Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens Nieuwe opleiding Erasmus Universiteit Rotterdam J.H. Verheijke verheijke@abd.eur.nl 010-4088755 Postbus 1738 3000 DR Rotterdam Algemene beschrijving van de opleiding Naam (Nederlands en evt. Engels) In geval van een Ad: van welke bacheloropleidi ng maakt het Ad deel uit In geval van een Ad, indien van toepassing: welke bveinstelling verzorgt mede het programma Graad Inhoud (korte beschrijving programma) Msc in Accounting & Financial Management n.v.t. n.v.t. Msc De geplande zelfstandige MSc in Accounting & Financial Management is een Engelstalige, één-jarige WO master voor WO bachelors met een achtergrond in bedrijfskunde of aan bedrijfskunde verwante opleidingen. De opleiding wordt verzorgd bij de Rotterdam School of Management (RSM). Het programma richt zich op het verwerven van kennis en vaardigheden die nodig zijn voor het ontwikkelen, opstellen, verifiëren en gebruiken van financiële informatie, prestatiemaatstaven en beloningssystemen ten behoeve van: het beheersen en coördineren van activiteiten en beslissingen van de diverse economisch belanghebbenden van een onderneming, alsmede het beheersen van financiële stromen tussen deze belanghebbenden. 1
Onderscheidende karakteristieken van het MSc AFM programma zijn: 1. Een stevige worteling in de bedrijfskunde én een internationale focus, passend bij RSM als internationale business school met een groot aandeel internationale studenten en stafleden, 2. Een sterke aansluiting op internationale professionele post-initiële opleidingen, 3. Een ruime aandacht voor de wisselwerking tussen accounting, financieel management en menselijk gedrag, vanuit een lange en sterke traditie van gedragsmatig accountingonderzoek. Het MSc AFM masterprogramma leidt studenten op voor drie mogelijke functies, afhankelijk van de individuele inrichting van de keuzefase van het programma: Financial Management & Control specialisatie Financial Assurance specialisatie Financial Analysis & Advisory specialisatie Inrichting van de opleiding (indicatie curriculum per jaar) Kernvakken (22 ECTS). In het eerste semester volgen alle studenten hetzelfde programma van kernvakken. In deze kernvakken verwerven studenten de kennis en vaardigheden die van essentieel belang zijn voor alle specialisten in accounting en financieel management. De vier kernvakken vertegenwoordigen een studielast van 22 ECTS (2 maal 6 ECTS 2
plus 2 maal 5 ECTS). Keuzevakken (18 ECTS). In het tweede semester kiezen studenten drie keuzevakken van ieder 6 ECTS ten behoeve van een specialisatie in een van de volgende drie richtingen: o Financial Management & Control, o Financial Assurance of o Financial Analysis & Advisory. Ieder van deze specialisaties is verbonden met een ander carrièreperspectief en internationale professionele post-initiële opleiding. Accounting & Financial Management onderzoeksvaardigheden (4 ECTS). In januari, voor de aanvang van het tweede (keuze)semester, nemen alle studenten deel aan een onderzoeksvaardighedenvak. In dit vak verwerven studenten (a) kennis van de basistechnieken van empirisch, academisch onderzoek in accounting en financieel management en (b) een grondig begrip van de toepassingsmogelijkheden van deze onderzoekstechnieken. Het onderzoeksvaardighedenvak biedt een gedegen voorbereiding op het scriptietraject. Scriptietraject (16 ECTS). Het scriptietraject is een sterk gestroomlijnd traject, met heldere doelstellingen en expliciete deadlines voor student en coach, dat studenten helpt om de masterscriptie binnen het academisch jaar af te ronden en zodoende studievertraging te voorkomen. Studielast Vorm van de opleiding (voltijd, deeltijd, duaal) Gemeente of gemeenten waar de opleiding wordt gevestigd De studielast is 60 ECTS. Het programma wordt alleen voltijds aangeboden. Rotterdam. 3
Doelgroep van de opleiding AFM richt zich op WO bachelors met een achtergrond in bedrijfskunde of aan bedrijfskunde verwante opleidingen, zoals economie, economie en bedrijfskunde, finance en accounting. Deze studenten hebben de ambitie om te studeren aan een gerenommeerde internationale Business School om zich goed voor te bereiden op een financieel geörienteerde loopbaan in het (internationale) bedrijfsleven.. Croho (sub)onderdeel en motivering Geplande startdatum opleiding Indien nadere vooropleidingse isen worden gesteld; voorstel daartoe. Indien capaciteitsbepe rking wordt ingesteld; hoogte en motivering. Sector Economie. September 2016 - Alle vergelijkbare opleidingen zijn ingedeeld binnen deze sector; - De MSc AFM is een afsplitsing van een reeds bestaande opleiding die binnen deze sector als specialisatie wordt aangeboden. Voor interne studenten met een RSM bachelor zijn er momenteel geen additionele toelatingseisen. Aan externe studenten wordt een gewogen cijfergemiddelde van 7,0 of hoger en een GMAT 1 van 600 of hoger gevraagd. RSM werkt momenteel aan nieuwe toelatingscriteria waarbij de eisen voor interne studenten en externe studenten gelijk worden getrokken n.v.t. Criteria voor instemming met een nieuwe opleiding Art. 6 Criterium a: Noodzaak tot uitbreiding van het landelijk aanbod met deze opleiding Het landelijk initiële aanbod van WO-masteropleidingen met een focus op financieel management, is momenteel zeer beperkt. Er bestaat een relatief ruim aanbod van MSc Finance (croho 60046) / MSc Finance & Investments (croho 60409) opleidingen, zoals die geboden door Rijksuniversiteit Groningen, Vrije Universiteit Amsterdam, Universiteit van Tilburg en Erasmus Universiteit Rotterdam. Echter, deze opleidingen hebben een duidelijk andere oriëntatie dan opleidingen in financieel management doordat deze zich sterk richten op het verwerven van kennis over de werking van financiële markten en financiële instrumenten. Slechts één universiteit biedt momenteel een WO-masteropleiding in financieel management (croho 60683) aan: de MSc in 1 Graduate Management Admission Test 4
International Financial Management opleiding van de Rijksuniversiteit Groningen. Een gelijksoortige (zelfstandig geaccrediteerde) opleiding ontbreekt in het economisch kerngebied van de Randstad, daar waar binnen Nederland de grootste arbeidsmarktvraag bestaat naar academisch geschoolde specialisten in financieel management. Uit programmavergelijking met MSc Finance (croho 60046) / MSc Finance & Investments (croho 60409) opleidingen, zoals die geboden door Rijksuniversiteit Groningen, Vrije Universiteit Amsterdam, Universiteit van Tilburg en Erasmus Universiteit Rotterdam. blijkt dat in de huidige financierings- en financieel managementopleidingen maximaal 20 procent van het programma kan worden gewijd aan accountingvakken, veelal via een keuzetraject. (zie verder paragraaf 4.1. dossier). Uniek aan het programma is de koppeling met internationale beroepsopleidingen. Door de bredere basis van het programma is specialisatie mogelijk in drie richtingen. Binnen iedere richting biedt het masterprogramma een opleiding die (geheel of gedeeltelijk) is afgestemd op de eindtermen van een van drie eerdergenoemde internationale beroepsopleidingen: CMA, ACA en CFA.RSM biedt in Nederland het enige masterprogramma dat formeel en inhoudelijk gelieerd is aan het IMA (Institute of Management Accountants) en het behalen van de CMA kwalificatie volledig heeft geïntegreerd. Binnen RSM is er relatief veel aandacht voor experimenteel onderzoek, waarin veelal vanuit psychologische (al dan niet gecombineerd met de economische) invalshoek naar accounting- en financieel managementvraagstukken wordt gekeken. Deze onderzoeksoriëntatieverschillen vinden uiteraard hun weerslag in het onderwijs. Een belangrijk voorbeeld hiervan is de experimenteelonderzoeksrichting binnen het afstudeertraject, waarin studenten de praktische effecten van instrumenten voor financieel management op het gedrag van mensen onderzoeken. Ook binnen diverse vakken is er uitgebreid aandacht voor gedragsmatige inzichten, vanuit de management- en psychologieliteratuur, zowel in theoretische discussies als bij de bespreking van praktijkcases. Art. 6 Criterium b: Behoefte aan de opleiding Aan welke behoefte(n) komt de opleiding tegemoet? Arbeidsmarktbehoefte Validering informatiebronnen arbeidsmarktbehoefte De MSc AFM waarborgt de relevantie voor de praktijk door het volgen van trends in de arbeidsmarkt, onder andere gebaseerd op de volgende bronnen en methoden: Geïnstitutionaliseerde focusgroepen, bestaande uit vaste docenten in het masterprogramma en vertegenwoordigers vanuit (1) werkgevers, en (2) studenten; Samenwerking met ondernemingen werkzaam in het veld van financieel management en financieel advies, zoals Duff & Phelps, co-financier van de leerstoel ondernemingsanalyse & waardering binnen het programma; Aansluiting op en samenwerking met internationale programma s (CMA, ACA en CFA); Betrokkenheid bij het ontwerp en doceren van praktijkgerichte internationale post-initiële programma s, zoals Master of Business Administration (MBA). Daarnaast is de afstemming met het afnemend veld, zowel nationaal als internationaal, op faculteitsniveau stevig verankerd door middel van RSM s Advisory Board alsmede diverse corporate partnerships. Hieronder een samenvatting van trends in kwantitatieve en kwalitatieve behoefte: Kwantitatieve behoefte 5
De arbeidsmarkt heeft gebrek aan financieel specialisten, zowel nationaal als internationaal. De markt heeft een significante omvang en vertoont krapte, op korte en lange termijn, binnen diverse specialisatiegebieden, waaronder die van externe en interne accountants en business controllers. Belangrijke factoren die deze krapte beïnvloeden zijn (1) de behoefte aan een hogere kwaliteit van financiële dienstverlening, zoals aanwezig bij middelgrote accountantskantoren, (2) de toenemende complexiteit van de financiële functie en (3) de verschuiving binnen de financiële functie van een transactionele focus naar een business partner focus. 2 De MSc Accounting & Financial Management komt tegemoet aan de arbeidsmarktbehoefte aan breed, academisch opgeleide specialisten in financieel management: De hoge en solide arbeidsmarktvraag naar financieel specialisten. De sterke aansluiting van het MSc AFM curriculum op de wensen vanuit de arbeidsmarkt. De waarde die de arbeidsmarkt voor financieel specialisten hecht aan een gedegen kennis van accounting. Uit studies blijkt een internationaal geconstateerde trend naar een tekort aan gekwalificeerd financieel specialisten en een toenemend belang van talent management, zoals beschreven in KPMGs eerdere rapport Being the best: Inside the intelligent finance function. Geschetste arbeidsmarktbehoefte wordt onderbouwd met diverse arbeidsmarktstudies en trendberichten van UWV, ROA, Yacht, KPMG,, zie hiervoor paragraaf 5.1. e.v. in het dossier. Kwalitatieve behoefte Uit diverse onderzoeken wordt duidelijk dat de moderne financieel specialist haar focus heeft verschoven van het uitvoeren van transactionele activiteiten naar het fungeren als businesspartner van het management. Deze verschuiving in focus vereist ook andere vaardigheden. In overeenstemming met het bovenstaande wijzen rapporten uit dat er een toegenomen behoefte bestaat aan (startende) financieel specialisten met kennis van moderne informatie- en analysetechnieken (zoals ERP, big data), analytische vaardigheden (in planning, budgettering, kostenmanagement en prestatiemanagement) en bedrijfskundige vaardigheden (zoals leiderschap en strategisch inzicht). De organisaties roepen universiteiten op om partnerschappen aan te gaan met professionele organisaties zoals IMA om het gat tussen gewenste en geboden vaardigheden te verkleinen, geheel in overeenstemming met de keuzes gemaakt binnen het MSc AFM programma van RSM. (zie paragraaf 5.2.1. dossier). Een groot en groeiend deel van de Nederlandse accountants of financieel specialisten met een accountingopleiding is werkzaam in een beroep anders dan dat van controlerend accountant. Alumni analyse en trendrapportages tonen aan dat het merendeel van de afgestudeerden een baan vindt in financieel management (niet-accountancy) of daarnaar doorstroomt. Ook dit maakt het 2 Bronnen: Talent Management in de financiele functie (KPMG Advisory, februari 2015); Salarisgids 2015 (Robert Half, 2015); Accountancy functies fors in de lift (Yacht, 10 januari 2014). 6
belang van een breed georiënteerde opleiding in accounting en financieel management evident. (zie paragraaf 5.3.1. dossier). Benchmark internationale opleidingsprogramma s De curriculumkeuzes binnen het CMA en CFA programma s bevestigen derhalve het belang van een gedegen kennis van accounting voor financieel specialisten. (zie paragraaf 5.3.2. dossier) Art. 6 Criterium c: Ruimte in het landelijk aanbod Alle opleidingen in Nederland hebben tussen 2009 en 2013 groei laten zien, zowel de meer op Finance gerichte masters, als de meer op Accounting gerichte masters. Tevens is de gehele instroom in die jaren meer dan verdubbeld (van 652 naar 1532). Ook de specialisatie AF&M bij de Rotterdam School of Management laat een gestage groei zijn van o.a. internationale studenten. Naam opleiding Universiteit croho 2009 2010 2011 2012 2013 MSc Finance RUG 60046 - - - 84 105 MSc Finance VU 60046 81 72 80 105 138 MSc Finance UvT 60046-201 163 188 225 MSc Finance & Investments RSM/EUR 60409 220 292 281 281 281 MSc International Financial Management RUG 60683 - - - 46 71 MScBA Accounting & Financial Management RSM/EUR 60644 45 43 89 130 101 MSc Accountancy & Controlling RUG 60643 83 83 83 103 50 MSc Accounting & Control VU 60047 56 83 53 47 87 MSc Accountancy & Control UvA 60900 47 103 155 164 136 MSc Accounting, Auditing & Control ESE/EUR 69313-69 87 110 194 MSc Accounting (Accountancy) UvT 60059 / (60060) 120 155 100 185 144 Totaal 652 1101 1091 1443 1532 Bron: 1CHO / VSNU cijfers in rood: interne gegevens omdat deze programma's specialisaties zijn/waren en geen hoofdopleidingen Stijging van studentenaantallen specialisatie AF&M van de Rotterdam Business School (bron: Datawarehous RSM/Erasmus University). Uit eigen BSc Extern Totaal % buitenlandse studenten 7
2008 30 14 44 34 % 2009 30 15 45 29 % 2010 25 18 43 53 % 2011 54 35 89 42 % 2012 84 46 130 48 % 2013 68 33 101 36 % 2014 99 42 141 45 % Art. 13: Aanvullend criterium voor instemming met een hbo-masteropleiding N.v.t. Overige opmerkingen NVT Tot slot Alle criteria (voor zover van toepassing) zijn beschreven. Relevante bijlagen zijn opgenomen in de bijlagen. Deze aanvraag wordt schriftelijk in tweevoud en digitaal per email ingediend bij de Minister van 8
OCW respectievelijk de Staatssecretaris van EZ p/a Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs Postbus 85498 2508 CD Den Haag info@cdho.nl 9