Zaaknummer 00488029 Onderwerp Beleidsregels hulp bij het huishouden 2017 Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis Op 4 oktober 2016 is het beleid over hulp bij het huishouden vanaf 1 januari 2017 door u vastgesteld. Om de verruiming van het product Schoon en leefbaar huis in de praktijk te realiseren en tegelijkertijd te voldoen aan de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep, moeten de beleidsregels over hulp bij het huishouden nog worden aangepast. Met dit voorstel worden deze beleidsregels ter vaststelling aan u voorgelegd. Feitelijke informatie Op 20 december 2016 besluit de raad over vaststelling van de Verordening voor Wmo en Jeugdhulp 2017. Daarna neemt u een besluit over alle hiermee samenhangende nieuwe beleidsregels. Als de beleidsregels over hulp bij het huishouden echter pas in december worden vastgesteld, betekent dit dat alle inwoners pas vanaf dat moment daarop kunnen worden beoordeeld. Om deze reden worden deze nieuwe beleidsregels nu al aan u ter vaststelling voorgelegd. Door dit te doen kunnen inwoners met hulp bij het huishouden al worden geïnformeerd met de beloofde folder én kunnen er keukentafelgesprekken plaatsvinden op basis van de nieuwe regels. Om praktische redenen is ervoor gekozen om de nieuwe beleidsregels nu eerst door u te laten vaststellen als aanvullende regels op de Beleidsregels Wmo en Jeugdhulp Gemeente Heusden 2016. In december zullen ze dan alsnog opgaan in het geheel van alle nieuwe beleidsregels Wmo en Jeugdhulp voor 2017. Wat is er anders in de beleidsregels ten opzichte van 2016? De nieuwe beleidsregels over hulp bij het huishouden bevatten ten opzichte van de beleidsregels 2016 diverse aanvullingen. Ze waren erg beknopt en in de nieuwe beleidsregels wordt nu uitgebreid beschreven wat onze gemeente: 1. als algemene uitgangspunten rondom hulp bij het huishouden hanteert; 2. als route voor toekenning van hulp bij het huishouden beschouwt; 3. onder de producten Schoon en leefbaar huis en Persoonlijke ondersteuning verstaat. Per onderdeel is rekening gehouden met de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep. Zo is er bij onderdeel 1, op basis van de uitspraak van 18 mei 2016 (nr. 15-4490 WMO15), uiteengezet welk niveau van schoon voor een huishouden verantwoord is. Aanvullend daarop is bij onderdeel 3 beschreven welke concrete activiteiten daarvoor moeten worden verricht en met welke frequentie om te kunnen spreken van een Schoon en leefbaar huis. Bij onderdeel 2 is de route uitgebreid naar aanleiding van een andere uitspraak op 18 mei 2016 (nr. 14/6239 WMO). Deze uitspraak bepaalde namelijk dat enkel het toekennen van huishoudelijke ondersteuning door de gemeente niet voldoende is. De gemeente is ten allen tijde verantwoordelijk om te controleren of de ondersteuning voldoende compensatie biedt voor de hulpvraag van de inwoner en moet dus op de hoogte zijn van de manier waarop het resultaat (Schoon en leefbaar huis) wordt behaald. Om deze reden is ervoor gekozen om de toewijzing voor huishoudelijke ondersteuning niet meer meteen na het keukentafelgesprek af te geven, maar pas als de zorgaanbieders een aanbieden waarmee de mandaatmedewerker én de cliënt akkoord gaan. In het staat gedetailleerd wat er wordt schoongemaakt en in welke frequentie. Naast dat er rekening is gehouden met de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep, is er ook gekeken naar de werkbaarheid van het beleid. Zo wordt expliciet beschreven welke eigen verantwoordelijkheden inwoners zelf hebben of welke keuzes zij dienen te maken, om ervoor te zorgen dat het gewenste resultaat wordt behaald. Hierbij valt bijv. te denken aan het houden van huisdieren of het verzamelen van beeldjes. 1
Zaaknummer 00488029 Onderwerp Beleidsregels hulp bij het huishouden 2017 Afweging De beleidsregels hulp bij het huishouden en de daarbij behorende bijlagen zijn besproken met de Wmo -adviesraad. Zij hebben laten weten akkoord te gaan met de stukken. De beleidsregels over hulp bij het huishouden zijn met de hiervoor beschreven aanpassingen verbeterd. Het voorstel is om ze vast te stellen als aanvullende regels op de Beleidsregels Wmo en Jeugdhulp Gemeente Heusden 2016. Inzet van middelen In de begroting 2017 is voor hulp bij het huishouden en Persoonlijke ondersteuning een budget beschikbaar van 2.432.000. In het recente voorstel over het vaststellen van het beleid betreffende hulp bij het huishouden en tarieven vanaf 2017 is melding gemaakt van het vermoeden dat het beschikbare budget ontoereikend zal zijn. Voor eventuele meerkosten is in de begroting 2017 een stelpost van 430.000 beschikbaar. Het effect van de wijzigingen die van kracht worden, is op voorhand moeilijk in te schatten. Aan de hand van tussentijdse prognoses zal gedurende 2017 worden gemonitord hoe de kosten zich ontwikkelen. Indien nodig zal hierover worden gerapporteerd in de tussentijdse rapportages. Risico's Ondanks dat er bij het opstellen van de beleidsregels rekening is gehouden met de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep, kan het zijn dat nieuwe uitspraken ervoor zorgen dat de beleidsregels opnieuw zullen moeten worden aangepast. Procedure / vervolgstappen Uw besluit treedt pas in werking nadat dit bekend is gemaakt in het elektronisch gemeenteblad. De gemeente doet dit via een gemeenschappelijke voorziening voor officiële publicaties op de website www.officielebekendmakingen.nl. Uw besluit wordt verder ook nog bekend gemaakt op de informatiepagina Nu & Morgen in de Scherper. Op basis van de vastgestelde beleidsregels wordt er een folder over hulp bij het huishouden gemaakt, die ter informatie kan worden verspreid onder (nieuwe) inwoners met hulp bij het huishouden. Na vaststelling van de beleidsregels gaan de mandaatmedewerkers bij alle inwoners met hulp bij het huishouden waarvan de indicatie afloopt en/of de groep die tot en met 31 december 2016 HHT (Huishoudelijke Hulp Toelage) ontvangt, beoordelen welke vorm van huishoudelijke ondersteuning volgens de nieuwe beleidsregels passend is. In december zullen de nieuwe beleidsregels opgaan in het geheel van alle nieuwe beleidsregels Wmo en Jeugdhulp voor 2017. U krijgt hierover dan een voorstel. Voorgenomen besluit Het voorstel is om bijgaand besluit vast te stellen. 2
Zaaknummer 00488029 Onderwerp Beleidsregels hulp bij het huishouden 2017 BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 25 oktober 2016 besloten: de Beleidsregels hulp bij het huishouden vast te stellen als aanvulling op de Beleidsregels Jeugdhulp en Wmo Gemeente Heusden 2016. namens het college van Heusden, de secretaris, mr. H.J.M. Timmermans 3
BELEIDSREGELS HULP BIJ HET HUISHOUDEN (AANVULLING OP BELEIDSREGELS WMO EN JEUGDHULP GEMEENTE HEUSDEN 2016) Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Heusden; gelet op Wet maatschappelijke ondersteuning 2015, de Jeugdwet, de Verordening Wmo gemeente Heusden 2015 en de Verordening Jeugdhulp gemeente Heusden 2015; overwegende dat de raad in de hiervoor genoemde verordeningen heeft bepaald dat het college nadere regels dient te stellen in gemeentelijke Beleidsregels Wmo en jeugdhulp; b e s l u i t : vast te stellen de navolgende Beleidsregels hulp bij het huishouden gemeente Heusden, als aanvulling op de Beleidsregels Wmo en jeugdhulp gemeente Heusden 2016. Dit besluit treedt een dag na de voorafgaande publicatie daarvan in werking. Aldus besloten in de vergadering van het college van Heusden, gehouden op 25 oktober 2016. Het college van Heusden De secretaris, De burgemeester, mr. H.J.M. Timmermans drs. J. Hamming
Hoofdstuk 1: Hulp bij het huishouden De Wmo heeft als doel dat de cliënt ondersteund wordt in zijn zelfredzaamheid en kan participeren in de samenleving. De inzet van hulp bij het huishouden kan op een of meerdere specifieke resultaatsgebieden plaatsvinden waardoor de cliënt en eventuele huisgenoten ondersteund kunnen worden in het voeren van het huishouden. Tijdens de beoordeling of een inwoner in aanmerking komt voor hulp bij het huishouden uit de Wmo, wordt onderzocht in hoeverre de inwoner zelf, de mantelzorger of het sociaal netwerk deze taken kan compenseren. De ondersteuning wordt dus niet standaard op alle resultaatgebieden toegekend als deze ook kan worden overgenomen door derden. Artikel 1. Proces toekenning huishoudelijke ondersteuning 1. Door middel van een gesprek met een inwoner wordt individueel onderzocht of deze in aanmerking komt voor huishoudelijke ondersteuning. De onderbouwing hiervoor wordt vastgelegd in het persoonlijk plan. In het persoonlijk plan staat tevens beschreven welke resultaten (Schoon en leefbaar huis of Persoonlijke ondersteuning) behaald moeten worden; 2. De inwoner maakt een keuze voor Zorg in Natura (ZiN) of een persoonsgebonden budget (pgb). Indien de inwoner kiest voor ZiN, dan maakt de gecontracteerde zorgaanbieder een samen met de inwoner. Als de inwoner kiest voor een pgb dan dient de inwoner een budgetplan op te stellen. In het of het budgetplan staat beschreven op welke wijze er invulling wordt gegeven aan de te behalen resultaten. In het budgetplan moet de inwoner motiveren waarom deze kiest voor een pgb en aantonen dat hij/zij een pgb kan beheren; 3. Het of budgetplan wordt toegevoegd aan het persoonlijk plan. Pas bij akkoord door het college op het of het budgetplan kan de ondersteuning worden afgegeven. Artikel 2. Algemene uitgangspunten Huishoudelijke ondersteuning is een maatwerkvoorziening, hierdoor kan niet precies worden uitgeschreven welke werkzaamheden voor alle inwoners gelden. Dit moet individueel worden onderzocht. Bij het onderzoek wordt ook rekening gehouden met de gebruikelijke hulp zoals beschreven in artikel 3 van de Beleidsregels WMO en jeugdhulp gemeente Heusden 2016. Welke resultaten met de daarbij behorende activiteiten en frequenties worden beschreven in de onderstaande artikelen onderverdeeld in Schoon en leefbaar huis en Persoonlijke ondersteuning. De frequenties die per activiteit zijn beschreven, zijn richtlijnen. De frequentie is bijvoorbeeld afhankelijk van: wat een cliënt of zijn/haar netwerk zelf kan of geleerd kan worden; wat de aard van de beperkingen van de cliënt is; in hoeverre er gebruik gemaakt kan worden van voorliggende voorzieningen (zoals maaltijdservice, boodschappendienst, was- en strijkservice of klussendienst). In het gesprek tussen de aanbieder en de cliënt wordt bepaald welke activiteiten inclusief de frequentie wordt aangehouden om het resultaat te behalen. Een schoon huis wil niet zeggen dat alle ruimten/objecten wekelijks schoongemaakt moeten worden. Het betekent dat het huis periodiek schoongemaakt moet worden, waardoor het dus niet vervuilt, om een zo algemeen aanvaardbaar niveau van schoon te realiseren. Daarnaast moet het huis opgeruimd en functioneel zijn, bijvoorbeeld om vallen te voorkomen. Onder een algemeen aanvaardbaar niveau van schoon verstaan we: een niveau van schoon, net en georganiseerd, gericht op het stimuleren van zelfredzaamheid en participatie, dat past bij de situatie van de individuele inwoner. Daarbij kan worden gekeken naar de situatie van personen in vergelijkbare omstandigheden en in dezelfde leeftijdscategorie die geen beperkingen hebben. Om die reden moet de inwoner zich er soms bij neer leggen dat zijn verwachtingen ten aanzien van de huishoudelijk ondersteuning afwijken van de persoonlijke normen. Het onderhoud van een tuin en het verzorgen van huisdieren (niet zijnde hulphonden/dieren) of extra bevuiling als gevolg van een huisdier behoort in principe niet tot huishoudelijke ondersteuning. Dergelijke aspecten worden beschouwd als keuzes waarop de cliënt zelf invloed kan uitoefenen. Van de cliënt en/of zijn/haar sociaal netwerk wordt verwacht dat er medewerking wordt verleend aan een zo efficiënt mogelijke ondersteuning. Dit betekent dat van de betrokkenen mag worden verwacht dat hiermee rekening wordt gehouden bij de inrichting van de woning en planning van huishoudelijke werkzaamheden. Te denken valt aan het zo mogelijk voorbereiden van de was en dat de inrichting van de woning toestaat dat er op een efficiënte manier schoongemaakt kan worden. Zo kan worden gevraagd dat de inwoner, voordat de hulp komt, alvast wat spulletjes van het dressoir of de tafel
afhaalt en het later weer terug plaatst. Of dat er wat spullen worden opgeruimd. De inwoner kan er voor kiezen om dit niet te doen, maar dat kan effect hebben op de wijze waarop wordt schoongemaakt. Artikel 3. Toetsing van afspraken en klanttevredenheid Om te toetsen of de aanbieders voldoen aan de gemaakte afspraken in het persoonlijk plan (met het in de bijlage), wordt er steekproefsgewijs gecontroleerd of het huis schoon en leefbaar is. Daarnaast wordt de ervaring van de cliënten gemeten met het klanttevredenheidsonderzoek. Artikel 4. Opmerkzaam zijn en melden De professional die de hulp bij het huishouden levert is de eerste persoon die verandering van leven en/of leefomgeving kan constateren bij de cliënt. Als de professional (negatieve) veranderingen opmerkt tijdens de werkzaamheden, dient deze hiervan melding te maken bij zijn/haar leidinggevende/coördinator. Deze kan dan de afweging maken om de situatie voor te leggen aan de gemeente om te kijken of de toewijzing moet worden bijgesteld of dat er mogelijk een andere vorm van zorg noodzakelijk is.
Artikel 5. Inhoud resultaten en bijbehorende activiteiten Schoon en Wat willen we bereiken? Welke activiteiten voeren we uit? Zijn er bijzonderheden? leefbaar huis; Waar bestaat het uit? Schoon en leefbaar huis De cliënt ontvangt hulp bij het huishouden zodat hij in een woning woont die op orde en schoon is conform de algemeen gebruikelijke hygiënische norm. Iedereen in de leefeenheid moet (op zijn minst) gebruik kunnen maken van een schone woonkamer, als slaapvertrek in gebruik zijnde ruimtes (inclusief schoon beddengoed), de keuken, sanitaire ruimtes (maximaal 1 badkamer en 2 toiletten) en de gang. Concrete taken bij deze vorm van ondersteuning kunnen zijn: opruimen, stof afnemen, bedden verschonen, afwassen, stofzuigen, reinigen van vloeren, ramen zemen binnen, keuken en tafels en sanitair schoonmaken; Overige ruimten of niet in gebruik zijnde ruimten/objecten mogen incidenteel worden schoongemaakt. In artikel 6 is voor deze activiteiten een frequentietabel ingevoegd. Het gaat bij dit resultaat alleen om binnenruimte van de woning. De buitenruimte (zoals het zemen van ramen aan de buitenkant of het tuinonderhoud) behoren niet tot dit resultaat. Voor deze activiteiten kan er gekeken worden naar passende voorliggende voorzieningen. Het is aan de inwoner en aanbieder samen om in goed overleg te besluiten welke ruimten/objecten in welke frequentie worden schoongemaakt. Dit is om maatwerk mogelijk te maken. Persoonlijke ondersteuning; Waar bestaat het uit? Een hoger niveau van hygiëne of schoonhouden realiseren (>3,5 uur Schoon en leefbaar huis) Wat willen we bereiken? Welke activiteiten voeren we uit? Zijn er bijzonderheden? Indien het college vaststelt dat de inwoner meer dan 3,5 uur hulp bij het huishouden nodig heeft kan van dit resultaat gebruik worden gemaakt. In dit resultaat kan de inwoner met medisch geobjectiveerde beperkingen (extra) ondersteuning krijgen, zodat de inwoner alsnog het resultaat schoon en leefbaar huis kan behalen. Deze vorm wordt apart per uur toegekend met als richtlijn het CIZ protocol. Voorbeelden van de hiervoor in aanmerking komende beperkingen zijn: allergieën voor huisstofmijt; COPD; gebruik van noodzakelijke hulpmiddelen, waardoor huis sneller vervuilt raakt; bedlegerige patiënten; incontinentie, overmatige transpiratie, speekselverlies, spugen; Extra lichte- en zware taken uitvoeren of extra bewassing van linnen- en beddengoed.
Het klaarzetten van primaire levensbehoeften Beschikken over schone kleding ernstige lichamelijke- en of psychische/psychiatrische beperkingen; in de persoon gelegen factoren (zoals tremoren, blind of slechtziend). De inwoner ontvangt ondersteuning zodat hij over de benodigde maaltijden kan beschikken. Dit resultaat wordt pas afgegeven als voorliggende voorzieningen niet (voldoende) compenseren. De inwoner ontvangt ondersteuning zodat hij over schone kleding kan beschikken. Hieronder wordt ook het wassen van bed- en linnengoed (en handdoeken) verstaan. Dit resultaat wordt pas afgegeven als voorliggende voorzieningen niet (voldoende) compenseren. De volgende activiteiten kunnen worden uitgevoerd: broodmaaltijd bereiden en klaarzetten, warme maaltijd opwarmen en klaarzetten en benodigdheden afruimen en afwassen. Het verzorgen van de boodschappen en de bereiding van warme maaltijden behoren niet tot de uit te voeren activiteiten. Bij het verzorgen van de maaltijd wordt uitgegaan van twee broodmaaltijden en één warme maaltijd per dag, waarbij een of twee keer in de week ook in plaats van een warme maaltijd een broodmaaltijd aan de orde kan komen. De concrete activiteiten bij deze vorm zijn: wasgoed sorteren, wassen, drogen, strijken. Bij geval van strijken, wordt er in beginsel vanuit gegaan dat enkel zichtbare bovenkleding gestreken dient te worden. Ook hier kan in overleg met de cliënt van worden afgeweken om maatwerk mogelijk te maken. Indien bijvoorbeeld het toedienen van voedsel noodzakelijk is, dan spreken we over persoonlijke verzorging dat behoord onder de Zorgverzekeringswet. Voorbeelden van voorliggende voorzieningen zijn: boodschappendiensten, maaltijdservices, kant en klaar maaltijden en andere voorzieningen buiten de Wmo 2015. Het strijken van onderkleding of het bedden- en linnengoed behoort niet tot dit resultaat.
Artikel 6. Frequentie activiteiten Activiteiten basis in schoon en leefbaar huis Opruimen, genoemde ruimten inclusief het huishoudelijke afval Stof afnemen van oppervlakten die nodig zijn voor het dagelijkse gebruik Nat afnemen van oppervlakten de nodig zijn voor het dagelijkse gebruik Stofzuigen Dweilen van harde vloeren Schoonmaken kookomgeving- en keukenapparatuur Bedden verschonen Schoonmaken toiletruimte Schoonmaken doucheruimte (en/ of de badruimte indien dit noodzakelijk is) en wasbakken Ramen lappen binnenzijde Frequentie Eenmaal per vier weken of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Eenmaal per zes weken of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het
Activiteiten incidenteel in schoon en leefbaar huis (let op: dit zijn voorbeelden) Schoonmaken niet in gebruik zijnde ruimten Gordijnen wassen / het afnemen van lamellen Radiotoren afnemen Deuren/deurposten nat afdoen Vriezer binnenkant reinigen (ontdooien) Afzuigkap reinigen Keukenkastjes bovenkant en binnenzijde / koelkast binnenkant reinigen Afnemen van tegelwanden in badkamer en toilet Activiteiten Persoonlijke ondersteuning; Klaarzetten van primaire levensbehoeften Broodmaaltijden bereiden (brood smeren, maaltijd klaarzetten, tafel dekken en afruimen) Warme maaltijden (opwarmen, tafel dekken en afruimen en afwassen) Activiteiten Persoonlijke ondersteuning; Beschikken over schone kleding Wasgoed sorteren en in de daarvoor benodigde machines plaatsen Wasgoed opvouwen en opbergen Strijken, indien kledingstukken dit vereisen (zichtbare bovenkleding) Frequentie (maximaal) Eenmaal per 6 weken of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Eenmaal per jaar of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Tweemaal per jaar of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Tweemaal per jaar of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Eenmaal per jaar of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Tweemaal per jaar of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Driemaal per jaar of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Eenmaal per 6 weken of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Frequentie (maximaal) Zeven maal per week, één maal per dag of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en Eenmaal per week of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Zeven maal per week, één maal per dag of het aantal keer zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd Frequentie (maximaal) Eenmaal per week, of het aantal keren zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Eenmaal per week, of het aantal keren zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het Eenmaal per twee weken, of het aantal keren zoals is overeengekomen met cliënt en vastgelegd in het