RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR ENKELE WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN BIJ SBO-SCHOOL DE TOERMALIJN Plaats : Helmond BRIN-nummer : 02SG-0 Arrangementsnummer : 78967 Onderzoek uitgevoerd op : 17 december 2009 Rapport vastgesteld te Eindhoven op 17 maart 2010 HB 2811938/8
Pagina 2 van 10
INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 5 2. BEVINDINGEN... 7 3. TOEZICHTARRANGEMENT... 10 Pagina 3 van 10
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 17 december 2009 een onderzoek uitgevoerd op SBO De Toermalijn om na te gaan of er sprake is van tekortkomingen in de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek van 1 en 2 december 2008 heeft de inspectie geconstateerd dat de school de wettelijke voorschriften op het gebied van de onderwijstijd niet correct naleeft. Het betrof het overschrijden van het maximum aantal vierdaagse schoolweken. De inspectie heeft het bevoegd gezag hiervan schriftelijk op de hoogte gesteld en het bestuur de opdracht gegeven om de wet op dit punt na te leven (brief 9 maart 2009, kenmerk 2750966). In de brief van 25 maart 2009 heeft het bevoegd gezag een reactie gegeven waaruit blijkt dat het niet aan deze opdracht tegemoet wil komen en dat de geconstateerde situatie tot de zomervakantie van schooljaar 2008-2009 gehandhaafd zou blijven. Daarop heeft de inspectie het volgende besluit genomen: De inspectie zal aan de school een aangepast toezichtarrangement naleving toekennen; De inspectie vermeldt dit in het definitieve rapport van het kwaliteitsonderzoek op 1 en 2 december 2008 en maakt dit op de toezichtkaart zichtbaar; In het najaar van 2009 zal de inspectie een breder onderzoek instellen naar de naleving van wettelijke voorschriften op de school; Afhankelijk van de bevindingen uit dit onderzoek zal worden vastgesteld of het aangepast arrangement naleving kan worden opgeheven. In de brief van 17 april 2009 (kenmerk 2762757) heeft de directeur toezicht drs. R.H. Meijer het bevoegd gezag hierover geïnformeerd. Onderzoeksopzet Tijdens het onderzoek zijn de volgende wettelijke bepalingen onderzocht: Wet Primair onderwijs, art. 8 (lid 7), art. 9 (lid 1 t/m 3, 8 en 9), art. 12, art. 13, art. 16 en art. 19. Het betreft voorschriften op het gebied van de schooldocumenten schoolgids, schoolplan en zorgplan, op het gebied van onderwijstijd en op het gebied van de breedte van het aanbod van vak- en vormingsgebieden. De inhoudelijke toetsing van de genoemde documenten was gericht op een beperkt aantal aspecten. Niet alle bepalingen die van toepassing zijn, zijn bij de toetsing betrokken. De keuze van deze wettelijke bepalingen vloeit voort uit het nalevings- en handhavingsbeleid dat de inspectie heeft vastgesteld. Zie voor nadere informatie over programmatisch handhaven de inhoud van de publicatie over het waarderingskader 2009 PO/VO in de Staatcourant, nr. 11276, juli 2009. Ter voorbereiding op dit onderzoek heeft de school op verzoek van de inspectie de volgende documenten toegezonden: Verantwoording onderwijstijd (urenberekening, overzicht vrije dagen en vierdaagse schoolweken); Lesroosters van de groepen; Actueel overzicht van methodes en/of verantwoording van het aanbod van de leeren vormingsgebieden genoemd in WPO art. 8 en 9; Schoolplan en schoolgids. Pagina 5 van 10
Het onderzoek op school bestond uit: Een gesprek met de directeur van de school (hierbij was kort ook de voorzitter van het bestuur aanwezig); Een analyse van enkele documenten (groepsmappen, groepsplannen). Aan het einde van het onderzoek heeft de inspectie de bevindingen teruggekoppeld aan de directeur van de school. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op de wettelijke bepalingen uit de Wet Primair Onderwijs. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de naleving van de wettelijke vereisten weergegeven. Dit wordt gevolgd door een korte toelichting. Pagina 6 van 10
2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke bepalingen zijn onderzocht en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. Bij wet- en regelgeving is in de waardering tot uitdrukking gebracht of de school wel (ja) of niet (nee) voldoet aan de genoemde wettelijke vereisten. Wet- en regelgeving N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 13). N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 12). N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 19). N4 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WPO, art. 8). N5 De inhoud van het onderwijs bestaat uit de voorgeschreven vak- en vormingsgebieden (WPO, art. 9.1 en 9.2) ja nee 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie heeft een beperkt aantal wettelijke voorschriften onderzocht. De school voldoet hieraan. Toelichting Schoolgids/schoolplan/zorgplan Het bevoegd gezag heeft de schoolgids en het schoolplan vastgesteld en bij de inspectie ingediend. Hierbij moet worden opgemerkt dat het tijdstip waarop dit is gebeurd feitelijk te laat was. De schoolgids moet voor het nieuwe schooljaar bij de inspectie zijn ingediend. Dat is bij het begin van het schooljaar gebeurd voor een deel van de schoolgids, namelijk de jaarkalender. Een meer algemeen deel van de schoolgids is pas kort voor het bezoek vastgesteld en aan de inspectie ter beschikking gesteld. De inspectie heeft de directeur hierop gewezen. Het vorige schoolplan liep af op 31 juli 2009. Het nieuwe schoolplan is pas kort voor het bezoek vastgesteld (15 december 2009). Tijdens het bezoek heeft de directie een door het bevoegd gezag vastgesteld en ondertekend exemplaar overhandigd. De inspectie heeft erop gewezen dat de school altijd dient te beschikken over een vastgesteld en actueel schoolplan. De inspectie beschikt over een vastgesteld zorgplan. De schooldocumenten zijn inhoudelijk globaal getoetst. Deze inhoudelijke toetsing van de genoemde documenten leidt tot de conclusie dat de documenten hier aan voldoen. Voor de schoolgids kan nog worden opgemerkt dat enkele onderdelen nog zouden moeten worden aangepast. Het betreft: de uitwerking van de klachtenregeling en de rol van de inspectie daarbij; de uitwerking van het veiligheidsbeleid. Pagina 7 van 10
Met de school is afgesproken dat deze aanvullingen nog in de huidige schoolgids worden opgenomen. De inspectie ontvangt deze aangevulde schoolgids uiterlijk 1 februari 2010. Onderwijstijd Voor alle leerjaren wordt nu gewerkt met gelijke schooltijden. Het aantal vierdaagse schoolweken is beperkt (zes vrije dagen vanwege studiedagen). Vanwege een studietweedaagse is er één keer sprake van een driedaagse schoolweek. Drie- of vierdaagse schoolweken vanwege feest- en vakantiedagen zijn niet meegerekend. Op basis van de door de school opgestelde verantwoording van de onderwijstijd, is de inspectie nagegaan of de school voldoende onderwijstijd heeft ingepland. De inspectie heeft gebruik gemaakt van de verantwoording van het huidige schooljaar en van de schooljaren 2007-2008 en 2008-2009. De inspectie komt tot de conclusie dat de onderwijstijd voor de huidige schoolverlaters voldoende is (minimaal 7520 uur). Het is de vraag of ook de schoolverlaters voor de komende jaren voldoende onderwijstijd zullen krijgen, indien de school de huidige schooltijden ook voor de komende jaren gebruikt. De school heeft in het verleden weliswaar extra uren opgebouwd, maar het is niet duidelijk of dit voldoende is. De school zal daarom moeten nagaan of er in de achterliggende jaren voldoende extra uren zijn opgebouwd. De inspectie ontvangt een verantwoording van de school over dit punt. (Zie Afspraken) De school heeft gestreefd naar uniformiteit in de opzet van de groepsroosters. Hierbij zijn ook afspraken gemaakt over de benaming van de vakgebieden die zijn ingepland. Uit de analyse van enkele groepsmappen blijkt dat er soms tijd voor eten wordt ingepland naast de gebruikelijke pauze in de loop van de ochtend. Volgens de algemene groepsoverzichten en de pedagogische groepsplannen zou dit echter tijd moeten zijn waarin gericht wordt gewerkt aan de sociale vaardigheden of taal. De school zal ervoor moeten zorgen dat deze tijd ook daadwerkelijk gebruikt wordt voor onderwijsactiviteiten waarvan de verantwoording in het schoolplan is opgenomen. Dit raakt het volgende. Bij haar streven naar uniformiteit in de opzet van de groepsroosters heeft de school ook geïnventariseerd hoeveel tijd aan de verschillende vaken vormingsgebieden wordt besteed. Voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde wordt uitgegaan van landelijk richtgetallen. Inhoud onderwijs De school heeft in het schoolplan een overzicht opgenomen van de vak- en vormingsgebieden met een verwijzing naar verschillende methodes en materialen. Uit de overzicht blijkt dat alle in de WPO art. 9 lid 1 en 2 genoemde onderdelen, zijn opgenomen. De inspectie vraagt echter wel aandacht voor het onderdeel burgerschap en sociale cohesie. In het schoolplan en ook in de schoolgids zou de school meer expliciet moeten maken wat de visie is en wat het aanbod precies is. De inspectie heeft de directeur een toelichting uit de Staatcourant overhandigd waarin de criteria zijn weergegeven die de inspectie gebruikt in het kader van het toezicht op de onderwijskwaliteit van scholen. Kwaliteitsontwikkeling van het onderwijs De inspectie heeft zich op hoofdzaken laten informeren over de voortgang van de kwaliteitsverbetering van het onderwijs op SBO De Toermalijn. Na het vorige onderzoek (december 2008) heeft de school plannen opgesteld om een aantal onderdelen van het onderwijs te verbeteren. Het gaat onder andere om de onderdelen zorg en begeleiding (inbedding ontwikkelingsperspectief, groepplannen, etc.), aanbod, tijd, didactiek en kwaliteitszorg. Uit de stukken en uit de toelichting van de directeur blijkt dat de school alle tekortkomingen en overige kanttekeningen die bij het bezoek in december 2008 aan de orde zijn geweest, in de plannen heeft verwerkt. Deze plannen zijn voor een belangrijk deel ook concreet uitgewerkt. Pagina 8 van 10
Uit de toelichting van de directeur maakt de inspectie op dat de school in een behoorlijk tempo aan de geplande thema s werkt. Afspraken: De inspectie ontvangt uiterlijk 1 februari 2010 de aangepaste schoolgids. De inspectie ontvangt uiterlijk 1 februari 2010 een verantwoording van de onderwijstijd. Ten tijde van vaststelling van het rapport had de inspectie deze stukken ontvangen. Hiermee is voldaan aan deze afspraken. De interpretatie van de verantwoording over onderwijstijd is nog onderwerp van gesprek tussen school en inspectie. Pagina 9 van 10
3. TOEZICHTARRANGEMENT De eerder geconstateerde wettelijke knelpunten op het gebied van onderwijstijd zijn opgeheven. De inspectie kent aan de school het basisarrangement naleving toe. Hierbij past de kanttekening dat de school de schooltijden voor de komende jaren mogelijk moet aanpassen, indien uit de verantwoording van de onderwijstijd blijkt dat de groepen schoolverlaters vanaf 2010-2011 onvoldoende uren zouden krijgen. Na het onderzoek in december 2008 heeft de inspectie al het basisarrangement kwaliteit toegekend. Pagina 10 van 10