Investment Highlights week 38 Datum: 25 september Het belangrijkste nieuws van de afgelopen week was de aangekondigde afbouw van haar balans door de Amerikaanse centrale bank. Hoewel de markten hier al langere tijd op voorbereid waren en niet dus werden verrast, markeert het besluit toch een verdere normalisering van het monetaire beleid van de Fed. Daarnaast was er de presentatie van de Britse premier May over de brexit, waarin ze een goede wil toonde om de besprekingen met de EU uit het slop te trekken. Daarbij pleitte ze voor een tweejarige overgangsperiode na de brexit om de overgang soepel te laten verlopen. De macro-economische cijfers in de eurozone kwamen grotendeels wat gunstiger uit dan verwacht: zowel het producenten- als het consumentenvertrouwen nam verder toe. De financiële markten toonden nauwelijks grote bewegingen, behalve een duidelijke daling van de risico-opslag van Portugal na een rating upgrade door S&P. Belangrijkste Economische data week 38 Producentenvertrouwen blijft hoog in Europa en maakt pas op de plaats in de Verenigde Staten (zie grafiek 2) Consumentenvertrouwen in eurozone op hoogste niveau in 16 jaar Nederlandse werkloosheid daalt naar 4,7% < Lees verder op pagina 2> Overig Nieuws week 38 Fed start met afbouwen van haar balans Britse premier May pleit voor tweejarige overgangsperiode na Brexit < Lees verder op pagina 3> Ontwikkelingen financiële markten week 38 Markten nauwelijks in beweging door Fed of macro data Risico opslag Portugal daalt na rating upgrade S&P < Lees verder op pagina 4> Vooruitblik op week 39 In Europa meerdere cijfers over inflatie, werkloosheid en vertrouwen Grafiek 1 Verwachte ontwikkeling Fed balanstotaal 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 Grafiek 2 Hoog producentenvertrouwen (PMI comp) 60 55 50 Fed balanstotaal ($ mrd) 0 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019 2021 Eurozone Frankrijk Tabel 1 Selectie economische cijfers week 38 Act. Exp. Prev. VS: Housing starts 1180k 1174k 1155k VS: Markit PMI comp 54,6 n.a. 55,3 EU: CPI 1,5% 1,5% 1,3% EU: CPI core 1,2% 1,2% 1,2% EU: Markit PMI comp 56,7 55,6 55,7 DLD: Markit PMI comp 57,8 55,7 55,8 FRA: Markit PMI comp 57,2 55,0 55,2 NL: werkloosheid 4,7% 4,8% 4,8% Act. = Actual = meest recente cijfer, Exp. = Expectation = marktverwachting, Prev. = Previous = cijfer vorige periode prognose Duitsland Verenigde Staten 45 sep-14 sep-15 sep-16 sep-17 Achmea Investment Highlights
Producentenvertrouwen blijft hoog Vertrouwen in Europa blijft sterk Voor de eurozone en de twee belangrijkste landen Duitsland en Frankrijk werden de voorlopige PMI s voor september gepubliceerd. Zowel voor de industriële sector als voor de dienstensector kwam het producentenvertrouwen hoger uit dan verwacht. De indicator voor de industriële sector kwam zelfs op het hoogste niveau in de afgelopen jaren (zie grafiek 3). De kracht van binnenlandse bestedingen en investeringen zijn de belangrijkste drijvers hierachter. Volgens een toelichting van Markit is de mogelijke negatieve impact van de recente waardestijging van de euro vooralsnog beperkt. Niet alleen bij de producenten is de stemming positief, het consumentenvertrouwen in de eurozone steeg naar het hoogste niveau in 16 jaar (zie grafiek 4). Iets gematigder beeld in de Verenigde Staten De voorlopige september-pmi s voor de Verenigde Staten gaven een gemengd beeld. De indicator voor de industriële sector steeg licht, maar daar stond een onverwacht sterke daling in de dienstensector tegenover. Hierdoor zakte de composite indicator van 55,3 naar 54,6. Deze indicator duidt nog steeds op een gezonde ontwikkeling van de Amerikaanse economie, hoewel het algemene gevoel is dat het hoogtepunt van de cyclus achter ons ligt. Nederlandse werkloosheid daalt verder In augustus is de werkloosheid in Nederland met 10.000 gedaald tot 426.000 personen. Het werkloosheidpercentage daalde daardoor van 4,8% naar 4,7% (zie grafiek 5). Het Centraal Planbureau verwacht voor 2018 een verdere daling naar 390.000 personen, ofwel 4,3% werkloosheid. Dat zou het laagste niveau in dit decennium betekenen. Voor bijna alle beroepsgroepen was sprake van een daling van het aantal uitkeringen, met name in de agrarische sector en transport en logistiek. Over alle leeftijdsgroepen zien we een verbetering en die is het sterkst bij ouderen. Het werkloosheidpercentage bij 45-plussers daalde de laatste drie maanden van 4,8% naar 4,1%. Bij jongeren (tot 25 jaar) was de daling maar marginaal van 9,0% naar 8,9%. Bij de groep van 25 tot 45 jaar was sprake van een daling van 3,9% naar 3,7%. De beperkte daling in de laatste groep zou erop kunnen duiden dat de krapte op de arbeidsmarkt aan het toenemen is. Grafiek 3 Vertrouwen industriële sector Eurozone Duitsland Frankrijk Verenigde Staten 65 60 55 50 45 sep-14 sep-15 sep-16 sep-17 Grafiek 4 Consumentenvertrouwen EU Consumentenvertrouwen EU 0-5 -10-15 -20-25 -30 2010 2013 2016 Grafiek 5 Nederlandse werkloosheid daalt verder NL Werkloosheidspercentage 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2007 2009 2011 2013 2015 2017 Achmea Investment Highlights 2/5
Zoals verwacht heeft de Amerikaanse centrale bank afgelopen woensdag aangekondigd te starten met de afbouw van haar balans door te stoppen met het herinvesteren van aflossende obligaties. Door de verschillende stimuleringsprogramma s in de afgelopen tien jaar was het balanstotaal opgelopen van $ 500 miljard naar circa $ 4500 miljard. Vanaf 1 oktober wordt de balans iedere maand met $ 10 miljard afgebouwd met $ 6 miljard aan staatsobligaties en $ 4 miljard met andere obligaties zoals MBS-en. Ieder kwartaal zal het desinvesteringsprogramma worden uitgebreid met $ 10 miljard per maand tot het moment dat iedere maand voor $ 50 miljard zal worden afgebouwd. Dit is in principe het plan, maar de Fed houdt haar handen vrij om het programma af te remmen indien zij hiervoor goede redenen ziet. Daarnaast kwam de Fed met een actualisatie van haar macro economische verwachtingen. De verwachte economische groei voor dit jaar is opwaarts bijgesteld van 2,2% naar 2,4% en staat ongewijzigd voor volgend jaar op 2,1%. De verwachtingen voor de kerninflatie zijn daarentegen juist neerwaarts bijgesteld van 1,7% naar 1,5%; en van 2,0% naar 1,9% voor volgend jaar. De lange termijn inflatieverwachting en ook de verwachting voor 2019 en 2020 blijft ongewijzigd op 2,0%, wat ook de doelstelling van de centrale bank is. Tenslotte verwacht het Fed-comité dat de officiële rentetarieven dit jaar nog 1 keer worden verhoogd en volgend jaar 3 keer. Financiële markten zijn meer dovish en rekenen echter vooralsnog maar op 1 renteverhoging voor het komende jaar. brexit. Het belangrijkste was echter dat May een goede wil toonde om de moeizame besprekingen vlot te trekken en met de voorgestelde overgangsperiode enige rust en tijd lijkt te hebben gekocht. Figuur 1 Fed president Yellen wijst de weg Bron: Reuters Figuur 2 Premier May belooft aan haar verplichtingen te voldoen Theresa May pleit voort tweejarige overgangsperiode Afgelopen vrijdag gaf de Britse premier May in Florence een toespraak over haar visie op de brexit. De onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie verlopen heel moeizaam en deze speech moest daarvoor een nieuwe impuls geven. Dat is gedeeltelijk gelukt. May pleitte voor een overgangsperiode van twee jaar na de brexit om een soepele overgang naar de nieuwe situatie mogelijk te maken. In die overgangsperiode blijven de huidige afspraken geldig en zal het Verenigd Koninkrijk ook aan haar financiële verplichtingen blijven voldoen. Over de waarde van die verplichtingen sprak ze geen woord, terwijl in het Verenigd Koninkrijk de afgelopen week meerdere malen een bedrag van circa EUR 20 miljard werd genoemd. In Brussel werd daarentegen eerder aan een bedrag van circa EUR 100 miljard gedacht. De drie miljoen EU-burgers die nu in Het Verenigd Koninkrijk leven mogen gewoon blijven, maar het is nog wel onduidelijk welke rechten zij wel en niet houden na de Bron: mirror.co.uk Achmea Investment Highlights 3/5
Nauwelijks bewegingen op markten De afgelopen week zagen we weinig grote bewegingen. Aandelenmarkten boekten een kleine winst, terwijl de kapitaalmarktrentes licht opliepen. De risico-opslag van Portugal daalde na de rating upgrade door S&P. De kleine koerswinst die de dollar na de Fed-vergadering maakte verloor de munt weer na beter dan verwachte PMI cijfers in de eurozone. Aandelenmarkten vrij vlak De wereldwijde aandelenindex sloot de week af met een winst van 0,5% in lokale valuta, met name dankzij een rendement van 1,8% in Japan. De opkomende landen boekten in lokale valuta een winst van 0,3% maar kwamen in euro s uit op 0,0%. Kapitaalmarktrentes licht omhoog Ondanks de over het algemeen positieve verrassende macro-economische cijfers, steeg de Duitse 10-jaarsrente met slechts 2 basispunten naar 0,45%. De risico-opslagen van de meeste perifere eurolanden bleven vrijwel onveranderd. Alleen bij Portugal zagen we een duidelijke daling van bijna 40 basispunten na een rating upgrade door S&P van BB+ naar BBB- (zie grafiek 7). De Amerikaanse 10-jaarsrente steeg de afgelopen week met 5 basispunten naar 2,25% (zie grafiek 6). Risico-opslagen High yield tonen gemengd beeld De risico-opslag van euro high yield obligaties steeg met 1 basispunten naar 261 basispunten, terwijl bij Amerikaans high yield juist sprake was van een daling met 8 basispunten naar 356 basispunten. Door de geleidelijke daling van de risico-opslag in het afgelopen anderhalf jaar is high yield veranderd van een relatief aantrekkelijke beleggingscategorie naar een relatief dure beleggingscategorie. Bij schuldpapier uit opkomende landen in harde valuta (EMD HC) steeg de risico-opslag met 2 basispunten naar 312 basispunten. Grondstoffen laten kleine plus zien De brede grondstoffenindex (S&P GSCI) steeg met 0,5% in dollars dankzij de opgelopen olieprijs (met $ 1,3 naar $ 56,9 per vat Brent) en hogere prijzen voor basismetalen. De prijzen voor edelmetalen en agrarische producten lieten daarentegen een daling zien. Grafiek 6 Amerikaanse rente licht hoger 10 jaarsrente Verenigde Staten 2,75 2,50 2,25 2,00 1,75 1,50 1,25 Grafiek 7 Risico opslag Portugal omlaag Risico opslag Portugal 400 350 300 250 200 150 Grafiek 8 Euro-dollar maakt pas op de plaats EUR vs USD 1,24 1,20 1,16 1,12 1,08 1,04 1,00 Euro versus dollar maakt pas op de plaats De waardestijging die de Amerikaanse dollar liet zien na de Fedvergadering werd afgelopen vrijdag weer ingeleverd na beter dan verwachte macrocijfers uit de eurozone (zie grafiek 8). Ook liet de euro lichte winst zien ten opzichte van het Britse pond en de Japanse yen. Achmea Investment Highlights 4/5
Achmea IM - Investment Strategy Postadres Postbus 866 3700 AW Zeist Bezoekadres Handelsweg 2 3707 NH Zeist www.achmeainvestmentmanagement.nl Chief Strategist - Wim Barentsen willem.barentsen@achmea.nl Auteurs: Alex van den Berg - Senior Strategist alex.van.den.berg@achmea.nl Maurice Geraets - Senior Strategist maurice.geraets@achmea.nl Coen van de Laar - Senior Strategist coen.van.de.laar@achmea.nl Frank van Weegberg - Senior Strategist Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) heeft de informatie in dit document met zorg samengesteld. De informatie is alleen bestemd voor gekwalificeerde beleggers en/of professionele beleggers zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht (Wft). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen, (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies, (iii) geen juridisch, fiscaal of ander advies. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de informatie in dit document. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch, fiscaal of andere adviseur. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van zo n (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. frank.van.weegberg@achmea.nl De auteurs van de Achmea Investment Highlights rouleren wekelijks over de afdeling Investment Strategy. De auteur van deze week: Frank van Weegberg Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist (Handelsregister nr. 18059537). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door de AFM gehouden register. Achmea Investment Highlights 5/5