Andy Vandevelde Schepen van Openbare Werken, Begroting, Financiën, Ruimtelijke Ordening KABINET VAN DE SCHEPEN Gemeentehuis Linter Helen-Bosstraat 43 3350 Linter GSM: 0478 21 72 28 andy.vandevelde@linter.be TOESPRAAK DOOR ANDY VANDEVELDE EERSTE SCHEPEN Herdenking Slag bij Neerhespen Eerbetoon aan de heer Cyrille Pattyn Herdenking gesneuvelden van WOI en WOII 8 mei 2016 Neerhespen Gedenksteen ter nagedachtenis van Kapitein René Dethier en eerbetoon aan de heer Cyrille Pattyn Dames en heren, In de vroege ochtend van vrijdag 10 mei 1940 staken de Duitse troepen massaal de grens met België over. De Tweede Wereldoorlog was ook voor ons begonnen. Er waren hevige bombardementen op strategische plaatsen. Die eerste dag was er vooral strijd in en rond het Belgische fort Eben-Emaal, dat door een Duitse verrassingsaanval al snel zou vallen. De Duitsers hadden slechts achttien dagen nodig om België op de knieën te dwingen. Maar ook hier in Neerhespen werden we onmiddellijk geconfronteerd met de Duitse inval. Sedert 12 maart 1
1940 waren een aantal militairen van de sectie mitrailleurs naar het uitwijkingsvliegveld van Neerhepsen overgebracht. In de nacht van 9 op 10 mei is er veel nervositeit. Vliegtuigen van het eerste en derde smaldeel te Evere stijgen rond halfvijf op richting Neerhespen. Enige tijd later landen ze haastig, één voor één te Neerhespen, waar ze een plaats krijgen naast de mitrailleurputten. Maar opeens worden ze opgeschrikt door drie Duitse vliegtuigen die onophoudend kogels afvuren. Ook in Neerhespen is de gruwel van de oorlog realiteit geworden. Bij deze luchtaanval kwam Kapitein René Dethier om het leven. Hij was hierbij vermoedelijk de eerste officier van het Aéronautique Militaire die sneuvelde op 10 mei 1940. Elk jaar opnieuw herdenken we hier Kapitein Dethier, die hier symbool staat voor alle gesneuvelde soldaten die hun leven gegeven hebben voor ons land, en voor alle slachters van de gruwel van de Tweede Wereldoorlog. Vandaag willen we hier in het bijzonder ook hulde brengen aan de heer Cyrille Pattyn. Cyrille was één van de soldaten die hier op 10 mei 1940 onder vuur van de Duitsers kwam te liggen. Samen met twee andere 2
soldaten vonden hij Kapitein Dethier dood in zijn vliegtuig. Cyrille heeft velen malen de herdenking hier in Neerhespen bijgewoond. Allen waren we steeds aan zijn lippen gekluisterd wanneer hij vertelde over de gebeurtenissen hier in Neerhespen. Op 12 maart 2016 hebben wij afscheid moeten nemen van Cyrille Pattyn. Zijn boeiende verhalen zullen we nooit meer horen. We zijn hem dankbaar voor zijn inzet destijds en de speciale band die hij steeds met Linter behouden heeft. Als blijk van eer en respect brachten we een gedenkplaatje met zijn naam aan op deze gedenksteen van de Slag bij Neerhespen. Moge dit een blijvende herinnering zijn, en een teken van eerbied voor de opofferingen van destijds. Neerlinter - Oorlogsmonument WOI en WOII Dames en heren, Zonet brachten we in Neerhespen reeds hulde aan de overledenen van de Slag bij Neerhespen op 10 mei 1940. Hier aan het oorlogsmonument te Neerlinter willen we hulde brengen aan alle slachtoffers van de Eerste en de Tweede Wereloorlog. 3
Vandaag zijn onze gedachten bij de gesneuvelden van toen, en brengen we hulde aan hen die hun leven gaven om onze democratie en onze vrijheid te vrijwaren. Telkens weerklinkt bij het einde van een oorlog de oproep Nooit meer oorlog! Jammer genoeg wil de mensheid helaas niet leren uit het verleden. Met de regelmaat van een klok ontstaan her en der oorlogen, conflicten en andere gevechten, waaraan andermaal de infrastructuur en de economie van landen ten onder gaan, en vooral ook waarbij mensen, mannen, vrouwen en kinderen worden gefolterd, getraumatiseerd, verminkt, verkracht en gedood. We moeten het ook niet steeds zo ver van huis zoeken. Denken we maar aan de recente terreuraanslagen op de luchthaven van Zaventem en in de metro te Brussel, beiden een voortvloeisel van de gruwelijke oorlog in de regio in en rond Syrië. Vandaag zijn onze gedachten ook met de slachtoffers van deze terreur. Toch blijkt telkens weer dat mensen na conflicten opnieuw de handen in elkaar slaan om samen een boodschap van hoop en vrede te verkondigen. De reacties op dit zinloos geweld liegen er niet om. Iedereen, los van afkomst, geslacht, godsdienst of welk onderscheid dan ook, vond elkaar in onbegrip, woede, afkeuring en verdriet. 4
We reikten elkaar de hand en zetten ons solidair en eensgezind af tegen terreur, zinloos geweld, racisme, haat en onverdraagzaamheid. Zo blijkt nog maar eens te meer dat uit gruwelijke daden een boodschap van hoop en vrede kan ontspruiten. We moeten die boodschap levendig houden en ze koesteren. We mogen ze niet laten afglijden naar iets banaals of onbelangrijks. Het grootste gevaar hierin is immers gelatenheid, desinteresse en passiviteit. Daarom is het ook belangrijk dat plechtigheden zoals die van vandaag blijven bestaan, zelfs al liggen beide wereldoorlogen al een hele tijd achter ons. We moeten waakzaam zijn en blijven: waakzaam voor etnisch-religieus geweld en racisme, waakzaam voor maatschappelijke uitsluiting, waakzaam opdat fundamentalisme en terrorisme geen voedingsbodem zouden vinden in onze samenleving en waakzaam opdat de democratische beginselen van onze rechtsstaat niet in het gedrang zouden komen. Laten we dus de herdenkingsplechtigheden van vandaag in dat licht zien, en laten we al diegene die gestreden hebben voor onze vrijheid en al de 5
slachtoffers van destijds indachtig, aan hen een voorbeeld nemen en allen samen moedig strijden tegen alle verbaal en fysiek geweld in deze wereld. Neerlinter Gedenksteen verwoesting Neerlinter tijdens WOI Beste vrienden, Op 3 augustus 1914 verklaarde Duitsland de oorlog aan België. Slechts een tweetal weken later werden 72 van de 120 woningen die Neerlinter toen telde afgebrand door de Duitse troepen. De overige huizen werden geplunderd. De aanval op Neerlinter maakte deel uit van de Slag bij Sint-Margriete-Houtem, waarbij meer dan driehonderd doden te betreuren vielen. Deze oorlogsgruwel willen wij hier aan deze gedenksteen bijzonder onder de aandacht brengen en actueel houden bij de huidige en komende generaties. Tijdens beide oorlogen vielen talloze dodelijke slachtoffers. Maar daarnaast sloegen ook miljoenen mensen op de vlucht. Ongeveer 1,5 miljoen landgenoten deden dat tijdens de Eerste Wereldoorlog. Met al hun bezittingen bij elkaar gegooid, op een kar, kruiwagen of kinderkoets trokken ze het land uit. Een kleine dertig jaar later, tijdens de Tweede Wereldoorlog, 6
zou bijna de helft van de inwoners van ons land op de vlucht slaan. Het gaat vandaag, elke dag, op radio en tv, in kranten en op café over vluchtelingen. Hoe we hen moeten opvangen. En of we dat wel aankunnen. Ook vandaag hebben miljoenen mensen immers alles achtergelaten en zijn op de vlucht, op zoek naar een veilige haven. Misschien is het goed om op een herdenking als deze stil te staan, en terug te kijken naar een niet zo n ver verleden waar miljoenen mensen van bij ons op de vlucht moesten. Misschien kan het ons inspireren. Maar we mogen ook niet naïef zijn. De vluchtelingenproblematiek legt ook een druk op onze maatschappij. Natuurlijk kunnen wij in België niet iedereen opvangen. We kunnen zelfs niet met heel Europa het vluchtelingenleed van de hele wereld dragen. We kunnen ook in onze eigen gemeente niet iedereen een plaats geven. Enkel wanneer mensen niet meer hoeven te vluchten, hebben we een oplossing ten gronde. En het is daar dat we met zen allen moeten naar streven. Vrede vraagt een constante inspanning die we voortdurend, overal en op alle niveaus moeten leveren. Het is een verbintenis die we zowel individueel als collectief 7
moeten aangaan, zowel als gewone burger als als politieke verantwoordelijke. Laten we hier onze hoop op vrede uitspreken zodat mensen niet meer op de vlucht hoeven en zich terug thuis kunnen voelen in hun eigen stad, regio of land. Drieslinter Gedenkstenen slachtoffers Drieslinter en geallieerde piloten Dames en heren, We sluiten deze dag van herdenkingen af hier in Drieslinter aan de gedenkstenen van de gesneuvelde soldaten van Drieslinter, twee Belgische soldaten gesneuveld in Drieslinter, de burgerslachtoffers van Drieslinter, alsook van drie gesneuvelde geallieerde vliegeniers die in 1944 tijdens hun missie verongelukt zijn in Melkwezer en Drieslinter. Ook aan hen allen drukken we met deze kransneerlegging ons respect uit voor hun opofferingen. Het is dankzij de zware opofferingen van toen, dat mijn generatie in voorspoed heeft kunnen opgroeien. Dat wij nooit hebben moeten vluchten, dat wij nooit de wapens hebben moeten opnemen. Dat hebben wij allemaal te danken aan de volharding van onze voorouders. Dat mogen we nooit vergeten. 8
Op een dag als deze besef ik meer dan ooit hoe belangrijk de waarden van verdraagzaamheid, democratie en vrijheid zijn. Het is onze plicht deze waarden intact te houden en door te geven aan onze kinderen. Maar bovenal moeten we er voor zorgen dat ze gelden voor iedereen, los van godsdienst, cultuur, huidskleur, geaardheid of welk kenmerk ook. Het is daarvoor dat onze voorouders hun leven hebben gegeven en waarvoor wij hen vandaag op al deze verschillende locaties huldigen. Aan het einde van deze herdenkingen wil ik graag een woord van dank richten aan al diegene die meegeholpen hebben aan deze vieringen. Een speciaal woord van dank gaat ook uit naar de Heemkundige Kring, de schepen van Erfgoed en de dienst Openbare Domeinen van de gemeente. Tot slot ook dank aan alle aanwezigen. Door jullie aanwezigheid blijft deze herdenking levendig. Ik hoop jullie dan ook volgend jaar opnieuw te mogen ontmoeten. Ik dank u. 9