Speluitleg
Colofon Wegwijs in Marokko is een uitgave van Centrum Informatieve Spelen vzw Naamsesteenweg 130 3001 Leuven tel. 016 22 25 17 fax 016 29 50 99 cis@spelinfo.be www.spelinfo.be In samenwerking met Wegwijzer Reisinfo vzw Beenhouwersstraat 9 8000 Brugge tel. 050 33 75 88 fax 050 34 59 83 info@wegwijzer.be www.wegwijzer.be Met steun van de Vlaamse Overheid Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door druk, fotokopie, microfilm of op een andere manier, tenzij met toestemming van het Centrum Informatieve Spelen. Centrum Informatieve Spelen vzw, Leuven, 2005. v.u. Ludo Stevens, Naamsesteenweg 130, 3001 Leuven In de speluitleg hebben we het over de speler en de spelbegeleider en gebruiken we enkel mannelijke benamingen. Systematisch bedoelen we daarmee ook de vrouwelijke term. - 2 -
Inhoudstafel Colofon................................ 2 Inhoudstafel.............................. 3 1. Spelkenmerken........................... 5 1.1. Thema................................. 5 1.2. Doel.................................. 5 1.3. Doelgroep.............................. 5 1.4. Spelers................................ 5 1.5. Spelbegeleiders............................ 5 1.6. Duur.................................. 5 1.7. Accommodatie............................ 5 2. Materiaal.............................. 6 2.1. In de koffer vind je.......................... 6 2.2. Zorg zelf voor:............................ 6 3. Voorbereiding van het spel..................... 7 3.1. Materiaal klaarmaken.......................... 7 3.1.1. Kaart van Marokko....................... 7 3.1.2. Rolomschrijvingen........................ 7 3.1.3. Etappekaarten......................... 9 3.1.4. Voorbereidingsblad voor de nabespreking......... 10 3.2. Ruimte klaarzetten.......................... 11 3.3. Materiaal klaarleggen........................ 11 4. Kort spelverloop.......................... 12 5. Spelverloop............................ 13 5.1. Verwelkoming en inleiding..................... 13 5.2. De speluitleg............................ 13 5.2.1. De reizigers.......................... 13 5.2.2. Speldoel voor de reizigers.................. 14 5.2.3. De reisbureaus........................ 14 5.2.4. De etappekaarten...................... 15 5.2.5. De kaart van Marokko..................... 18 5.2.6. De Reismarkt......................... 18 5.2.7. Het einde van de reis..................... 19 5.3. De start van het spel........................ 19-3 -
5.4. Tijdens het spel........................... 19 5.5. Het einde van het spel en de voorbereiding van de nabespreking 20 5.6. Nabespreking............................ 20 6. Spelverloop in 10 stappen..................... 23 7. Goed om weten voor de spelbegeleider.............. 24 8. Achtergrondinformatie....................... 25 8.1. Partners............................... 25 8.1.1. Wegwijzer Reisinfo vzw.................... 25 8.1.2. Centrum Informatieve Spelen vzw.............. 26 8.2. Eindtermen............................. 27-4 -
1. Spelkenmerken 1.1. Thema duurzaam toerisme 1.2. Doel De spelers ervaren wat duurzaam reizen precies inhoudt. De spelers ervaren dat een goede voorbereiding van een reis belangrijk is. 1.3. Doelgroep 5de, 6de en 7de jaar toerismeonderwijs 1.4. Spelers minimum 8 maximum 24 1.5. Spelbegeleiders 1 1.6. Duur 2 lesuren (100 minuten) 1.7. Accommodatie Een ruim lokaal met een schrijfbord, 1 stoel per speler, 1 tafel per 2 spelers en 9 extra tafels: 7 voor de etappekaarten, 1 voor de Reismarkt en 1 voor de rest van het spelmateriaal. - 5 -
2. Materiaal 2.1. In de koffer vind je 1 handleiding bij het spel 1 grote kaart van Marokko 12 kleine kaarten van Marokko 12 stiften waarmee je op de kaart kan schrijven (in 6 verschillende kleuren) 1 doekje om de kaart schoon te vegen 24 naambadges voor de reizigers 12 naambadges voor de reisbureaus 12 rolomschrijvingen 12 naamborden voor de reisbureaus 326 etappekaarten De etappekaarten zijn in 8 thema s verdeeld: - steden/dorpen - vervoer - bezienswaardigheden - horeca/winkels/bank - vrije tijd - reisbureaus - godsdienst - Reismarkt. 8 themabladen. Op elk blad staat de naam van 1 thema. 1 origineel van het voorbereidingsblad voor de nabespreking 1 cd-rom met alle etappekaarten in een pdf-bestand 1 overzichtsblad voor de begeleider balpennen. 2.2. Zorg zelf voor: informatiemateriaal voor de Reismarkt (bv. enkele reisgidsen over Marokko) 1 voorbereidingsblad voor de nabespreking per 2 spelers plakband. - 6 -
3. Voorbereiding van het spel 3.1. Materiaal klaarmaken 3.1.1. Kaart van Marokko Zorg ervoor dat de grote kaart van Marokko helemaal schoon is. Veeg stiftresten met een doekje weg. 3.1.2. Rolomschrijvingen De spelers spelen het spel in duo s. Tijdens het spel krijgt elk duo 2 rollen. Elk duo speelt afwisselend een duo reizigers dat een vakantie in Marokko doorbrengt en een reisbureau dat andere reizigers voorthelpt. Elk duo krijgt een rolomschrijving: aan de voorkant lezen de spelers hun rol als reizigers, aan de achterkant vinden ze meer informatie over het reisbureau dat ze spelen. Er zijn 6 verschillende rolomschrijvingen in het spel. Bij elke rolomschrijving hoort een bepaald type vakantie, een bepaalde reisroute door Marokko en een bepaald profiel van reisbureau. Elke rolomschrijving komt 2 keer in het spel voor. In totaal zijn er dus 12 rolomschrijvingen voor 12 duo s (of 24 spelers), waarbij telkens 2 duo s dezelfde soort vakantie meemaken en dezelfde reisroute nemen. - 7 -
Tabel 1 geeft een overzicht van de verschillende rollen in het spel. Naam reizigers Type vakantie Naam reisbureau Type reisbureau Filip en Rose Tazi Ronda Piet en Mieke verblijfsvakantie in Agadir Tan-Tan lokale reisorganisatie Ward en Christa Guido en Mia trektocht Hoge Atlas Jetplane Reizen Marokko Tours grote touroperator gespecialiseerd in verblijfsvakanties Irena en Karl Bart en Veerle rondreis met 4X4, trektocht in woestijn Marhaban Tikioute lokale reisorganisatie Stijn en Mira Koen en Sandra low-budget inleefreis in Noord-Marokko Magic Travel Nova Tours exclusieve touroperator gespecialiseerd in cultuurreizen Chris en Adinda Leo en Greet reis langs werelderfgoedsites Zigzag Trips Poker Reizen reisorganisatie gespecialiseerd in budgetvriendelijke jongerenreizen Gunter en Amina Johan en Nora reis langs koningssteden + verblijf bij familie aan de kust Marokko à la carte Exclusief Marokko touroperator gespecialiseerd in luxearrangementen Tabel 1: overzicht van de rollen in het spel Selecteer vooraf de rollen die je in het spel wilt gebruiken. Laat zoveel mogelijk verschillende rollen in het spel aan bod komen, dat is interessanter voor de nabespreking. Gebruik de dubbelgangers pas als je het spel met meer dan 12 spelers speelt. - 8 -
3.1.3. Etappekaarten In het spel zitten 326 etappekaarten. Met de etappekaarten ontdekken de duo s hun reisroute door Marokko. Elke etappekaart betekent een nieuwe stap in hun reis. De etappekaarten zijn in 8 thema s verdeeld: steden/dorpen vervoer bezienswaardigheden horeca/winkels/bank vrije tijd reisbureaus godsdienst Reismarkt - 9 -
Op de voorzijde van elke etappekaart staat de titel van de kaart en een symbool dat aangeeft bij welk thema de etappekaart hoort. Let op! Niet elke etappekaart verwijst naar een concrete geografische plaats. De etappekaarten bevatten informatie over alle aspecten van reizen waarmee de reizigers in het spel worden geconfronteerd. Vandaar dat er ook etappekaarten zijn met als titel islam (bij het thema godsdienst ), huurwagen van een internationaal verhuurbedrijf (bij het thema vervoer ), paardrijden langs het strand (bij het thema vrije tijd ). Op de achterzijde van elke etappekaart staan de titel van de kaart, de namen van de reizigers voor wie de kaart is bedoeld en meer uitleg over de etappe van hun reis. Sorteer de etappekaarten vooraf per thema aan de hand van de symbolen op de voorzijde. Sorteer de kaarten vervolgens per titel. Leg kaarten met dezelfde titel op 1 stapel. 3.1.4. Voorbereidingsblad voor de nabespreking Kopieer het voorbereidingsblad voor de nabespreking 1 maal voor elk duo. - 10 -
3.2. Ruimte klaarzetten Per 2 spelers zet je 1 tafel in het lokaal. Dat zijn de tafels voor de reisbureaus. Aan elke tafel zet je 2 stoelen. Bij een oneven aantal spelers zet je aan 1 tafel 3 stoelen. Vooraan in het lokaal zet je 1 tafel voor het spelmateriaal en 1 tafel voor de Reismarkt. Tussen de tafels in het lokaal zet je 7 tafels voor de etappekaarten. De tafels mogen kriskras in het lokaal verspreid staan. De kaart van Marokko hang je tegen het schrijfbord of tegen een muur. Zorg ervoor dat de kaart goed zichtbaar is en dat de spelers er tijdens het spel gemakkelijk aankunnen om hun reisroute aan te duiden. De tekening geeft een lokaalopstelling voor 24 deelnemers weer: SB SB RM Op het schrijfbord schrijf je kort: de doelstellingen van het spel (zie 5.1.) de 2 opdrachten voor de reizigers (zie 5.2.) de 3 P s: People, Planet en Profit (zie 5.2.). 3.3. Materiaal klaarleggen Tafels voor de reisbureaus Zet op elke tafel een naambord van een reisbureau. Leg op elke tafel een kleine kaart van Marokko. - 11 -
Tafels voor de etappekaarten Leg op elke tafel: 1 themablad. Kleef het blad eventueel vast. de etappekaarten die bij dat thema horen. Leg de etappekaarten in stapels per titel, met de tekstzijde naar beneden. Tafel voor de Reismarkt Leg op de tafel voor de Reismarkt: het themablad Reismarkt de etappekaarten Reismarkt het documentatiemateriaal over Marokko. Tafel voor het spelmateriaal: Leg op de tafel voor het spelmateriaal: de rolomschrijvingen Leg bij elke rolomschrijving de naambadges van de reizigers en de naambadge van het reisbureau. de voorbereidingsbladen voor de nabespreking de stiften de balpennen. 4. Kort spelverloop De spelers spelen Wegwijs in Marokko in duo s. Tijdens het spel krijgt elk duo 2 rollen. Elk duo speelt afwisselend een duo reizigers dat een vakantie in Marokko doorbrengt en een reisbureau dat andere reizigers voorthelpt. Als reizigers zoeken de spelers met de etappekaarten hun reisroute door Marokko. Tijdens hun zoektocht proberen ze zo duurzaam mogelijk te reizen. Ze maken allerlei dingen mee en ervaren hoe belangrijk het is om goed voorbereid op reis te vertrekken. Als reisbureau helpt elk duo zijn medespelers bij het uitstippelen van hun reisroute. De spelers proberen om elkaar zo goed mogelijk advies te geven. Na het spel volgt een nabespreking. - 12 -
5. Spelverloop 5.1. Verwelkoming en inleiding Verwelkom de spelers en vertel hen dat je de 2 volgende uren een informatief spel met hen zal spelen. Leg uit wat een informatief spel inhoudt. Een informatief spel is een spel over een thema (milieu, economie, Noord-Zuid, gezondheid, enz.). Een informatief spel biedt de kans om op een speelse manier iets over dat thema bij te leren. Het doel van een informatief spel is om de spelers op basis van hun ervaringen uit het spel over het thema te laten nadenken. Het is niet de bedoeling om hen te overstelpen met informatie over het thema. Leg de spelers uit wat het doel is van Wegwijs in Marokko : Op een speelse manier ervaren wat duurzaam toerisme precies inhoudt. Op een speelse manier ervaren dat een goede voorbereiding van een reis belangrijk is. Bekijk samen met de spelers even de grote kaart van Marokko en wijs de belangrijkste plaatsen aan (Rabat, Agadir, Marrakech, het Atlasgebergte, enz.). 5.2. De speluitleg 5.2.1. De reizigers Wegwijs in Marokko is een simulatiespel. Het spel wordt in duo s gespeeld. Elk duo stelt een duo reizigers voor die een fictieve reis door Marokko maken. De spelers spelen een bepaalde rol. Ze krijgen daarvoor een rolomschrijving. De spelers moeten zich niet strikt aan de rolomschrijving houden. De rolomschrijving geeft vooral aan welk type reizigers de spelers spelen en welk soort vakantie ze in Marokko doorbrengen. Vraag de spelers om duo s te vormen en deel de naambadges voor de reizigers uit. Vraag de spelers om de badges op een goed zichtbare plaats op te spelden (bv. vooraan op hun T-shirt of trui). Houd de - 13 -
rolomschrijvingen nog even apart. Als je ze nu al uitdeelt, is de aandacht van de spelers voor de rest van de speluitleg afgeleid. Bij een oneven aantal spelers, wordt 1 duo een trio. Geef de overgebleven speler eventueel een naambadge van een reiziger die niet in het spel voorkomt. 5.2.2. Speldoel voor de reizigers In het spel krijgt elk duo reizigers 2 opdrachten: 1. Elk duo moet zijn reisroute door Marokko ontdekken en zoveel mogelijk informatie verzamelen over de plaatsen die het bezoekt. Het is de bedoeling dat de spelers tijdens de nabespreking verslag van hun reis kunnen uitbrengen. 2. Elk duo probeert op een zo duurzaam mogelijke manier te reizen. Leg met de 3 P s kort uit wat duurzaam reizen kan inhouden: - People : rekening houden met de lokale bevolking, met lokale cultuur, gewoonten en gebruiken. - Planet : milieuvriendelijk reizen. - Profit : ervoor zorgen dat de lokale bevolking ook economisch gezien van je reis kan profiteren, m.a.w. dat niet alle winsten van het toerisme terug naar het buitenland vloeien. Benadruk dat Wegwijs in Marokko geen wedstrijd is. Het is niet de bedoeling om als eerste het spel te eindigen. De spelers zijn op vakantie en willen volop genieten van hun reis. 5.2.3. De reisbureaus In het spel spelen de duo s 2 rollen: naast een duo reizigers is elk duo ook een reisbureau dat de andere reizigers helpt bij het uitstippelen van hun reis. Geef elk duo de naambadge van zijn reisbureau en vraag om die badge duidelijk zichtbaar op de rug van 1 van de spelers te spelden. Op die - 14 -
manier is het onderscheid tussen beide rollen visueel duidelijk: aan de voorzijde is het duo een duo reizigers, aan de achterzijde is het een reisbureau. In het spel wisselen de duo s voortdurend van rol. Elk duo start als reizigers. Zodra een duo door andere reizigers wordt aangesproken om hen te helpen, wordt het duo reisbureau. Elk reisbureau heeft een eigen tafel in het lokaal. Het reisbureau kan de reizigers ( klanten ) meenemen naar zijn tafel om daar te overleggen. Zodra de klanten zijn vertrokken, wordt het duo opnieuw een duo reizigers en gaat het voort met het ontdekken van zijn reisroute, totdat het weer door andere reizigers wordt aangesproken om hen te helpen. Tijdens het spel blijft een duo altijd samen. Beide spelers zijn samen op reis en spelen samen reisbureau als een ander duo hen om advies vraagt. Het kan dus niet dat 1 speler van een duo als reiziger de route uitstippelt, terwijl de andere aan de tafel van het reisbureau zit om andere duo s advies te geven. Benadruk dat de reizigers die naar een duo komen om advies te vragen, echte klanten zijn. Het duo kan hen niet laten wachten, tenzij het zelf als reizigers voor advies bij een ander reisbureau zit. In dat geval rondt het duo het gesprek met het reisbureau zo snel mogelijk af en gaan de spelers onmiddellijk daarna hun klanten voorthelpen. 5.2.4. De etappekaarten De rolomschrijving is de eerste etappekaart en vormt voor elk duo reizigers de start van de reis. Bij de start van het spel leest elk duo zijn rolomschrijving aandachtig. Onder aan de rolomschrijving krijgt het duo een keuze die naar een volgende etappe in hun reis leidt, en de naam van het reisbureau dat hen moet helpen om een goede keuze te maken. Het duo overlegt met het reisbureau en kiest 1 van de keuzemogelijkheden. - 15 -
Voorbeeld Chris en Ann spelen het reizigersduo Filip en Rose. Filip en Rose kiezen voor een rustige verblijfsvakantie aan het strand. Onder aan hun rolomschrijving lezen ze het volgende: Jullie weten niet goed waar jullie zullen verblijven. Jullie denken aan 3 steden: Agadir, Rabat of Essaouira. Overleg met het reisbureau Marokko Tours in welke stad jullie verblijven. Kies 1 van de 3 mogelijkheden. Chris en Ann zoeken het duo dat het reisbureau Marokko Tours speelt en overleggen met dat duo over hun verblijfplaats. Ze kiezen voor Essaouira. Daarna zoekt het duo op de tafels met de etappekaarten de etappekaart die overeenkomt met hun keuze. Als er meerdere etappekaarten met dezelfde titel liggen, moeten de reizigers er goed op letten dat ze de kaart met hun namen nemen. Voorbeeld Chris en Ann gaan naar de tafel met de etappekaarten van het thema Steden/dorpen (want Essaouira is een stad). Ze zoeken naar de etappekaart met de titel Essaouira. Ze merken dat er een stapel etappekaarten met de titel Essaouira ligt. Ze draaien de kaarten om en zoeken de etappekaart Essaouira met hun reizigersnamen ( Filip en Rose ) erop. Op de etappekaart leest het duo of het reisbureau hen juist heeft doorverwezen. Heeft het reisbureau hen fout doorverwezen, dan mag het duo zelf een nieuwe keuze maken uit de keuzemogelijkheden op hun vorige etappekaart. Ze moeten niet meer overleggen met een reisbureau. Als ze een nieuwe keuze hebben gemaakt, zoeken ze de bijhorende etappekaart. Heeft het reisbureau hen juist doorverwezen, dan krijgt het duo onder - 16 -
aan de etappekaart een nieuwe keuze en de naam van het reisbureau dat hen bij die keuze moet helpen. Het duo overlegt met dat reisbureau, kiest 1 van de mogelijkheden en zoekt de bijhorende etappekaart. Voorbeeld Op hun etappekaart Essaouira lezen Chris en Ann: Essaouira is een charmant stadje met een heel eigen sfeer en een zacht klimaat. Een uitstekende plek voor een strandvakantie, maar jullie gaan liever nog wat meer naar het zuiden. Kies een andere mogelijkheid. Het reisbureau heeft hen niet juist doorverwezen. Chris en Ann bekijken de keuzemogelijkheden op hun vorige etappekaart ( Rabat, Agadir, of Essaouira ) en maken een nieuwe keuze, zonder overleg met een reisbureau. Ze kiezen voor Agadir en zoeken de etappekaart Agadir met hun reizigersnamen ( Filip en Rose ) erop. Hun etappekaart Essaouira houden ze bij. Op hun etappekaart Agadir lezen Chris en Ann: Agadir is in de hele wereld bekend om zijn mooie, brede strand en zijn milde klimaat. Het is een echte toeristische trekpleister. Jullie verblijven 2 weken in een all in-formule in Club Al Madina. Jullie willen graag een uitstap maken naar het binnenland, liefst naar een stadje waar Rose een paar leuke souvenirs kan kopen. In jullie reisgids lazen jullie iets over Ouarzazate, Marrakech en Toubkal. Ga naar het reisbureau Marhaban en overleg waar jullie voor jullie souvenirjacht het beste naartoe gaan. Kies 1 van de 3 mogelijkheden. Chris en Ann zoeken het duo dat het reisbureau Marhaban speelt en overleggen met dat duo over hun uitstap. Ze kiezen voor Marrakech. Chris en Ann gaan naar de tafel met de etappekaarten van het thema Steden/dorpen. Ze zoeken de etappekaart Marrakech met hun reizigersnamen erop. - 17 -
De spelers nemen al hun etappekaarten mee, ook als ze fout werden doorverwezen. Vraag de spelers om er goed op te letten dat ze geen kaarten van andere reizigers meenemen. In het spel zitten niet alleen etappekaarten met Steden/dorpen. Wijs de spelers ook op de andere mogelijkheden: - vervoer - bezienswaardigheden - horeca/winkels/bank - vrije tijd - reisbureaus - godsdienst - Reismarkt (zie ook 5.2.6.). Benadruk dat het belangrijk is dat de spelers de etappekaarten aandachtig en grondig lezen. De etappekaarten bevatten informatie over de reisroute en over duurzaam reizen die de spelers voor de nabespreking nodig hebben. 5.2.5. De kaart van Marokko Om de reisroutes in Marokko visueel te maken, duiden de spelers ze met stift op de grote kaart van Marokko aan. Telkens een duo reizigers op een nieuwe plaats in Marokko is aanbeland, komen de spelers naar de kaart. Ze duiden met stift hun nieuwe bestemming aan en verbinden die plaats met de plaats waar ze vandaan komen. Er zijn stiften in 6 verschillende kleuren. Als er meer dan 6 reizigersduo s in het spel zijn, dan worden sommige kleuren door 2 duo s gebruikt. Je kan het onderscheid tussen de routes dan visueel maken door het ene duo bv. een volle lijn te laten tekenen en het andere duo bv. een stippellijn. 5.2.6. De Reismarkt De Reismarkt bevindt zich vooraan in het lokaal en wordt bemand door de spelbegeleider. De Reismarkt heeft 2 functies: - 18 -
Bij de Reismarkt liggen ook etappekaarten. Soms wordt een reizigersduo onder aan een etappekaart naar de Reismarkt verwezen. Het duo vindt dan op de Reismarkt zijn volgende etappekaart. Soms weet een reisbureau te weinig over een bepaalde stad of bezienswaardigheid in Marokko om zijn klanten een goed advies te kunnen geven. In dat geval kan het reisbureau naar de Reismarkt komen om toeristische informatie te vragen. De Reismarkt geeft een reisgids of brochure mee, het reisbureau overlegt met de klanten en brengt onmiddellijk daarna de informatie terug. 5.2.7. Het einde van de reis Op de laatste etappekaart van een reizigersduo staat duidelijk vermeld dat de reis voor dat duo is afgelopen. De spelers blijven wel in het spel als reisbureau, want sommige andere reizigers hebben hun advies als reisbureau nog nodig. Als een duo klaar is, komen de spelers naar de spelbegeleider op de Reismarkt. Daar krijgen ze een voorbereidingsblad voor de nabespreking. 5.3. De start van het spel Na de speluitleg krijgt elk duo zijn rolomschrijving. De spelers zetten zich aan de tafel van hun reisbureau en lezen hun dubbele rolomschrijving. Daarna start het spel. De reizigers gaan op zoek naar het reisbureau dat hen moet helpen om een goede keuze te maken. 5.4. Tijdens het spel Bij de start van het spel is het nog niet druk op de Reismarkt. Dat geeft je als spelbegeleider de kans om in het lokaal rond te lopen en te kijken of alle spelers vlot zijn gestart. Stimuleer de spelers om met elkaar te overleggen en hun reisroute te ontdekken. Rem de spelers af als je merkt dat ze te snel zijn en hun etappekaarten niet grondig lezen. - 19 -
Herinner de spelers er af en toe aan om hun route op de grote kaart aan te duiden. Sommige spelers zijn zo druk met de etappekaarten bezig dat ze dat vergeten. Let erop dat de spelers eerst de juiste bestemming zoeken voordat ze de stad op de kaart komen aanduiden. Sommige spelers duiden bij iedere etappekaart iets op de kaart aan, maar soms gaat het om een foute verwijzing en moeten ze eerst nog een andere etappekaart zoeken. 5.5. Het einde van het spel en de voorbereiding van de nabespreking Als een duo klaar is, dan komen de spelers naar de spelbegeleider op de Reismarkt. Daar krijgen ze een voorbereidingsblad voor de nabespreking. De spelers zetten zich aan de tafel van hun reisbureau en vullen het voorbereidingsblad in. Terwijl ze het blad invullen, kunnen andere reizigers hen nog als reisbureau raadplegen. Hoeveel tijd de spelers voor hun voorbereiding krijgen, is afhankelijk van de tijd die er nog rest. Zorg ervoor dat je zeker nog een half uur tijd hebt voor de nabespreking. Je kan de nabespreking eventueel starten op het moment dat het laatste duo klaar is. Vraag de spelers om een stoel te nemen en in een kring te komen zitten. 5.6. Nabespreking Een belangrijke voorwaarde voor het slagen van het spel is de nabespreking. De nabespreking is een reflectie op het spel en op de werkelijkheid. De spelbegeleider bouwt met enkele gerichte vragen een gestructureerd gesprek op. De volgende elementen komen aan bod: 1. Stoom afblazen Deze fase geeft de spelers de mogelijkheid om hun eerste indrukken van het spel weer te geven. Als de spelers de mogelijkheid krijgen om stoom af te blazen, zijn ze meer geconcentreerd voor de volgende fasen. Wat vond je van het spel? Vond je het leuk? Waarom wel/niet? - 20 -
Hoe was het om je reisroute door Marokko te ontdekken? Vond je dat moeilijk/gemakkelijk? Waarom? Hoe was het om als reisbureau advies te geven? Vond je dat moeilijk/ gemakkelijk? Waarom? 2. De routes door Marokko Voor fase 2 volg je het beste de structuur van het voorbereidingsblad. Laat de duo s om de beurt vertellen: wie ze zijn. welk soort vakantie ze in Marokko doorbrachten. (vraag 1 van het voorbereidingsblad) welke belangrijke plaatsen ze hebben bezocht. (vraag 2 van het voorbereidingsblad) wat ze op reis hebben meegemaakt. (vraag 3 van het voorbereidingsblad) op welke manier ze duurzaam hebben gereisd (vraag 4 van het voorbereidingsblad): - op welke manier(en) ze rekening hielden met People (de lokale bevolking) - op welke manier(en) ze rekening hielden met Planet (het milieu) - op welke manier(en) ze rekening hielden met Profit (de economische factor). Laat dubbelgangers samen aan het woord. Ze kunnen elkaars verhaal aanvullen. Soms hebben de dubbelgangers op bepaalde momenten in het spel andere keuzes gemaakt met andere gevolgen voor People, Planet en Profit. Het is interessant om die keuzes met elkaar te vergelijken. 3. De link met de realiteit: duurzaam reizen en de verantwoordelijkheid van reisbureau en reizigers In deze fase leggen de spelers de link tussen het spel en de realiteit. Fase 3 is een groepsgesprek over het belang van duurzaam reizen en de verantwoordelijkheid van reisbureaus en reizigers in duurzaam toerisme. Vraag 5 en 6 van het voorbereidingsblad vormen het vertrekpunt voor het gesprek. - 21 -
Is het volgens jou de taak van een reisbureau om de klanten vooraf te informeren over bv. de plaatselijke gewoontes en cultuur, lokale reisorganisaties, enz? Waarom wel/niet? Moet een reisbureau alleen maar praktische reisinformatie geven? Waarom wel/niet? Stel, je werkt later in een reisbureau. Zou jij je klanten informeren over de plaatselijke cultuur en over de mogelijkheden om duurzaam te reizen? Waarom wel/niet? Wat kan een reiziger tijdens de voorbereiding van zijn reis doen om ervoor te zorgen dat het een duurzame reis wordt? Geef enkele mogelijkheden. Waarom is duurzaam reizen belangrijk? Welke voor- en nadelen heeft een reiziger die duurzaam reist? Zijn reizigers volgens jou bereid om hun gedrag aan te passen en duurzaam te reizen? Waarom wel/niet? Waarom is het belangrijk om een reis goed voor te bereiden? Als jij op reis gaat, hoe bereid je je dan voor? Waar let je op als je op reis gaat? Probeer je duurzaam te reizen? Waarom wel/niet? Op welke manieren houd jij rekening met People, Planet en Profit tijdens je reis? 4. Wat nu? In deze fase gaan de spelers na wat hen uit het spel zal bijblijven. Ze leggen de link met hun eigen kennis van en mening over het thema. Wat ga je zeker uit het spel onthouden? Wat heb je bijgeleerd? Wat betekent duurzaam reizen nu voor jou? Is je mening over duurzaam reizen veranderd? Waarom wel/niet? Als je binnenkort op reis gaat, zou je dan rekening houden met wat je uit het spel hebt geleerd? Waarom wel/niet? Als je later in reisbureau werkt, zou je dan rekening houden met wat je uit het spel hebt geleerd? Waarom wel/niet? Bij het spelmateriaal vind je een overzichtstabel die je tijdens de nabespreking kan gebruiken (zie 9.). In de tabel lees je per reizigersduo meer informatie over de reis die ze in Marokko maakten en in welke situaties het duo rekening kon houden met People, Planet en Profit. - 22 -
6. Spelverloop in 10 stappen Stap 1 De spelbegeleider verwelkomt de spelers en vertelt hen over het thema en het doel van Wegwijs in Marokko. Stap 2 De spelers vormen duo s. Elk duo maakt tijdens het spel een reis in Marokko en probeert zo duurzaam mogelijk te reizen. Stap 3 Daarnaast speelt elk duo de rol van reisbureau dat andere reizigers probeert te helpen bij het uitstippelen van hun reis. Stap 4 De spelers lezen hun rolomschrijving. Onder aan de rolomschrijving krijgen ze een keuzemogelijkheid en de naam van een reisbureau. Stap 5 De spelers overleggen met het reisbureau; kiezen 1 van de mogelijkheden en zoeken de bijhorende etappekaart. Stap 6 Als de spelers fout werden doorverwezen, kiezen ze zelf een nieuwe mogelijkheid en zoeken ze de bijhorende etappekaart. Stap 7 Als de spelers goed werden doorverwezen, krijgen ze opnieuw een keuzemogelijkheid en de naam van een reisbureau. De spelers herhalen stap 5 tot en met 7. Stap 8 De spelers houden alle etappekaarten bij en duiden hun route op de grote kaart van Marokko aan. Stap 9 Op de Reismarkt kunnen de reisbureaus meer informatie over Marokko krijgen. Stap 10 Het spel is afgelopen als alle reizigersduo s hun route door Marokko hebben gevonden. Na het spel volgt een nabespreking. - 23 -
7. Goed om weten voor de spelbegeleider Als je het spel met meer dan 12 spelers speelt, vertel de spelers dan niet dat er dubbelgangers in het spel zijn. Ze hoeven dat niet te weten. Een reizigersduo wordt ook nooit doorverwezen naar het reisbureau dat door zijn dubbelgangers wordt gespeeld. Bv. Piet en Mieke zijn de dubbelgangers van Filip en Rose. Het spel is zo opgebouwd dat Piet en Mieke nooit moeten overleggen met het reisbureau dat door Filip en Rose wordt gespeeld (reisbureau Tazi Ronda). Omgekeerd worden Filip en Rose nooit doorverwezen naar het reisbureau dat door Piet en Mieke wordt gespeeld (reisbureau Tan-Tan). Voor het eerste overleg tussen reizigers en reisbureaus bij de start van het spel zijn de duo s per 2 aan elkaar gelinkt. Bv. Filip en Rose moeten overleggen met het reisbureau Marokko Tours (gespeeld door Guido en Mia) en Guido en Mia moeten overleggen met het reisbureau Tazi Ronda (gespeeld door Filip en Rose). De etappekaarten op de Reismarkt gaan over aspecten van duurzaam reizen, bv. respect voor de plaatselijke gewoonten, zuinig omspringen met water, toeristische activiteiten die lokale gemeenschappen ten goede komen, enz. Als het rustig is op de Reismarkt, dan kan je samen met de spelers hun etappekaarten lezen en meer uitleg bij de informatie op de kaarten geven. Als het druk is, kan je de spelers zelf hun kaart laten nemen en de informatie laten lezen. Op de etappekaart staat alle informatie die de spelers nodig hebben om hun reis voort te zetten. Je kan ook de leerkracht van de klas inschakelen. Vraag de leerkracht om de reisbureaus die naar de Reismarkt komen, te helpen. Op die manier heb jij tijd om de reizigers meer uitleg bij hun etappekaart te geven. - 24 -
8. Achtergrondinformatie 8.1. Partners 8.1.1. Wegwijzer Reisinfo vzw Wegwijzer vzw heeft als doel op een onafhankelijke manier en met een kritische ingesteldheid informatie aan reizigers te verstrekken. Wegwijzer vzw ziet reizen -in al zijn maatschappelijke facetten- als een uitgelezen middel om de wereld en haar bewoners beter te begrijpen en te respecteren. Als infopunt en ontmoetingsplaats wil Wegwijzer vzw reizigers aanzetten om de wereld op een zinvolle en duurzame manier te ontdekken. In de activiteiten van Wegwijzer vzw staat de interactieve formule reizigers informeren reizigers centraal. De uitwisseling van ervaringen tussen reizigers is een belangrijke leidraad. Die subjectieve ervaringen worden aangevuld met objectieve gegevens uit de reiswereld. De werking van Wegwijzer vzw steunt op drie pijlers: De jongerenwerking Het infocentrum in Brugge is een mekka voor reislustige jongeren, ongeacht hun bestemming of reisformule. Ze vinden er duizenden reisverslagen, reisgidsen, tijdschriften, logiesinformatie en themadossiers onder één dak. Verder kunnen ze een beroep doen op het online reisinfocentrum www.reismicrobe.be Ledenwerking Wie lid van Wegwijzer vzw wordt, krijgt het tweemaandelijkse magazine Reiskrant in de bus. Daarin wordt telkens een stad, streek of thema belicht en krijgen thema s zoals duurzaam toerisme ruime aandacht. Leden hebben ook toegang tot een online databank van duizenden reisverslagen op www.wegwijzer.be Projectwerking Wegwijzer vzw werkt projecten uit waarbij de thema s reizen en toerisme in een bredere context geplaatst worden. Het doel is om een breed publiek bewust te maken van de relatie tussen reizen en - 25 -
duurzame ontwikkeling. Zo past het informatieve spel Wegwijs in Marokko in het project Context Maghreb (www.wegwijzer.be/ context). 8.1.2. Centrum Informatieve Spelen vzw Centrum Informatieve Spelen vzw (C.I.S.) is een vormingsdienst met meer dan 30 jaar ervaring in het ontwerpen, verspreiden en begeleiden van informatieve spelen. Een informatief spel combineert leren en spelen. Het doel van een informatief spel is jongeren en volwassenen te sensibiliseren over een maatschappelijk thema zoals wereldhandel, democratie, verslaving, relaties en seksualiteit, enzovoort. Wij kiezen bewust voor spel als vormingsmethode omdat uit onze ervaring blijkt dat informatie, opgedaan door spel, beter begrepen wordt en beter bijblijft. Het C.I.S. heeft drie kernactiviteiten: 1) Spelontwikkeling. U vraagt, wij werken uit! Het C.I.S. heeft heel wat ervaring in het ontwikkelen van informatieve spelen voor verschillende doelgroepen. Door de jaren heen hebben we ook heel wat ervaring in de productie van informatieve spelen opgebouwd. 2) Spelservice. U speelt, wij begeleiden! Een team van spelbegeleiders begeleidt alle informatieve spelen uit ons aanbod. Op de afgesproken tijd en plaats leidt een spelbegeleider het spel en de nabespreking in goede banen. Daarnaast geeft het C.I.S. vormingen-op-maat over informatief spel. 3) Speldistributie. U zoekt, wij helpen u! Het C.I.S. verspreidt informatieve spelen, spelenboeken en andere gezelschapsspelen. Meer info over het C.I.S. vind je op www.spelinfo.be - 26 -
8.2. Eindtermen De volgende eindtermen zijn van toepassing op het spel Wegwijs in Marokko : Vakgebonden eindtermen Aardrijkskunde 3de graad TSO 1. Kennis De leerlingen kunnen 7. de invloed van menselijke activiteiten op het milieu zoals: broeikaseffect, natuurrampen, zure regen, waterbeheersing, bodemdegradatie en -verbetering met voorbeelden illustreren. 10. productie en consumptie van voedsel en hulpbronnen in relatie brengen met demografische evolutie en welvaartsniveau in het kader van een duurzame ontwikkeling. 13. met voorbeelden het belang van instrumenten van ruimtelijke planning en van milieubeleid toelichten. 15. het belang duiden van natuurlijke en sociaal-economische componenten voor de ruimtelijke planning. 2. Vaardigheden De leerlingen kunnen: 26. voorstellen aanbrengen voor het ruimtegebruik in het kader van duurzame ontwikkeling. 3. Attitudes 27* zijn kritisch tegenover aangeboden informatie zoals die m.b.t. ontwikkelings-, welvaarts- en milieuproblemen. 29* zijn bereid om lokale problemen van milieu en samenleving in een globale context te plaatsen. 30* hebben aandacht voor de waarde van natuurlijke en culturele landschappen. Vakgebonden eindtermen Nederlands 3de graad TSO De elementen die gemarkeerd werden, zijn van toepassing op Wegwijs in Marokko. Attitudes worden met een asterisk (*) aangeduid. - 27 -
16 Bij de planning, uitvoering van en bij de reflectie over hun taken kunnen de leerlingen: hun eigen leesdoel(en) bepalen het (de) tekstdoel(en) vaststellen de tekstsoort bepalen hun voorkennis inzetten functie van beeld en opmaak in een tekst herkennen inhoudelijke en functionele relaties tussen tekstonderdelen vaststellen de structuur van een tekst aanduiden onderwerp en hoofdgedachten aanduiden en parafraseren om tekstbegrip te bevorderen gelezen teksten kort samenvatten feiten en meningen onderscheiden argumenten in een tekst op hun waarde en relevantie beoordelen info selecteren en gebruiken met behulp van verschillende informatiekanalen. 17 De leerlingen kunnen een leesstrategie kiezen naar gelang van hun leesdoel en tekstsoort, en ze toepassen (oriënterend, zoekend, globaal en intensief). 18* De leerlingen zijn bereid om: te lezen lezend informatie te verzamelen over een bepaald onderwerp de verkregen informatie aan eigen kennis en inzicht te toetsen en te vergelijken met informatie uit andere bronnen te reflecteren op inhoud en vorm van de teksten hun persoonlijk oordeel over bepaalde teksten te formuleren, in vraag te stellen en eventueel te herzien. - 28 -
Vakoverschrijdende eindtermen Natuur-en milieueducatie 3de graad TSO 1. Natuur- en milieubeleid De leerlingen 2 kunnen het normverleggend en grensoverschrijdend karakter van milieuvervuiling bij productie en verbruik illustreren. 4 hebben bij het kopen van goederen en verbruiken van diensten oog voor nieuwe milieuvriendelijke alternatieven of kleinschalige initiatieven in het kader van een duurzame ontwikkeling. 6 zijn bereid ethische normen te hanteren ten opzichte van scenario s van bijvoorbeeld economische groei, welvaartsontwikkeling, demografische evolutie en biotechnologische ontwikkeling op mondiaal vlak. 2. Verkeer en mobiliteit in ruimtelijk beleid De leerlingen 7 kunnen de voor- en nadelen van verschillende vervoerswijzen voor transport van personen, goederen en diensten afwegen op basis van verschillende criteria en een bepaalde keuze motiveren. Vakoverschrijdende eindtermen Opvoeden tot burgerzin 3de graad TSO 3. Wereldburgerschap De leerlingen 17 zijn gevoelig voor het belang van persoonlijke inzet voor de verbetering van het welzijn en de welvaart in de wereld. Vakoverschrijdende eindtermen Sociale vaardigheden 3de graad TSO 2. Streven naar duidelijke communicatie De leerlingen 4 communiceren doelgericht, bijvoorbeeld; toetsen elkaars interpretatie en stemmen die zo nodig op elkaar af; brengen de eigen gevoelens en gedachten tot uiting; herkennen en gaan om met vooroordelen en uitingen van ongepaste beïnvloeding (intimidatie, manipulatie,...). - 29 -
- 30-3. Constructief participeren aan de werking van sociale groepen De leerlingen 6 helpen mee aan het formuleren en realiseren van groepsdoelstellingen door bijvoorbeeld: contacten te maken; te overleggen en afspraken te maken; taken en functies te verdelen; belangen af te wegen en te bemiddelen; bij te dragen aan een goed functioneren van de groep als groep.