Overlijden. Gids voor nabestaanden

3 Overlijden Gids voor nabestaanden WWW.KNOKKE-HEIST.BE

Inhoud 1. Administratieve verplichtingen 4 1.1. Aangifte van overlijden 5 1.2. Schikkingen voor de teraardebestelling 7 1.3. Nalatenschap & successie 11 1.4. Wie moet je verwittigen? 15 2. Je inkomen 20 2.1. Overlevingspensioen 21 2.2. Arbeidsongeval of beroepsziekte 22 3. Kinderen 24 3.1. Minderjarige kinderen 25 3.2. De kinderbijslag 25 3.3. Studietoelagen 27 4. Hulpverlening 28 4.1. Financiële hulpverlening 29 4.2. Andere hulp 29 5. Nuttige adressen 30 5.1. Gemeentebestuur Knokke-Heist 31 5.2. Sociaal Huis Knokke-Heist 31 5.3. Begrafenisondernemers 32 5.4. Crematorium 32 5.5. Godsdienst 33 5.6. Pensioendiensten 36 5.7. Renten, tegemoetkomingen personen met een beperking 38 5.8. Arbeidsongeval, beroepsziekten (Fedris) 38 5.9. Oorlogsinvaliden, oud-strijders 38 5.10. Rouwverwerking 39 5.11. Vredegerecht 39 5.12. Kantoor der registratie 39 5.13. Wezenbijslag, kinderbijslag 40

1. Administratieve verplichtingen

Administratieve verplichtingen 1.1. Aangifte van overlijden 1.1.1. Wie doet aangifte en waar? Meestal gebeurt de aangifte van het overlijden door de begrafenisondernemer (zie Gouden Gids, rubriek Begrafenissen & Crematies). Voor informatie of begeleiding bij een overlijden, kun je in Knokke-Heist terecht bij: UITVAARTCENTRUM BLEYAERT AMYS ROUWLEIDING ROTSAERT MARCEL Natiënlaan 85 Natiënlaan 85 Natiënlaan 85 T 050 605 605 T 050 600 179 T 050 605 605 Een familielid van de overledene kan ook zelf voor de aangifte van het overlijden zorgen. Hij of zij doet dit zo snel mogelijk na het overlijden bij de dienst Burgerzaken van de gemeente waar het overlijden plaatshad. Op het grondgebied Knokke-Heist is er één funerarium nl.: UITVAARTCENTRUM BLEYAERT Natiënlaan 85 T 050 605 605 http://www.dela.be/nl/bleyaertknokke 1.1.2. Documenten die bij aangifte worden voorgelegd het overlijdensattest opgemaakt door de behandelende geneesheer medisch getuigschrift van de behandelende geneesheer i.v.m. aanwezigheid van een implantaat en de aard van het overlijden attest van de laatste wilsbeschikking van de overledene elektronische identiteitskaart en eventueel rijbewijs van de overledene speciale parkeerkaart voor personen met een beperking (in voorkomend geval) elektronische identiteitskaart van de aangever trouwboekje van de overledene. 5

Administratieve verplichtingen In voorkomend geval: bij crematie aanvraagformulier voor crematie ingevuld door de familie (te verkrijgen bij de dienst Burgerzaken) eventueel een wilsbeschikking van de overledene over de private asbestemming of een verzoekschrift van de nabestaanden. bij aankoop grafconcessie: de aanvraag tot concessie ingevuld door de familie (te verkrijgen bij de dienst Burgerzaken) Na aangifte van het overlijden levert de dienst Burgerzaken van de gemeente waar het overlijden plaatsvond, uittreksels af uit de overlijdensakte. Die zijn onder meer bestemd voor de werkgever, het ziekenfonds, verzekeringen en de vakbond. 1.1.3. Openingstijden van de dienst Burgerzaken Knokke-Heist Je bent steeds welkom tijdens de zitdagen van de maatschappelijk werker: van maandag tot vrijdag 8.30 12 uur en van 13.30 16.30 uur op zaterdag van 9 11.30 uur Gelieve je een half uur voor sluitingstijd aan te melden zodat de akte nog volledig kan worden opgemaakt. Heb je vragen of wens je meer informatie? DIENST BURGERZAKEN KNOKKE-HEIST Alfred Verweeplein 1, 8300 Knokke-Heist T 050 630 170 (contactpersoon: Nathalie Baeyen) T 050 630 125 (contactpersoon: Anne Bailyu) 6

Administratieve verplichtingen 1.2. Schikkingen voor de teraardebestelling Er moet nagegaan worden of de overledene zelf wilsbeschikkingen heeft geuit over de teraardebestelling. De overledene kan de laatste wilsbeschikking vastgelegd hebben: in een handgeschreven testament dat hij of zij thuis bewaarde in een testament dat wordt bewaard bij de notaris van zijn of haar keuze in een verklaring van laatste wilsbeschikking over de teraardebestelling neergelegd bij de dienst Burgerzaken van het gemeentebestuur van de woonplaats van de overledene in een verklaring van laatste wilsbeschikking over de private asbestemming Elke burger kan in een wilsbeschikking kiezen voor begraving of crematie. In het geval van crematie zijn er nog een aantal bijkomende mogelijkheden voor de bestemming van de assen (zie verder bij crematie). Als de overledene niets heeft vastgelegd, ligt de keuze bij de familie. 1.2.1. De begrafenis Elke persoon die in Knokke-Heist woont of er overlijdt, kan op de centrale begraafplaats worden begraven. Dit kan op volgende manieren: in een zandgraf (met of zonder concessie) in een enkele of dubbele grafkelder in een columbarium of in de urnentuin door verstrooiing van de as op het daartoe voorziene perceel 1.2.2. De crematie Als er gekozen wordt voor crematie, moet je bij de aangifte volgende formulieren voorleggen: medisch getuigschrift ingevuld door een beëdigd geneesheer, aangesteld door de ambtenaar van de burgerlijke stand eventueel een ondertekende wilsbeschikking van de overledene over de private asbestemming of een verzoekschrift van de nabestaanden Na onderzoek zal de ambtenaar van de burgerlijke stand een toelating tot crematie afleveren, die je vervolgens moet afgeven in het crematorium. 7

Administratieve verplichtingen In het geval het niet om een natuurlijke dood gaat, is het de procureur des Konings die beslist of het stoffelijk overschot vrijgegeven wordt voor crematie. Na de crematie kan de as verschillende bestemmingen krijgen: verstrooiing van de as op de strooiweide van de Centrale Begraafplaats bijzetting van de asurne in een columbarium bijzetting van de asurne in een urnenkelder bijzetting van de asurne in een zandgraf of grafkelder verstrooiing van de as op zee verstrooiing van de as op een andere plaats begraving van de asurne op een andere plaats dan de begraafplaats bewaring van de as op een andere plaats dan de begraafplaats Het dichtstbijzijnde crematorium is: CREMATORIUM BRUGGE Zeelaan 2-8380 Brugge T 050 314 141 info@crematoriumbrugge.be 1.2.3. Keuze van eredienst Bovendien kun je ook kiezen voor het ritueel van de uitvaartplechtigheid. Je hebt keuze uit volgende mogelijkheden: geen ritueel katholieke godsdienst protestantse godsdienst anglicaanse godsdienst orthodoxe godsdienst joodse godsdienst islamitische godsdienst vrijzinnige levensbeschouwing neutraal filosofische overtuiging 8

Administratieve verplichtingen 1.2.4. Andere schikkingen 1.2.4.1. Schenking van organen Het transplanteren van organen en weefsels na het overlijden kan andere mensen helpen. Maar het is nog steeds zo dat de vraag naar gezonde organen en weefsels het aanbod overtreft. Om dit tekort te verhelpen is er in België sinds 1987 een nieuwe wet van kracht. Bij iedere Belg kunnen na het overlijden organen of weefsels worden weggenomen als de overledene geen verzet aantekende. De familieleden in eerste graad kunnen evenwel na het overlijden nog verzet aantekenen. Anderzijds kun je bij leven ook uitdrukkelijke toestemming verlenen om je organen en weefsels te schenken. Tegen deze uitdrukkelijke toestemming kunnen de familieleden zich na het overlijden niet verzetten. Om je toestemming of verzet uitdrukkelijk kenbaar te maken, kun je bij de dienst Burgerzaken van je woonplaats een formulier verkrijgen voor de wilsuitdrukking over wegneming en transplantatie van organen en weefsels na het overlijden. Je wilsuitdrukking wordt dan opgenomen in het rijksregister. Voor de aangifte verklaring wegneming/transplantatie organen meld je je persoonlijk bij de dienst Burgerzaken. Meer info op: www.knokke-heist.be, klik op burger en kies orgaandonatie. 9

Administratieve verplichtingen 1.2.4.2. Ter beschikking stellen voor wetenschappelijk onderzoek Iedereen die in staat is om zijn of haar wil behoorlijk uit te drukken, mag bepalen dat zijn of haar lichaam na de dood wordt afgestaan voor wetenschappelijk onderzoek. Wel moet de verklaring bij leven gebeuren met een document van de wetenschappelijke inrichting naar keuze. Dit document of een handgeschreven wilsbeschikking moet je afleveren bij de aangifte van overlijden. De universitaire instellingen zijn in de Gouden Gids te vinden onder de rubriek Hoger Onderwijs. LEUVEN K.U. LEUVEN Mevrouw Elsen T 016 336 681 anatomie@med.kuleuven.be KORTRIJK De heer Eddy Muylle of Prof. Dr. Cokelaere Adres: E. Sabbelaan 53, 8500 Kortrijk T 056 24 62 45 anatomie@kuleuven-kulak.be GENT R.U.G. Gent Laboratorium voor menselijke ontleedkunde en embryologie De Pintelaan 185, 9000 Gent T 09 332 51 92 lichaamsafstand@ugent.be BRUSSEL Faculteit Geneeskunde en Farmacie Menselijke Anatomie Experimentele Anatomie Laarbeeklaan 103, 1090 Jette T 02 477 44 50 http://www.vub.ac.be/exan/schenking_%20lichaam.htm 10

Administratieve verplichtingen ANTWERPEN Laboratorium voor Anatomie van de Mens en Embryologie Universiteitsplein 1, 2610 Wilrijk T 03 265 28 28 secretariaat.anatomie@uantwerpen.be LIMBURG Departement Medische Basiswetenschappen Dienst Morfologie Universitaire Campus, 3590 Diepenbeek T 011 26 85 00 1.3. Nalatenschap & successie 1.3.1. Testament De overledene kan eigenhandig of bij een notaris een testament opgemaakt hebben dat hij of zij in bewaring gaf: ofwel thuis, ofwel in een bankkluis, ofwel bij de notaris. Om te weten of de betrokkene een testament liet registreren, kun je persoonlijk of via een notaris inlichtingen verkrijgen bij de: FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIËN - REGISTRATIE Koning Albert I-laan 1/5, 8200 Brugge T 02 57 257 57 De notaris kan ook navraag voor je doen bij de: KONINKLIJKE FEDERATIE VAN BELGISCHE NOTARISSEN Centraal Register voor Testamenten Bergstraat 30-32, 1000 Brussel T 02 505 08 46 11

Administratieve verplichtingen Deze gegevens moet je schriftelijk aanvragen, vergezeld van een overlijdensattest. Het registratiekantoor zal je enkel meedelen of er een testament is en welke notaris het heeft opgemaakt. Enkel de notaris kan de inhoud ervan meedelen. Neem in elk geval contact op met een notaris als: je weet dat de overledene een testament heeft opgemaakt je een testament vindt in een bureau, kast,... er onder de erfgenamen minderjarigen zijn of personen die wettelijk onbekwaam werden verklaard om hun goederen te beheren de nalatenschap onroerende goederen bevat (bv. grond, huis,...) Ook bij de aangifte van nalatenschap (zie successierechten) kan de notaris je bijstaan. 1.3.2. Erfrechtopvolging Wie geconfronteerd wordt met een overlijden, moet enkele administratieve stappen doorlopen om de rekeningen te deblokkeren. Deze deblokkering is mogelijk op vertoon van: een akte van erfopvolging, opgemaakt door de notaris een attest van erfopvolging, gratis afgeleverd door de ontvanger van een registratiekantoor ( = successiekantoor) De langstlevende partner (gehuwd of wettelijk samenwonend) kan tot de helft van het bedrag dat op alle rekeningen staat, tot een plafond van 5000, als een voorschot uitgekeerd krijgen om dringende uitgaven te doen, zonder dat een attest of akte van erfopvolging (zoals in principe vereist is) moeten worden voorgelegd. In principe heb je de vrije keuze, maar o.a. in de volgende gevallen moet je naar de notaris gaan, omdat de ontvanger niet bevoegd is: als de overledene een testament of een huwelijkscontract had als iemand van de erfgenamen minderjarig of onbekwaam is als de overledene een testament of om het even welke andere akte met laatste wilsbeschikking heeft opgemaakt Voor meer inlichtingen kun je terecht bij: FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIËN - REGISTRATIE Koning Albert I-laan 1/5, 8200 Brugge T 02 57 806 60 T 02 505 08 46 12

Administratieve verplichtingen 1.3.3. Aangifte van roerende en onroerende nalatenschap De aangifte van de nalatenschap, zowel voor roerende als onroerende goederen, moet gebeuren bij het kantoor der registratie van de laatste woonplaats van de overledene. Voor Knokke-Heist is dat: FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIËN - REGISTRATIE Koning Albert I-laan 1/5, 8200 Brugge T 02 57 806 60 De termijn die je hebt om de aangifte in te dienen: als het overlijden plaatsvindt in België: 4 maand; als het overlijden plaatsvindt in een ander Europees land: 5 maand; als het overlijden plaatsvindt buiten Europa: 6 maand. De aangifteformulieren kun je verkrijgen bij het registratiekantoor. Voor de aangifte is het belangrijk om alle bewijsstukken van de gedane uitgaven (rouwdienst, grafzerk,...) en verkregen inkomsten zorgvuldig te bewaren. Ook niet-betaalde kosten zoals ziekenhuiskosten, kosten voor water, elektriciteit en gas, belastingen,... komen in aanmerking. 1.3.4. Aanvaarding van nalatenschap Na een overlijden moet iedere erfgenaam een keuze maken uit drie mogelijkheden: de erfenis gewoon aanvaarden de erfenis aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving de erfenis verwerpen Indien je de erfenis zonder meer aanvaardt, moeten ook alle schulden van de overledene betaald worden. Deze feitelijke aanvaarding kan zowel stilzwijgend als uitdrukkelijk gebeuren. Als je eraan twijfelt of de erfenis niet meer lasten (schulden) dan baten (bezit) omvat, kun je de erfenis aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Er wordt dan een overzicht (inventaris) opgemaakt van alle bezittingen en schulden, zodat je met kennis van zaken kunt overwegen of je er wel voordeel bij hebt om de erfenis te aanvaarden. De aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving gebeurt door een eenzijdige verklaring die wordt afgelegd bij de griffie van de rechtbank van eerste aanleg van de laatste woonplaats van de overledene. 13

Administratieve verplichtingen Wanneer je de erfenis verwerpt, hoef je de schulden niet te betalen, maar krijg je ook geen recht op bezittingen. De verwerping gebeurt eveneens door een verklaring bij de griffie van de rechtbank van eerste aanleg van de laatste woonplaats van de overledene. 1.3.5. Successierechten Op de nalatenschap moet je ook successierechten betalen. Dit zijn bijzondere belastingen op de goederen die je verkreeg door het overlijden. De berekening gebeurt op de nettowaarde van wat iedereen afzonderlijk ontvangt als erfdeel. Het bedrag dat je zult moeten betalen, hangt van twee factoren af: de verwantschap tussen de overledene en jezelf en de grootte van het erfdeel. Voor alle inlichtingen kun je terecht bij de notaris of bij de: FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIËN - REGISTRATIE Koning Albert I-laan 1/5, 8200 Brugge T 02 57 806 60 T 02 505 08 46 14

Administratieve verplichtingen 1.4. Wie moet je verwittigen? 1.4.1. Financiële instellingen Je moet in ieder geval de bank en/of Bpost verwittigen. Zij zullen alle rekeningen, spaarboekjes,... blokkeren. Voor het volledig deblokkeren ervan heb je een attest van erfrechtopvolging of een akte van erfrechtopvolging nodig (zie erfrechtopvolging). 1.4.2. Het ziekenfonds Je moet het ziekenfonds waarvan de overledene lid was op de hoogte brengen, evenals de zorgverzekeringskas waarbij de overledene was aangesloten. 1.4.2.1. Hoe word je ingeschreven bij het ziekenfonds? Als je een persoon ten laste was van je overleden partner, dan moet je je nu zelf laten inschrijven in het ziekenfonds als weduwe of weduwnaar. In het geval je zelf aanspraak kunt maken op een rustpensioen, moet je je evenwel als gepensioneerde laten inschrijven. Als je echtgenoot loontrekkende was en je ten minste een derde van een volledige loopbaan kunt bewijzen, heb je recht op terugbetaling van gezondheidszorgen zonder een bijdrage te moeten storten aan het ziekenfonds. Als je minder dan een derde van de loopbaan kunt bewijzen, moet je een bijdrage betalen. Als je echtgenoot zelfstandige was en je ten minste een derde van een volledige loopbaan kunt bewijzen, heb je recht op terugbetaling van de grote risico s zonder betaling van een bijdrage. Als je minder dan een derde van de beroepsloopbaan kunt bewijzen, moet je een bijdrage betalen aan het ziekenfonds voor de verzekering van de grote risico s. Voor de kleine risico s kun je een bijdrage betalen in de vrije verzekering van het ziekenfonds. Als je echtgenoot ambtenaar was, heb je recht op terugbetaling van gezondheidszorgen zonder storting van een bijdrage. Als de overledene in regel was bij het ziekenfonds, is er geen wachttijd. Kinderen die recht geven op kinderbijslag, worden als wezen ten laste op hetzelfde boekje ingeschreven. 1.4.2.2. Verhoogde tegemoetkoming Wanneer je jaarlijks bruto-inkomen als weduwe of weduwnaar bepaalde grenzen niet overschrijdt, kun je aanspraak maken op de verhoogde tegemoetkoming. 15

Administratieve verplichtingen Om deze verhoogde tegemoetkoming te verkrijgen, moet je een aanvraag indienen bij het ziekenfonds en een verklaring op erewoord invullen. Als bijlage bij deze verklaring moet je volgende documenten toevoegen: het aanslagbiljet van de personenbelasting van het aanslagjaar dat aan de verklaring voorafgaat eventueel het laatste pensioenstrookje om het bedrag van het ontvangen pensioen te staven. In het geval je uitkering of je hoedanigheid recht geeft op de verhoogde tegemoetkoming, hoef je evenwel zelf niets te doen. 1.4.2.3. Tussenkomst in de begrafeniskosten Van het ziekenfonds kun je een overlijdensvergoeding verkrijgen. Deze vergoeding wordt toegekend aan de echtgenoot, een familielid tot de derde graad met de overledene of aan de samenwonende, zonder specifieke verwantschap. 1.4.3. De uitbetalingsinstellingen Als de overledene één van de onderstaande vervangingsinkomens had, dan moet je de betreffende dienst verwittigen. 1.4.3.1. Pensioen De Pensioendienst wordt automatisch op de hoogte gebracht van het overlijden via de Kruispuntbank, maar wij adviseren je toch om rechtstreeks met hen contact op te nemen. Als de overledene alleen woonde, hoef je de Pensioendienst niet te verwittigen. Als de overledene gehuwd was, is het interessant om te informeren bij de dienst of de huwelijkspartner een nieuwe pensioenaanvraag of een aanvraag voor een inkomensgarantie voor ouderen moet aanvragen: FEDERALE PENSIOENDIENST (FPD) Zuidertoren, 1060 Brussel T 1765 of vanuit het buitenland +32 78 15 1765 http://www.sfpd.fgov.be/nl 1.4.3.2. Ziekte- of invaliditeitsuitkering Verwittig je ziekenfonds. 16

Administratieve verplichtingen 1.4.3.3. Tegemoetkoming personen met een beperking De FOD Sociale Zekerheid of zorgkas worden automatisch via de Kruispuntbank op de hoogte gebracht van het overlijden van een persoon met een beperking. De uitbetaling van de tegemoetkoming wordt automatisch stopgezet. Voor meer informatie: FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID Directie-generaal Personen met een handicap Kruidtuinlaan 50 bus 150, 1000 Brussel T 0800 987 99 www.handicap.fgov.be/nl Uw persoonlijke zorgkas Een overzicht van alle zorgkassen: www.vlaamsesocialebescherming.be/nl/zorgkassen 1.4.3.4. Federaal agentschap voor beroepsrisico s (Fedris) HET FONDS VOOR ARBEIDSONGEVALLEN EN HET FONDS VOOR BEROEPSZIEKTEN ZIJN GEFUSEERD TOT HET FEDERAAL AGENTSCHAP VOOR BEROEPSRISICO S (FEDRIS) Troonstraat 100, 1050 Brussel Sterrenkundelaan 1, 1210 Brussel T 02 226 64 00 (van 9 tot 16 uur) http://www.fedris.be/nl 1.4.3.5. Leefloon OCMW p/a Sociaal Huis Kraaiennestplein 1 bus 2, 8301 Knokke-Heist T 050 530 900 17

Administratieve verplichtingen 1.4.3.6. Werkloosheidsuitkering Breng je uitbetalingsinstelling op de hoogte van het overlijden: ABVV Algemeen Belgisch vakverbond ACLVB Algemene centrale der liberale vakbonden van België ACV Algemeen christelijk vakverbond HVW Hulpkas voor Werkloosheidsuitkering 1.4.4. De huiseigenaar Het overlijden van één van de partijen vormt in principe geen reden om de huurovereenkomst vroegtijdig te beëindigen. Die loopt verder met de erfgenamen van de overleden huurder of verhuurder, tenzij dit anders is vastgelegd in de huurovereenkomst. Maar beide partijen kunnen tot een compromis komen ondanks de bindende voorwaarden van het huurcontract. Mocht dit niet het geval zijn, raadpleeg dan je notaris of een advocaat die je zal inlichten over wat je kunt doen binnen de wetgevende bepalingen van de huurwetgeving. Voor meer inlichtingen in verband met de huur kun je ook terecht bij de: HUURDERSBOND Vlamingdam 55, 8000 Brugge T 050 337 715 1.4.5. Belastingdiensten 1.4.5.1. Personenbelasting In het jaar volgend op het overlijden moet je in het daartoe voorziene luik meedelen dat je familielid overleden is. Het is dus niet nodig om meteen de belastingen te verwittigen. 1.4.5.2. Verkeersbelasting Indien je de auto van de overledene niet wenst te behouden, kun je op twee manieren het kenteken laten schrappen: Je brengt de nummerplaat naar het dichtstbijzijnde postkantoor Je brengt de nummerplaat zelf naar 18

Administratieve verplichtingen DIV Natiënkaai 5 8400 Oostende T 02 277 30 50 De verkeersbelasting wordt geschorst op de dag dat de nummerplaat aankomt op de dienst. De erfgenamen zullen van de dienst Schrappingen een schrappingkaart ontvangen. Om een gedeeltelijke terugbetaling van de verkeersbelastingen te krijgen, moeten de erfgenamen een kopie van de schrappingkaart van het voertuig, samen met een uittreksel uit de overlijdensakte opsturen naar: FOD FINANCIËN Belastingen Auto s Financiëntoren Kruidtuin 50 bus 34, 1010 Brussel T 02 210 40 30 Als je de nummerplaat wenst over te zetten op de naam van de overlevende, maak je volgende documenten over aan de provinciale dienst van de dienst Inschrijvingen Voertuigen van de FOD mobiliteit: aanvraag tot inschrijving op naam van de overlevende (af te geven door de verzekering); het inschrijvingsbewijs van de wagen (roze kaart); uittreksel uit de overlijdensakte. Deze documenten stuur je op naar : DIENST INSCHRIJVINGEN VOERTUIGEN Natiënkaai 5, 8400 Oostende 1.4.6. Maatschappijen waar de overledene abonnee was 19

2. Je inkomen

Je inkomen 2.1. Overlevingspensioen Dit is een pensioen dat wordt toegekend aan de langstlevende echtgeno(o)t(e) op basis van de prestaties van de overledene. Om hiervan te kunnen genieten, is er een onderscheid tussen wanneer de overledene nog actief was of al gepensioneerd. 2.1.1. Overledene was al gepensioneerd 2.1.1.1. Federale Pensioendienst (FPD) Als het pensioen (werknemer, zelfstandige of openbare dienst) wordt uitbetaald door de FPD, moet je in principe geen overlevingspensioen aanvragen. Het onderzoek naar de rechten van de weduw(e)(naar) gebeurt automatisch. Voor een snellere afhandeling van het dossier raden we je evenwel aan om een overlijdensakte op te sturen. Indien je als overlevende zelf een beroepsactiviteit uitoefende, kun je vanaf 60 jaar een eigen rustpensioen aanvragen, gecumuleerd met het overlevingspensioen. FEDERALE PENSIOENDIENST (FPD) Zuidertoren, 1060 Brussel T 1765 of vanuit het buitenland +32 78 15 1765 2.1.1.2. Pensioen wordt uitbetaald door een andere pensioenkas Je moet deze instelling verwittigen door een uittreksel uit de overlijdensakte op te sturen, samen met een begeleidend schrijven. 2.1.2. Overledene was nog niet gepensioneerd 2.1.2.1. De overledene was werkzaam in een privédienst De weduw(e)(naar) moet een overlevingspensioen aanvragen bij de dienst Burgerzaken van het gemeentebestuur binnen het jaar na het overlijden. 21

Je inkomen Om een overlevingspensioen te kunnen krijgen, zijn er enkele voorwaarden: de overlevende moet minstens 45 jaar oud zijn of ten minste één kind ten laste hebben of zelf 66% arbeidsongeschikt zijn de overlevende moet minstens 1 jaar gehuwd zijn de overlevende mag geen beroepsactiviteit uitoefenen, behalve de wettelijk toegelaten arbeid 2.1.2.2. De overledene was werkzaam in een openbare dienst Onder dezelfde voorwaarden zoals hierboven bepaald, kan de overlevende een aanvraag indienen bij de FPD, Zuidertoren 1060 Brussel, samen met volgende documenten: uittreksel overlijdensakte uittreksel huwelijksakte 2.1.2.3. De overledene was zelfstandig Onder dezelfde voorwaarden kan de overlevende een aanvraag indienen bij de dienst Burgerzaken van het gemeentebestuur. 2.1.3. Het tijdelijk overlevingspensioen De overlevende die niet voldoet aan de voorwaarden voor een overlevingspensioen, heeft recht op een tijdelijk overlevingspensioen en dit voor een periode van 12 maanden. Deze vergoeding moet je aanvragen binnen het jaar na het overlijden bij de dienst Burgerzaken van het gemeentebestuur als de overlevende: zelf geen 45 jaar oud is geen kinderen ten laste heeft niet 66% werkonbekwaam is zelf nog werkt een werkloosheids- of ziekte-uitkering geniet 2.2. Arbeidsongeval of beroepsziekte Als het overlijden het gevolg is van een arbeidsongeval op het werk of een ongeval op weg van en naar het werk, worden er een aantal vergoedingen toegekend. De werkgever moet het ongeval aangeven aan zijn verzekeringsmaatschappij binnen de 10 dagen na het ongeval. Ook het ziekenfonds moet van het ongeval verwittigd worden. 22

Je inkomen Als het overlijden gevolg is van een dodelijk arbeidsongeval, kun je als rechthebbende en onder bepaalde voorwaarden aanspraak maken op: Een tijdelijke rente of lijfrente De terugbetaling van de begrafeniskosten De terugbetaling van de kosten voor de overbrenging van het lichaam naar de plaats waar je je getroffen familielid wenst te begraven Als het overlijden het gevolg is van een beroepsziekte, worden dezelfde vergoedingen uitbetaald zoals bij de arbeidsongevallen werd omschreven. Het Fonds voor Beroepsziekten moet per aangetekend schrijven op de hoogte gesteld worden van het overlijden, samen met een uittreksel uit de overlijdensakte. Het Fonds stuurt dan een aanvraagbundel, waarbij onder meer een geneeskundig verslag door de arts moet ingevuld worden. Je moet ook het ziekenfonds op de hoogte stellen van het overlijden ten gevolge van een beroepsziekte. 23

3. Kinderen

Kinderen 3.1. Minderjarige kinderen Als er in het gezin van de overledene minderjarige kinderen zijn, verwittigt de gemeente het vredegerecht van de woonplaats van de minderjarige. Bij het overlijden van een ouder gaat het ouderlijk gezag ten volle naar de andere overlevende ouder. De vroegere familieraad bestaat niet meer. De verantwoordelijkheden van de familieraad worden overgedragen aan de vrederechter van de woonplaats van het minderjarig kind. De vrederechter krijgt een taak bij het beheer van de goederen van het minderjarig kind. Verdere inlichtingen kun je krijgen in het: VREDEGERECHT Kazernevest 3, 8000 Brugge T 050 443 211 3.2. De kinderbijslag Als er in het gezin nog kinderen zijn waarvoor je kinderbijslag ontvangt, dan moet je wezenbijslag aanvragen. Voor de aanvraag richt je je tot de Kas voor Kinderbijslag waarbij je aangesloten bent. Bij de aanvraag voeg je: een overlijdensakte een uittreksel uit de geboorteakte van de rechthebbende kinderen Indien de overledene ambtenaar was, moet je je aanvraag doen bij: FAMIFED Hertogenstraat 73, 8200 Brugge T 050 404 940 wvl.fam@famifed.be 25

Kinderen 26

Kinderen 3.3. Studietoelagen Bij een overlijden valt het gezin bijna altijd terug op een lager inkomen. Hierdoor zou je in aanmerking kunnen komen voor een studiebeurs voor studerende kinderen in het gezin. De reglementering voorziet een aparte regeling bij onverwachte wijzigingen in de gezinstoestand. Het overlijden moet je melden aan de dienst voor studietoelagen. Deze dienst stuurt je een invulformulier met de vraag om het vermoedelijk inkomen aan te geven van het kalenderjaar dat volgt op het begin van het schooljaar. Voor hulp bij je online aanvraag kun je terecht bij: HET INFOPUNT SOCIAAL HUIS Kraaiennestplein 1, 8301 Knokke-Heist Daar kunnen de medewerkers samen met jou een school- of studietoelage aanvragen, zonder datje de pincode van je elektronische identiteitskaart moet kennen. 27

4. Hulpverlening

Hulpverlening 4.1. Financiële hulpverlening Een overlijden brengt grote uitgaven met zich mee. Vooral wanneer de kostwinner wegvalt, kunnen er financiële problemen rijzen. Het kan ook gebeuren dat de regeling van het overlevingspensioen aansleept of dat er hoge uitgaven zijn. Aarzel niet en neem contact op met: OCMW SOCIALE DIENST p/a Sociaal Huis Kraaiennestplein 1 bus 2, 8301 Knokke-Heist T 050 530 900 4.2. Andere hulp Een overlijden kan ook allerlei praktische problemen met zich meebrengen waarvoor je niet direct een oplossing weet. Ook daarvoor kun je terecht bij de Sociale Dienst van het OCMW. Deze dienst kan o.a. volgende hulp verlenen: morele steun en opvang van de overlevende huishoudelijke hulp door de poetsdienst boodschappendienst maaltijden aan huis bemiddeling bij plaatsing in woonzorgcentrum 29

5. Nuttige adressen

Nuttige adressen 5.1. Gemeentebestuur Knokke-Heist ALGEMEEN Alfred Verweeplein 1, 8300 Knokke-Heist T 050 630 100 F 050 630 159 knokke-heist@knokke-heist.be www.knokke-heist.be DIENST BURGERZAKEN Stadhuis Knokke - Alfred Verweeplein 1, 8300 Knokke-Heist T 050 630 100 Voor de opmaak van een erfrechtverklaring, inlichtingen over pensioen, verklaring van laatste wilsbeschikking of over orgaantransplantaties Sociaal Huis, Kraaiennestplein 1, 8300 Knokke-Heist (9 12.30 uur) en alleen voor uittreksels uit akten De openingstijden van de dienst Burgerzaken: maandag tot vrijdag van 8.30 tot 12.00 uur en van 13.30 tot 16.30 uur zaterdag van 9 tot 11.30 uur Meld je een half uur voor sluitingstijd aan voor de opmaak van een akte van overlijden of voor de opmaak van een erfrechtverklaring. 5.2. Sociaal Huis Knokke-Heist Openingstijden: Van maandag tot vrijdag van 9 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 16.00 uur 31

Nuttige adressen Voor meer gedetailleerde informatie of administratieve hulp kun je terecht bij een maatschappelijk werker van het Infopunt. Kom hiervoor gerust langs: elke werkdag van 9 tot 11.30 uur. Kraaiennestplein 1 bus 1, 8300 Knokke-Heist T 050 530 900 5.3. Begrafenisondernemers Een volledige lijst van begrafenisondernemers vind je in de Gouden Gids. Op pagina 2 van deze brochure vind je een overzicht van de plaatselijke begrafenisondernemers. 5.4. Crematorium Het dichtstbijzijnde crematorium bevindt zich in Brugge aan de Parkbegraafplaats Blauwe Toren. CREMATORIUM BRUGGE NV Zeelaan 2, 8380 Brugge T 050 314 141 info@crematoriumbrugge.be 32

Nuttige adressen 5.5. Godsdienst ANGLICAANSE KERK St-George s Anglican Church Zoutelaan 77 Contactpersoon: The Rev. Augustine Nwaekwe Begijnhoflaan 29, 9000 Gent T 050 609 691 M 0499 7070 265 stpetersbrugge@skynet.be EVANGELISCHE KERK CM-lokaal Heist Hermans Lybaertstraat 39, 1ste verdieping Contactpersonen: voorganger Ko de Nood T 050 359 735 ko@visje.net Jeugdwerk familie Hancart T 050 679 319 hancartdavid@hotmail.com ISRAËLITISCHE SYNAGOOG ISRAËLITISCHE GEMEENSCHAP Adath Yisrael Van Bunnenlaan 30, 8300 Knokke-Heist T 050 610 372 Contactpersoon: Linda Derudder M 0476 891 089 33

Nuttige adressen ORTHODOXE KERK VAN BELGIË Orthodoxe parochie van de HH. Konstantijn en Helena Ezelstraat 85, 8000 Brugge Contactpersoon: Priester Bernard Peckstadt de Vrièrestraat 19, 8300 Knokke-Heist M 0476 499 577 orthodoxie.brugge@skynet.be http://orthodoxie-brugge.org PROTESTANTSE KERK VAN BELGIË DE PROTESTANTSE GEMEENTE DE HOEKSTEEN Zoutelaan 84 Eredienst zondag om 10.30 uur (één keer in de maand niet) Contactpersoon: Dominee Alexander Eberson Reigaarsvlietstraat 2, 8300 Knokke-Heist T 050 622 054 alexander.eberson@gmail.com www.dehoeksteenknokkeheist.be ROOMS-KATHOLIEKE KERK Parochie Onbevlekt Hart van Maria en H. Margareta (Knokke Station) E.H. Pradip Smagge T 050 601 222 M 0473 711 201 margaretaparochie@me.com www.parochiesknokkeheist.be Parochie Heilig Hart van Jezus (Knokke - Dumortierlaan) E.H. Jan Van Wassenhove Heilig Hartlaan 1, 8300 Knokke-Heist T 050 603 789 jan.van.wassenhove@skynet.be Paters Dominicanen ( Zoutekerkje ) Sparrendreef 91, 8300 Knokke-Heist T 050 602 455 info@dominicanenknokke.be 34

Nuttige adressen Parochie Heilige Familie (Duinbergen) E.H. Willy Snauwaert Duinendreef 31, 8300 Knokke-Heist T 050 627 636 F 050 608 212 info@willysnauwaert.be www.parochieduinbergen.be Parochie Sint-Antonius Abt (Heist) E.H. Philippe van den Driessche Sint-Jozefsstraat 3, 8300 Knokke-Heist T 050 511 798 parochie.heist@edpnet.be philippe.vdd@skynet.be Parochiekerk Sint-Niklaas (Westkapelle) Parochiaal contactpersoon: Anne-Mie Kerckhof Molenstede 15 T 050 602 227 annemiekerckhofcauwels@gmail.com sintniklaaswestkapelle@gmail.com Pastorie Sint-Vincentius (Ramskapelle) E.H. Philippe Van Den Driessche Ramskapellestraat 44, 8300 Knokke-Heist T 050 511 798 philippe.vdd@skynet.be Wachtdienst priesters: T 050 633 111 Vrijzinnige levensbeschouwing huisvandemens Brugge Jerusalemstraat 51, 8000 Brugge T 050 335 975 F 050 345 169 brugge@demens.nu www.demens.nu www.vrijzinnigwestvlaanderen.be 35

Nuttige adressen 5.6. Pensioendiensten Voor alle inlichtingen in verband met je pensioen: 1765 Betalend vanuit het buitenland: + 32 78 15 1765 FEDERALE PENSIOENDIENST (FPD) Zuidertoren, 1060 Brussel http://www.sfpd.fgov.be/nl WERKNEMERSPENSIOEN Federale Pensioendienst (FPD) Kantoor Brugge T 1765 Torhoutsesteenweg 281, 8200 Sint-Andries (Brugge) Maandag tot vrijdag 9 11.30 uur en 13.30 16 uur (zonder afspraak) AMBTENARENPENSIOEN Federale Pensioendienst - Openbare Sector T 1765 Zitdag in kantoor van de FPD Brugge Torhoutsesteenweg 281, 8200 Sint-Andries (Brugge) Open elke donderdag en 1ste, 3de (en 5de) dinsdag van de maand Van 9 tot 11.30 uur en van 13.30 tot 16 uur (zonder afspraak) ALLE STELSELS Federale Pensioendienst T 1765 Torhoutsesteenweg 281, 8200 Sint-Andries (Brugge) 36

Nuttige adressen Open elke donderdag en 1ste, 3de (en 5de) dinsdag van de maand Van 9 tot 11.30 uur en van 13.30 tot 16 uur (zonder afspraak) TEGEMOETKOMINGEN AAN PERSONEN MET EEN BEPERKING Aanvragen gebeuren via de FOD Sociale Zekerheid voor de inkomensvervangende tegemoetkomingen, integratietegemoetkomingen, verhoogde kinderbijslag en parkeerkaart voor mensen met een beperking. Via de Vlaamse Sociale Bescherming kan de aanvraag voor een tegemoetkoming hulp aan bejaarden worden ingediend. Online aanvragen kunnen ingevuld worden met een maatschappelijk werker van het Infopunt of jouw ziekenfonds. VOOR ALLE KLACHTEN OVER WETTELIJKE PENSIOENEN OMBUDSDIENST PENSIOENEN W.T.C. III Simon Bolivarlaan 30, bus 5, 1000 Brussel (tussen 9 en 17 uur) T 02 274 19 80 F 02 274 19 99 klacht@ombudsmanpensioenen.be www.ombudsmanpensioenen.be Alle klachten moeten eerst voorgelegd worden aan de pensioendienst waarover je je beklaagt. Als deze instelling geen oplossing biedt voor je klacht, kun je contact opnemen met de Ombudsdienst Pensioenen. Andere mogelijkheden zijn: Via de pensioenlijn 1765 Via de website http://www.sfpd.fgov.be/nl Via de gewestelijke kantoren: Federale Pensioendienst Kantoor Brugge Torhoutsesteenweg 281, 8200 Sint Andries 37

Nuttige adressen 5.7. Renten, tegemoetkomingen personen met een beperking FOD SOCIALE ZEKERHEID Directie-generaal Personen met een handicap Administratief Centrum Kruidtuin Kruidtuinlaan 50 bus 150, 1000 Brussel T 0800 98 799 (van 8.30 tot 13 uur) Of je persoonlijke zorgkas: Een overzicht van alle zorgkassen: www.vlaamsesocialebescherming.be/nl/zorgkassen 5.8. Arbeidsongeval, beroepsziekten (Fedris) FEDERAAL AGENTSCHAP VOOR BEROEPSRISICO S Troonstraat 100, 1050 Brussel Sterrenkundelaan 1, 1210 Brussel T 02 226 64 00 (van 9 tot 16 uur) http://www.fedris.be/nl 5.9. Oorlogsinvaliden, oud-strijders Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers Hoofdzetel: Instituut voor Veteranen NIOOO Regentlaan 45-46, 1000 Brussel T 02 227 63 00 38

Nuttige adressen Zitdagen: Kuipersstraat 21, 8000 Brugge Dinsdag van 9 tot 12 uur en van 14 tot 16 uur T 050 36 62 09 5.10. Rouwverwerking Wie geconfronteerd wordt met een overlijden, heeft heel wat vragen. Niet enkel praktische vragen maar ook eerder psychische vragen. Er is bij heel veel mensen behoefte aan een werkelijke steun. De website www.verwerk.nl wil met elkaar en voor elkaar een leidraad vinden voor zij die met het proces van verliesverwerking te maken hebben. Deze website probeert op een zo breed mogelijk vlak hulp, advies en ondersteuning te geven. Werkgroep Verder is het Vlaams kenniscentrum en samenwerkingsplatform over postventie. Ze zijn een aanspreekpunt waar je als individu, organisatie en bedrijf terechtkunt na een zelfdoding. Website: www.werkgroepverder.be 5.11. Vredegerecht Kazernevest 3, 8000 Brugge T 050 473 370 5.12. Kantoor der registratie Federale Overheidsdienst Financiën - Registratie Koning Albert I laan 1/5, 8200 Brugge T 02 57 806 60 39

Nuttige adressen 5.13. Wezenbijslag, kinderbijslag RIJKSDIENST VOOR KINDERBIJSLAGEN VOOR WERKNEMERS Hertogenstraat 73, 8200 Brugge T 050 404 940 T 0800 944 34 (gratis) wvl.fam@rkw-onafts.fgov.be 40

Nuttige adressen RIJKSDIENST VOOR SOCIALE VERZEKERINGEN DER ZELFSTANDIGEN Abdijbekepark 2, 8200 Brugge T 050 305 311 info-brugge@rsvz-inasti.fgov.be www.rsvz-inasti.fgov.be 41

WWW.KNOKKE-HEIST.BE WWW.KNOKKE-HEIST.BE WWW.KNOKKE-HEIST.BE WWW.KNOKKE-HEIST.BE Onze brochures In de reeks informatiebrochures voor de bevolking van Knokke-Heist verschenen volgende nummers: 1 Verhuizen Gids voor een nieuwe woning 2 Premies en tegemoetkomingen Gids voor financiële zaken DEEL 1 Verhuizen DEEL 2 Premies en tegemoetkomingen 3 4 Overlijden Gids voor nabestaanden Onderwijs Gids voor ouders en studenten DEEL 3 Overlijden Gids voor nabestaanden DEEL 4 Onderwijs De brochures zijn GRATIS te verkrijgen bij Ter inzage: Onthaal - Stadhuis Knokke Alfred Verweeplein 1 8300 Knokke-Heist T 050 630 100 Sociaal Huis Kraaiennestplein 1 Knokke-Heist T 050 530 900 Onthaal - Cultuurcentrum Scharpoord Maxim Willemspad 1 8300 Knokke-Heist T 050 630 430 Gemeentelijke Openbare Bibliotheek Maxim Willemspad 1 8300 Knokke-Heist T 050 630 400 Filiaal Heist - De Buze Kerkstraat 32 8300 Knokke-Heist Uitleenpost Westkapelle Dorpsstraat 60 8300 Knokke-Heist