Uw start als koerier Nummer: 078 Datum: 9 januari 2004 Op het eerste gezicht lijkt het erg gemakkelijk een koeriersbedrijf te beginnen. Vaak wordt gedacht dat een bestelauto en enkele klanten al voldoende is. De praktijk is echter anders. Ook al biedt een koerier met maar één bestelauto zijn koeriersdiensten aan, dan nog heeft hij te maken met het overige beroepsgoederenvervoer over de weg. Vooral de wettelijke bepalingen rond de Wet Goederenvervoer over de Weg (WGW), de CAO voor het beroepsgoederenvervoer over de weg en de verhuur van mobiele kranen en de postale regelgeving zijn van belang. Daarnaast dienen natuurlijk een goed bedrijfsplan, inzicht in kosten en baten en verstand van goederenvervoer aanwezig te zijn. Kenmerkend voor een koerier is een individuele, flexibele en meestal versnelde behandeling van zendingen. Zendingen worden opgehaald en bezorgd daar waar de klant dat wil en op tijdstippen waarop de klant dat wil. Een ander kenmerk is dat het vervoer in één hand blijft. De totale omzet van de koeriers- en expresmarkt in Nederland wordt geschat op ruim 600 miljoen euro per jaar. Koeriersbedrijven kunnen zich aansluiten bij Transport en Logistiek Nederland, de ondernemersorganisatie voor het beroepsgoederenvervoer. De specifieke belangen van de koeriersbedrijven worden behartigd door de deelmarkt Verenigde Koeriers- en Expresbedrijven. Bij deze deelmarkt van Transport en Logistiek Nederland zijn circa 400 bedrijven aangesloten, die een aanzienlijk deel van de markt vertegenwoordigen. Aan welke financiële zaken moet worden gedacht? Een bedrijf opzetten heeft als voordeel dat de starter veel zaken zelf kan bepalen. Een nadeel is dat de aanloopkosten vrij hoog kunnen zijn, terwijl de inkomsten nog op gang moeten komen. Als basis voor de bedrijfsvoering moet er een bedrijfsplan zijn met een meerjarenplanning. In de planning is een overzicht van de omzet- en winstprognoses, kostenontwikkeling en dergelijke onmisbaar. Volgens berekeningen van Transport en Logistiek Nederland zijn de voertuigkosten van een koeriersbedrijf ca. 30-40 procent van de totale kosten. Tevens moet men als zelfstandige ongeveer een derde van het persoonlijk inkomen reserveren voor sociale lasten (pensioenen, premies en dergelijke). Hiernaast dient men voorzieningen te treffen voor belastingen en verzekeringen. 1
Waar kunt u terecht voor algemene adviezen? Voor algemene adviezen in de periode voor de start kunt u terecht bij: De Kamer van Koophandel, voor vragen over vestigingen en algemene voorlichting en verwijzing Het Instituut Midden- en Kleinbedrijf, voor algemene voorlichting en verwijzing, voor vestigingsplaatsonderzoek, projectbeoordeling en financieringsadvies Accountant, belastingconsulent, notaris en bank voor algemene begeleiding Economisch-technologische instituten voor regionale informatie Hiernaast kunnen leden van Transport en Logistiek Nederland voor specifieke informatie altijd terecht bij het regiokantoor of de secretaris van de deelmarkt. Aan welke algemene voorschriften is te voldoen? In de wet zijn algemene regels vastgelegd voor alle bedrijven, onafhankelijk van het soort onderneming. Het gaat om de volgende zaken: Handelsnaam; deze mag geen verwarring scheppen en niet al bestaan Inschrijving in het Handelsregister; dit moet binnen een week gebeuren Administratie: volgens het Wetboek van Koophandel moet iedereen met een eigen bedrijf elk jaar binnen de eerste zes maanden een balans opmaken volgens de eisen van zijn bedrijf en eigenhandig ondertekenen. De boeken en balansen, de inkomende brieven, telexberichten, telegrammen en faxen, moeten zeven jaar worden bewaard. In de praktijk blijkt dat sommige ondernemers in hun enthousiasme de administratie nogal eens verwaarlozen. Ten onrechte, want het goed vastleggen van gegevens is van grote waarde bij het beoordelen van de bedrijfsontwikkeling en voor bijvoorbeeld goed calculeren Wet Omzetbelasting; bij de start van de onderneming dient u zich te laten registreren bij de inspectie der omzetbelasting. U krijgt dan een zogenaamd BTWnummer Op grond van de Wet Omzetbelasting is de ondernemer verplicht aantekening te houden van: De inkomende en uitgaande facturen (in- en verkoopboek) De uitgaven en ontvangsten wegens leveringen en diensten (kas-,bank- en giroboek) Welke vereisten stelt de Wet Goederenvervoer over de Weg (WGW)? Al het vervoer van goederen voor derden met voertuigen voor het openbaar verkeer openstaande over wegen is onderworpen aan de Wet Goederenvervoer over de Weg. Hierin is onder meer de verplichting voor het werken onder een vergunning opgenomen. Echter zolang wordt gereden met voertuigen met een laadvermogen beneden de 501 kg (inclusief het laadvermogen van een aanhanger), is een vergunning in het kader van de WGW niet vereist. 2
Zodra een (vracht)auto wordt aangeschaft met een laadvermogen van meer dan 500 kg moet een vergunning worden aangevraagd. Dit kan bij de stichting NIWO in Rijswijk, telefoon 070-3992011. Zie ook www.niwo.nl Voor het verkrijgen van een vergunning is onder meer een vakdiploma Beroepsgoederenvervoer vereist. Dit kan onder andere bij Service Centrum Transport in Alphen a/d Rijn worden behaald (telefoon 0900-1442 10 eurocent p.m.). Aan welke eisen van de CAO voor het beroepsgoederenvervoer en de verhuur van mobiele kranen is te voldoen? De CAO voor het beroepsgoederenvervoer over de weg en de verhuur van mobiele kranen is van toepassing op ondernemingen, die voor derden vervoer van goederen over de weg verrichten tegen vergoeding. Ook de koeriersbedrijven die geen vergunning hoeven te hebben, hebben te maken met de CAO voor het beroepsgoederenvervoer over de weg en de verhuur van mobiele kranen! Voor een ontheffing (aan te vragen bij het secretariaat van CAO-partijen) moet men aan specifieke voorwaarden voldoen. De vakbonden controleren de naleving van de CAO. Tevens is er een onafhankelijk controle-orgaan in het leven geroepen, namelijk de Stichting Naleving CAO Goederenvervoer (NCG). Er is een commissie Functiewaardering, die de diverse functies in de bedrijfstak heeft getypeerd. Chauffeurs van koeriersbedrijven vallen (meestal) minimaal in schaal C. Transportbedrijven dienen zich in beginsel te laten aansluiten bij de sector Vervoer over de weg. De uitvoeringsinstantie is het UWV. Iedere werkgever die valt onder de CAO is jaarlijks een bijdrage verschuldigd aan het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds (O&O-fonds). Een gedeelte van het O&O-fonds is bestemd voor VTL in Alphen a/d Rijn. Uit de bijdrage die VTL ontvangt, worden cursussen voor werknemers in de branche opgezet en gefinancierd. Dit geldt voor onder meer de cursussen CCV-B, Verhuizers, Laden en Lossen, Koerier etc. Welke eisen stelt de postale regelgeving? In december 1997 heeft de Europese Unie een nieuwe postrichtlijn vastgesteld waarin de liberalisering van de Europese postmarkt is opgenomen. In deze richtlijn is gekozen voor een geleidelijke en gereguleerde overgang. De exclusieve positie van de nationale PTT s zal geleidelijk plaats moeten maken voor een gedereguleerde markt. De postrichtlijn had als gevolg dat per 1 juni 2000 de Postwet en onderliggende uitvoeringsregelingen (Besluit Algemene Richtlijnen Post en het Postbesluit) zijn gewijzigd. Hieronder volgt een uiteenzetting van de belangrijkste bepalingen. 3
Drie deelmarkten Een belangrijk kenmerk van de postmarkt is de opdeling in drie deelmarkten. De postmarkt wordt opgedeeld in een exclusief gedragen gedeelte (monopolie), een overig deel opgedragen diensten (samen met het monopolie de opdracht genoemd) en een vrij deel (koeriersdiensten). TPG is de concessiehouder. Dit betekent dat de overheid een aantal taken heeft opgedragen aan TPG. TPG is verplicht deze taken (concessie) uit te voeren. PTT Post voert de opdracht (ook wel Universele dienst genoemd) namens TPG uit. Tegenover deze opdracht staat het exclusieve recht van TPG om brieven en briefkaarten tot 100 gram te vervoeren. Andere bedrijven zoals bijvoorbeeld koeriersbedrijven mogen wel zwaardere of duurdere brieven (per brief minimaal 1,18 euro) vervoeren. TPG is de enige die brieven tot en met 100 gram uit het buitenland mag bezorgen in Nederland. Brieven en andere post naar het buitenland is wel vrij voor andere bedrijven. De opgedragen dienst van TPG omvat derhalve de verplichting brieven en drukwerken tot en met 2 kilogram en postpakketten tot en met 10 kilogram in Nederland te vervoeren en te bezorgen. Aangetekende zendingen, zendingen met aangegeven waarde en uitreikingen van gerechtelijke stukken vallen hier ook onder. Daarnaast moet TPG post tot 20 kilo vervoeren van en naar het buitenland. BTW TPG is binnen de Universele dienst niet BTW-plichtig over zendingen tegen enkelstukstarief. Als TPG over grotere partijen brieven vanaf 100 gram en drukwerken tot en met 2 kilogram en postpakketten tot en met 10 kilogram kortingen aanbiedt en zendingen verstuurt tegen tarieven die beneden het enkelstukstarief liggen, dan is zij wel BTW-plichtig. Zo voorkomt de Postwet dat op dit punt oneerlijke concurrentie ontstaat. Over brieven die onder het monopolie vallen, namelijk brieven tot en met 100 gram en een tarief van maximaal 1,17 euro TPG niet BTW-plichtig, ook als het om partijen met kortingen gaat. Postbussen TPG is verplicht aan andere bedrijven toegang te verlenen tot haar postbussen. Dit wil zeggen dat andere bedrijven ook post kunnen laten bezorgen in de postbussen van particulieren en bedrijven. TPG dient de toegang te verlenen tegen redelijke voorwaarden en vergoedingen. Document exchange De Postwet maakt document exchange mogelijk. Daarbij brengen verzenders zelf hun post naar een verzamelpunt. Daar vandaan wordt de post door een derde verspreid over ophaalpunten. De geadresseerden halen daar hun post op. Verzenders en geadresseerden moeten op de dienst zijn geabonneerd. Document exchange omvat ook brieven tot en met 100 gram en kan door een ieder bedrijf worden aangeboden. 4
Juridische aspecten- Hoe is de aansprakelijkheid geregeld? Een koerier, die in opdracht van een klant pakjes of andere goederen vervoert, heeft juridisch met die klant een overeenkomst tot het vervoer van goederen over de weg gesloten. De overeenkomst van goederenvervoer over de weg wordt geregeld in Titel 13 van Boek 8 van het Burgerlijk Wetboek. Met name de vraag wie, wanneer en tot welke bedragen een der contracterende partijen door de andere partij aansprakelijk kan worden gesteld bij schade, verlies, vermissing of vertraging komt in de wet aan de orde. Aanvullend wordt er in het wegvervoer veel gewerkt met standaard voorwaarden. Op het briefpapier en facturen van de ondernemer moet naar deze voorwaarden worden verwezen. Deze voorwaarden moeten, indien mogelijk, aan de klant worden gegeven. Indien dat bij incidentele opdrachten niet mogelijk is, moeten, bij verwijzing naar de voorwaarden, deze op eerste verzoek van de klant aan hem worden toegezonden. Bij overeenkomsten met particulieren doet de ondernemer er verstandig aan dat de tekst van de AVK voorwaarden altijd worden verstrekt. Voor koeriers zijn er twee voorwaarden relevant: De Algemene Vervoercondities 2002 (AVC 2002) De Algemene Voorwaarden Koeriersdiensten 2002 (AVK) Beide voorwaarden zijn door Transport en Logistiek Nederland in overleg met de verladersorganisatie EVO opgesteld binnen de Stichting Vervoeradres en zijn door deze stichting ten behoeve van de branche gedeponeerd. De AVK hebben betrekking op specifieke koerierswerkzaamheden als omschreven in artikel 1 lid 3 van de voorwaarden en voorzien in een uitgebreide aansprakelijkheid, die meer in overeenstemming is met de aard van die werkzaamheden. Daarnaast is het gebruik van standaard betalingsvoorwaarden aanbevolen. Voor informatie hierover kan men terecht bij de afdeling Juridische Zaken van Transport en Logistiek Nederland. NB: Bij internationaal vervoer kunnen de AVK aanvullend op het CMR verdrag van toepassing worden verklaard. Een en ander houdt in dat de niet met het CMR strijdige bepalingen van toepassing zijn. Voor de aansprakelijkheid van de vervoerder gelden dan de regels van het CMR verdrag en niet de uitgebreide regeling van de AVK. Aan welke eisen moet de vrachtbrief voldoen? De vrachtbrief is een belangrijk document in het wegvervoer. Hij dient voor vastlegging van de gegevens die bij de overeenkomst voor alle bij de vervoerovereenkomst betrokken partijen, waaronder ook de geadresseerde, van belang zijn. De vrachtbrief dient daarnaast ook als bewijsmateriaal van bijzondere instructies en opmerkingen mede in verband met de ontvangst en aflevering van de zaken. 5
Bij specifieke koerierswerkzaamheden als omschreven in artikel 1 lid 3 van de AVK moet de afwijkende aansprakelijkheid uitdrukkelijk op de vrachtbrief worden vermeld. Geadviseerd wordt om de tekst van artikel 5 van de koeriersvoorwaarden letterlijk op de vrachtbrief over te nemen (bij de Stichting Vervoeradres kan deze aangepaste vrachtbrief worden besteld). Vervoersrechtelijk is er geen bewaartermijn van de vrachtbrief in de nationale wet opgenomen. Geadviseerd wordt om de vrachtbrieven die betrekking hebben op nationaal transport in ieder geval twee jaar te bewaren CMR vrachtbrieven drie jaar in verband met mogelijke claims. Daarnaast bestaat er een fiscale bewaarplicht voor bescheiden en gegevensdragers (waaronder ook de vrachtbrieven) van zeven jaar op grond van de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Wat kan de Deelmarkt Verenigde Koeriers- en Expresbedrijven van Transport en Logistiek Nederland voor u doen? Transport en Logistiek Nederland is de grootste ondernemersorganisatie voor het beroepsgoederenvervoer. Bij Transport en Logistiek Nederland zijn 6.500 van de ongeveer 12.000 transportbedrijven aangesloten. Daarmee vertegenwoordigt Transport en Logistiek Nederland een belangrijk deel van de bedrijfstak beroepsgoederenvervoer over de weg. Transport en Logistiek Nederland verenigt verschillende vervoersspecialismen, zoals veetransport, distributievervoer, bouwmaterialenvervoer, afvalstoffentransport, koeriersdiensten enz. De bedrijven die zich bezighouden met min of meer dezelfde activiteiten, zijn over het algemeen lid van een deelmarkt. Deelmarkten behartigen de belangen van deze specifieke groep leden. Elke deelmarkt heeft een bestuur dat bestaat uit ondernemers uit die deelmarkt. De secretaris van de deelmarkt verzorgt onder meer de informatie over ontwikkelingen die voor de leden van belang zijn. De deelmarkt Verenigde Koeriers- en Expresbedrijven (VKE) telt ongeveer 400 leden. De deelmarkt Verenigde Koeriers- en Expresbedrijven is niet alleen belangenbehartiger. Tijdens de ledenvergaderingen bestaat de mogelijkheid collega s te ontmoeten, verzorgt de deelmarkt Verenigde Koeriers- en Expresbedrijven de informatievoorziening over relevante onderwerpen en biedt Transport en Logistiek Nederland een groot aantal diensten, waaronder juridisch advies, sociaal advies en specifieke informatiediensten. 6
Bent u geïnteresseerd in toetreding tot de deelmarkt Verenigde Koeriers- en Expresbedrijven dan kunt u contact opnemen met één van onze regiokantoren op telefoonnummer 0900-856 46 36 (0900-TLNINFO) 10 eurocent p.m. Colofon Het infoblad Uw start als koerier is een uitgave van Transport en Logistiek Nederland, Deelmarkt Verenigde Koeriers- en Expresbedrijven (VKE), Boris Pasternaklaan 22, Postbus 3008, 2700 KS Zoetermeer Telefoon 079-36 36 235, fax 079-36 36 280, e-mail: koeriers@tln.nl, website: www.tln.nl Hoewel dit infoblad met de meeste zorg is samengesteld, kan geen enkele aansprakelijkheid worden aanvaard voor eventuele onjuistheden of onvolkomenheden. Mocht u over aanvullende informatie beschikken die van belang kan zijn voor dit onderwerp, dan horen wij dat graag van u. Nadere informatie: 0900-8 56 46 36 (0900-TLNINFO) 10 eurocent p.m. 7