Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders 3 Missie IND Migratie stelt onze samenleving voor steeds veranderende en complexe vraagstukken. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) is in dit dynamische krachtenveld verantwoordelijk voor de uitvoering van taken op het terrein van toelating, naturalisatie, toezicht, terugkeer en grensbewaking. De IND is een open, vakkundige en betrouwbare organisatie en wil zorgvuldig en tijdig beslissen. Hiertoe investeert zij in deskundige, gemotiveerde en betrokken medewerkers die voor de kwaliteit van het werk onmisbaar zijn. Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
Inhoud 1 Inleiding 3 2 Voorwaarden voor het herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit 3 3 Procedure om een verzoek tot herkrijging in te dienen 5 4 Vrouwen en verlies van de Nederlandse nationaliteit door huwelijk 6 5 Toelating tot Nederland 8 6 De wetswijziging van 1 februari 2001 10 7 Toekomstige wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap 11 8 Meest gestelde vragen 12 9 U heeft nog vragen en/of suggesties? 14 10 Uitgave 15 Dit informatieblad is geschreven voor iedereen die ooit in het bezit is geweest van de Nederlandse nationaliteit. Dit informatieblad beschrijft in grote lijnen wanneer en op welke wijze oud-nederlanders de Nederlandse nationaliteit kunnen herkrijgen. Daarnaast wordt kort ingegaan op de voorwaarden voor oud-nederlanders om zich in Nederland te vestigen. De voorwaarden voor vestiging en herkrijging van de Nederlandse nationaliteit zijn niet voor iedere oud- Nederlander dezelfde. 4 In december 2000 is een wet tot wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap door het Parlement aangenomen. Deze wijzigingswet bevat onder meer belangrijk nieuws voor oud-nederlanders die wegens langdurig verblijf in hun geboorteland de Nederlandse nationaliteit hebben verloren. Eén onderdeel van de nieuwe wet is al op 1 februari 2001 in werking getreden. In deze folder vindt u daar meer over. Medio 2002 zal naar verwachting het overige gedeelte van de wijzigingswet in werking treden.
1 Inleiding Er zijn verschillende wijzen waarop een Nederlander zijn Nederlandse nationaliteit verloren kan hebben. Een veel voorkomende manier is tijdens de meerderjarigheid vrijwillig een andere nationaliteit verkrijgen. Een andere manier is tijdens de meerderjarigheid gedurende tien jaar ononderbroken wonen in het land waar men geboren is en waarvan men ook de nationaliteit bezit. Oud-Nederlanders kunnen in veel gevallen de Nederlandse nationaliteit herkrijgen. Niet in alle gevallen zal het echter mogelijk zijn dat de Nederlandse nationaliteit wordt teruggekregen. Hierna wordt beschreven welke voorwaarden gelden en welke procedure moet worden gevolgd voor het herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit. Daarna wordt aandacht besteed aan de mogelijkheid voor vrouwen om weer Nederlander te worden als zij hun Nederlandse nationaliteit hebben verloren door of in verband met hun huwelijk. Vervolgens wordt kort ingegaan op de procedure die voor oud-nederlanders geldt als zij zich in Nederland willen vestigen. Tot slot worden enkele belangrijke onderdelen uit de wijzigingswet behandeld en vindt u het antwoord op de meest gestelde vragen. Let op! Als u overweegt de Nederlandse nationaliteit te herkrijgen moet u zich realiseren dat dit gevolgen kan hebben voor uw huidige nationaliteit. Het kan zijn dat u uw huidige nationaliteit automatisch verliest als u weer Nederlander wordt. Controleer dit vooraf bij de autoriteiten van uw land. Bij niet automatisch verlies van uw huidige nationaliteit, kan door Nederland worden gevraagd dat u van die nationaliteit afstand doet op het moment dat u Nederlander wordt. Dit wordt de afstandsverplichting genoemd. In dit blad vindt u ook informatie over de afstandsverplichting. 5 Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
2 Voorwaarden voor het herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit [1] Herkrijging van de Nederlandse nationaliteit is voor oud-nederlanders mogelijk door middel van naturalisatie. Bij naturalisatie wordt een verzoek gedaan aan de Koningin. Als aan de voorwaarden wordt voldaan, verleent zij bij Koninklijk Besluit de Nederlandse nationaliteit. Als niet aan de voorwaarden wordt voldaan, wijst de Staatssecretaris van Justitie het verzoek af. Voorwaarden Voor oud-nederlanders gelden zes voorwaarden voor naturalisatie: U woont niet in het land waarvan u de nationaliteit bezit Zolang u woont in het land waarvan u de nationaliteit bezit, kunt u niet genaturaliseerd worden tot Nederlander. U hoeft echter niet per se in Nederland te wonen om Nederlander te kunnen worden. [1/2] De tekst in de hoofdstukken 2 en 3 heeft geen betrekking op de naturalisatie van oud-nederlanders die woonachtig zijn in de Nederlandse Antillen of Aruba. U bent meerderjarig U bent meerderjarig volgens de Rijkswet op het Nederlanderschap bij het bereiken van de 18-jarige leeftijd. Als u jonger bent dan 18 jaar, dan bent u meerderjarig als u getrouwd bent of getrouwd bent geweest. U bent ingeburgerd U bent ingeburgerd als u zich redelijk kunt redden met de Nederlandse taal. U moet Nederlands kunnen spreken en begrijpen. Onder inburgering valt ook dat u slechts met één vrouw of man tegelijkertijd gehuwd mag zijn. 6
U heeft geen strafrechtelijk verleden of wordt momenteel niet strafrechtelijk vervolgd Het verzoek wordt afgewezen als er op grond van het gedrag van de verzoeker ernstige vermoedens bestaan dat hij of zij gevaar oplevert voor de openbare orde, de goede zeden, de volksgezondheid of de veiligheid van het Koninkrijk. Met name het gedrag van de verzoeker in de vier jaar voorafgaand aan de beslissing op het naturalisatieverzoek is hierbij van belang. In het algemeen wordt u niet genaturaliseerd als u in die periode strafrechtelijk bent veroordeeld of in de gevangenis heeft gezeten. Er zijn geen bedenkingen tegen uw verblijf voor onbepaalde tijd Bij deze voorwaarde is van belang of u op het moment dat u uw naturalisatieverzoek indient woonachtig bent: - in Nederland (zie onder a) - buiten het Koninkrijk (zie onder b). a) U woont in Nederland Er bestaan geen bedenkingen tegen uw verblijf voor onbepaalde tijd in Nederland indien u een verblijfsvergunning heeft van niet-tijdelijk karakter. Voor oud-nederlanders is dat vaak de verblijfsvergunning wedertoelating. (Zie verder onder hoofdstuk 5, toelating) b) U woont buiten het Koninkrijk U mag niet wonen in het land waarvan u de nationaliteit heeft (zie hierboven onder 1). Er wordt onderzocht of u in aanmerking zou komen voor een verblijfsvergunning op grond van de Vreemdelingenwet 2000. Als u in aanmerking zou komen voor een verblijfsvergunning van niet-tijdelijk karakter, dan bestaan geen bedenkingen tegen uw verblijf voor onbepaalde tijd in Nederland. 7 U moet afstand doen van uw huidige nationaliteit Bij verkrijging van de Nederlandse nationaliteit door naturalisatie moet u afstand doen van uw huidige nationaliteit. Er zijn wel uitzonderingen waarbij u uw oude nationaliteit volgens de Nederlandse regels mag behouden: Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
- De wetgeving of rechtspraktijk van uw huidige land staat verlies van uw nationaliteit niet toe - U bent getrouwd met een Nederlander of u heeft uw partnerschap in Nederland laten registreren bij de ambtenaar van de burgerlijke stand - U bent een erkend vluchteling in Nederland of u bent vrijgesteld van het paspoortvereiste - U bent in Nederland, de Nederlandse Antillen of Aruba geboren en u bent woonachtig in Nederland op het moment van het verzoek tot naturalisatie - U heeft voor uw achttiende jaar minimaal vijf aaneengesloten jaren in Nederland, de Nederlandse Antillen of Aruba gewoond - U moet om afstand te kunnen doen van uw huidige nationaliteit een bedrag betalen aan de autoriteiten van uw land dat zodanig hoog is dat u een ernstig financieel nadeel lijdt - U verliest vermogensrechtelijke rechten, zoals erfrecht, op het moment dat u afstand doet van uw nationaliteit. Dit levert u een ernstig financieel nadeel op en u kunt dat aantonen - U kunt alleen afstand doen van de nationaliteit van uw land, zodra u aldaar de militaire dienstplicht hebt vervuld of deze hebt afgekocht. Dit moet u kunnen bewijzen: - U kunt aantonen dat u bijzondere en objectief waardeerbare redenen heeft waarom u geen afstand wilt doen van uw nationaliteit. Realiseert u zich wel dat de wetgeving of rechtspraktijk van het land van uw huidige nationaliteit ertoe kan leiden dat uw huidige nationaliteit (automatisch) verloren gaat als u Nederlander wordt. Dit kan ook het geval zijn als u volgens de Nederlandse regels geen afstand hoeft te doen van uw huidige nationaliteit omdat u tot een van de hiervoor genoemde uitzonderingscategorieën behoort. 8
3 Procedure om een verzoek tot herkrijging in te dienen [2] Indien u woonachtig bent in Nederland, dient u uw naturalisatieverzoek in bij de afdeling Burgerzaken van uw gemeente. Voor meer informatie over de procedure tot naturalisatie kunt u zich wenden tot uw gemeente. Woont u buiten Nederland, dan wendt u zich tot de Nederlandse ambassade of het consulaat. Daar kan ook het verzoek ingediend worden. Het verzoek dient nooit rechtstreeks aan de Koningin gestuurd te worden! Kosten De kosten voor het indienen van een naturalisatieverzoek betaalt u bij de kassa van de afdeling Burgerzaken in uw gemeente of, als u buiten Nederland woont, bij de Nederlandse ambassade of het consulaat. In het algemeen betaalt u 226,- voor naturalisatie. Als uw inkomen lager is dan de (gezins)uitkering van de Algemene Bijstandswet, betaalt u het verminderd tarief van 113,-. Als u tegelijkertijd met uw partner een naturalisatieverzoek indient, dan betaalt u 316,-. Als u en uw partner een inkomen hebben dat niet hoger is dan de (gezins)uitkering van de Algemene Bijstandswet, betaalt u 203,-. Voor minderjarige kinderen, voor wie gelijktijdig met hun ouder(s) naturalisatie wordt aangevraagd, hoeft niet te worden betaald. 9 De betaling moet worden beschouwd als een bijdrage in de kosten die de overheid maakt bij de behandeling van naturalisatieverzoeken. Dit betekent dat u het geld niet terugkrijgt als het verzoek wordt afgewezen of door u wordt ingetrokken. De overheid heeft dan immers al kosten gemaakt. Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
4 Vrouwen en verlies van de Nederlandse nationaliteit door huwelijk In het verleden kon een Nederlandse vrouw als gevolg van haar huwelijk met een niet-nederlander haar Nederlandse nationaliteit verliezen. Voor een aantal van deze vrouwen bestaat de mogelijkheid de Nederlandse nationaliteit te herkrijgen, met name als het huwelijk ontbonden is. Een huwelijk wordt ontbonden door het overlijden van één van de echtgenoten of door echtscheiding. Ook Nederlandse vrouwen, die samen met hun Nederlandse echtgenoot zijn geëmigreerd en samen een andere nationaliteit hebben verkregen, kunnen na ontbinding van hun huwelijk de Nederlandse nationaliteit herkrijgen. In al deze gevallen geldt een andere procedure dan in hoofdstuk 3 beschreven. Procedure De Nederlandse nationaliteit kan worden herkregen door het afleggen van een verklaring. In de verklaring geeft u aan weer Nederlandse te willen worden. In Nederland kunt u de verklaring afleggen bij de afdeling Burgerzaken van de gemeente van uw woonplaats. Woont u buiten Nederland, dan moet u zich wenden tot de Nederlandse ambassade of het consulaat. Aan het afleggen van de verklaring zijn geen kosten verbonden. Er geldt wel een aantal voorwaarden als u de Nederlandse nationaliteit wilt herkrijgen op deze grond. Deze voorwaarden zijn afhankelijk van de datum van het huwelijk. Als u na 1985 gehuwd bent, kunt u de Nederlandse nationaliteit niet herkrijgen door het afleggen van een verklaring. Huwelijk gesloten voor 1 januari 1985 en nadien ontbonden De drie voorwaarden voor herkrijging zijn: - het moet gaan om een huwelijk dat is gesloten voor 1 januari 1985 - de Nederlandse nationaliteit is verloren gegaan door of in verband met het huwelijk - de verklaring tot herkrijging van de Nederlandse nationaliteit moet worden afgelegd binnen een jaar na de ontbinding van het huwelijk of binnen een jaar nadat de vrouw kennis heeft kunnen nemen van de ontbinding. Als u de verklaring aflegt, herkrijgt u de Nederlandse nationaliteit met ingang van de dag van de ontbinding van het huwelijk. 10
Huwelijk gesloten voor 1 maart 1964 In een enkel geval is het mogelijk om als oud-nederlandse ter herkrijging van de Nederlandse nationaliteit een beroep te doen op een uit 1964 afkomstige wet. Ook daarbij gelden bepaalde voorwaarden: In het geval van een nog bestaand huwelijk: a. het moet gaan om een huwelijk dat is gesloten voor 1 maart 1964 b. de vrouw bezat bij het sluiten van het huwelijk de Nederlandse nationaliteit c. de echtgenoot was op 1 maart 1964 een niet-nederlander d. de vrouw moet ten tijde van de verklaring tot herkrijging van de Nederlandse nationaliteit ten minste een jaar woonplaats hebben in Nederland, de Nederlandse Antillen of Aruba e. de vrouw mag niet tijdens haar huwelijk haar Nederlandse nationaliteit hebben verloren als gevolg van haar wil. Vanaf de dag van de verklaring is de vrouw weer Nederlandse. In het geval van een huwelijk dat is ontbonden: a. het moet gaan om een huwelijk dat is gesloten voor 1 maart 1964 b. de vrouw bezat bij het sluiten van het huwelijk de Nederlandse nationaliteit c. de echtgenoot was op 1 maart 1964 een niet-nederlander d. de vrouw moet haar Nederlandse nationaliteit hebben verloren als gevolg van haar huwelijk e. de verklaring tot herkrijging van de Nederlandse nationaliteit moet worden afgelegd binnen een jaar na de ontbinding van het huwelijk of binnen een jaar nadat de vrouw kennis heeft kunnen nemen van de ontbinding. U herkrijgt de Nederlandse nationaliteit met ingang van de dag dat uw huwelijk is ontbonden. 11 Is het onder e. genoemde jaar verstreken, dan kan toch de verklaring worden gedaan, als de vrouw aan de volgende voorwaarden voldoet: - ten minste een jaar woonplaats in Nederland, de Nederlandse Antillen of Aruba heeft; - niet is hertrouwd; Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
- en niet na de ontbinding van het huwelijk vrijwillig een andere nationaliteit heeft verkregen. Legt u de verklaring later dan één jaar af, dan herkrijgt u de Nederlandse nationaliteit met ingang van de dag van de verklaring. [3] De tekst in hoofdstuk 5 heeft geen betrekking op EU-/EER-onderdanen. Als u een onderdaan bent van een lid-staat van de Europese Unie (EU) of van een lid-staat van de Europese Economische Ruimte (EER) en u wilt in Nederland verblijven, dan gelden aparte regels. U kunt het beste de brochure De toelating van Gemeenschapsonderdan en in Nederland lezen. Deze brochure kunt u bestellen bij de afdeling Communicatie van de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Het adres vindt u in hoofdstuk 8 van dit blad. Op het moment dat de wijzigingswet van de Rijkswet op het Nederlanderschap volledig in werking zal treden, zal de mogelijkheid verdwijnen om een verklaring af te geven op grond van de wet uit 1964. De wet uit 1964 wordt ingetrokken. De vermoedelijke datum hiervoor is op dit moment medio 2002. Dit betekent dat rekening moet worden gehouden met het feit dat waarschijnlijk in de zomer van 2002 het laatste moment is, waarop op grond van de wet uit 1964 een verklaring tot herkrijging van de Nederlandse nationaliteit kan worden afgelegd. Dit geldt ook voor gevallen waarin op grond van de wet uit 1964 een termijn loopt die eindigt medio 2002. Vrouwen op wie dit van toepassing is, kunnen met ingang van de inwerkingtreding van de wetswijziging (onder bepaalde voorwaarden) een verklaring dat zij weer Nederlandse willen worden, afleggen op grond van de Rijkswet op het Nederlanderschap. Als u oud-nederlander bent, en u wenst een beroep te doen op het naturalisatiebeleid voor oud-nederlanders, dan dient u te bewijzen dat u ooit in het bezit bent geweest van de Nederlandse nationaliteit. Dit kan bijvoorbeeld door het tonen van uw oude Nederlandse paspoort of een verklaring van Nederlanderschap. Let op! Als u niet onder de voorwaarden uit dit hoofdstuk valt, leest u dan hoofdstuk 2 nog eens door. 12
5 Toelating tot Nederland [3] Een oud-nederlander is iemand die niet meer in het bezit is van de Nederlandse nationaliteit en daardoor een vreemdeling in de zin van de Nederlandse vreemdelingenwet is. De oud-nederlander die Nederland wil binnenreizen of in Nederland wil gaan wonen, moet voldoen aan de regels van de Vreemdelingenwet 2000. Verblijf voor een periode korter dan drie maanden in Nederland Als u Nederland wilt binnenreizen voor zaken, vakantie of kort familiebezoek moet u in beginsel in het bezit zijn van een geldig paspoort met daarin een visum voor kort verblijf. Vreemdelingen van bepaalde nationaliteiten zijn vrijgesteld van het visumvereiste. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om vreemdelingen met de nationaliteit van de Verenigde Staten van Amerika, Brazilië, Canada, Israël, Australië, Nieuw-Zeeland of een lid-staat van de Europese Unie. Oud-Nederlanders die in het bezit zijn van bijvoorbeeld de Zuid-Afrikaanse of Surinaamse nationaliteit zijn wel visumplichtig. Over de visumprocedure voor kort verblijf is een brochure beschikbaar. Deze kunt u aanvragen bij de afdeling Communicatie van de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Het adres vindt u in hoofdstuk 8 van dit blad. Let op! Als u met een visum voor kort verblijf in Nederland verblijft, kunt u in Nederland geen verblijfsvergunning aanvragen. U moet dan terug naar uw land om daar bij de Nederlandse ambassade of het consulaat een nieuwe procedure te starten, namelijk een procedure waarin u toestemming vraagt om langer dan drie maanden in Nederland te verblijven. Die toestemming is een visum voor lang verblijf en heet een Machtiging tot Voorlopig Verblijf (MVV). 13 Verblijf voor een periode langer dan drie maanden in Nederland Als u van plan bent om langer dan drie maanden in Nederland te blijven, moet u voor uw vertrek naar Nederland een visum voor lang verblijf aanvragen. De MVV kan aangevraagd worden bij de Nederlandse ambassade of het consulaat. Ook voor het MVV-vereiste geldt dat bepaalde nationaliteiten daarvan zijn vrijgesteld. Vrijgesteld zijn: Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
Australië, Canada, de nationaliteiten van de Europese Unie, Japan, Liechtenstein, Monaco, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Verenigde Staten van Amerika, IJsland en Zwitserland. Vrijgesteld van het MVV-vereiste is tevens iedereen die voor zijn 19e jaar gedurende vijf achtereenvolgende jaren rechtmatig in Nederland heeft gewoond (als Nederlander of als vreemdeling). Meer informatie over de machtiging tot voorlopig verblijf en de vrijstelling daarvan kunt u krijgen bij de Nederlandse ambassade of consulaat. Ook kunt u diverse brochures aanvragen bij de afdeling Communicatie van de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Verblijfsvergunning Ook een oud-nederlander die in Nederland wil wonen, moet in het bezit zijn van een verblijfsvergunning. De verblijfsvergunning kan worden aangevraagd bij de vreemdelingendienst van uw woonplaats. Om voor een verblijfsvergunning in aanmerking te komen, moet u met een MVV ingereisd zijn. Alleen wanneer u in het bezit bent van een MVV of behoort tot degenen die vrijgesteld zijn van het MVV-vereiste (zie hierboven), wordt een aanvraag om een verblijfsvergunning in behandeling genomen. Een verblijfsvergunning kan aangevraagd worden voor verschillende doelen. Bijvoorbeeld voor het volgen van een studie, voor familiebezoek langer dan drie maanden, voor het verrichten van werk in Nederland of voor wedertoelating. Verblijfsvergunning wedertoelating De verblijfsvergunning voor wedertoelating is speciaal voor oud- Nederlanders bedoeld. Maar een oud-nederlander kan natuurlijk ook een verblijfsvergunning voor een ander doel aanvragen. 14 U komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning wedertoelating als u: - als Nederlander in Nederland bent geboren en getogen in Nederland (zie onder a); - als u buiten Nederland bent geboren en bijzondere banden heeft met Nederland (zie onder b)
a) Oud-Nederlanders die in Nederland geboren en getogen zijn Als u geboren en getogen bent in Nederland komt u in beginsel voor een verblijfsvergunning onder de beperking wedertoelating in aanmerking. U komt echter niet voor een verblijfsvergunning in aanmerking als u een gevaar vormt voor de openbare orde of nationale veiligheid. b) Oud-Nederlanders die niet in Nederland geboren zijn, maar wel voldoen aan een aantal voorwaarden Als u niet in Nederland bent geboren maar voldoet aan alle hierna genoemde voorwaarden kunt u voor een verblijfsvergunning onder de beperking wedertoelating in aanmerking komen. Deze voorwaarden zijn: - over voldoende middelen van bestaan beschikken - geen gevaar voor de openbare orde of de nationale veiligheid vormen - meerderjarig zijn - in een ander land wonen dan dat waarvan u de nationaliteit bezit - als Nederlander of als Nederlands onderdaan in Nederland, de Nederlandse Antillen of Aruba minstens de helft van het basisonderwijs hebben gevolgd of gedurende de minderjarigheid een opleiding hebben gevolgd, die meer dan destijds gebruikelijk was op Nederland zelf was gericht. Ook kan een nauwe band met Nederland zijn ontstaan door andere omstandigheden, zoals opvoeding, maatschappelijke positie en/of dienstbetrekking (bijvoorbeeld KNIL-militairen met pensioenrechten en ambtenaren in Nederlandse dienst). Verblijfsvergunning voor (huwelijks)partners en kinderen Voor (huwelijks)partners en kinderen van oud-nederlanders gelden de algemene regels van het vreemdelingenbeleid. Als u hier meer over wilt weten kunt u de brochure Gezinshereniging en Gezinsvorming bestellen bij de afdeling Communicatie van de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Het adres vindt u in hoofdstuk 9 van dit blad. 15 Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
6 De wetswijziging van 1 februari 2001 Op 1 februari 2001 wijzigde de Nederlandse nationaliteitswet. De wijziging heeft tot gevolg gehad dat bepaalde oud-nederlanders hun Nederlandse nationaliteit automatisch weer hebben teruggekregen (en dat met terugwerkende kracht tot de dag van het eerdere verlies). De wetswijziging betreft alléén verlies op grond van artikel 15c RWN 1985. Heeft u bij voorbeeld de Nederlandse nationaliteit verloren in verband met de onafhankelijkheid van Suriname of Indonesië, dan is het onderstaande niet op u van toepassing. Als de onderstaande voorwaarden op u van toepassing zijn, wordt u geacht altijd Nederlander te zijn gebleven. Het gaat om de volgende voorwaarden: - op of na 1 januari 1995 heeft u de Nederlandse nationaliteit verloren - u was op het moment van het verlies 28 jaar of ouder - het verlies was omdat u tien jaren ononderbroken woonde in uw geboorteland waarvan u de nationaliteit bezit - na 1 januari 1990 is aan u een Nederlands paspoort of een verklaring van het bezit van de Nederlandse nationaliteit uitgereikt - op het moment dat u het Nederlandse paspoort of de verklaring van Nederlanderschap verkreeg, was u in het bezit van de Nederlandse nationaliteit. Het is mogelijk dat uw verlies van de Nederlandse nationaliteit ook gold voor uw minderjarige kind. Ook dit kind wordt, evenals u, geacht nooit de Nederlandse nationaliteit te zijn kwijtgeweest. Is het kind inmiddels meerderjarig geworden, dan speelt dat hierbij geen rol. 16 Als het bovenstaande op u van toepassing is, is het volgende van groot belang. De bepaling op grond waarvan u ooit de Nederlandse nationaliteit bent kwijtgeraakt, bestaat nog steeds. Ook in de nieuwe wet blijft deze bepaling bestaan. U dient daarmee in de toekomst rekening te houden. Anders dan tot nu toe wordt het echter wel mogelijk zelf iets te doen om te voorkomen dat u de Nederlandse nationaliteit nog een keer verliest.
Wat moet u doen om niet (nogmaals) de Nederlandse nationaliteit te verliezen? Indien u tussen 1 januari 1990 en 1 januari 1992 voor het laatst een Nederlands paspoort of een verklaring van het bezit van de Nederlandse nationaliteit is uitgereikt, moet u, indien u nog steeds ononderbroken uw woonplaats in uw geboorteland heeft én u wilt Nederlander blijven, er voor zorgen dat u direct een Nederlands paspoort of een verklaring van het bezit van de Nederlandse nationaliteit krijgt uitgereikt. In het geval dat aan u een Nederlands paspoort of de verklaring van Nederlanderschap is uitgereikt op of na 1 januari 1992 geldt dat het verlies van de Nederlandse nationaliteit intreedt tien jaar na de datum van afgifte van het document. Door vóór het verstrijken van deze tien jaar opnieuw aan u een Nederlands paspoort dan wel een verklaring van het bezit van de Nederlandse nationaliteit te laten uitreiken, voorkomt u het verlies van de Nederlandse nationaliteit. 17 Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
7 Toekomstige wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap [4] De verwachting is dat in het medio 2002 de rest van de gewijzigde Rijkswet in werking zal treden. Als voor u nu niet de mogelijkheid bestaat om uw Nederlanderschap te herkrijgen, bestaat de kans dat u na deze wetswijziging toch in aanmerking kunt komen voor de Nederlandse nationaliteit. Op grond van de nieuwe wet zullen drie categorieën oud-nederlanders door het afleggen van een verklaring weer Nederlander kunnen worden. Nadat u de verklaring heeft afgelegd, moet de Nederlandse overheid nog bevestigen dat u weer Nederlander bent. Zolang deze bevestiging er niet is, heeft u (nog) niet de Nederlandse nationaliteit. [4] Heeft u de Nederlandse nationaliteit verloren in verband met de onafhankelijkheid van Suriname of Indonesië, dan is het in hoofdstuk 7 gestelde niet op u van toepassing. Het gaat om de volgende drie categorieën: - personen die wegens tien jaren ononderbroken woonplaats in het geboorteland hun Nederlandse nationaliteit hebben verloren, en niet door de wetswijziging van 1 februari 2001 weer Nederlander zijn - vrouwen die voor 1 maart 1964 hun Nederlandse nationaliteit hebben verloren in verband met hun huwelijk - personen die tijdens hun meerderjarigheid vrijwillig een andere nationaliteit hebben verkregen en daardoor hun Nederlandse nationaliteit hebben verloren 1. Verlies wegens tien jaren ononderbroken woonplaats in het geboorteland Onder de volgende voorwaarden kunt u een verklaring aan de Nederlandse overheid afgeven, dat u weer Nederlander wilt worden: 18
- op of na 1 januari 1995 heeft u de Nederlandse nationaliteit verloren - u was op het moment van het verlies 28 jaar of ouder - het verlies was omdat u tien jaren ononderbroken woonde in uw geboorteland waarvan u de nationaliteit bezit - er is niet aan u na 1 januari 1990 een Nederlands paspoort of een verklaring van het bezit van de Nederlandse nationaliteit uitgereikt (is dat wel het geval, leest u dan hoofdstuk 6). Het is mogelijk dat uw verlies van de Nederlandse nationaliteit ook gold voor uw minderjarige kind. Onder bepaalde voorwaarden krijgt uw kind tegelijkertijd met u de Nederlandse nationaliteit terug. Eén van die voorwaarden is dat het kind nog minderjarig is op het moment dat de Nederlandse overheid de bevestiging aan u heeft gestuurd. Is het kind meerderjarig, dan moet het zelf de verklaring afleggen. In de loop van 2001 of 2002 zal hierover uitgebreidere informatie worden verschaft. De verklaring kan tot twee jaar na de volledige inwerkingtreding van de wijzigingswet worden afgelegd. Met terugwerkende kracht herkrijgt u de Nederlandse nationaliteit vanaf de datum dat u de nationaliteit verloor. 2. Vrouwen die voor 1 maart 1964 hun Nederlandse nationaliteit hebben verloren in verband met hun huwelijk en Personen die tijdens hun meerderjarigheid vrijwillig een andere nationaliteit hebben verkregen en daardoor hun Nederlandse nationaliteit hebben verloren. 19 Als u tot één van deze twee categorieën behoort, kunt u uw Nederlandse nationaliteit herkrijgen door een daartoe strekkende verklaring af te leggen. Deze verklaring kan worden afgelegd gedurende tien jaar na de inwerkingtreding van de volledige inwerkingtreding van de wijzigingswet. U moet dan wel voldoen aan één van de hierna genoemde voorwaarden: - u bent geboren in het land van die andere nationaliteit en woonde daar op het moment dat u die andere nationaliteit verkreeg of Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
- u heeft voordat u achttien jaar werd gedurende een onafgebroken periode van tenminste vijf jaar in het land van die andere nationaliteit gewoond of - u was op het moment dat u die andere nationaliteit verkreeg, gehuwd met een persoon die in het bezit was van die andere nationaliteit. In dit geval herkrijgt u de Nederlandse nationaliteit zonder terugwerkende kracht. De Nederlandse nationaliteit kan in dit geval niet worden herkregen als u een gevaar voor de veiligheid van het Koninkrijk vormt, een strafrechtelijk verleden hebt of als op het moment dat u de verklaring wilt afleggen een strafvervolging tegen u loopt. U bent dan ook pas Nederlander als de Nederlandse overheid na uw verklaring een bevestiging toezendt dat u weer Nederlander bent. Onder bepaalde voorwaarden krijgt uw kind tegelijkertijd met u de Nederlandse nationaliteit terug. Eén van die voorwaarden is dat het kind nog minderjarig is op het moment dat de Nederlandse overheid de bevestiging aan u heeft gestuurd. N.B! Als u in de toekomst een verklaring wilt afleggen dat u weer Nederlander wilt worden dan is het volgende van belang: U hoeft van de Nederlandse autoriteiten geen afstand te doen van uw huidige nationaliteit. Het kan echter zijn dat uw huidige nationaliteit toch (automatisch) verloren gaat omdat de wetgeving van het land van uw huidige nationaliteit dit voorschrijft. Controleer dat vooraf bij de autoriteiten van het land van uw huidige nationaliteit. Het is nog onbekend waar de verklaring om de Nederlandse nationaliteit te herkrijgen moet worden afgelegd. 20
8 Meest gestelde vragen Ik heb de Nederlandse nationaliteit verloren omdat ik gedurende 10 jaar na mijn meerderjarigheid ononderbroken heb gewoond in het land waar ik ben geboren en waarvan ik ook de nationaliteit bezit. Ik ben het daar niet mee eens. Kan ik daar iets tegen doen? Het wetsartikel op grond waarvan u de Nederlandse nationaliteit heeft verloren, is in 1985 in de wet gekomen om het aantal gevallen van meervoudige nationaliteit te beperken. Op grond van de wet verloor u automatisch de Nederlandse nationaliteit. U bezit weer de Nederlandse nationaliteit als aan u tussen 1 januari 1990 en het tijdstip waarop u de Nederlandse nationaliteit hebt verloren een Nederlands paspoort of een verklaring van het bezit van de Nederlandse nationaliteit uitgereikt. Dit is het gevolg van de wetswijziging van 1 februari 2001. U wordt geacht het Nederlanderschap nooit te hebben verloren. Heeft u dit paspoort of die verklaring tussen 1 januari 1990 en 1 januari 1992 gekregen, dan moet u ervoor zorgen dat u direct weer een Nederlands paspoort of een verklaring van Nederlanderschap in uw bezit heeft. Is niet aan u na 1 januari 1990 een Nederlands paspoort of een verklaring van het bezit van de Nederlandse nationaliteit uitgereikt, dan kunt u na medio twee jaar een verklaring afleggen dat u weer Nederlander wilt worden. Ik ben oud-nederlander. Ik ben in Nederland geboren en op mijn vijftiende met mijn ouders naar Australië geëmigreerd. Ik spreek nog steeds goed Nederlands. Op vijfentwintigjarige leeftijd heb ik door naturalisatie de Australische nationaliteit verkregen. Ik wil nu Nederlander worden, kan dat? 21 Nee, zolang u in Australië woont kunt u niet genaturaliseerd worden. Als u zich buiten Australië vestigt kan dit wel, op voorwaarde dat u van goed gedrag bent. Deze mogelijkheid bestaat omdat u in aanmerking zou komen voor een verblijfsvergunning wedertoelating. Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
Ik ben oud-nederlander. Ik ben in 1960 in Suriname geboren. Suriname was toen nog een deel van het Koninkrijk der Nederlanden. Ik ben in Suriname naar school gegaan. Daar heb ik veel over Nederland geleerd en Nederlands leren spreken en schrijven. Ik heb in 1975 tegen mijn zin de Surinaamse nationaliteit verkregen en mijn Nederlandse nationaliteit verloren. Ik woon nu nog steeds in Suriname. Kan ik genaturaliseerd worden? Nee, in de eerste plaats kunt u geen Nederlander worden omdat u woont in het land waarvan u de nationaliteit heeft. In de tweede plaats omdat u niet in aanmerking zou komen voor een verblijfsvergunning wedertoelating. U heeft namelijk geen bijzondere banden met Nederland. U heeft weliswaar in Suriname onderwijs gehad dat heel veel overeenkomsten vertoonde met het onderwijs dat in Nederland gegeven werd, maar dat was destijds gebruikelijk in Suriname. Ik ben oud-nederlandse. Ik ben in Nederland geboren. Mijn ouders hadden beiden de Nederlandse nationaliteit. In 1980 ben ik getrouwd met iemand van Zuid-Afrikaanse nationaliteit. Ik ben kort na mijn huwelijk met mijn echtgenoot in Zuid-Afrika gaan wonen. Op mijn verzoek ben ik tot Zuid-Afrikaanse genaturaliseerd. Op 20 december 2000 is mijn Zuid- Afrikaanse echtgenoot overleden. Ik weet nog niet zeker of ik in Zuid- Afrika wil blijven wonen of dat ik terug zal gaan naar Nederland. Ik zou in ieder geval graag mijn Nederlandse nationaliteit willen herkrijgen, kan dat? Ja, omdat u voor 1985 getrouwd bent en omdat u in verband met uw huwelijk de Zuid-Afrikaanse nationaliteit heeft verkregen, kunt u tot 20 december 2001 een verklaring afleggen bij de Nederlandse ambassade of het consulaat dat u weer Nederlandse wilt worden (zie hoofdstuk 4 bovenaan). Na het afleggen van de verklaring bent u weer Nederlandse met ingang van 20 december 2000. Informeert u wel vooraf bij de Zuid-Afrikaanse autoriteiten wat de gevolgen zijn voor uw Zuid- Afrikaanse nationaliteit als u de Nederlandse nationaliteit herkrijgt! 22
Ik ben oud-nederlander. Ik ben in Nederland geboren. Toen ik vier was, ben ik met mijn Nederlandse ouders naar Nieuw-Zeeland geëmigreerd. Op mijn 27ste heb ik de Nieuw-Zeelandse nationaliteit verkregen door naturalisatie. Ik spreek goed Nederlands. Dit heb ik van mijn ouders geleerd. In Nieuw-Zeeland heb ik het daar gebruikelijke onderwijs gevolgd. Kan ik weer Nederlander worden? Nee, in de eerste plaats kunt u geen Nederlander worden omdat u woont in het land waarvan u de nationaliteit heeft. In de tweede plaats omdat u niet bent getogen in Nederland zou u niet in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning wedertoelating. Als het wetsontwerp in werking treedt (naar verwachting medio 2002), kunt u een verklaring afleggen dat u weer Nederlander wilt worden. U bent weer Nederlander als de Nederlandse overheid u een bevestiging daarvan heeft gestuurd. Het kiezen voor de Nederlandse nationaliteit kan mogelijk gevolg hebben voor de nationaliteit die u nu bezit. Het is belangrijk dat u, voordat u kiest voor de Nederlandse nationaliteit, informeert bij de autoriteiten van het land waarvan u nu de nationaliteit bezit, of uw keuze om weer Nederlander te worden, gevolg zal hebben voor het bezit van uw huidige nationaliteit. 23 Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
9 U heeft nog vragen en/of suggesties? Voor vragen kunt u van maandag t/m vrijdag van 9.00-12.30 uur en van 13.30-16.30 uur bellen met de medewerkers van de IND, afdeling Communicatie: 070-370 31 24. U kunt uw vragen per brief, fax of e-mail stellen. Aan de informatie die wordt verstrekt, kunnen geen rechten worden ontleend. Indien u een klacht heeft over de wijze waarop u door de IND bent behandeld, kunt u deze schriftelijk indienen. Ministerie van Justitie Immigratie- en Naturalisatiedienst afdeling Communicatie Postbus 30125 2500 GC Den Haag Fax: 070-370 31 34 E-mail: voorlichting@immigratiedienst.nl Internet: www.immigratiedienst.nl Voor aanvullende informatie kunt u de volgende folders lezen: - Visum kort verblijf - De toelating van Gemeenschapsonderdanen in Nederland - Werken in loondienst in Nederland - Werken als zelfstandige in Nederland - Gezinshereniging en Gezinsvorming in Nederland - Stage en Practicum in Nederland - Studie in Nederland - Au Pair in Nederland - Naturalisatie tot Nederlander (algemene folder) 24 Deze brochures zijn te bestellen bij de afdeling Communicatie van de Immigratie- en Naturalisatiedienst.
Als u buiten Nederland woont en nog inhoudelijk vragen heeft over het bezit of verlies van uw Nederlandse nationaliteit kunt u contact opnemen met de Nederlandse ambassade of het consulaat(generaal) in het land van vestiging. Woont u in Nederland, neemt u dan contact op met de afdeling Burgerzaken van uw gemeente. Als u inhoudelijke vragen heeft kunt u ook, liefst schriftelijk, contact opnemen met: Ministerie van Justitie Immigratie- en Naturalisatiedienst Unit 192 Nationaliteit en Naturalisatie Postbus 3211 2280 GE Rijswijk Telefoon: 070-3 70 96 95 Te bereiken op werkdagen van 9.00-12.30 uur en van 13.30-16.30 uur. 25 Herkrijgen van de Nederlandse nationaliteit door oud-nederlanders - januari 2002
10 Uitgave Dit informatieblad is een uitgave van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). De IND is een agentschap van het ministerie van Justitie. De IND beslist namens de Staatssecretaris wie in Nederland wordt toegelaten. Daarnaast behandelt de IND verzoeken van vreemdelingen die Nederlander willen worden en beoordeelt de IND of iemand de Nederlandse nationaliteit bezit. Samen met de politie, Koninklijke marechaussee en de douane is de IND verantwoordelijk voor de grensbewaking, de controle op legaal verblijf van vreemdelingen en het verwijderen van illegalen. Aan de inhoud van dit informatieblad kunnen geen rechten worden ontleend. Tekst uit deze uitgave mag onder bronvermelding worden gebruikt. 26