Bijdrage VVD presentatie Coalitie akkoord Voorzitter, geachte aanwezigen, raadsleden, Na welgeteld drie maanden is er dan eindelijk een coalitie akkoord. Een forse tijd als je bedenkt dat het akkoord in 2010 in 6 weken was gesloten. De coalitie heeft echter aangegeven dat dit nodig was om alle zaken goed door te spreken en met een goed stuk te komen. Dat schept uiteraard ook verwachtingen naar de buitenwereld. Vanavond gaan wij het dan ook hebben over het proces en het resultaat. Allereerst het proces: Direct aansluitend op de verkiezingen heeft Leefbaar 3B als grootste partij, tevens ook grootste verliezer, gemeend naar goed politiek gebruik de onderhandelingen te starten. Gezien de moeilijke financiële situatie van de gemeente en de opdracht weer financieel gezond te worden, zou je verwachten dat er een informateur zou worden aangesteld om op basis van inhoud te verkennen welke coalitie Lansingerland het snelst weer uit de schulden kan krijgen. Tijdens de verkiezingen gaf de VVD al aan dat het onze voorkeur was om de grootste vier partijen bijeen te zetten. Dit zou in dit geval zorg dragen voor een breed gedragen coalitie waarin alle lagen waren vertegenwoordigd. Echter, Leefbaar koos ervoor om zonder enige vorm van uitleg aan de inwoners of andere raadspartijen na een gesprek met alle partijen de onderhandelingen te starten met D66, CDA en CU. Partijen die puur op basis van verkiezingsprogramma nogal stevig uiteen lagen qua uitgangspunten. Wij zouden dan ook graag van Leefbaar willen weten: 1) Waarom is er niet de keuze gemaakt voor een informateur en is er onderzoek gedaan op inhoud? 2) Wat was de reden om met deze partijen te gaan onderhandelen? En waar heeft Leefbaar dit qua inhoud op gebaseerd? Daarna ging de deur voor andere partijen 2.5 maand op slot om half mei toch nog met een volledig uit onderhandeld concept akkoord te verschijnen. Een week later volgde een uitnodiging aan het maatschappelijk middenveld en de inwoners om een uurtje hun inbreng hierop te geven. De betrokkenheid kende al wel gelijk zijn beperkingen, er mocht niets inhoudelijk gewijzigd worden en allen maar aangevuld worden als het (in de ogen van deze coalitie) in het algemeen belang was. We hebben kunnen zien hoe die betrokkenheid van de bewoners in het programma terecht is gekomen! In het totale stuk zijn welgeteld 13 wijzigingen gemaakt waarbij dit geen inhoudelijke wijzigingen zijn. De vier partijen hadden zelf drie maanden nodig om elkaars standpunten te verwerken, de inbreng van bewoners en organisaties werd -vooraf al- gepland op een weekje. Dat weekje tijd laat al zien dat de coalitiepartijen nooit voor ogen hadden om serieuze wijzigingen in het akkoord te aan te brengen. Maar naar buiten toe kan de coalitie in ieder geval zeggen dat ze de samenleving erbij betrokken hebben. Dat punt uit de verkiezingsprogramma s van Leefbaar 3B en D66 kan worden afgevinkt. Last-minute werd er ook een avond geregeld waarbij de overige raadsfracties het concept coalitieakkoord te zien kregen. De coalitie noemde dit reflectie avond. De niet-coalitie partijen mochten in een uurtje aangeven wat zijn vonden van het akkoord en wat zij graag aangevuld zouden
zien. Na de presentatie was dit nog een halfuurtje. Ruimte voor nieuwe inbreng was er niet en er mocht ook niet gedebatteerd worden. De VVD heeft er voor gekozen om hier geen inbreng te doen. Niet dat wij geen inbreng hadden willen doen. Integendeel, wij hadden graag aangeschoven aan de onderhandelingstafel en onze inbreng gegeven. Een uurtje praten dekt in onze ogen zeker niet de serieuze vraagstukken die er liggen en de weg naar een oplossing. Daarbij is het een akkoord van CDA, Leefbaar, CU en D66 en niet een akkoord waar de VVD aan meegeschreven heeft. Wij wilden ons hier dan ook zeker niet aan committeren. De VVD wil wel zijn teleurstelling uitspreken over de keuze van de partijen. Zeker als je als Leefbaar en vooral D66 transparantie groot in je verkiezingsprogramma hebt staan. 7 (8?) Weken niets laten horen, geen inzicht geven in waar je mee bezig bent en waarom je bepaalde keuzes maakt. Een mooi voorbeeld hoe het ook kan is Zoetermeer of Pijnacker Nootdorp waar de gehele raad en inwoners vanaf stap 1 betrokken zijn geweest bij het opstellen van het coalitie akkoord. Ook het akkoord is een raad breed akkoord. Dat is burgerparticipatie, dat is transparantie naar je inwoners! Wat u ons hier laat zien is oude wijn in nieuwe zakken. Diezelfde oude politiek waar u zogenaamd altijd zo tegen bent als Leefbaar en D66. Wij vinden dit oprecht een gemiste kans en hadden graag in een eerder stadium een inhoudelijke bijdrage gedaan. Dan het akkoord zelf. Voorzitter, wat ons allereerst met name opviel was niet alleen wat er in het akkoord stond, maar vooral ook wat er juist niet in stond. Heel veel zaken die toch uitermate belangrijk zijn voor onze inwoners staan expliciet niet in het akkoord. Is dit omdat de partijen het hier niet over eens werden? Of omdat ze het niet belangrijk genoeg vonden? Ik noem een paar: zondagopening van de winkels (CDA en CU tegen, Leefbaar en D66 voor), inhoudelijke uitwerking van het mobiliteitsplan, een financieel herstelplan, een financiële paragraaf en zo nog wel meer. Vragen aan de coalitie: 1) Zijn alle ontbrekende onderwerpen vrije onderwerpen waar alle coalitiepartijen zelf mogen beslissen wat hun standpunt is? Of volgt er nog een aanvulling op het coalitie akkoord? 2) Wat is de reden om deze onderwerpen waarop zo verschillend gedacht wordt niet op te nemen? De notulen van de onderhandelingen spreken over het bestaan van een lijst van onderwerpen maar deze zijn nergens te vinden. Wanneer kan de raad, in het kader van transparantie, deze lijst van de coalitie verwachten? Dan de inhoud van het akkoord: De VVD is de verkiezingen in gegaan met een drietal speerpunten: Solide Financiën, Veiligheid en bruisende, economische sterke kernen. Solide Financiën: De afgelopen jaren heeft de VVD met haar wethouders ingezet op een sluitende begroting en verbetering van de schuldenpositie. Zo presenteerden wij eind vorig jaar bij de begroting een herstelplan die in twee fases zal leiden tot financieel herstel van de gemeente. Waarom? Omdat de
VVD vindt dat we zelf aan het roer moeten blijven en dit niet moeten laten afhangen van vage claims tegen hogere overheden of niet transparant financieel beleid. Als we geld van de burger vragen moeten we duidelijk kunnen onderbouwen waarom en waarvoor we dat doen. Dit herstelplan heeft geleid tot de kadernota waar de cijfers nu van bekend zijn. Een juweel van een stuk en absoluut een kroon op het werk van wethouder Van Dijk. Zoals de cijfers duidelijk laten zien kunnen we met heldere keuzes eind van dit jaar onder provinciaal toezicht uit zijn en tevens leggen we een goed fundament onder de opmars naar financieel herstel door het weerstandsvermogen flink te vergroten. Samen met de aantrekkende huizenmarkt zijn dit allemaal gunstige signalen. De VVD omarmt dan ook zeker die weg van solide financiën. Uiteraard zijn we er dan nog niet want voor na 2018 zullen we nog scherp aan de wind moeten zeilen om ook de tekorten dan onder controle te houden. Als er dus twee belangrijke zaken in het mooie Lansingerland zijn, dan zijn het wel deze twee: Grondexploitatie en Financiën. Echter pas op bladzijde 13 en 16 van het akkoord komen we hier iets over tegen. En wat komen we dan tegen? Een zeer algemeen stuk, geen financiële paragraaf over hoe het college hun plannen gaat financieren en vooral veel meer uitgaven door nieuwe projecten. Het enige concrete is een OZB verhoging in 2014 en 2015 naar 120%. Dit leidt ook tot een sluitende begroting mits niets tegenzit maar bouwt niets op in het weerstandsvermogen. Daarbij is er ook nergens een punt genoemd hoe het nieuwe college al die nieuwe plannen wil financieren? Het eerste gat in de begroting van 100.000 euro voor de komende vier jaar is afgelopen donderdag al getrokken. Kijken we dan naar het coalitie akkoord dan staat daar klip en klaar dat Lansingerland moet streven naar een verbetering van het weerstandsvermogen. Op basis van de schamele onderbouwing is het huidige college volstrekt niet voornemens dit te doen. De eerste belofte breuk is dan al een feit. Het financieel stuk leest als een verkiezingsplan zonder duidelijke richting of sturing. Het roept over dialogen en herstel op termijn. Dit college is van doorschuiven i.p.v. aanpakken, dat werd al duidelijk. Maar wat gaan we dan doen in de tussentijd? Of moeten we wachten op een herstelplan in 2016? Zetten we gewoon de klok stil? Wij hebben dan nog een aantal vragen voor de coalitie: 1) Graag uitleg van het CDA waarom hun grootste speerpunten uit hun verkiezingsprogramma niet terugkomen. Sterker nog, waar ze fel op tegen waren, is nu opgenomen? Is dat geen kiezersbedrog? Ik citeer uit het tien punten plan: - In juni 2013 hebben wij het college van Burgermeester en Wethouders aangesproken meer werk te maken van de claim richting de provincie en landelijke overheid (als veroorzaker van deze problematiek). - Het CDA stelt zich tot doel dat de woonlasten met niet meer dan het inflatiepercentage stijgen! Ik zie ineens een OZB stijging van 120% en nergens is de claim van 172 miljoen meer te bekennen?
2) Hoe verklaart Leefbaar dat de koers die door hun eigen college de afgelopen vier jaar is gevaren en uitgezet, nergens meer terugkomt in dit akkoord? Vond en vindt Leefbaar dat de gevolgde financiële strategie van de afgelopen vier jaar niet de juiste is geweest ondanks dat deze op korte termijn leidt tot een sluitende begroting en einde aan Provinciaal toezicht? 3) Hoe verklaart de coalitie een stijging naar OZB van 120% als instap tarief om tot een gesprek met de overheid te komen als we al ruim 2 jaar met die overheid in dialoog zijn? En tevens waarom we geen instap tarief nodig hebben omdat er geen opmaat naar artikel 12 is? De VVD zal dan ook onverkort vasthouden aan de ingeslagen weg tot herstel en de kadernota 2014 als ijkpunt nemen om elk financieel beleid van de coalitie te toetsen. Onze inwoners kunnen van de VVD verwachten een solide financieel beleid wat leidt tot zo snel mogelijk herstel! Dan ons andere speerpunt Economie. Mede dankzij het huidige college is Lansingerland economisch gezien een ijzersterke gemeente. Grote bedrijven als een Hoogvliet en Sligro hebben zich hier gevestigd. Erkende bedrijven maken grote naam zoals cateringbedrijf Van der Linde op het onlangs gehouden veiligheidscongres met president Obama in Den Haag. En dan vergeet ik nog vele andere toppers. De Elsevier stelde begin mei een top 50 samen van economisch sterke gemeentes, Lansingerland staat daarin op 6. De VVD mist een economische visie van deze coalitie. Hoe worden bedrijven naar onze gemeente getrokken? Er staat alleen dat ze het horecaplan gaan uitvoeren. Leuk maar de VVD verwacht hierin vele malen meer ambitie. Vraag: wanneer en hoe gaat dit college starten met het realiseren van de horecavisie? De VVD verwacht binnen afzienbare tijd niet minder dan een terassenplein in Berkel. Dan veiligheid. De VVD benoemt concrete punten in haar verkiezingsprogramma over hoe we de veiligheid kunnen verbeteren: aanpak van vandalisme, verantwoordelijkheid van ouders voor wangedrag hun kinderen, meer wijkagenten etc. De coalitie zet hierin echter in op streven naar uitbreiding buurttoezicht. Nu is buurttoezicht een vrijwilligersorganisatie die enorm goed werk doet. Een doel wat de VVD in de basis absoluut ondersteunt. Hoe gaat de coalitie dat dan verbeteren? Waar wordt naar gestreefd? Ook dit blijft weer erg vaag onduidelijk. Vraag: Op welke termijn en hoeveel procent van de wijken? En welke middelen gaat de coalitie hiervoor inzetten? En, last but not least, mobiliteit: De VVD wil dat onze kinderen veilig naar school en sport kunnen fietsen, en dat onze winkels en bedrijven goed bereikbaar zijn. Dat vraagt om een zorgvuldige afweging van verkeersveiligheid, verkeersoverlast en bereikbaarheid. Maatregelen zoals palen/afsluitingen/bloembaken etc. moeten volgens ons (VVD) in samenhang worden bekeken om te voorkomen dat een aanpassing in een straat een paar honderd meter verderop niet voor extra overlast zorgt. In Maart 2014,heeft de VVD samen met D66 en het CDA een motie ingediend, met het verzoek het verkeerscirculatie plan uit 2008 onder de loep te nemen en daar waar nodig is aan te passen. Met verbazing citeren we daarom enkele voorgestelde verkeersmaatregelen in het concept coalitie akkoord, die in strijd zijn met deze motie, bijvoorbeeld het volgende voorstel:
Openstelling in Noordelijke richting van het nu afgesloten van de Noordeindseweg voor nietvrachtverkeer Wij vragen aan de coalitie: - Waarom komen D66 en CDA terug op de motie die ze zelf in februari dit jaar hebben gesteund om het verkeerscirculatieplan onder de loep te nemen? - Waarom wijkt D66 af van zijn eigen verkiezingsprogramma waarin het aangeeft dat voor de Noordeindseweg samen met inwoners en ondernemers serieus naar verschillende alternatieven moet worden gekeken? Als we het programma zo in zijn totaal bekijken dan zien we enorm veel: bevorderen, stimuleren, streven. Maar het wordt in veel paragrafen niet concreet wat ze dan gaan doen. Als er niets gehaald wordt kan altijd gezegd worden dat het tegenzat door tegenwerking van het rijk, we wel zaken bevorderd hebben of naar gestreefd hebben maar helaas. Dit is niet wat onze inwoners verwachten. Onze inwoners mogen een duidelijke koers en visie verwachten. Waar staan we nu en waar willen we naartoe als gemeente. Waar kan de inwoner dit college over vier jaar op beoordelen? Waar hebben ze dan gerealiseerd? Allemaal vragen vanwege een stuk op hoofdlijnen. Is er dan niet goeds? Zeker niet. Er staan in het akkoordpunten in waar de VVD erg tevreden mee is: Wij juichen de paragraven over de huurwoningen, de A13/A16 en de aanpak van scheefwoners absoluut toe. En het ondersteunen van de ambitie van Bleizo daar zijn wij voor. De inzet op betere bereikbaarheid van de kernen zijn wij voor, mits dit wel conform het mobiliteitsplan of een gedegen herijking daarvan gebeurt. De VVD zal dan ook alle voorstellen langs haar liberale programma houden en steunen waar de voorstellen goed zijn en verbeteren waar dit mogelijk is, indien de programma s in onze ogen niet aansluiten op de wensen voor Lansingerland. Wel verwachten wij van dit college dat ze daadkracht, visie en meer bestuurlijke verantwoordelijkheid gaan nemen en meer duidelijkheid naar de raad en inwoners van Lansingerland zullen geven dan nu staat beschreven in dit akkoord.