Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten?

Vergelijkbare documenten
A8-0270/373. Voorstel voor een verordening Bijlage III deel 2 Productfunctiecategorie 1(B) paragraaf 2 bis (nieuw)

Kansen voor weerbaar telen

Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014

Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat. Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid

LTO Glaskracht - Groene middelen 8 maart Rogier Doornbos Product Specialist

Symbiont1.0. Tool voor biologische bodemkwaliteit. Daan Kuiper

Bijeenkomst PN DA. Hans Smeets. Adviseur DLV plant BV

Introductie. Zin en onzin van microbieel verrijkte producten. Onderwerpen. Het bodemleven. Rol van het bodemleven in de grond

LEVENDE BODEM. Natasja Poot

OVER ONS Hortiplantcare (HPC) is een vooruitstrevende onderneming gebaseerd op de ontwikkeling van nieuwe oplossingen en prducten die gewassen hogere

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1

Bodemweerbaarheid & bodemleven

Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS

Welkom bij de Spuitlicentieverlenging Openbaar Groen Actualiteiten en Toegelaten middelen in het Openbaar Groen

Aandacht voor evenwicht in relatie tot plantgezondheid en weerbaarheid vanuit HNT

ILVO. Bodemleven stimuleren Gereduceerde bodembewerking en organische bemesting/bodem-verbeteraars!

De bodem leeft! Hoe draagt bodemleven bij aan een weerbare bodem bij de teelt van gewassen?

Vidi Parva. Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen.

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens INHOUD

Wie een topprestatie wil leveren, moet bij de basis beginnen

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven

BOMEN EN PLANTEN DIE TEGEN EEN STOOTJE KUNNEN HICURE, NATUURLIJKE KRACHT

Bodemweerbaarheid tegen ziektes

Thema Bodem en Bemesting Bron: Tuin en Landschap nr. 6a-2006

Evenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant

Thema Bodem en Bemesting Bron: Tuin en Landschap nr. 6a-2006

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling

Samenstelling en eigenschappen

De Eenheid zegt in dit document iets over de vorm van het product, vast / vloeibaar, en/of de toepassing per eenheid.

Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling. van de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING

Veel leesplezier! Bertus Stip, Hoveniersbedrijf Stip

Bodemleven en bodemvoedselweb

Het bodemleven helpt ons. Hoe helpen wij het bodemleven?

Bodemweerbaarheid. Andre van der Wurff

Goede bemesting geeft gezonde planten

Click to edit Master title style. Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen

Proosten op het leven in de bodem

Meetmethoden bodemweerbaarheid Zoektocht naar betaalbare analyses voor de praktijk

Even voorstellen. Workshop: Bedreigingen aanpakken door goed hygiënebeleid maart 2016, Dirk Bakker en Daan van Empel

Weerbaar bodem of substraat en sterke plant

Bodemleven & bodemindicatoren - Effecten van grondbewerking-

Opbouw van presentatie: Plantsapmetingen verminderen teeltrisico s. Bemesting en productkwaliteit. Hoe groeit een plant?

INNOVATIE DCM VIVISOL -AGRI. voor akkerbouwgewassen.

Bodemmonster Bodemmonster

landbouw en natuurlijke omgeving 2010 plantenteelt open teelten CSPE BB

Weerbaarheid in grondgebonden teelten

BLOEMEN EN PLANTEN DIE TEGEN EEN STOOTJE KUNNEN HICURE, NATUURLIJKE KRACHT

Willem Piet. Valse meeldauw Wat nu?

Een weerbaar en vitaal gewas....met het NatuGro systeem.

PHC Meststoffen. 100% plantaardig. Organic Plant Feed. We Grow Soil. De beste prestaties, natuurlijk.

Optimale groei met medewerking van bodem, bodembiologie en bemesting. Wilma Windhorst Boomteeltcursus Vlamings BV

ORGANISCH BODEMVERBETEREND

EEN BETERE BODEM. Op goede gronden een gezonde groei. Inhoudsopgave

Vergroening. in de glastuinbouw. Conno de Ruijter & Dirk Bakker Vereniging Agrodis Workshop LTO Glaskracht 23 maart 2017

Bijlage II : Pesticiden gewasbeschermingsmiddelen als bedoeld in artikel 5, lid 1

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

Biostimulanten: een overzicht

Bodembeheer bodembiodiversiteit

Een mooie tuin? Bemest! Top 5 vragen en antwoorden over bemesting! + 5 tips van onze specialist

Chemievrije sportvelden: praktijkervaringen

21-$# 3*1-41/!"#$%&'"()*'")+,$-#.#-/'",0+1"

Organische stof en bodemleven deel , Nijeholtpade

Weerbaar telen Micosat

AANGENOMEN TEKSTEN. Door de Commissie voorgestelde tekst

Plantversterking. Praktijknetwerk Duurzame aanpak ziekten, plagen en onkruiden. Pierre Parren

De nematodencheck Nematoden zijn onzichtbare sluipmoordenaars. Janny Peltjes Managing director HLB BV

Inhoudsopgave. 1. Onderscheidende product(ie) kenmerken van Bio-Trio 2

AMENDEMENTEN ingediend door de Commissie interne markt en consumentenbescherming

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3

Bodemweerbaarheid, hoe krijgen we er grip op?

grasland en bouwland, op bodemkwaliteit

Programma: Studiemiddag Klein- en Steenfruit

Krijg je via bodemanalyses inzicht in het bodemleven?

Inhoudsopgave. Culterra. Sport Prills. Nieuw : Rho technologie. Special Prills

De bodem komt tot leven! Bodembeheer, bodemleven en indicatoren

Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016

Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer?

Module Plantenvoeding

De principes van geïntegreerde gewasbescherming (IPM) met aardappel als voorbeeld

WEERBAAR Telen = Veerkracht in de plant brengen. Mijn naam: Eddo de Veer

Op de voordracht van de Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van (datum), nr., Directie Wetgeving en Juridische Zaken;

Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei

9067P/B ok ok 10461P/B

VOOR HET BENUTTEN VAN HET GENETISCH POTENTIEEL

Bijlage II : Pesticiden gewasbeschermingsmiddelen als bedoeld in artikel 5, lid 1

Intro/conclusies 4. Mycorrhizae 5. Test met Micosat 5. Producten, toepassing en dosering 6. Methode 7. Algemene resultaten 8.

Bodem. Bodemleven. Bodemverzorging. Gevorderdencursus dl 1 TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres

Basiscursus Compostering

Biostimulerend middel voor de rhizosfeer Haal het maximale uit de wortel. explorer 21

Bodembiodiversiteit ontwikkelingen en meetbaarheid. Leendert Molendijk, Wageningen Plant Research AGV

BVB Substrates. Kwaliteitskenmerken substraten voor openbaar groen

Welkom bij de Groenstudieclub Midden Nederland. Het belang van een passende grond door Peter Meerwijk Innogreen

Bomendag Van Den Berk Pius Floris. directeur Plant Health Care.

Beheer van bodemweerbaarheid

PRODUCT CATALOGUS Golf en Sportvelden

1 Gewassen en hun afwijkingen Kennismaking met de plant Afwijkingen in de teelt Afsluiting 24

Transcriptie:

Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten?

INHOUD PRESENTATIE 1. Indeling type producten biostimulatoren en andere producten die we op het gewas toepassen 2. Natuurlijke bodemweerbaarheid: relevantie organische stof Jolanda Wijsmuller, BCS NL, MIJDRECHT. 2017

Overzicht producten aangeboden voor voeding plant, ter stimulering en ter bescherming planten tegen schimmels/insecten/onkruiden Meststoffen Basis stoffen Anorganisch dan wel organisch: voor voeding plant Gewasbeschermingsmiddelen die in eerste instantie voor ander doel op markt zijn gebracht en daar al beoordeeld zijn op eigenschappen Laag risico stoffen Biostimulatoren Gewasbeschermingsmiddelen met laag risico Efficiënt gebruik voedingsstoffen Tolerantie voor abiotische stress Kwaliteit (en opbrengst) van de plant Overige gewasbeschermingsproducten Kan biologisch dan wel chemische oorsprong hebben

Biostimulatoren, basisstoffen, laag risico stoffen en gewasbeschermingsmiddelen 1. Biostimulatoren: bestrijden geen ziekten en plagen 2. Basis stoffen: bestrijden ziekten en plagen 3. Laag risico stoffen: bestrijden ziekten en plagen 4. Overige producten ter bestrijding ziekten en plagen (chemische stoffen en middelen van natuurlijke oorsprong) 2, 3 en 4 vallen onder de bestrijdingsmiddelenwetgeving 1107/2009 Page 4 BCS NL presentation 19-1-2017

Biostimulatoren, basisstoffen, laag risico stoffen en gewasbeschermingsmiddelen: voorbeelden 1. Biostimulatoren 2. Basis stoffen: kalkmelk ter bestrijding van Nectria schimmel in fruit, fructose ter bestrijding van fruitmot, lecithinen ter bestrijding van meeldauw en krulziekte 3. Laag risico stoffen: Fado, ter bestrijding van meeldauw, Preferal, Trianum 4. Overige producten: Admire, Neemazal, etc. etc. etc. Page 5 BCS NL presentation 19-1-2017

Page 6 BCS NL presentation 19-1-2017 1. BIOSTIMULATOREN

Biostimulatoren: (concept) definitie Een plant biostimulant is een meststof, die het proces van de voeding van de plant stimuleert onafhankelijk van voedingsinhoud van het product met uitsluitend het doel om één van de volgende plant eigenschappen te verbeteren: (a) Efficiënt gebruik voedingsstoffen (b) Tolerantie voor abiotische stress (c) Kwaliteit (en opbrengst) van de plant Bron: Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van voorschriften inzake het op de markt aanbieden van bemestingsproducten met CE-markering en tot wijziging van de Verordeningen (EG)nr. 1069/2009 en (EG) nr. 1107/2009 Page 7 BCS NL presentation 19-1-2017

Biostimulatoren: definitie Biostimulanten op basis van micro-organismen: deze micro organismen kunnen de plant bijvoorbeeld helpen om voedingsstoffen op te nemen/plant helpen tegen abiotische stress Biostimulanten op basis van: Organisch materiaal: mengsel op basis van dierlijk of plantaardig materiaal (C-bronnen) Anorganisch materiaal: bijvoorbeeld silicium, seleen etc Page 8 BCS NL presentation 19-1-2017

Biostimulatoren: welke groepen? Chitosan en andere polymeren Dragen met name bij aan de tolerantie voor abiotische stress. Chitine is een component van de celwand van schimmels, insecten en schaaldieren. Chitosan ontstaat vanuit chitine Humine en fulvine zuren Humine en fulvine zuren zijn onderdelen van het organisch materiaal in de bodem die ontstaan na het uiteenvallen van plantaardige of dierlijke resten: stimuleren groei, opname voedingsstoffen en bescherming plant tegen stress Anorganische stoffen Aluminium, kobalt, natrium, silicium, seleen: dragen niet bij aan voeding plant maar wel aan de kwaliteit van de plant (sterkere celwanden) en helpen de plant in de situatie van stress Aminozuren/peptiden mengsels Geproduceerd vanuit plantaardige of dierlijke resten. Ze helpen de plant bij het opnemen van voedingsstoffen Nuttige schimmels en bacteriën Bepaalde schimmels en bacteriën dragen bij aan de tolerantie voor stress, verbetering opname voedingsstoffen uit de bodem en aan de productie van planthormonen Zeewieren en botanicals Hebben groeibevorderende eigenschappen, positieve effecten op het bodemleven en hebben effecten op planthormomen. Leveren ook bijdrage aan tolerantie voor stress

Biostimulatoren: vertaling naar producten Chitosan en andere polymeren Humine en fulvine zuren Servasan Anorganische stoffen Aminozuren/peptiden mengsels Aminoboost Nuttige schimmels en bacteriën Zeewieren en botanicals Algeco

Biostimulatoren op basis van micro organisme Een biostimulant op basis van micro organismen bestaat uitsluitend uit één van de volgende micro-organismen*: Azotobacter spp. Mycorrhizal fungi Rhizobium spp. Azospirillum spp *: Dit zijn de stoffen die nu op de lijst staat, het is mogelijk om meer stoffen op deze lijst te zetten. Procedure hiertoe was onduidelijk maar het lijkt erop dat er op afzienbare termijn een procedure hiervoor beschikbaar komt Page 11 BCS NL presentation 19-1-2017

1. Efficient gebruik voedingsstoffen Een biostimulant is instaat om de plant/wortels op een efficiente wijze voedingstoffen uit de bodem te kunnen laten opnemen (denk bijvoorbeeld aan Mycorrhiza schimmels) Page 12 BCS NL presentation 19-1-2017

2. Tolerantie abiotische stress Biostimulatoren kunnen de plant helpen te overleven in situaties van Hoge temperaturen Gewasbeschermingsmiddelen Zoutstress` Droogtestress Wateroverlast Ozon Hoge instraling Page 13 BCS NL presentation 19-1-2017

3. Kwaliteit van de plant (en opbrengsten) Met name elementen zoals aluminium, kobalt, natrium, silicium en seleen (geen voedingselementen) dragen bij aan: Sterke celwanden en celstructuren Veel biostimulatoren dragen bij aan: Opbrengst (zit nog niet in definitie) Page 14 BCS NL presentation 19-1-2017

Bodemleven: maak er gebruik van! Bacteriën: 10 7-10 9 cfu/g grond ; 5000-14000 soorten Schimmels: 10 5-10 6 /g grond Algen: 10 5 /g grond Protozoën: 10 4 /g grond Nematoden: 10 2 /g grond Springstaarten & mijten: 2-5 10 4 /m2 Potwormen: 4-20 10 3 /m2 Regenwormen: 0-1 10 3 /m2

Bodemvoedselweb: complex!

Waar leven bodemorganismen van? Organische stof Wortelexudaten: geproduceerd door planten die op land staan Van elkaar

Organische stof: wees er zuinig op Organische stof heel belangrijk voor de bodemkwaliteit: Structuur, waterberging, nutriëntenlevering,... pas ook op met verstoring bodemstructuur bij grondbewerking/oogst: wees zuinig op je voedselweb! Bodemweerbaarheid: bron voor productie natuurlijke biostimulatoren chitine, aminozuren, huminezuren, fulvine zuren etc. Belangrijke bron voor voedsel bodemleven

Overzicht producten aangeboden voor voeding plant, ter stimulering en ter bescherming planten tegen schimmels/insecten/onkruiden Meststoffen Basis stoffen Biostimulatoren Laag risico stoffen Overige gewasbeschermingsproducten

Samenvatting Goede conditie van de bodem kan leiden tot een weerbare plant: bodemkwaliteit! Organische stof is basis van voedselweb in de bodem: let op in stand houden van organische stof gehalte en de aanvoer daarvan: bron voor productie van van natuurlijke biostimulanten Biostimulantia zijn producten die de plant kunnen helpen bij processen als: Efficiënt gebruik voedingsstoffen Tolerantie voor abiotische Kwaliteit (en opbrengst) van de plant in 2017/2018 EU regulering ten aanzien van het op de markt brengen van dit type producten --> producten met duidelijke etiketten omtrent gebruik (dosering/frequentie)

Vragen/ Discussie? Dank u wel voor uw aandacht