- 1 -
- 2 -
- 3 - grarische natuur- en milieuvereniging Vallei Horstee Postbus 33 3790 chterveld info@valleihorstee.nl www.valleihorstee.nl Insecten in Maïsranden 2010 cologische monitoring uitgevoerd door: hr. S.. Wytema Ingeschakeld via: Partners bij Randenbeheer Maïsland
- 4 - Inhoudsopgave Inleiding... 5 oel van het project randenbeheer... 5 Monitoring... 5 Overzichtskaart gebied... 6 Ligging van de randen... 7 anpak monitoring... 7 Totaaltabel waarnemingen... 8 Resultaten monitoring... 9 Waarnemingen per soort... 10 ijlage 1: Kaartjes ligging geïnventariseerde randen... 44
- 5 - Inleiding grarische natuur- en milieuvereniging Vallei Horstee is in 2010 gestart met een project Randenbeheer Maïsland. Het gebied elderse Vallei Zuidwest kenmerkt zich door een afwisselend kleinschalig landschap met veel landschapselementen. Houtwallen, bosjes, singels en andere kleine elementen wisselen de graslanden en akkers af. ie akkers bestaan voor het overgrote deel uit vrij monotoon maïsland. Met het project Randenbeheer op maïsland wil Vallei Horstee een bijdrage leveren aan de biodiversiteit en belevingswaarde. e randen zijn 6 meter breed en ingezaaid met een mengsel van verschillende soorten graan, grassen, bloemen en kruiden. Het dient als voedsel voor verschillende soorten insecten, vlinders en kleine zoogdieren. e randen zijn aantrekkelijk voor de vogels van het kleinschalige cultuurlandschap (geelgors, ringmus, patrijs, zomertortel, kneu, putter, steenuil, kerkuil). Verder bieden ze voedsel en dekking voor klein wild. oel van het project randenbeheer Verhoging van de biodiversiteit door een interessante biotoop te bieden voor insecten, vlinders en vogels. Versterken van de natuurwaarde van groene en blauwe landschapselementen eschermen van deze landschapselementen. oor de randen is ploegen of spuiten vlak langs deze elementen vaak niet meer nodig. Voedsel en dekking voor jonge weidevogels (m.n. Kievit en Scholekster). raagvlak voor agrarisch natuurbeheer vergroten. Het aanleggen van een natuurlijke akkerrand op maïsland is redelijk eenvoudig in te passen en kan voor agrariërs een goede start zijn met agrarisch natuurbeheer. eleving van het landschap verbeteren. en deel van de randen wordt aangelegd langs wegen en paden. e natuurwaarde hiervan is weliswaar minder, maar deze randen dragen vooral bij aan de waardering van het agrarische cultuurlandschap. Via een pilot project de waarde aantonen van een pakket randenbeheer in het nieuwe Subsidiestelsel Natuur en Landschapsbeheer (SNL). e randen zijn ingezaaid met twee soorten mengsels: kkerrandmengsel Tarwe, gerst, rogge, haver, zonnepitten, korrelmaïs, mosterdzaad, bladrammenas, serradella, zoete lupinen, anijszaad, bladkool, phacelia, zilverboekweit, mergkool, knollen, veldbonen, erwten, wikken, klavers en graszaden. ijen/vlindermengsel oekweit, borage, dille, ganzebloem, kaasjeskruid, klaproos, korenbloem, mosterd, phacelia, bladrammenas, goudsbloem, karwij. Monitoring e ontwikkeling en resultaten van het randenbeheer worden op verschillende manieren gevolgd. eze rapportage geeft een overzicht van de waargenomen aantallen zweefvliegen. Specifiek voor deze monitoring is dhr. Steven Wytema ingeschakeld via cojob Milieupersoneel. In de rapportage zijn ook waarnemingen van bijen en hommels, vlinders en libellen openomen. e monitoring van andere soortgroepen vindt plaats door de provincie Utrecht en door Landschap rfgoed Utrecht.
- 6 -
- 7 - Ligging van de randen e nevenstaande kaart geeft een overzicht van alle randen die in het voorjaar van 2010 zijn ingezaaid. Het betreft in totaal bijna 50 percelen bij ongeveer 30 agrariërs. In totaal is er ca. 21 kilometer aan randen ingezaaid. e randen zijn 6 meter breed. Voor de monitoring van zweefvliegen en andere vliegende insecten is een zevental randen geselecteerd: - rie randen ingezaaid met het akkermengsel - Twee randen ingezaaid met het bijen/vlinder mengsel - Twee randen snijmaïs als referentie Op de kaarten in bijlage 1 is de ligging van deze 7 randen aangegeven. anpak monitoring Op alle zeven de randen is een traject van ca. 100 meter gekozen. eze zijn driemaal bezocht: - Op 29 juni - Op 6 augustus - Op 3 september Zoveel mogelijk bij gelijke en gunstige weersomstandigheden (zonnig, weinig wind). Op de onderzochte stroken zijn alle waargenomen soorten zoveel mogelijk op naam gebracht en is het aantal aanwezig genoteerd in vijf klassen: - Één - nkele - un - Verspreid - lgemeen
- 8 -
- 9 - Resultaten monitoring e tabel op de linkerpagina geeft een overzicht van alle aangetroffen soorten op de zeven percelen waarvan de rand is geïnventariseerd. Per perceel is aangegeven hoeveel soorten er zijn waargenomen. In de snijmaïs randen werd slechts één soort aangetroffen. In de randen met akkermengsel en bijenmengsel resp. 17 en 20 soorten. Per perceel is een score berekende waarbij ook rekening is gehouden met de ing van de soorten (één waarneming = 1, = 5). e score geeft eigenlijk eenzelfde beeld als de aantallen. antal Score Snijmaïs 1 3 kkermengsel 17 38 ijenmengsel 20 42 In grafiek: onclusie is dat beide soorten ingezaaide randen veel rijker zijn aan insecten dan de blanco snijmaïsranden. Voor het trekken van betrouwbare conclusies over het aantal soorten tussen de mengselsoorten zijn er nog onvoldoende waarnemingen. Het effect van wisselende weersomstandigheden, wisselende ligging (zon/schaduw, wel of geen water in de buurt, etc.) speelt ook nadrukkelijk mee. Op de volgende pagina s is per soort aangegeven waar deze zijn aangetroffen en in welke aantallen.
- 10 - nasimyia interpuncta, bokserwaterzweefvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 11 - heilosia illustrata, wollig gitje antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 12 - pisyrphus balteatus, Pyamazweefvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 13 - ristalinus sepulchralis, weidevlekoog antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 14 - ristalis abusiva, Kustbijvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 15 - ristalis arbustorum, Kleine bijvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 16 - ristalis horticola, bosbijvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 17 - ristalis nemorum, Puntbijvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 18 - ristalis pertinax, kegelbijvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 19 - ristalis tenax, linde bij antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 20 - upeodes corollae, Terrasjeskommazwever antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 21 - Helophilus pendulus, gewone pendelzweefvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 22 - Helophilus trivittatus, itroenpendelzweefvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 23 - Melanostoma sp., riehoekzweefvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 24 - Myathropa florea, oodshoofdzweefvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 25 - Syritta pipiens, Menuetzweefvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 26 - Sphaerophoria ruepelli, kleine langlijf antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 27 - Sphaerophoria scripta, rote langlijfje antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 28 - Xylota segnis, ewone rode bladloper antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 29 - hloromyia formosa, Prachtwapenvlieg antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 30 - ombus, Hommel spec. antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 31 - ndrena, Zandbij spec. antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 32 - pidae, ij spec. antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 33 - Ichneumonoidea, Sluipwesp spec. antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 34 - Vanessa atalanta, talanta antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 35 - Thymelicus sylvestris, eelsprietdikkopje antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 36 - Pieris rapae, Klein koolwitje antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 37 - Lycaena phlaeas, Kleine vuurvlinder antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 38 - glais urticae, Kleine vos antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 39 - Pararge aegeria, ont zandoogje antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 40 - eshna cyanea, lauwe glazenmaker antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 41 - Ischnura elegans, Lantaarntje antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 42 - Libellula depressa, Platbuik antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 43 - nallagma cyathigerum, Watersnuffel antal aanwezig atum Weer één enkele dun
- 44 - ijlage 1: Ligging van de geïnventariseerde randen Rand (akkermengsel) en (blanco) Rand (bijenmengsel)
- 45 - rand (akkermengsel) rand (blanco)
- 46 - rand (akkermengsel) rand (bijenmengsel)
- 47 -
- 48 -