Grafimedia in cijfers 2015
Inhoud Branche in cijfers 5 Ontwikkeling bedrijven 6 Soorten bedrijven 7 Mutaties in bedrijven 8 Faillissementen 9 Poducentenprijsindex (PPI) grafimediabranche 10 Omzetontwikkeling in 11 Indexering van omzetontwikkeling 12 Bedrijfsresultaat in 13 Ontwikkeling in het bedrijfsresultaat in 14 Import en export van grafische producten KVGO-ledenbedrijven in cijfers 17 KVGO ledenbedrijven 18 KVGO ledenbedrijven naar provincie Arbeidsmarkt in cijfers 21 Leeftijdsopbouw grafische werknemers in 2000 en 2015 22 Grafische werkloosheid 23 Werkloze grafici naar leeftijdsklasse en werkloosheidsduur 24 Nieuwe WW-uitkeringen grafimediabranche 25 Percentage bedrijven met vacatures en totaal aantal vacatures 26 Kanalen van personeelswerving binnen grafimediabranche 27 Ziekteverzuim binnen de grafimediabranche Colofon 2 3
Branche in cijfers Ontwikkeling bedrijven Aantal bedrijven grafische industrie (SBI 181) ingeschreven bij de Kamers van Koophandel in 1e kwartaal. 44% 56% 46% 54% 46% 54% 45% 55% 44% 56% 47% 53% 49% 51% 51% 49% 4.040 4.080 4.060 3.835 3.715 3.730 3.595 3.485 zzp (aandeel) bedrijven 2015 52% 48% 3.320 totaal Bron: CBS 1000 2000 3000 4000 4 5
Soorten bedrijven Mutaties in bedrijven Bedrijven naar hoofdactiviteit en grootteklasse per Oprichtingen, opheffingen en fusies grafische bedrijven. 1-1-2015 ingeschreven bij de Kamers van Koophandel. Grootteklasse bedrijf (werkzame personen) Hoofdactiviteit zzp 2-<5 5-<10 10-<20 20- <50 50- <100 100+ totaal bedrijfsgrootte: >10 wp 40 35 30 25 20 15 10 5 opheffingen oprichtingen Prepressbedrijven 365 100 25 15 15 5 0 525 Drukkerijen 990 660 290 165 105 25 20 2.265 bedrijfsgrootte: <10 wp 350 300 250 opheffingen oprichtingen 200 Verpakkingsdrukkerijen 10 5 0 5 5 0 0 25 150 Grafische afwerking 350 90 30 20 15 5 0 505 bestaansduur 300 meerjarig eenjarig 250 TOTAAL 1.715 855 345 205 140 35 20 3.320 200 150 Bron: CBS 100 50 0 Oprichtingen totaal 320 335 260 205 240 175 165 Opheffingen totaal 325 310 360 270 225 235 275 Fusies en overnames 15 20 15 35 40 40 30 Bron: CBS 6 7
Faillissementen Uitgesproken faillissementen binnen de grafimediabranche. Poducentenprijsindex (PPI) grafimediabranche 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 totaal bedrijven zzp De marktprijs die producenten van grafische producten gemiddeld ontvangen voor hun goederen en diensten, uitgesplitst naar de binnenlandse - en buitenlandse afzet. 109 104,5 110,9 107,6 109,9 107,2 108,4 105,4 106,6 103,9 107 103,6 106,7 103,2 104,6 103,7 103,8 104,1 100,5 102,8 100 100 102,5 100,5 102,3 99,7 101,6 96,5 103,9 95,6 94% 96% 98% 100% 102% 104% 106% 108% 110% 112% 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 Bron: CBS Buitenlandse afzet Binnenlandse afzet Bron: CBS 8 9
Omzetontwikkeling in Indexering van omzetontwikkeling De ontwikkeling van de omzet bij grafische bedrijven gedurende het afgelopen jaar ten opzichte van. Deze informatie is uitgesplitst naar de grootteklasse en de hoofdactiviteit van grafische bedrijven. De indexering geeft een vergelijk ten opzichte van een normjaar. In dit geval (= 100). Daardoor is het mogelijk een vergelijk tussen verschillende sectoren te maken. In dit geval tussen de omzetontwikkeling in de totale Nederlandse industrie en de grafimedia. Grootteklasse bedrijf zzp Industrie 1-4 wp 120 5-9 wp 10-19 wp 110 20-49 wp 50-99 wp 100 0% 20% 40% 60% 80% 100% 100+ wp 90 binnenland buitenland totaal Hoofdactiviteit bedrijf prepress 80 2005 2006 drukkerij Grafimedia zeefdruk afwerking 150 140 130 binnenland buitenland totaal kartonnage 120 overig 110 0% 20% 40% 60% 80% 100% 100 90 Totaal 8% 24% 32% 26% 10% 80 70 sterk toegenomen licht toegenomen gelijk gebleven Bron: GOC Economisch onderzoek (enquête, respons grafimediabedrijven N= 539) licht afgenomen sterk afgenomen 60 2005 Bron: CBS 2006 10 11
Bedrijfsresultaat in Economisch bedrijfsresultaat grafische bedrijven in. Ontwikkeling in het bedrijfsresultaat in Grootteklasse bedrijf zzp 1-4 wp 5-9 wp De behaalde bedrijfsresultaten van grafische bedrijven in vergeleken met de ontwikkeling van dit bedrijfsresultaat ten opzichte van het jaar daarvoor (). Resultaat in 10-19 wp 20-49 wp 50-99 wp 100+ wp Bedrijfsresultaat t.o.v. 0% 20% 40% 60% 80% 100% een verbetering Hoofdactiviteit bedrijf een verandering zzp 1-4 wp een verslechtering 5-9 wp 10-19 wp 0% 20% 40% 60% 80% 100% 20-49 wp 50-99 wp zeer positief licht positief noch positief noch negatief licht negatief sterk negatief 100+ wp Bron: GOC Economisch onderzoek (enquête, respons grafimediabedrijven N= 539) 0% 20% 40% 60% 80% 100% Totaal 11% 45% 21% 14% 8% zeer positief licht positief noch positief noch negatief licht negatief sterk negatief Bron: GOC Economisch onderzoek (enquête, respons grafimediabedrijven N= 539) 12 13
Import en export van grafische producten De import (invoerwaarde) van in het buitenland geproduceerde grafische producten (bijv. boeken) en de export (uitvoerwaarde) naar het buitenland van grafische producten, die in Nederland zijn vervaardigd. x miljoen Euro 1300 1200 1100 1000 900 800 700 uitvoer invoer 600 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 14 15
KVGO ledenbedrijven in cijfers 3.000 KVGO ledenbedrijven Het aantal ledenbedrijven van de werkgeversorganisatie Koninklijke KVGO en het aantal werkzame personen bij deze bedrijven. Stand per 1 januari - Bedrijven 2.500 2.000 1.500 2.754 2.726 2.646 2.457 2.326 2.256 2.192 2.121 2.045 1.929 1.806 1.616 1.000 1.453 1.297 1.096 500 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2015 Stand per 1 januari - Werkzame personen 50. 000 40.000 47.369 46.640 44.195 30.000 40.022 38.802 36.627 34.685 33.922 32.217 20.000 28.527 25.194 24.200 23.413 10.000 18.030 15.041 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2015 Bron: KVGO 16 17
KVGO ledenbedrijven naar provincie Stand per 1 januari - Bedrijven Stand per 1 januari - Werkzame personen (wp) Provincie 2015 2015 Groningen 51 43 41 35 704 598 486 433 Friesland 70 59 52 47 847 756 650 601 Drenthe 37 33 28 24 350 285 275 180 Overijssel 118 99 94 79 2.448 2.385 1.751 1.523 Gelderland 198 175 163 133 3.305 2.988 2.472 2.016 Flevoland 43 42 37 24 487 442 406 246 Utrecht 140 109 101 87 2.043 1.987 1.486 1.192 Noord-Holland 282 280 253 223 3.424 3.856 3.362 3.111 Zuid-Holland 321 295 225 184 4.542 4.407 2.239 1.652 Zeeland 22 18 18 14 246 156 146 117 Noord-Brabant 244 218 206 182 4.214 4.065 3.527 3.117 Limburg 90 82 79 64 1.590 1.488 1.230 853 Totaal 1.616 1.453 1.297 1.096 24.200 23.413 18.030 15.041 Bron: KVGO 18 19
Arbeidsmarkt in cijfers Leeftijdsopbouw grafische werknemers in 2000 en 2015 Het grafisch bedrijfsfonds heeft van alle werknemers hun geboortedatum. Op basis hiervan is de leeftijdsopbouw ieder jaar precies in beeld te brengen. De grafiek laat duidelijk zien dat de leeftijdsopbouw tussen 2000 en 2015 sterk is verschoven naar minder jongeren en meer oudere grafici. 4,0% 2000 gem. leeftijd: 39,2 2015 gem. leeftijd: 45,1 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 Bron: Timeos (Grafisch Bedrijfsfonds) 20 21
Grafische werkloosheid Aantal niet-werkende werkzoekende (NWW) grafici ingeschreven bij het UWV. Door productiviteitsontwikkeling, de overgang naar digitale media en de economische crisis is de werkloosheid onder grafici zeer sterk gestegen. Omdat het aantal banen sterk terugloopt, stijgt het werkloosheidspercentage tot grote hoogte. Omdat met name oudere werkloze grafici weer moeilijk (volledig) aan het werk komen, daalt het percentage werkloze grafici met eenlopende WW-uitkering. Aan het begin van de economische crisis kreeg nog ruim 90% een WW-uitkering, eind is dit teruggelopen naar 71% (3.993 personen). Werkloze grafici naar leeftijdsklasse en werkloosheidsduur Jongere werkloze grafici hebben een (relatief) korte werkloosheidsduur in vergelijking met oudere werkloze grafici. Hoe hoger de leeftijd hoe langer de werkloosheid duurt. Oudere werkloze grafici komen dus moeilijker weer aan het werk. Stand UWV 2015 januari ultimo Werkloosheid grafimediabranche in januari - NWW <3 mnd 3-6 mnd 6-12 m 1-2 jr 2-3 jr >3 jr 6.000 5.000 5.609 < 30 jaar 29,1% 21,8% 17,1% 18,1% 7,8% 6,1% 4.000 3.000 2.000 1.000 2.124 1.918 1.983 2.715 3.920 4.400 3.199 4.048 3.162 3.112 3.890 3.732 3.497 3.956 4.881 30-40 jaar 19,0% 16,5% 16,6% 26,7% 8,8% 12,4% 40-50 jaar 13,9% 9,8% 20,8% 24,6% 14,3% 16,6% 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2015 50-60 jaar 8,2% 7,2% 14,2% 27,6% 18,3% 24,5% Werkloosheid percentage 60+ jaar 4,8% 5,1% 13,2% 24,9% 19,9% 32,0% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 4,3% 2000 4,0% 2001 4,3% 2002 6,0% 2003 9,1% 2004 10,7% 2005 8,0% 2006 10,1% 8,1% 8,9% 12,5% 12,9% 13,0% 15,8% 21,2% 26,1% 2015 Bron: UWV totaal 13,2% 10,6% 16,5% 25,1% 14,9% 19,7% Werkgelegenheid 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 49.000 48.000 46.000 45.000 43.000 41.000 40.000 40.000 39.000 35.000 31.000 29.000 27.000 25.081 23.000 21.500 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2015 Bron: UWV Panorama 22 23
5.000 Nieuwe WW-uitkeringen grafimediabranche Aantal nieuwe WW-uitkeringen ontslagwerkloosheid en het instroomrisico als instroom percentage van het totaal aantal verzekerden aan het begin van het jaar. Instroom Percentage bedrijven met vacatures en totaal aantal vacatures Tot en met liep het percentage grafische bedrijven met vacatures ieder jaar terug. Daardoor daalde ook het totaal aantal vacatures dat op de peildatum openstond. In de loop van zien we echter dat beide cijfers weer toenemen. Het blijft echter nog steeds ver onder het niveau van vóór het begin van de economische crisis (). % Bedrijven met vacatures 4.000 30% 25% 27,7% 3.000 20% 20,6% 2.000 15% 18,2% 15,7% 10% 10,5% 13,1% 9,3% 1000 2002 2003 2004 2005 2006 5% 6,2% 6,7% 4,3% 6,4% 5,2% 6,0% 3,8% 7,2% 0% Instroomrisico 20% Totaal aantal vacatures 2000 15% 1802 1500 10% 1000 1324 500 138 453 958 5% 584 622 619 0% 2002 2003 2004 2005 2006 Bron: UWV Informatie sociale verzekeringen naar sectoren 0 251 246 GOC Arbeidsmarktonderzoek (N= 782) 242 205 201 184 230 24 25
Kanalen van personeelswerving binnen grafimediabranche Ziekteverzuim binnen de grafimediabranche Bijna de helft van de grafische bedrijven maakt gebruik van hun eigen contacten netwerk om naar personeel te zoeken. Het werven via internet komt op een goede tweede plaats. Het werven van personeel via uitzendbureaus laat zien dat de flexibele schil ook bij grafische bedrijven redelijk groot is. Een vergelijk met vijf jaar daarvoor () laat grote verschillen zien in de wijze van personeelswerving van grafische bedrijven. In was het gemiddelde ziekteverzuim in de grafische industrie 3,7%. Het gemiddelde ziekteverzuim varieert sterk met de grootte van het bedrijf. Bij de grotere bedrijven (>100 wp) is het verzuim bijna driemaal zo hoog als bij het kleinbedrijf (<10 wp). Het gemiddelde ziekteverzuim loopt terug als gevolg van de economische crisis. Dit is een algemeen patroon dat in geheel Nederland optreedt en niet specifiek is voor de grafische industrie. Percentage bedrijven dat gebruik maakt van een wervingskanaal 8% grootbedrijf middenbedrijf eigen contactennetwerk 43,3% 46% kleinbedrijf totaal internet 16,4% 39% 7% uitzendbureaus 15% 28% 6% mobiliteitsbureaus 14,8% 17% advertenties in dagbladen 15% 40% 5% bemiddelingsbureaus 4,9% 11% open sollicitaties 8% 11,2% 4% advertenties in vakbladen 3% 14,2% interne doorstroom 3% 5,6% 3% eigen leerlingen (bbl) 2% 8,2% 2% stagiair(e)s (bol) 2% 9,5% Bron: GOC Arbeidsmarktonderzoek (N= 782) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 1% 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Bron: CBS 26 27
Colofon Opdrachtgever: A&O Fonds Grafimediabranche Postbus 220, 1180 AE Amstelveen www.aenofondsgrafimedia.nl Uitvoering en uitgave: GOC Postbus 347, 3900 AH Veenendaal (0318) 53 91 11 www.goc.nl Auteur: Drs. Jos Teunen, GOC Vormgeving: PXL, Veenendaal Drukkerij: Torendruk, Nijkerk GOC, juli 2015 De informatie in deze publicatie is volledig gebaseerd op officiële bronnen als CBS en UWV, Grafische bedrijfsfondsen (Timeos) en GOC survey onderzoek onder grafische bedrijven. Bij alle cijfers zijn de bronnen vermeld. Alle informatie is met de grootste zorgvuldigheid verzameld, bewerkt en gepresenteerd. Overname van gegevens uit deze publicatie is toegestaan onder vermelding van Bron: Grafimedia in cijfers 2015. GOC, Veenendaal. Bronvermelding is verplicht. 28 29
30
32