. Ook de invoering van cloud kost tijd. Maar als het dan zover is dan kunt u ook reageren op de markt. Dat kan kostgedreven maar ook kansgericht. Gebruikmaken van het cloud architectuurmodel kan veel voor uw organisatie betekenen. André Franke Manager Salessupport, Centric Voor meer informatie kunt u mailen naar andré.franke@centric.eu VooR woord 3
europese aanbestedingen door de bril van CentriC Arjan van t Hoff (links), Tim Bodewitz en Willem-Aart Vlug (rechts), leden van het aanbestedingsteam Europese aanbestedingen zijn zowel voor overheidsinstellingen als voor leveranciers de belangrijkste route waarlangs grote ICT-opdrachten worden vergeven. Bidmanager Tim Bodewitz vertelt vanuit Centric wat er allemaal bij een aanbesteding komt kijken. De laatste tien jaar is de aard van het type werkzaamheden van veel commerciële en inkoopmedewerkers drastisch veranderd. Een groot aantal mensen houdt zich tegenwoordig bezig met Europese aanbestedingen. De klant (de aanbestedende dienst) moet eerst helder op het netvlies krijgen wat er precies aanbesteed moet worden. Vroeger kon de klant redelijk eenvoudig zijn probleemstelling aan preferred suppliers voorleggen en vervolgens een offerte opvragen. Tegenwoordig dient de klant vooraf veel op papier vast te leggen. Bovendien moet wat de klant wil weten van een leverancier worden omgezet in vragen. Dit heeft bij de overheid tot gevolg dat veel ambtenaren van de afdelingen Inkoop en Automatisering en externe aanbestedingconsultants betrokken zijn bij het formuleren van vragen rondom te vergeven ICT-projecten. De toename van het werk komt niet in de laatste plaats door een steeds verder dalende drempelwaarde. Drempelwaarden van 193.000 euro voor leveringen en diensten bij de decentrale overheid (gemeenten, waterschappen, universiteiten et cetera) worden zeer snel gehaald, waardoor overheidsinstellingen snel verplicht zijn om overheidsopdrachten via Europese aanbestedingen te vergeven. Aanbestedingsafdelingen Ook aan de leverancierszijde zijn steeds meer medewerkers bij ICT-bedrijven dagelijks geheel of gedeeltelijk bezig om opdrachten via Europese aanbestedingen binnen te halen. Waar vroeger een commerciële afdeling vooral bestond uit vertegenwoordigers, zien we dat er de afgelopen tien jaar een verschuiving van commerciële activiteiten is ontstaan. Tegenwoordig heeft nagenoeg elk ICTbedrijf bidmanagers en ervaren consultants in dienst. Ook binnen Centric zijn er centrale en decentrale aanbestedingsafdelingen ontstaan. Hoe verloopt een aanbesteding? Europese aanbestedingen komen bij Centric binnen via het centrale Aanbestedingsbureau. Tim Bodewitz, bidmanager bij Centric, cluster Systems en Services, vertelt: Het aanbestedingsbureau bepaalt in de 4
eerste plaats welke Europese aanbestedingen voor welk bedrijfsonderdeel van Centric interessant zijn. Vervolgens bekijken de salesmanager en de twee bidmanagers binnen ons cluster welke Europese aanbestedingen voor een nauwkeurigere kwalificatie in aanmerking komen. Deze kwalificatie doen wij vooral vanwege de hoge kosten die er met het opstellen van een offerte gemoeid zijn. Via het kwalificatieadvies aan het management, neemt Centric het besluit om in te schrijven. Kwaliteit Onderwerpen die bij de kwalificatie steevast aan bod komen zijn de kwaliteit van de offerteaanvraag en de gunningscriteria. Tim: Een kwalitatief hoogwaardige aanbesteding geeft voor ons eerder de doorslag om aan de aanbesteding mee te doen. Voor wat betreft de gunningscriteria zien we bij aanbestedingen die worden gegund op prijs, dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van de te vergeven opdracht. Tot slot kijken we of er niet al te extreme eisen worden gesteld waarvoor we ons moeten indekken en waardoor de kosten worden opgedreven. Werkverdeling Vervolgens worden de teamsamenstelling, planning en werkverdeling besproken en bepaald. Tim: In de beginfase kijken we via een heldere besluitvorming naar de oplossingsrichting. Vervolgens werken onze consultants, bidmanagers, maar ook externe partijen zoals fabrikanten, de verschillende fases van de aanbesteding verder uit. Hierbij maakt het aanbestedingsteam steeds vaker gebruik van een aparte projectruimte, waarin de collega s elkaar stimuleren om tot het uiterste te gaan om de offerte tot in de puntjes uit te werken. Casino Ongetwijfeld herkennen vele betrokkenen zich in het worstelen met een heldere vraagstelling. Meestal krijgt een leverancier slechts één formele kans op verduidelijking via een vragenronde. Soms is dit onvoldoende om een offerteaanvraag ook echt duidelijk te krijgen, met alle gevolgen van dien. Door deze onduidelijkheden lijkt een selectietraject voor een ICT-leverancier eerder op deelname aan een casinospel dan aan een jurysport. Tim vertelt: Gelukkig hebben we door de combinatie van verdere professionalisering en onze ervaring een hoge succesratio bij het binnenhalen van mooie opdrachten via Europese aanbestedingen. Recente voorbeelden zijn storage-implementatieprojecten bij de provincie Zuid-Holland en de gemeente Eindhoven alsook implementaties van complete ICT-infrastructuren bij de gemeenten Zuidplas en Medemblik. Tot slot hebben we onlangs een nieuwe raamovereenkomst voor de levering van de werkplekken en centrale server en storage-apparatuur bij de gemeente Rotterdam weten binnen te halen. Relationeel Hoewel het formele aspect van Europese aanbestedingen een groot deel van de selectie in beslag neemt, zien we dat het relationele aspect nog steeds een grote rol speelt. In de fase voor de Europese aanbesteding blijft er voor de accountmanagers een belangrijke taak weggelegd. Het vroegtijdig spotten van toekomstige Europese aanbestedingen is hierbij van grote toegevoegde waarde. Regelmatig creëren we hierdoor een informatievoorsprong. Gelukkig is er voor accountmanagers ook bij de overheid nog de charme van de ouderwetse klant-leverancierrelatie, vertelt Tim. So luti ons Topsport Europese aanbestedingen lijken misschien een ogenschijnlijk helder fenomeen. Niets is minder waar. Het binnenhalen van ICT-opdrachten via een Europese aanbesteding is topsport en nog het meest te vergelijken met een jurysport als kunstschaatsen of turnen. Dit hoeft op zich geen probleem te zijn. Een objectieve jury kan namelijk op basis van heldere criteria nauwkeurig bepalen welk ICT-bedrijf het meest voldoet aan de gestelde eisen en wensen en de beste prijs-kwaliteitverhouding. Er zijn echter binnen het gunningproces behoorlijk wat aandachtspunten. Met name bij complexere ICT-projecten zien we vaak dat het voor een aanbestedende dienst lastig is om de vraag met de bijbehorende afbakening duidelijk te formuleren. Debet hieraan zijn de snel op elkaar volgende ontwikkelingen binnen de ICT, de complexiteit van de opdrachten én het feit dat steeds meer overheidsinstellingen steeds vaker Europees aan moeten besteden. Dit heeft verregaande consequenties voor de overheid maar ook voor ICT-leveranciers zoals Centric. Drempelbedragen In de Europese aanbestedingsrichtlijnen zijn drempelwaarden (drempelbedragen) vastgesteld. Een overheidsopdracht die evenveel of meer bedraagt dan het drempelbedrag moet verplicht Europees worden aanbesteed. De Europese Commissie stelt elke twee jaar nieuwe drempelwaarden vast. Europese aanbestedingen Europees aanbesteden is een georganiseerde manier van inkopen. De algemene beginselen hierbij zijn gelijke behandeling, transparantie en proportionaliteit. Van aanbesteding is sprake als meer partijen de gelegenheid krijgen een offerte voor een opdracht uit te brengen. Europese aanbesteding is van toepassing op overheidsinstellingen (ministeries, provincies en gemeenten), publiekrechtelijke organisaties en de Nutssector, waaronder energie- en openbaar vervoerbedrijven. 5
BeHeer van kernapplicaties intertoys Bij CentriC MiGratietrajeCt ZorGt voor pure tijdwinst USER Id Heeft u zich de afgelopen decembermaand tot het hulpsinterklaasschap laten verleiden? Dan is de kans groot dat u Intertoys met een bezoekje heeft vereerd, want de organisatie in 2010 winnaar van de ING Retail Jaarprijs in de categorie speelgoed timmert flink aan de weg. Op commercieel gebied, maar ook waar het de inrichting van het ICT-landschap betreft. Lorenz Lammerts van Bueren, hoofd Infrastructuur & backoffice bij Intertoys, stond aan de basis van een omvangrijk migratietraject dat de verdere groei van Intertoys faciliteert. 6
Binnen onze organisatie is sprake van een duidelijke rolverdeling op ICT-gebied, vertelt Lorenz. Een van mijn collega s is verantwoordelijk voor de winkelautomatisering en zelf houd ik me bezig met wat er op het hoofdkantoor gebeurt. Variërend van de ERP- en WMS- systemen tot de financiële software en uiteraard alle hardware. Behoorlijk uitdagend, want Intertoys heeft ruim driehonderd winkels, verspreid over Nederland, België en Duitsland. Bovendien zijn ook de backoffice- en distributieactiviteiten van de internationale vestigingen in Nederland belegd. Dat betekent dus dat we te maken hebben met een omvangrijk en complex applicatielandschap. Samenhang creëren Zoals bij snelgroeiende organisaties wel vaker voorkomt, was het ICT-landschap van Intertoys organisch gegroeid. Lorenz: Toen ik hier drie-en-een-half jaar geleden in dienst trad, trof ik toch wel wat verbeterpunten aan, vooral omdat een aantal zaken waren versnipperd. Zo hadden we ons ERP/WMS-systeem bij een externe partij ondergebracht, huurden we een stukje serverruimte bij een andere aanbieder en beschikten we intern niet over adequate ICT-voorzieningen. Ik heb toen een plan opgesteld om dit ad hoc landschap samenhangend en toekomstbestendig in te richten. Nadat dit door de directie was goedgekeurd, zijn we daar stapsgewijs mee aan de slag gegaan. Centric in beeld De eerste stap was het realiseren van een eigen, volwassen serverruimte die ruimte bood voor toekomstige groei. Toen die er eenmaal was, kwam Centric in beeld, vertelt Lorenz. We waren namelijk op zoek naar een partij om onze kernapplicaties te beheren. De Blokker Groep werkte al met Centric samen onder andere op basis van het Locus WMS-systeem en Centric kwam in vergelijking met andere aanbieders goed uit de bus. Uiteindelijk is gekozen voor een Dell-serverpark in combinatie met remote beheer door Centric. Zij monitoren en beheren nu twee van onze kernapplicaties, namelijk IFS en Locus, het ERP- en WMS-systeem, waarin zaken als artikelen, prijzen en voorraden worden bijgehouden. Orders vanuit het winkelsysteem worden continu ingelezen. Een complex proces, want we hebben niet alleen met grote volumes te maken, maar zijn deels ook een franchiseorganisatie. En dat brengt nogal wat extra administratie met zich mee. Bovendien moeten de systemen constant met elkaar communiceren om de gegevens te synchroniseren. Enorme piek De reden om voor 24/7 monitoring te kiezen, is dat uitval van de systemen moet worden voorkomen. Dat is altijd belangrijk, maar helemaal rond de feestdagen. Je kunt je voorstellen dat we in de maanden november en december met een enorme piek te maken hebben. In het verleden is het wel eens gebeurd dat een van de glasvezellijnen we werkten toen met servers op verschillende fysieke locaties juist in die periode uitviel, ondanks dat we een minder snelle reservelijn hadden. Dan heb je een serieus probleem, want als de systemen trager werken, vertrekken de vrachtwagens met speelgoed ook met vertraging naar de winkels. Dat is aan niemand uit te leggen, zeker niet aan klanten vlak voor 5 december. We zochten dus een stukje zekerheid bij een leverancier waar we op konden bouwen. Overigens is de relatie wederzijds, want we hebben zelf het SAN in beheer en zijn dus ook een leverancier van Centric als het gaat om opslagcapaciteit. Om nog meer zekerheid in te bouwen, is ook een uitwijkomgeving gecreëerd. We werken nauw samen met Marskramer, ook een onderdeel van de Blokker Groep, die een stukje verderop zit. Die samenwerking gaat verder dan applicatieniveau, want we hebben een onderlinge glasvezelverbinding gerealiseerd, zodat we bij eventuele calamiteiten op elkaars faciliteiten kunnen terugvallen. We zijn dus elkaars back-up. Spannend De implementatie van de nieuwe oplossing was een omvangrijk project. Ik schat dat we er in totaal zo n driekwart jaar mee bezig zijn geweest. Het meest spannend was natuurlijk het moment dat de systemen echt om gingen, vooral omdat de applicaties van Marskramer en Intertoys deels gelinkt zijn. Omdat we gelijktijdig over moesten, hebben we ervoor gekozen de migratie in het eerste weekend van het nieuwe jaar na de kerstdrukte uit te voeren. Dat betekende wel dat we ons distributiecentrum een halve dag moesten sluiten, want het exporteren van alle data kost veel tijd en je moet ook rekening houden met eventuele procesmatige problemen tijdens de migratie. Dat was een heftig traject, maar al met al is het soepel verlopen. We hadden een strakke planning en die hebben we gehaald. De eerste proeftesten verliepen ook goed, hoewel er natuurlijk wel wat kleine probleempjes optraden. Dat is inherent aan zo n traject. performanceverbetering Over de samenwerking met Centric is Lorenz zeer positief. Kijk, er zijn altijd één of twee kleine puntjes die voor verbetering vatbaar zijn of over het hoofd zijn gezien. Dat zijn zaken die je achteraf moet recapituleren en bespreken, zodat het in de toekomst kan worden voorkomen. Maar ook die terugkoppeling is goed verlopen. Nu de implementatie is afgerond, constateert Lorenz dat er sprake is van een duidelijke performanceverbetering. Grotendeels is dat natuurlijk te danken aan de nieuwe, snellere hardware. Zo hadden we een weekendproces dat in het verleden 24 uur moest draaien en nu binnen vier tot zes uur is afgerond. Dat is pure winst, want in de oude situatie konden we in het weekend bijvoorbeeld geen onderhoud plegen, zonder de operatie te beïnvloeden. Nu dat zoveel sneller gaat, ontstaat er ruimte om het weekend voor onderhoud te benutten. Kortom; het kostte veel denkwerk en was soms best spannend, maar ik ben bijzonder tevreden over het eindresultaat! 7
Maar heb je ook rekening gehouden met de kans op gladheid en sneeuwval? Ook voor Centric-projectmanager Martin van der Velden was het implementatietraject bij Blokker-dochters Marskramer en Intertoys (zie pagina s 6 en 7) om meerdere redenen memorabel. Een van de grote uitdagingen was het forse aantal partijen dat bij dit traject betrokken was. In totaal ging het toch al snel over tien organisaties en afdelingen waar we in meer of mindere mate van afhankelijk waren bij de overgang naar de nieuwe situatie. En dat zorgt voor extra complexiteit... user id Tot die partijen behoorden ook Centric-onderdelen die verantwoordelijk zijn voor de applicaties binnen de nieuwe ICT-omgeving. Bovendien was er sprake van externe toeleveranciers van Marskramer en Intertoys zelf, vertelt Martin. En op het moment dat je gaat migreren zijn al die partijen van belang, want je kunt niet op onderdelen migreren. Als er een schakel ontbreekt, werkt het geheel niet. De enige oplossing is dan om een roll back uit te voeren de oude situatie herstellen en opnieuw te beginnen. Harde deadline Een tweede complicerende factor was de strakke planning. Martin: De feitelijke migratie moest in het weekend van 8 januari plaatsvinden, want eind januari werd de relatie met de oorspronkelijke ICT-leverancier beëindigd. Uitstel was dus eigenlijk niet bespreekbaar. Daarnaast heb je uiteraard te maken met bedrijven die maandagochtend weer in de lucht moeten zijn, want als er bij de overzetting iets zou misgaan, dan zou er bij Marskramer en Intertoys niet kunnen worden gewerkt. We moesten dus een harde deadline zondag 17:00 uur halen. Lukte dat niet, dan zou de oude situatie worden hersteld. Ook weer een roll back-scenario dus. Maar niet bepaald het scenario waar je naar uitkijkt. Wedden op twee paarden Uiteindelijk werd de planning gehaald. Volgens Martin zijn vooral de goede voorbereiding en de risicobeperkende maatregelen kritische succesfactoren. In het voortraject hebben we bijvoorbeeld twee proefmigraties doorgevoerd om te controleren of de data correct werd geïmporteerd en de juiste koppelingen werden gelegd. Bovendien hebben we tijdens de echte migratie bewust op twee paarden gewed. Enerzijds hebben we een koerier ingeschakeld om de data op schijf naar Gouda te brengen. Anderzijds was sprake van een lijnverbinding waarover alle gegevens werden getransporteerd. Deze dubbelloops aanpak bleek cruciaal. Klopt, want als we alleen voor fysiek vervoer zouden hebben gekozen, dan zou het slechte weer ons parten hebben gespeeld. Het was namelijk spekglad op de weg en alles stond vast. De datalijnen hebben ons dus gered! 8
so luti ons Alle autorisaties op een gestructureerde manier beheren en uitdelen Gedelegeerd beheer Iedereen kent wel de uitspraak dat de meest stabiele infrastructuur er een is zonder gebruikers. Misschien waar, maar dan moeten daar ook de beheerders aan toegevoegd worden. Niet zelden, hoewel onbewust, veroorzaakt de beherende partij een calamiteit. In dit artikel geven we aan waar de risico s liggen en hoe u deze kunt reduceren. Begin jaren tachtig bestond de gemiddelde IT-infrastructuur uit goed afgebakende gebieden. De mainframewereld had haar eigen voorzieningen met losse miniframes voor specifieke taken. Elke mainframe of mini had zijn eigen beheerder of teams van beheerders. Eind jaren tachtig veranderde dit al met de komst van de pc en het LAN, later gevolgd door WAN-voorzieningen. Maar de meeste applicaties hadden nog steeds een eigen infrastructuur. Het beheer daarvan was daarmee nog steeds redelijk afgekaderd en relatief eenvoudig. De jaren negentig lieten een ongecontroleerde groei van infrastructuren zien die ook alsmaar complexer werden. Beheerkosten van de infrastructuren groeiden in gelijke verhouding mee. De roep om consolidatie en een betere beheerbaarheid werd daardoor steeds sterker. Doelstelling was om de groei van infrastructuren en de kosten die daarmee gepaard gaan onder controle te brengen. Steeds meer toepassingen gingen daardoor een gemeenschappelijke infrastructuur delen. De complexiteit van de infrastructuur nam hiermee alleen nog maar meer toe. Daarmee kwamen ook de beheerders in elkaars vaarwater terecht. De klassieke beheerder wist alles van zijn of haar systeem. Of het nu het operating system was of de applicatie die erop draaide, de beheerder was de specialist. Vaak niet alleen technisch, maar ook nog functioneel of inhoudelijk. Bijna altijd was de beheerder de alleenheerser op zijn systeem. 9
Met het verhuizen van systemen en applicaties naar een gemeenschappelijke infrastructuur moeten de beheerders plotseling rekening houden met andere systemen en applicaties en dus ook andere beheerders. Door de omvang van die gemeenschappelijke infrastructuur is een beheerder niet meer in staat om de volledige infrastructuur tot in detail te overzien. Dat kan gemakkelijk leiden tot fouten. En een ogenschijnlijk klein foutje kan in hedendaagse infrastructuren grote gevolgen hebben. Langzaamaan ontstond er al een scheiding tussen technisch beheer en functioneel beheer. Ook security profiteert hiervan. Rechten en autorisaties worden niet meer direct aan personen toegekend, maar aan rollen. Dat betekent dat er op een snelle en eenvoudige manier audits uitgevoerd kunnen worden. Het resultaat van de audits is daardoor voorspelbaar. Voor het behalen van of voldoen aan normeringen of certificeringen is dit erg belangrijk. Binnen gedelegeerd beheer worden alle werkzaamheden uitgevoerd met named accounts. Wachtwoorden van root of domain-admin worden veilig opgeborgen en hoeven alleen in noodgevallen te worden gebruikt. Steeds meer organisaties nemen kennis van gedelegeerd beheer. In een infrastructuur worden in toenemende mate specifieke en afgekaderde beheertaken gedefinieerd. Binnen de beheerorganisatie worden deze beheertaken gekoppeld aan rollen die vervolgens weer aan personen zijn gekoppeld. Zodra per rol specifieke rechtenstructuren zijn aangebracht, kan men spreken van gedelegeerd beheer ofwel Role Based Delegation. Die rechtenstructuren maken het mogelijk bij een specifieke rol behorende taken uit te voeren, maar ook niet meer dan dat. Voordelen gedelegeerd beheer De invoering van gedelegeerd beheer reduceert dus de kans op beheermatige fouten en verbetert daarmee de beschikbaarheid en integriteit van een infrastructuur. Het levert tevens heldere taakomschrijvingen voor beheerders op. Daarmee wordt ook eventueel kennistekort direct zichtbaar zodat u actie kunt ondernemen. Beheertaken worden bovendien beter en efficiënter uitgevoerd doordat ze vastomlijnd en goed gedefinieerd zijn. Intelligent provisioning Infrastructure (IpI) Voor de inrichting van complexe IT-infrastructuren biedt Centric een out of the box totaaloplossing: Intelligent Provisioning Infrastructure. Deze oplossing omvat de architectuur van een gehele kantoorautomatiseringinfrastructuur waarbij uw eindgebruikers en business centraal staan. Minimale beheerinspanning, maximale flexibiliteit Zonder tussenkomst van de IT-afdeling verkrijgen medewerkers via de User Provisioning Portal direct toegang tot nieuwe resources als data, applicaties en functies. Maximale automatisering van het beheer van gebruikersrechten en het aanvragen van fysieke middelen leiden tot verlaging van uw beheerinspanning. Flexibiliteit ontstaat doordat de medewerkers apparaatonafhankelijk, altijd en overal de infrastructuur kunnen benaderen. U kunt op deze manier ook uw infrastructuur veilig openstellen voor uw klanten en partners. Veilig en betrouwbaar Intelligente automatisering van gegevensbeveiliging zorgt ervoor dat richtlijnen voor data-integriteit en vertrouwelijkheid worden geborgd. Intelligent Provisioning Infrastructure stelt u in staat eenvoudig systemen en applicaties te integreren en te implementeren. De toepassing van moderne, bewezen technologie zorgt bovendien voor maximale beschikbaarheid en schaalbaarheid van uw IT-omgeving. Met de resultaten uit de implementatie werd aan de eisen uit de KPMG audit voldaan Wijzigingen van autorisaties worden ook sneller doorgevoerd. In plaats van de autorisaties voor grote aantallen personen door te voeren, worden die voor een rol aangepast. Dit houdt aanpassingen overzichtelijk en controleerbaar. Al deze zaken hebben een gunstige invloed op het streven om de beheerkosten te verlagen. Nadelen gedelegeerd beheer Behalve voordelen kleven er ook een paar potentiële nadelen aan gedelegeerd beheer. De belangrijkste daarvan is het gevolg van het inperken van de rechten op infrastructuren. Hadden beheerders voorheen alle mogelijke rechten op een infrastructuur, binnen gedelegeerd beheer is dat uitgesloten. Gedelegeerd beheer staat of valt immers met de toekenning van de juiste rechten en autorisaties. Beheerders zullen in eerste instantie het gevoel krijgen dat ze hun werk niet meer goed kunnen doen, want ze kunnen nu niet meer overal bij. Dit is een belangrijk gegeven waar veel aandacht aan geschonken moet worden. In mindere mate is ook het gedelegeerd beheermodel zelf een nadeel. De rechtenstructuren die nodig zijn om gedelegeerd beheer te laten werken moeten namelijk ook beheerd worden, dus dat voegt weer een extra beheerinspanning toe. Maar dit nadeel weegt niet op tegen de te behalen voordelen, mits de rechtenstructuren niet onnodig complex worden gemaakt. Integratie met IpI-model Het IPI-model van Centric (zie kader) leent zich bij uitstek om gedelegeerd beheer op in te richten. 10
Elk IPI-onderwerp kent minimaal de volgende vastgestelde rollen: 1. specialist, 2. beheer, 3. lezen. De specialistrol heeft de maximale rechten binnen de technische voorzieningen die worden gebruikt om een onderwerp in te richten. De beheerrol heeft voldoende rechten om de dagelijkse werkzaamheden uit te kunnen voeren. Denk bijvoorbeeld aan het aanmaken van een mailbox, bijvoorbeeld in situaties waarin de User Provisioning Portal (zie kader) niet wordt gebruikt of niet kan worden gebruikt. De leesrol is bedoeld voor audit-doeleinden, maar kan ook gebruikt worden door servicedesks om bijvoorbeeld instellingen na te lopen als daar vragen of incidenten van komen. Afhankelijk van het onderwerp kunnen daar nog rollen bijkomen. Technische realisatie Het gedelegeerd beheermodel wordt met behulp van Active Directory ingeregeld. Alle benodigde groepen en autorisaties worden hierin opgenomen. Dat betekent expliciet dat alle IPI-onderwerpen waarvoor gedelegeerd beheer wordt ingericht AD-aware moeten zijn. Helaas blijkt dat in de praktijk niet het geval. In die situaties blijft een separate inrichting van het model noodzakelijk. Binnen het IPI-model speelt dit alleen bij de hardware appliances, hosted services en clouddiensten. Om maximaal rendement uit het gedelegeerd beheermodel te halen, worden de benodigde rechtenstructuren feitelijk op drie niveaus gedefinieerd. Er is gekozen voor drie niveaus omdat hiermee granulariteit en complexiteit in balans zijn. Minder niveaus beperken de te behalen voordelen van gedelegeerd beheer door een gebrek aan granulariteit, meer niveaus maken het beheer van de structuren te complex en daardoor onoverzichtelijk. Autorisaties worden via delegation-groepen ingesteld. Elke autorisatie heeft daarbij zijn eigen delegationgroep. Daarbovenop heeft elke rol (specialist, beheer, lezen) zijn eigen rol-groep. Deze rol-groepen worden lid van de benodigde delegation-groepen zodat elke rol de bijbehorende autorisaties krijgt. De bovenste laag wordt altijd gevormd naar de beheerorganisatie. Daardoor blijft het gedelegeerd model flexibel en kan het eenvoudig aangepast worden aan de specifieke inrichting van elke beheerorganisatie. Deze laag bestaat uit managementgroepen. Personen uit de beheerorganisatie worden lid van deze groepen. Op hun beurt zijn de managementgroepen lid van de rol-groepen, zodat aan een groep personen de juiste rollen worden toegekend. In de praktijk kan het dus voorkomen dat één persoon meerdere rollen heeft. praktijkvoorbeeld Een van de grotere beheerklanten van Centric werkt inmiddels volgens de principes van gedelegeerd beheer. Aanvankelijk was het beheer bij deze klant traditioneel ingericht. Elke beheerder kreeg rechten om zijn of haar werk goed uit te kunnen voeren. In de praktijk leidde dit onder andere tot een wildgroei aan user-accounts met domain admin of equivalente rechten door het ontbreken van een overzicht van de werkelijk benodigde rechten. Hoewel dit nog niet tot aantoonbare nadelen op het gebied van kosten of stabiliteit van de omgeving leidde, was er wel een situatie ontstaan die niet meer te overzien was. Men durfde accounts van beheerders die er ooit hadden gewerkt niet direct te blokkeren uit angst dat er zaken niet meer zouden werken. Er ging vaak veel tijd overheen voor deze situaties uitgezocht en gecorrigeerd waren. Bovendien was het grote aantal accounts met domain admin-rechten een doorn in het oog bij een KPMG-security audit. Een van de eisen die voortkwam uit deze audit was een maximaal aantal gelijktijdige domain admins van vijf. Een andere eis was het scheiden van de user en beheer accounts van de personen uit het beheerteam. Met de start van de opdracht kwam het projectteam zoals verwacht enige scepsis tegen op de werkvloer. Door presentaties en uitvoerige toelichting verdween dit vrij snel en kon gedelegeerd beheer succesvol De complexiteit van de infrastructuur nam maar toe worden geïmplementeerd. Met de resultaten uit de implementatie werd aan de eisen uit de KPMG-audit voldaan. Aanvullend is het implementatietraject gebruikt om ook te kijken naar de noodzakelijke rechten van de service accounts. Ook de service accounts bleken in een aantal gevallen over teveel rechten te beschikken. Alle service accounts zijn daarna ingesteld op least privileged. Dat wil zeggen dat ze over de juiste autorisaties beschikken om hun taak uit te kunnen voeren, maar ook niet meer dan dat. Tevens konden de wachtwoorden van belangrijke accounts, zoals die van domain admin, worden aangepast en veilig worden opgeborgen. Voor het dagelijkse werk zijn deze immers niet meer nodig na het invoeren van het gedelegeerd beheermodel. Deze wachtwoorden kunnen nu uitsluitend nog via een calamiteitenprocedure worden geraadpleegd. En last but not least, de beheerders kunnen nog als vanouds hun werk doen. Ze voelen zich niet beperkt in hun dagelijkse doen en laten. De risico s zijn echter veel minder geworden. Voor meer informatie kunt u mailen naar magazine.ict-infrastructuren@centric.eu. So luti ons 11
USER Id kühne kiest voor Hosting Bij CentriC je bent Geen nummer Met ruim 170 medewerkers en vestigingen in Nederland en België, is Kühne een van de marktleiders op het gebied van automaterialen. Een van de redenen voor het succes van het bedrijf is de snelheid waarmee wordt geleverd. Maar er is meer dat Kühne bijzonder maakt. De sterke focus op ICT bijvoorbeeld. Hoezeer ICT onderdeel is van de bedrijfsfilosofie blijkt al uit de functietitel van Fred Kamphuis die zich directeur Marketing én ICT mag noemen. Dat lijkt misschien een ongebruikelijke combinatie, maar voor ons is ICT inmiddels een volwaardige marketingtool. Veel van onze klantcontacten en ondersteunende activiteiten zijn namelijk op ICT gebaseerd. Zo wordt ongeveer 85 procent van alle artikelen elektronisch besteld. Overigens verwachten we dat dit wel zo n beetje het maximum is, want sommige producten denk aan testbanken en dergelijke zijn maatwerkoplossingen. En die bestel je nu eenmaal niet met een druk op de knop, aldus Fred. Een opvallende feature van de ICT-omgeving is dat Kühne zowel eigen klanten denk aan groothandels als klanten van klanten vooral garagisten faciliteert. André Loos, manager ICT, vertelt: In onze samen met Centric ontwikkelde elektronische catalogus de Automasterbase kun je door het kenteken in te toetsen, razendsnel de juiste onderdelen vinden én bestellen. Dat geldt voor de grossier, maar ook voor de garagisten, want de grossier kan het systeem eenvoudig aan zijn klanten beschikbaar stellen. Extra zekerheid Zowel dit warehousingsysteem als de diverse andere binnen Kühne gebruikte applicaties, worden gevoed door een ERP-oplossing. Hoewel de meeste applicaties extern door Centric worden gehost, geldt dat niet voor de ERP-applicatie. Dat wil zeggen; nog niet, want er wordt momenteel over externe hosting onderhandeld. Fred: We brengen nu in kaart of het rendabel is om ook deze applicatie door Centric te laten hosten. Een reden om daar eventueel voor te kiezen, is de extra zekerheid. Continue beschikbaarheid van onze systemen is voor ons heel belangrijk. We werken nu weliswaar met een uitwijkcentrum, maar als het eens een keer echt misgaat, dan ben je toch al snel een paar uren of dagen kwijt. Dat is voor een bedrijf als het onze natuurlijk dramatisch. Als we kiezen voor hosting bij Centric, dan is dat probleem definitief opgelost, bijvoorbeeld door met een mirror te werken. 12
Ieder voordeel heb... Volgens Fred brengt externe hosting grote voordelen met zich mee. Ondanks onze focus op ICT zijn we natuurlijk geen softwareontwikkelaar. We hebben simpelweg niet de kennis in huis om bijvoorbeeld het warehousemanagementsysteem constant te optimaliseren. Centric heeft die kennis wel. André: Eens. Onze ICT-afdeling bestaat uit drie medewerkers en daar moeten we de kar mee trekken. Als je de applicaties die Centric nu host zelf zou willen beheren, moet je minimaal twee mensen opleiden. Bovendien ben je dan verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer. Uiteindelijk vielen de kosten onder de streep gunstiger uit bij outsourcen. En dan heb ik het nog niet eens over alle hardware die aangeschaft had moeten worden! Ondanks de vele voordelen, is er ook een potentieel nadeel aan externe hosting verbonden. Fred: Je kunt niet overal bij. Vergelijk het met een gewone pc; als die van jou is, kun je er alles mee. Je hebt toegang tot alle bestanden, kunt gebruikers aanmaken of blokkeren enzovoorts. Bij externe hosting ligt dat toch wat ingewikkelder. Fred Kamphuis, directeur Marketing & ICT (links) en André Loos, manager ICT (rechts) Transparante omgeving Met de externe hosting zelf, heeft Kühne royale ervaring opgedaan. André: Centric host al sinds 2005 de webomgeving waar klanten bestellingen kunnen plaatsen. Vervolgens zijn ook de elektronische catalogus, de Automasterbase, en de Locus-warehouseomgeving naar Centric verhuisd. Wel met een aantekening, want de Locus-applicatie draait weliswaar in Eindhoven, maar de onderliggende databases zijn op ons hoofdkantoor ondergebracht. Dat was een bewuste keuze, want we wilden dat er een transparante omgeving zou ontstaan. Als we de database naar Centric zouden hebben overgezet, hadden we met twee databases moeten werken. De interne database binnen de ERP-applicatie én de extern gehoste database. Dat is een optie, maar dan moet je er wel voor zorgen dat de beide databases constant worden gesynchroniseerd. En dat is lastig. Het was best een uitdaging om dit samen met Centric te realiseren, maar het draait absoluut naar volle tevredenheid. Geen nummer Zowel André als Fred zijn zeer over de samenwerking te spreken. In het begin liepen we er nog wel eens tegenaan dat een nieuwe release niet direct kon worden doorgevoerd terwijl we dat wel wilden, vertelt Fred. Bij veel van Centric s opdrachtgevers denk aan ambtelijke organisaties is snelheid niet van doorslaggevend belang. Maar als commercieel bedrijf kunnen wij het ons niet permitteren dat het systeem even niet werkt in verband met een update. Aanpassingen moeten dus in het weekend worden doorgevoerd. Dat vergde soms extra overleg. Gelukkig staat daar veel tegenover. Fred: Over de betrouwbaarheid hebben we het al gehad. Een ander groot voordeel van Centric is dat ze zoveel disciplines in huis heeft. Onze applicaties werken nauw met elkaar samen en Centric kent al die systemen. Je kunt met al je vragen bij Centric terecht, vult André aan. Er is altijd wel een collega die verstand heeft van de materie. Bij kleinere organisaties ben je al snel overgeleverd aan externe partners, maar bij Centric word je nooit van het kastje naar de muur gestuurd. Fred: Wat ik persoonlijk een pluspunt vind, is de bedrijfscultuur. Aan de ene kant is Centric een megagrote partij, maar aan de andere kant zijn ze zeer benaderbaar en schakelen ze snel. Je hebt dus nooit het gevoel dat je een nummer bent. 13
CentriC en Citrix samen op de juiste weg In oktober 2010 heeft Citrix de Citrix Summit & Synergy 2010 gehouden in Berlijn, dit was de eerste keer dat dit evenement in Europa was. Het werd een groot succes. Centric was ook aanwezig en heeft een goed beeld gekregen van de toekomstvisie van Citrix en de laatste nieuwtjes opgepikt. Op het virtualisatietoneel vinden we Citrix die, samen met Microsoft, de strijd aangaat met VMware. Het Citrix- en Microsoftportfolio is op het gebied van server- en desktopvirtualisatie daarom op elkaar afgestemd, Citrix vult Microsoft aan. De samenwerking tussen Citrix en Microsoft heeft geleid tot de V-Alliance, het strategische partnership tussen Citrix en Microsoft waaraan ook Centric deelneemt. Binnen deze samenwerking is het opvallend welke sterke positie Microsoft App-V in het gezamenlijke portfolio inneemt. App-V is de applicatievirtualisatietechniek die Microsoft gebruikt om applicaties te virtualiseren. De virtuele werkplek Met de oplossingen die Centric samen met Citrix aanbiedt, kunnen gebruikers op elk device en met elke schermgrootte hun werk doen, zoals het op dat moment uitkomt. Werken op een mobiel device is niet praktisch en wordt vooral gezien als middel om mensen op de hoogte te houden. Om onderweg te kunnen werken is een wat groter scherm veel praktischer om informatie te lezen, weer te geven en eventueel aan te vullen. Hierbij kunt u denken aan devices zoals een netbook, laptop of tablet pc. Wilt u documenten, spreadsheets, presentaties, et cetera creëren, dan wilt u liever op een groot scherm werken waarop veel details weergegeven kunnen worden. Citrix zorgt er daarbij voor dat de gebruikte applicaties zich aanpassen aan de grootte van het scherm. Citrix XenClient Duidelijk is dat Citrix de concurrentie voor is om als eerste een client hypervisor op de markt te brengen: de Citrix XenClient. Citrix XenClient maakt het mogelijk om op een zeer efficiënte en effectieve wijze virtuele pc s uit het datacenter naar vaste werkstations uit te rollen. Dit kunt u vergelijken met virtualisatietechnieken die gebruikt worden om servers te virtualiseren met Citrix XenServer, VMware ESX/View en Microsoft Hyper-V. Op deze manier 14
kunnen meerdere, virtuele desktop OS-en gebruikt worden op bijvoorbeeld een laptop. De virtuele desktop draait daarmee niet in het datacenter maar maakt gebruik van de (krachtige) hardware van het werkstation en kan dus ook meegenomen worden (mobile VDI) en past uitstekend in het Citrix BYOP (Bring Your Own PC)-concept. Het Citrix BYOP-concept geeft de mogelijkheid om, als gebruiker, je eigen computer aan te schaffen die zowel privé als zakelijk gebruikt kan worden. De gebruiker is zelf verantwoordelijk voor de werking maar kan ook zelf bepalen welke software er wel of niet wordt geïnstalleerd. Door een tweede virtuele desktop aan te bieden vanuit de organisatie kan de gebruiker op dezelfde computer ook zakelijk zijn werk doen en heeft hij alle functionele software ter beschikking. Citrix Receiver Citrix heeft een nieuwe versie van de Citrix Receiver geïntroduceerd. De Receiver is de opvolger van de Citrix Program Neighborhood. Met deze universele software-client krijgen gebruikers toegang tot desktops, bedrijfsapplicaties en documenten vanaf elk apparaat. In de Citrix Receiver zijn de mogelijkheden van Citrix Dazzle volledig geïntegreerd, waardoor gebruikers eenvoudig toegang krijgen tot bedrijfsapplicaties vanaf elk apparaat, via één enkele softwareclient. Citrix Dazzle is de applicatie provisioningportal van Citrix die gebruikers, in een webpagina, een overzicht geeft van beschikbare applicaties. Uw medewerker hoeft slechts de Citrix Receiver gebruikerinterface te openen, aan te geven welke applicatie hij zoekt om deze vervolgens toe te voegen aan het Windows Startmenu. Eventueel kan de medewerker de applicatie rechtstreeks starten binnen de Citrix Receiver. so luti ons Met de Citrix Receiver krijgen gebruikers toegang tot desktops, bedrijfsapplicaties en documenten vanaf elk apparaat. Citrix XenApp Citrix heeft de Server Based Computing-software flink verbeterd en dat heeft geresulteerd in XenApp 6. Hogere gebruikerstevredenheid en eenvoudiger beheer zijn de speerpunten van deze versie. Voorwaarde voor de inzet van Citrix XenApp 6 is het gebruik van Microsoft Windows Server 2008R2 64-bit. Centric kan voor u de migratie van voorgaande XenApp-versies (Presentation Server) naar XenApp 6 vergemakkelijken door gebruik te maken van een migratietool waarin stap voor stap de migratie vooraf wordt geëmuleerd en daarna kan worden uitgevoerd. Citrix Platinum Solution Advisor Al jaren werken Citrix en Centric nauw samen om de juiste oplossingen voor uw ICT-vraagstukken te leveren. Deze jarenlange samenwerking heeft er toe geleid dat Centric in december 2010 de hoogste Citrix-status heeft behaald; Citrix Platinum Solution Advisor. Deze status geeft de bevestiging dat Centric beschikt over de laatste kennis van de nieuwste technologieën en hierdoor haar klanten kan informeren over de nieuwste oplossingen voor Application & Desktop Delivery. 15
alweer TIen jaar In de nieuwe eeuw! ColUMN Ik weet het nog als de dag van gisteren, eerst Nieuw-Zeeland en zo tijdzone na tijdzone gingen we de eenentwintigste eeuw in. Toch wel anders dan de normale Oud en Nieuw-viering zo n millenniumwisseling. We hebben de dagelijkse beslommeringen al weer snel opgepakt. En als ik dan nu aan het begin van 2011 even terugkijk dan word ik daar niet zo heel vrolijk van. Het begon met de brand in het Hemeltje in Volendam, het World Online debacle, de moord op Pim Fortuyn en Theo van Gogh, Nine Eleven, 40.000 doden bij de aardbeving in Iran, 227.000 doden bij de Tsunami in Azië, de banken gaan spontaan onderuit, Nederland aan de rand van een faillissement. Je vraagt je af of er ook nog wel leuke dingen zijn geweest. En rekent u er maar vast op dat de komende jaren er ook niet rooskleurig uitzien. Bezuinigingen alom, hoe krijgt Nederland de economie weer op de rails, is er nog wel geld voor uw pensioen als u 65 of 67 bent en onze mooie euro, wordt dat misschien de flop van de eenentwintigste eeuw? We lijken snel te vergeten. Inmiddels hebben we onze nieuwe hypes: cloud computing en Het Nieuwe Werken. Ik zit op 43 procent! Hé, waar heeft die Papagaai het over, 43 procent? Ja, moet u eens doen, kijken of u wel klaar bent voor Het Nieuwe Werken, op www.hetnieuwerkendoejezelf.nl! Wie weet komt u veel hoger uit en kunt u er morgen vast mee beginnen. En u krijgt gratis tips! Altijd handig. Vraag 1: als wij zeggen file, wat zegt u dan? Eh, antwoord 1: het hoort er bij! Helemaal fout geantwoord natuurlijk! De file is geen fact of life, met een uurtje later of eerder beginnen omzeilt u veel vertraging! Kijk, daar heb je wat aan, of heeft u hetzelfde als wat ik denk, wat moet ik nou toch met die onzin? Er stond vanmorgen door de sneeuw vijfhonderd kilometer en afgelopen vrijdag was de drukste avondspits ooit. Dat uurtje later lukte wel, het einde van de file werd s nachts om 01.30 uur gegeven! Werken waar u wilt, wanneer u wilt. Ik krijg het werk nu al niet af. Dat lossen we dan weer op door het te laten liggen of niet. Oh ja en vraag 5: als je collega eerder vertrekt, wat denk je dan? Halve dagen werken, zeker iets met de kinderen. Nee, dan denk je, die is vanmorgen zeker vroeger begonnen! De nieuwste Suske en Wiske (De stuivende stad) al gelezen? Lambik laat zich verkiesbaar stellen voor de Stad Antwerpen! Zijn programma mag er zijn. Laat alle files honderd kilometer rijden, belastingen moeten fiscaal aftrekbaar worden en reguleer alle potgrond tot bouwgrond! Kijk, als dat nou Het Nieuwe Werken zou zijn, dan wordt het pas echt leuk en praten we er volgend jaar ook nog over! Ik wens u vooral alle gezondheid toe want dat is toch wel het belangrijkste. Dan ga ik nu nog even met mijn Ipad spelen, games uit de cloud. Leuk hoor en dat terwijl buiten de clouds maar sneeuw blijven sproeien. 16
infrastructuuroplossingen ipi in de volgende versnelling De IT-wereld vernieuwt zichzelf continu. Als een perpetuum mobile brengt de ene gedachte of ontwikkeling weer een nieuwe voort. De concurrentiepositie doet de rest: stilstand is geen keuze! Na de servervirtualisatiegolf is het nu de beurt aan de software, de desktop en het profiel om gevirtualiseerd te worden. En na de eerste outsourcingsgolf zijn cloudarchitecturen en -diensten aan zet om het fenomeen IT-als-nutsvoorziening inhoud te geven. Allerlei maatschappelijke ontwikkelingen, samen te vatten als Het Nieuwe Werken, zorgen er intussen voor dat het niet alleen een technologiepush lijkt maar dat er ook een vraag richting IT-leveranciers is om hun steentje bij te dragen Het Nieuwe Werken te faciliteren: samenwerken op afstand, BYOD (Bring Your Own Device), kennisdeling en Any Time, Any Place, Any Device zijn daar uitvloeiselen van. En natuurlijk moet er nog steeds op de kosten gelet worden: meer met minder is het devies! Vooral bij de clouddiensten met een hoog end-user/commodity-gehalte speelt kostengedrevenheid de boventoon. Vaak maken uitontwikkelde functionaliteit in combinatie met schaalgrootte een lage prijs mogelijk. De IT-organisaties zelf veranderen natuurlijk ook. Niet zelden worstelen ze met het op peil houden van het kennisniveau van het alsmaar toenemend aantal producten. Producten die ook nog eens lijken te vernieuwen in een tempo waarin zelfs professionals het wel eens zwaar hebben. En met het belang van IT voor het besturen van zich eveneens snel veranderende organisatieprocessen, neemt ook de druk toe om meer flexibiliteit in de IT-dienstverlening aan te brengen. Op een hoger abstractieniveau betekent dit niet een IT-infrastructuur die om de vijf jaar op één moment vernieuwt, maar een IT-infrastructuur die juist continu in staat is de steeds veranderende bedrijfssituaties bij te houden. Dit zijn de kaders rondom de ontwikkelingen van de IT-infrastructuurdienstverlening die Centric u biedt. Ons infrastructuurproduct Intelligent Provisioning Infrastructure vormt het hart. IPI maakt doorlopend ontwikkelingen door. Die houden gelijke tred met de geschetste marktontwikkelingen. IPI geeft dus antwoord op de vragen die u ons stelt. Graag gaan we in dit artikel wat meer de diepte in als het gaat om de ontwikkelingen die IPI doormaakt op de gebieden functionaliteit, wendbaarheid en mobiliteit. IPI biedt u een infrastructuur met bijbehorende services op maat. Daarbij staat de eindgebruiker centraal. Door middel van portaltechnologie (de User Provisioning Portal, UPP) biedt IPI uw eindgebruikersorganisatie een webwinkel waarmee zij zelf de gebruikers- en afdelingsspecifieke inrichting van de IT kan regelen. De Provisioning Infrastructure doet de rest, zonder tussenkomst van servicedesks of IT-beheerders. IPI biedt een App-store -voorziening waarmee de eindgebruikersorganisatie met workflows bepaalt welke diensten zij afneemt De techniek wordt aangevuld met diverse diensten om zowel de back-end als de werkplekvoorziening technisch en functioneel te onderhouden. In combinatie met een centraal datacenter en meerdere werkplekconcepten (mobiel, thin, fat) zijn we in staat So luti ons 17
u in staat om zowel korte als lange termijncontracten aan te gaan op rekenkracht en storage, ook ontzorgen we u als het gaat om het maken van vaak lastige keuzes rondom aanschaf van hardware, systeemsoftware en onderhoudscontracten. En door de schaalgrootte van deze omgeving heeft u sowieso financieel voordeel. de meest uiteenlopende IT-vraagstukken in te vullen. Vanuit een centrale organisatie sturen we zowel realisatietrajecten, operationeel onderhoud als productontwikkeling aan. Uitwisseling van kennis en kunde wordt zo gewaarborgd. Functioneler: IT naar de hand van de gebruiker De wereld raakt op elk niveau vertrouwd met cloud-diensten en App-stores. Hiermee wordt een impuls gegeven aan IT als een functionele voorziening die de achterliggende technische complexiteit aan het oog van de gebruiker en de IT-organisatie van de afnemers onttrekt. De User Provisioning Portal voorziet in de koppeling met publieke clouddiensten UPP Met de User Provisioning Portal (UPP) biedt IPI al een App-store -voorziening waarmee de eindgebruikersorganisatie op basis van workflows bepaalt welke diensten zij afneemt. Deze diensten hebben veelal betrekking op de lifecycle en het beheer van user accounts, e-mail, agendering en Active Directorygestuurde voorziening voor softwaredistributie en rechtentoekenning op datagebieden. Maar we gaan verder. Naast een uitgebreide kostenmodule, die de organisatie op meerdere niveaus inzicht verschaft in de verbruikskosten, kunnen we vanuit de UPP ook meer complexere voorzieningen bieden, zoals een op maat ingerichte VDI-werkplek of een compleet ingerichte applicatieserver. Ook voorziet de UPP in de koppeling met publieke clouddiensten. Zo blijft er vanuit één administratieve omgeving overzicht over de afgenomen diensten. Of uw organisatie er nu voor kiest een eigen mailserver in te richten, mail in de cloud af te nemen of beide, voor uw gebruikers is dit volledig transparant. IaaS Ook de back-end wordt functioneler. Met de introductie van onze eigen HP-converged infrastructuur krijgt u de mogelijkheid om IPI op een eigen IaaS (Infrastructure as a Service)-infrastructuur aan te bieden. Niet alleen stelt dit Shared cloud Voor de generieke KA-functies binnen IPI, zoals fileservices, printservices, deploymentservices en e-mail hoeven we u binnen het IPI-product indien u dit wenst niet meer lastig te vallen met technische keuzes. Onze shared cloud -voorzieningen bieden u vanaf ons eigen datacenter een gedefinieerde, efficiënte en veilige oplossing. De keuze om deze functies uniform of specifiek voor uw organisatie in te richten biedt u ook op langere termijn de garantie dat u desgewenst af kunt wijken van door ons gekozen standaarden. Door de gescheiden klantdomeinen garandeert Centric bovendien de informatiebeveiliging - met eenvoudige middelen. Wendbaarder: speelt in op de dynamiek van uw organisatie Economische tijden veranderen en dat vraagt om aanpassingen. Niet alleen bezuinigen maar ook meer focus om het hart van de dienstverlening. Niet zelden gaat dat gepaard met organisatieveranderingen: fusies, samenwerkingsverbanden, afstoten van niet kerntaken of aanpassingen in het producten-/dienstenportfolio. Dit verandert ook de vraag naar ICT-diensten. Niets is dan zo vervelend als wanneer die veranderingen hoge kosten met zich meebrengen: versnelde afschrijving van bestaande systemen of uitbreiding van oude systemen die het eigenlijk niet meer waard zijn, zijn daar voorbeelden van. ICT als nutsvoorziening is gelukkig in een stroomversnelling en IPI volgt hierin. Virtualisatie op alle lagen De IPI-architectuur maakt vanaf dit jaar maximaal gebruik van alle virtualisatielagen die er bestaan. Naast de bekende server- en storagevirtualisatie ingebed in de IaaS-laag, biedt IPI u ook applicatievirtualisatie (op basis van Microsoft App-V), profielvirtualisatie (op basis van AppSense) en desktopvirtualisatie (zowel Server Based Computing als Virtual Desktop Infrastructure op basis van VMware en Citrix). Met alle functies die daaromheen nog worden aangeboden, kunt u uw werkplek compleet op maat inrichten zonder af te wijken van uw IPI-standaarden. Al uw locaties kunnen zo profiteren van de best mogelijke oplossing, terwijl u één uniforme gebruikersbeleving aanbiedt. Een bijkomend voordeel is dat toekomstige aanpassingen in veel gevallen meer het karakter hebben van een operationele change dan dat er een volledig migratieproject voor opgetuigd dient te worden. Cloudfilosofie Het afnemen van cloud-functies gaat in veel gevallen samen met een pay-as-you-go -afrekenmodel. Dit is gelijk één van de hoofdredenen voor de toenemende belangstelling. 18
De genoemde IaaS-laag maakt het niet alleen gemakkelijker nieuwe functionaliteit toe te voegen, u heeft ook de mogelijkheid om met beperkte omstelkosten andere functionaliteit aan te schaffen, bij groei uw capaciteit uit te breiden of bij krimp juist in te perken. Uw IT-kosten volgen op die manier uw actuele behoefte en gedane IT-investeringen vormen geen molensteen bij organisatieaanpassingen. Inbedding van publieke clouddiensten bieden door hun schaalgrootte vaak een nog betere prijs/kwaliteitverhouding en zijn in hun aard nog flexibeler omdat de complete stack van userinterface, back-end applicatie tot opslag als functionele voorziening worden aangeboden. Centric integreert steeds meer generieke publieke clouddiensten in haar IPI-oplossing. Denk hierbij aan de Microsoft Office 365-suite en de MessageLabs web- en mail security-voorzieningen. Voortaan heeft u op deze twee functiegebieden dus de flexibele keuze tussen een eigen oplossing of een clouddienst. Mobieler: ondersteunt uw mobiele werkers en ad hoc samenwerkingsverbanden Ontwikkelingen rondom Het Nieuwe Werken en mobiele apparaten, zoals laptops met ingebouwde 3G-ondersteuning, smartphones en tablets, versterken elkaar in de veranderende zienswijze rondom de traditionele werkplek. De vraag naar een werkplek die door eindgebruikers zelf is aan te passen neemt toe. Any Place en Any Device krijgen binnen IPI een steeds breder karakter. Daarbij zijn er drie varianten die uniek of in verschillende combinaties toegepast kunnen worden: SBC/VDI Via een webinterface kunnen een desktop of individuele applicatie uit het datacenter worden benaderd. Server Based Computing (SBC) of Virtuele Desktops (VDI) maken dit mogelijk. Deze oplossing is vooral handig omdat feitelijk ieder device met een internetaansluiting hier in heel de wereld gebruik van kan maken. Deze oplossing biedt u de beste bescherming van uw informatie en centrale omgeving. De prestaties van de aangeboden voorzieningen zijn nagenoeg onafhankelijk van de snelheid van de internetverbinding. Bovendien wordt de back-end voorziening ook vaak toegepast in combinatie met thin clients op kantoorlocaties, waardoor de meerkosten relatief gering zijn. BYOD: Bring Your Own Device De Direct Access-voorziening werkt alleen in combinatie met domain-gebonden Windows 7-machines. Wilt u met een willekeurig device toegang krijgen, dan is er het BYOD (Bring Your Own Device)-principe. Naast de eerder genoemde webgebaseerde toegang, kunt u ook kiezen voor een specifieke BYOD-portal. Naast zaken als webapplicaties of e-mail kunt u ook op basis van verschillende verbindingstechnieken, gebruikersrechten en machine-eigenschappen toegang krijgen tot resources in het datacenter. Zowel over internet als via uw lokale netwerk. En dat allemaal door maar één keer aan te loggen op de BYOD-portal. Een ideale oplossing als u uw gebruikers de vrijheid wilt geven een eigen machine uit te zoeken of wanneer derde partijen met u samenwerken binnen projecten. Wilt u met een willekeurig device toegang krijgen, dan is er het Bring Your Own Device-principe Naast deze meer geavanceerde technieken blijft natuurlijk de bekende Exchange Active Sync-voorziening voor e-mail en agenda. In veel gevallen dekt dit de lading voor de mobiele gebruiker. Met de vele smartphones in omloop is deze voorziening niet meer weg te denken. Conclusie U ziet, de richting die Centric met IPI heeft gekozen biedt u vertrouwde technieken en een scala aan mogelijkheden om de meest uiteenlopende vraagstukken mee in te vullen en tegelijk uw kosten te beheersen. U bepaalt welke technologie u op welk moment in huis haalt, op basis van de zakelijke voordelen die u er mee kunt behalen. Dit legt een goede basis voor een langdurige en succesvolle samenwerking. We komen graag eens verder praten over IPI! Voor meer informatie kunt u mailen naar magazine.ict-infrastructuren@centric.eu. Direct Access In het geval van mobiele gebruikers met een laptop, kunt u gebruikmaken van de Direct Access-voorziening. In combinatie met een binnen het domein bekende Windows 7-machine, biedt dit een volledig transparante werkwijze: alleen inloggen op de laptop volstaat om over een beschikbare internetverbinding een veilige en transparante connectie met het kantoornetwerk te krijgen. U werkt mobiel alsof u op kantoor bent, met als beperking de vaak lagere netwerkperformance van de internetverbinding. Daarbij kan de toegang binnen het datacenter meer granulair worden geregeld: op basis van de computer of de gebruiker kunnen de rechten voor extern gebruik verder ingeregeld worden. 19
Communicatieplatform voor Het Nieuwe Werken Microsoft Lync Tijd- en plaatsonafhankelijk werken staan hoog op de wensenlijst van de nieuwe generatie professionals. Redenen hiervoor zijn onder andere de globalisering, de steeds vager wordende grens tussen privé en zakelijk en het toenemend privégebruik van nieuwe tools zoals Twitter en Skype. Niet alleen medewerkers, maar ook het hoger management onderkent in toenemende mate de voordelen van Het Nieuwe Werken. Het is efficiënt, duurzaam en met techniek goed te ondervangen. Techniek waarmee u bovendien de samenwerking met uw ketenpartners, leveranciers en klanten verbetert. 20