Voorwoord Deze handleiding is ontwikkeld om hulpverleners te informeren over het veilig omgaan met de Toyota Prius benzine/elektro-hybride auto na een ongeval. De hulpverleningsprocedures zijn gelijk aan die bij de andere modellen van Toyota, afgezien van het feit dat de Toyota Prius ook nog is voorzien van een elektrisch systeem met hoogspanning. Het is van groot belang de kenmerken van het hoogspanningssysteem en de specificaties van de Toyota Prius te herkennen en te begrijpen omdat deze voor veel hulpverleners wellicht onbekend zijn. De hoogspanning zorgt voor de voeding van een elektromotor, een generator, een compressor (voor de airconditioning) en een inverter. Alle andere conventionele elektrische systemen als de koplampen, de autoradio en de instrumenten, worden gevoed door een aparte 12 volt-accu. De Prius is uitgerust met een groot aantal veiligheidsvoorzieningen die ervoor moeten zorgen dat het hoogspanningsbatterijpakket, ongeveer 201 Volt, nikkelmetaalhydridebatterijen optimaal beschermd worden in geval van een aanrijding. Het NiMH HV-batterijpakket bevat gesloten batterijen die vergelijkbaar zijn met de oplaadbare batterijen die gebruikt worden in laptops, mobiele telefoons en andere consumentenproducten. Het elektrolyt is geabsorbeerd in de platen in de cellen en zal onder normale omstandigheden niet uit de batterij lekken, ook niet als de batterij gebarsten is. In het onwaarschijnlijke geval dat er toch elektrolyt uit de batterij lekt, kan het worden geneutraliseerd met verdund boorwater of azijn. De hoogspanningskabels, die herkenbaar zijn aan de oranje isolatie en stekkers, zijn elektrisch geïsoleerd van de zelfdragende carrosserie van de auto. Deze kabels lopen onder en door de versterkingen in de bodemplaat, plaatsen waar hulpverleners onder normale omstandigheden niet komen.
Verdere onderwerpen in de handleiding zijn: Identificatie Toyota Prius. Plaats van de belangrijkste hybridecomponenten en beschrijvingen. Bevrijden van inzittenden, brand, transport en andere informatie voor hulpverleners. Informatie voor hulp bij pech onderweg. Door het opvolgen van de aanwijzingen in de handleiding kunnen hulpverleners bij de Prius net zo veilig te werk gaan als bij een conventionele auto met benzinemotor. 2004 Toyota Motor Corporation Alle rechten voorbehouden. Dit boek mag noch geheel, noch gedeeltelijk, worden gereproduceerd of gekopieerd zonder de schriftelijke toestemming van Toyota Motor Corporation Vertaling: WK automotive bv, Oosterhout (NB) WKA 31103-18004-00
Inhoud Bladzijde Over de Prius...1 Identificatie Prius...3 Plaats van de hybridecomponenten en beschrijvingen...7 Werking elektro-hybride auto...9 HV-batterijpakket en hulpaccu...11 Veiligheidsvoorzieningen hoogspanningssysteem...13 Airbags en gordelspanners...15 Wat te doen bij noodgevallen...17 Bevrijden van inzittenden...17 Brand...21 Inspectie...22 Transport/recycling NiMH HV-batterijpakket...22 Vloeistoflekkage...23 Eerste hulp...23 Te water raken...24 Hulp bij pech onderweg...25
Over de Prius De Toyota Prius is een benzine/elektro-hybride auto die op de markt is sinds najaar 2003. Benzine/elektro-hybride betekent dat de auto is uitgerust met een benzinemotor en een elektromotor voor de aandrijving. De energie voor de aandrijving is opgeslagen in twee vormen. 1. Voor de benzinemotor is er brandstof aanwezig in de brandstoftank. 2. Voor de elektromotor is er elektrische energie opgeslagen in het hoogspannings HV-batterijpakket. Door het combineren van deze twee verschillende vormen van aandrijving, wordt het brandstofverbruik verlaagd en de uitstoot van schadelijke stoffen gereduceerd. De benzinemotor drijft ook een elektrische generator aan die gebruikt wordt om het batterijpakket op te laden; hierdoor hoeft de Prius, in tegenstelling tot een geheel elektrisch aangedreven auto, niet met behulp van een externe voedingsbron te worden opgeladen. Afhankelijk van de rijomstandigheden wordt de auto aangedreven door een van de twee of door beide motoren. De onderstaande afbeelding maakt duidelijk hoe de Prius bij de verschillende omstandigheden wordt aangedreven. ❶ Bij het accelereren bij lichte belasting vanaf lage snelheden wordt de auto aangedreven door de elektromotor. De benzinemotor is uitgeschakeld. ❷ Tijdens het rijden onder normale omstandigheden wordt de auto voornamelijk aangedreven door de benzinemotor. De benzinemotor wordt ook gebruikt om het batterijpakket op te laden. Starten Normaal rijden Acceleratie Deceleratie Elektriciteit Elektriciteit en benzine Elektriciteit en benzine Laden van het (extra elektriciteit van batterijpakket) batterijpakket 1
❸ Tijdens het accelereren bij zware belasting, zoals bij het oprijden van een helling, wordt de auto aangedreven door zowel de benzinemotor als de elektromotor. ❹ Tijdens deceleratie, zoals bij afremmen, zet de auto de kinetische energie van de auto via de voorwielen om in elektrische energie waarmee het batterijpakket weer wordt opgeladen. ❺ Als de auto stil staat, zijn de benzinemotor en de elektromotor uitgeschakeld, al zijn de systemen van de auto ingeschakeld en bedrijfsgereed. ❺ Stoppen Motor slaat automatisch af 2
Identificatie Prius Uiterlijk is de Prius vergelijkbaar met een 5-deurs hatchback. Afbeeldingen van de buitenzijde van de auto, het interieur en de motorruimte zijn om de identificatie te vergemakkelijken. Het alfanumerieke 17 karakter voertuig-identificatienummer (VIN) is aangebracht ter hoogte van de bijrijder tegen het schutbord en in de stijl van het portier aan de bestuurderszijde. Voorbeeld VIN: JTDKB22U840020208 (Een Prius kan worden geïdentificeerd aan de eerste 6 alfanumerieke karakters JTDKB2) Plaats VIN-plaat ❸ Vooraanzicht exterieur 3
Exterieur ❶ Hybrid Synergy Drive & PRIUS logo's op de achterklep. ❷ Tankdopklepje in het linker zijpaneel achter. ❸ Toyota-logo op de motorkap. ❷ Achteraanzicht en zijaanzicht links ❶ Hybrid Synergy Drive ❷ Zijaanzicht links Vooraanzicht en zijaanzicht links 4
Identificatie Prius (vervolg) Interieur ❹ In het middelste dashboardpaneel gemonteerde selectiehendel automatische transmissie. ❺ Instrumentenpaneel (snelheidsmeter, brandstofmeter, waarschuwingslampjes) in het dashboard en onder de voorruit. ❻ LCD-monitor (brandstofverbruik, bediening autoradio) onder het instrumentenpaneel. ❹ Aanzicht interieur ❻ ❺ Instrumentenpaneel en LCD-monitor 5
Motorruimte ❼ 1,5 liter lichtmetalen benzinemotor. ❽ Hoogspanningsinverter met het Toyota Synergy Drive-logo op de afdekkap. ❾ Oranje hoogspanningskabels. Toyota Synergy Drive-logo op de inverter ❽ ❼ ❾ Motorruimte 6
Plaats van de hybridecomponenten en beschrijvingen 7 Component Plaats Beschrijving 12 volt-hulpaccu ❶ Bagageruimte, rechts HVbatterijpakket ❷ de dwarsbalk en Bagageruimte, op achter de achterbank Hoogspanningskabels ❸ In chassis en motorruimte Laagspanningsloodaccu voor de voeding van alle elektrische systemen, uitgezonderd de elektromotor, de generator en de inverter. 201,6 volt nikkelmetaalhydride (NiMH) batterijpakket, bestaande uit 28 laagspanningsmodules (7,2 volt) die in serie zijn aangesloten. De oranje hoogspanningskabels zorgen voor de verbinding tussen het HV-batterijpakket en de inverter en ook voor het transport van de 3-fasen wisselstroom (AC) tussen de inverter, de elektromotor en de generator. Inverter ❹ Motorruimte Zet de 200 V gelijkspanning van het HVbatterijpakket om in 500 V gelijkspanning voor de aandrijving van de elektromotor. Verder zet de inverter de wisselspanning van de generator en elektromotor (bij regeneratief remmen) om in gelijkspanning waarmee het HV-batterijpakket geladen wordt. Benzinemotor ❺ Elektromotor ❻ Motorruimte Generator ❼ Brandstoftank ❽ en brandstofleidingen Specificaties Benzinemotor: Elektromotor: Transmissie: HV-batterijpakket: Ledig gewicht: Brandstoftank: Materiaal chassis: Motorruimte Heeft twee functies: 1) aandrijven van de auto; 2) aandrijven van de generator voor het opladen van het HV-batterijpakket. Het starten en stoppen van de motor wordt geregeld door de computer van de auto. Motorruimte Onder de bodemplaat, rechts 3-fasen wisselstroom elektromotor met permanente magneet, ondergebracht in de transmissie. Voor de aandrijving van de auto. 3-fasen wisselstroomgenerator, ondergebracht in de transmissie. Voor het opladen van het HVbatterijpakket. De benzine wordt via een enkele brandstofleiding van de brandstoftank naar de motor gevoerd. De brandstofleiding loopt rechts onder de bodemplaat. 1,5 liter lichtmetalen benzinemotor 57 kw (77 pk) 50 kw (68 pk), motor met permanente magneet Alleen automatisch 201,6 volt gesloten NiMH 1.300 kg 45 liter Stalen zelfdragende carrosserie met stalen carrosseriepanelen en aluminium motorkap en achterklep
❶ ❷ ❺ ❹ ❸ ❸ ❼ ❻ ❸ ❶ ❺ ❹ 12-volt kabel ❷ ❸Hoogspanningskabels 12-volt kabel Doorsnede A-A hoogspanningskabel ❽ 8
Werking elektro-hybride auto Het starten van de auto geschiedt door de sleutel in de sleutelhouder te steken en de POWER -knop in te drukken terwijl het rempedaal ingetrapt wordt. De benzinemotor draait echter niet als bij een conventionele auto stationair maar stopt en start automatisch. Het is belangrijk de betekenis van het controlelampje READY in het instrumentenpaneel te begrijpen. Als dit lampje brandt is de auto gebruiksgereed, ook als is de benzinemotor uit en zijn er geen geluiden uit de motorruimte hoorbaar. Met het als optie leverbare intelligente instap- en startsysteem kunt u de POWER -knop bedienen zonder de sleutel in de sleutelhouder te steken. Werking auto Bij de Prius kan de benzinemotor stoppen en starten zolang het controlelampje READY brandt. Ga er nooit van uit dat de motor uitgeschakeld is, alleen omdat de motor niet draait. Controleer altijd de status van het controlelampje READY. De auto is uitgeschakeld als het controlelampje READY niet brandt. De auto kan worden aangedreven door: 1. Alleen de elektromotor. 2. Alleen de benzinemotor. 3. De elektromotor en de benzinemotor samen. De computer van de auto bepaalt welke motor(en) voor de aandrijving gebruikt wordt/worden, waarbij een zo laag mogelijk brandstofverbruik en een zo laag mogelijke uitstoot van schadelijke stoffen van doorslaggevend belang zijn. De bestuurder kan de aandrijving niet handmatig selecteren. 9
POWER-knop Controlelampje READY instrumentenpaneel 10
HV-batterijpakket en hulpaccu De Prius is uitgerust met een hoogspanningsbatterijpakket en een 12 V hulpaccu. Het HV-batterijpakket is samengesteld uit gesloten nikkelmetaalhydride (NiMH) cellenpakketten en de hulpaccu is een normale lood/zuur auto-accu. HV-batterijpakket Het HV-batterijpakket bevindt zich in een afgesloten metalen behuizing die bevestigd is op de dwarsbalk achter de achterbank in de bagageruimte. Het metalen huis is geïsoleerd tegen hoogspanning en aan de zijde van de bagageruimte met stof bekleed. Het HV-batterijpakket bestaat uit 28 nikkelmetaalhybride laagspanningsmodules (7,2 volt) die in serie geschakeld zijn en gezamenlijke een spanning produceren van ongeveer 201 volt. Ieder NiMH cellenpakket is vloeistofdicht ondergebracht in een gesloten kunststof huis. Het elektrolyt in het NiMH cellenpakket is een basische oplossing van kaliumen natriumhydroxide. Het elektrolyt is geabsorbeerd in de platen in de cellen en vormt een gel die onder normale omstandigheden niet uit de batterij zal lekken, ook niet in geval van een aanrijding. In het onwaarschijnlijke geval dat de batterijen overladen zullen worden, worden de gassen die daarbij ontstaan afgevoerd uit de auto via de ventilatieslang die op elk cellenpakket is aangesloten. 11 HV-batterijpakket Spanning HV-batterijpakket 201 volt Aantal NiMH-modules in het batterijpakket 28 Gewicht HV-modules Spanning NiMH-modules Afmetingen NiMH-modules Gewicht NiMH-modules 39 kg 7,2 volt 276 x 20 x106 mm 1.040 g Onderdelen die gevoed worden door het HV-batterijpakket Elektromotor Inverter Generator Hoogspanningskabels Elektrisch aangedreven aircocompressor Recycling van HV-batterijpakket Het HV-batterijpakket kan worden gerecycled. Neem hiervoor contact op met de dichtstbijzijnde Toyota-dealer of erkende reparateur.
Hulpaccu De Prius is ook voorzien van een conventionele 12 volt lood/zuuraccu. Deze 12 volt hulpaccu zorgt voor de voeding van de elektrische systemen van de auto, op dezelfde wijze als bij een conventionele auto. Net als bij andere auto's ligt de negatieve aansluiting van deze hulpaccu aan massa. De hulpaccu is ondergebracht in de bagageruimte. Ook deze accu is voorzien van een ventilatieslang die in geval van overladen de gassen naar buiten afvoert. HV-batterijpakket 12 volt-hulpaccu NiMHcellenpakket Metalen behuizing HV-batterijpakket en NiMH-cellenpakket 12
Veiligheidsvoorzieningen hoogspanningssysteem Het HV-batterijpakket voedt het hoogspanningssysteem met gelijkstroom (DC). Van het batterijpakket lopen een pluskabel en een minkabel onder de bodemplaat door naar de inverter. Inzittenden en hulpverleners worden door de volgende systemen tegen de hoogspanning beschermd: Veiligheidsvoorzieningen hoogspanningssysteem Een hoogspanningszekering ❶ beschermt het HV-batterijpakket tegen kortsluiting. De positieve en negatieve hoogspanningskabels ❷ die zijn verbonden met het HV-batterijpakket worden geschakeld door 12 volt normaal open-relais ❸. Als de auto uit wordt gezet, onderbreken de relais de stroom van het HVbatterijpakket. WAARSCHUWING: Op het hoogspanningssysteem blijft spanning staan in de eerste 5 minuten na het uitschakelen van het HV-batterijpakket. Raak een oranje hoogspanningskabel of onderdeel van het hoogspanningssysteem nooit aan, knip een dergelijke kabel nooit door en open nooit een onderdeel van het hoogspanningssysteem. Beide hoogspanningskabels ❷ zijn geïsoleerd ten opzichte van de carrosserie van de auto, zodat er geen kans op een elektrische schok is bij het aanraken van de carrosserie. Een controlesysteem voor de massaverbinding ❹ controleert constant of er in het hoogspanningscircuit sprake is van een lekspanning naar de carrosserie als de auto in bedrijf is. Bij een storing zorgt de computer ❺ van de auto ervoor dat het centraal waarschuwingslampje in het instrumentenpaneel en het waarschuwingslampje voor het hybridesysteem in het LCD-scherm gaan branden. De relais van het HV-batterijpakket zullen automatisch openen en de stroom onderbreken bij een aanrijding die ernstig genoeg is om de airbags te activeren. 13
0.0 HV-batterijpakket: volt Motor Inverter gelijkstroom ❷ ❶ ❹ Massa storing controle ❺ Computer (relais UIT) ❸ 12 volt accu Veiligheidsvoorzieningen hoogspanningssysteem auto UIT (controlelampje READY uit) HV-batterijpakket: 201 volt gelijkstroom Motor Inverter Massa storing controle Computer (relais AAN) 12 volt accu Veiligheidsvoorzieningen hoogspanningssysteem auto AAN en bedrijfsgereed (controlelampje READY aan) 14
Airbags en gordelspanners De Prius is standaard voorzien van airbags voor de bestuurder en voorpassagier en van gordelspanners voor. En in de voorstoelen gemonteerde side airbags en in het dak gemonteerde curtain airbags. Het SRS-systeem is uitgerust met een backupvoeding dat ervoor zorgt dat de airbags tot 90 seconden na het losnemen van de 12 volt hulpaccu kunnen worden geactiveerd. Plaats van onderdelen airbag en sensoren Twee airbagsensoren ❶ zijn gemonteerd in de motorruimte, voor de airbag voor de bestuurder ❷ en die voor de passagier ❸. De SRS-computer ❹, die eveneens een sensor bevat, is gemonteerd op de bodemplaat in de buurt van de middenconsole. De gordelspanners voor zijn gemonteerd in de middenstijl ❺. De side airbags zijn ondergebracht in de voorstoelen ❻. De sensoren bevinden zich in de middenstijl en de achterstijl ❼. De curtain airbags bevinden zich in de dakstijlen ❽. De sensoren bevinden zich in de middenstijl en de achterstijl ❼. Onderdelen airbag en gordelspanner 15
❶ ❸ ❷ ❹ Onderdelen side airbag ❶ ❷ ❹ ❺ Onderdelen gordelspanners ❽ ❻ ❹ ❼ ❼ Onderdelen side airbag en curtain airbag 16
Wat te doen bij noodgevallen Bij aankomst moeten hulpverleners hun standaardprocedure volgen voor hulpverlening bij ongevallen. In noodgevallen waarbij een Prius betrokken is, kan net zo worden gehandeld als bij andere auto's, uitgezonderd op de punten in deze handleiding die betrekking hebben op het bevrijden van inzittenden, brand, inspectie, transport, lekkage, eerste hulp en te water raken. WAARSCHUWING: Ga er nooit van uit dat de systemen van de Prius uitgeschakeld zijn, uitsluitend omdat hij geen geluid maakt. Controleer in het instrumentenpaneel de status van het controlelampje READY om te bepalen of de systemen van de auto uitgeschakeld of ingeschakeld zijn. Bevrijden van inzittenden Stabiliseer de auto Blokkeer de wielen en schakel de parkeerrem in. Druk op de schakelaar P (parkeerblokkering). Controleer of het controlelampje in de schakelaar AAN is. Schakel de systemen van de auto uit (HV-batterijpakket, airbags en brandstofpomp) Druk op de POWER-knop en controleer of het controlelampje READY in het instrumentenpaneel UIT is. Verwijder de sleutel en houd deze minimaal 5 m verwijderd van de auto. Neem de 12 volt-hulpaccu los. -OF (als de POWER-knop niet bereikbaar is)- Neem de 12 volt-hulpaccu los. Verwijder de zekering HEV (20 A: geel) in het motorruimte zoals aangegeven in de afbeelding. WAARSCHUWING: Na het uitschakelen van de systemen van de auto blijft er nog 90 seconden spanning staan op het SRS-systeem en 5 minuten op het hoogspanningssysteem. Als een van de bovenstaande stappen niet kan worden uitgevoerd, ga dan extra voorzichtig te werk omdat er in dat geval geen garantie kan worden gegeven dat het hoogspanningssysteem, het SRS-systeem of de brandstofpomp zijn uitgeschakeld. Raak een oranje hoogspanningskabel of onderdeel van het hoogspanningssysteem nooit aan, knip een dergelijke kabel nooit door en open nooit een onderdeel van het hoogspanningssysteem. 17
REM- SYS- TEEM Blokkeer de wielen Schakel de parkeerrem in Druk op de P-schakelaar om de parkeerblokkering in te schakelen en controleer of het controlelampje AAN is Druk op de POWER-schakelaar en controleer of het controlelampje READY UIT is Afdekkap 12 volt-hulpaccu Ontgrendeling motorkap Zekering HEV Veiligheidsvergrendeling motorkap Zekering HEV (20 A: geel) 18
Wat te doen bij noodgevallen (vervolg) Bevrijden van inzittenden (vervolg) Stabiliseer de auto Ondersteun de auto op 4 punten, recht onder de voor- en achterstijlen. Plaats geen steunen onder de hoogspanningskabels, het uitlaatsysteem of de brandstoftank. Toegang tot de inzittenden Verwijderen van ruiten De ruiten kunnen op de gebruikelijke manier worden verwijderd. Verwijderen/verzetten van portieren De portieren kunnen worden verwijderd met conventioneel handgereedschap, elektrisch of hydraulisch gereedschap. In bepaalde gevallen kan het gemakkelijker zijn de carrosserie terug te drukken om de bouten van de scharnieren bereikbaar te maken en los te kunnen schroeven. Verplaatsen van het dashboard Verplaats het dashboard met behulp van een dashboardpers, een verbeterde dashboardpers of een dashboardkrik. Verwijderen van het dak Het dak moet niet worden losgesneden omdat de dakstijlen voorzien kunnen zijn van curtain airbags. Luchtkriks Plaats geen luchtkriks onder de hoogspanningskabels, het uitlaatsysteem of de brandstoftank. Bedieningsorganen stuurkolom en stoel De bedieningsorganen voor de stuurkolom en de stoel zijn in de afbeelding aangegeven. 19
Steunpunten Stuurkolomverstelling Bediening voorstoel 20
Wat te doen bij noodgevallen (vervolg) Brand Benader en blus een brandend voertuig volgens de procedures zoals aanbevolen door de NFPA, IFSTA of de National Fire Academy (USA). Blusvloeistof Water is geschikt als blusmiddel. Blussen van de brand Probeer het brandende voertuig zo snel mogelijk te blussen. Voorkom dat het bluswater terecht komt in waterwingebieden. Het kan voor komen dat blusteams pas na het blussen van de brand en het inspecteren ontdekken dat het om een Prius gaat. Brand in het HV-batterijpakket Als het NiMH HV-batterijpakket in brand staat, moet de leider van het blusteam bepalen of de brand op een offensieve of defensieve manier bestreden moet worden. WAARSCHUWING: kaliumhydroxide en natriumhydroxide zijn de belangrijkste bestanddelen van het elektrolyt in het NiMH cellenpakket. De modules zijn opgesloten in een metalen behuizing en alleen toegankelijk via een kleine opening aan de bovenzijde. De afdekkap mag nooit worden weggebroken of verwijderd, ook niet bij brand. Het verwijderen van de afdekkap kan leiden tot brandwonden door kortsluiting, elektrische schokken of elektrocutie. Als het NiMH cellenpakket uit kan branden, verbrandt het snel en blijft er naast de metaallegering van de celplaten alleen as over. Offensieve bestrijding Door het HV-batterijpakket, dat zich in de bagageruimte bevindt, vanaf een veilige afstand goed nat te houden met een royale hoeveelheid water, kunnen de aangrenzende NiMH cellenpakketten effectief worden gekoeld tot onder hun ontstekingstemperatuur. De brandende modules zullen, voor zover ze niet worden geblust door het water, vanzelf uitbranden. 21
Defensieve bestrijding Als besloten is de brand op een defensieve manier te bestrijden, moet het blusteam een veilige afstand tot de auto in acht nemen en de NiMH cellenpakketten uit laten branden. Tijdens deze defensieve blusmethode kan het team de rook sturen met een water- of nevelscherm. Inspectie Tijdens de inspectie moet, voor zover dat al niet gedaan is, de auto worden gestabiliseerd en moeten de systemen van de auto worden uitgeschakeld. Zie de afbeeldingen op bladzijde 18. Stabiliseer de auto Blokkeer de wielen en schakel de parkeerrem in. Druk op de schakelaar P (parkeerblokkering). Controleer of het controlelampje in de schakelaar AAN is. Schakel de systemen van de auto uit (HV-batterijpakket, airbags en brandstofpomp) Druk op de POWER-knop en controleer of het controlelampje READY in het instrumentenpaneel UIT is. Verwijder de sleutel en houd deze minimaal 5 m verwijderd van de auto. Neem de 12 volt-hulpaccu los. -OF (als de POWER-knop niet bereikbaar is)- Neem de 12 volt-hulpaccu los. Verwijder de zekering HEV (20 A: geel) in de motorruimte. WAARSCHUWING: Na het uitschakelen van de systemen van de auto blijft er nog 90 seconden spanning staan op het SRS-systeem en 5 minuten op het hoogspanningssysteem. Als een van de bovenstaande niet kan worden uitgevoerd, ga dan extra voorzichtig te werk omdat er in dat geval geen garantie kan worden gegeven dat het hoogspanningssysteem, het SRS-systeem of de brandstofpomp zijn uitgeschakeld. Raak een oranje hoogspanningskabel of onderdeel van het hoogspanningssysteem nooit aan, knip een dergelijke kabel nooit door en open nooit een onderdeel van het hoogspanningssysteem. Transport/recycling NiMH HV-batterijpakket Het reinigen van het HV-batterijpakket kan worden gedaan door medewerkers van het wegsleepbedrijf. Zij hoeven zich geen zorgen te maken over het bluswater of vloeistoflekkage. Neem voor informatie over de recycling van het HVbatterijpakket contact op met de dichtstbijzijnde Toyota-dealer of erkende reparateur. 22
Wat te doen bij noodgevallen (vervolg) Vloeistoflekkage De Prius bevat dezelfde vloeistoffen als de andere modellen van Toyota, uitgezonderd het NiMH elektrolyt in het HV-batterijpakket. Het NiMH elektrolyt is een bijtend base (ph 13,5) dat schadelijk is voor menselijk weefsel. Het elektrolyt is echter geabsorbeerd in de platen in de cellen en zal onder normale omstandigheden niet uit de batterij lekken, ook niet als de batterij gebarsten is. Een catastrofale aanrijding waarbij zowel de metalen batterijbehuizing als het cellenpakket beschadigd worden is nagenoeg uitgesloten. Net zoals het elektrolyt van een conventionele lood/zuuraccu kan worden geneutraliseerd met natriumbicarbonaat (zuiveringszout), kan het elektrolyt van het NiMH batterijpakket worden geneutraliseerd met boorwater of azijn. Bij het verlenen van hulp in noodgevallen kan het nodig zijn de beschikking te hebben over de veiligheidsbladen van Toyota (MSDS - Material Safety Data Sheets). Gebruik bij het omgaan met gemorst elektrolyt de volgende persoonlijke beschermingsmiddelen: Een spatscherm of een veiligheidsbril. Een neerklapbaar helmvizier biedt niet voldoende bescherming. Rubber, latex of nitril handschoenen. Een voorschoot die bestand is tegen base. Rubber laarzen. Neutraliseren van NiMH elektrolyt Gebruik boorwater of azijn. Boorwater - 800 gram boorzuur opgelost in 20 liter water. Eerste hulp Hulpverleners zullen over het algemeen niet bekend zijn met de maatregelen die moeten worden genomen als een slachtoffer in aanraking is geweest met NiMH elektrolyt. De kans op contact met het elektrolyt is uiterst gering, tenzij er sprake is van een catastrofale aanrijding of onjuist handelen. Volg onderstaande aanwijzingen indien er sprake is van contact met het elektrolyt. WAARSCHUWING: Het NiMH elektrolyt is een bijtend base (ph 13,5) dat schadelijk is voor menselijk weefsel. 23
Draag persoonlijke beschermingsmiddelen Een spatscherm of een veiligheidsbril. Een neerklapbaar helmvizier biedt niet voldoende bescherming. Rubber, latex of nitril handschoenen. Een voorschoot die bestand is tegen zuur. Rubber laarzen. Absorptie Verwijder eerst de kledingstukken die doordrenkt zijn met het elektrolyt en voer deze op een geschikte wijze af. Spoel het desbetreffende lichaamsdeel gedurende 20 minuten met water. Vervoer het slachtoffer naar de afdeling eerste hulp van het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Inademing in andere gevallen dan bij brand Onder normale omstandigheden komen er geen schadelijke gassen vrij. Inademing bij brand Bij brand komen vaak giftige gassen vrij. Hulpverleners in de buurt van de brand moeten daarom altijd persoonlijke beschermingsmiddelen dragen, inclusief persluchtapparatuur. Verwijder het slachtoffer zo snel mogelijk uit de gevarenzone en dien zuurstof toe. Vervoer het slachtoffer naar de afdeling eerste hulp van het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Inname via de mond Probeer het slachtoffer niet te laten braken. Laat het slachtoffer zoveel mogelijk water drinken om het elektrolyt te verdunnen (dien iemand die bewusteloos is nooit water toe). Als het slachtoffer spontaan begint te braken, houd dan zijn hoofd omlaag om de kans op verstikking te beperken. Vervoer het slachtoffer naar de afdeling eerste hulp van het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Te water raken Om veilig om te gaan met een Prius die geheel of gedeeltelijk in het water terecht is gekomen, moeten het hoogspanningssysteem en het airbagsysteem worden uitgeschakeld. Takel de auto uit het water. Laat indien mogelijk het water uit de auto lopen. Volg de procedures voor het bevrijden van inzittenden en uitschakelen van de systemen van de auto (bladzijde 17). 24
Hulp bij pech onderweg Voor het verlenen van hulp bij pech onderweg zijn geen speciale of ongebruikelijke handelingen nodig. De Prius kan net zo worden behandeld als de andere modellen van Toyota, waarbij de onderstaande informatie van pas kan komen. Toyota Prius Assistance is tijdens de garantieperiode beschikbaar door contact op te nemen met: Binnenland: 0800 0203727 Buitenland: +31 263553389 Slepen De Prius is een auto met voorwielaandrijving. Sleep de auto daarom met de voorwielen van de grond. Druk om de transmissie in de neutraalstand te zetten op de knop POWER en controleer of het instrumentenpaneel verlicht wordt. Trap vervolgens het rempedaal in en zet de selectiehendel in stand N (neutraal) gedurende enkele seconden. (Het controlelampje in de P-schakelaar zal UIT gaan. De schakelstandindictor [rechthoekig merkteken] rond de letter N in het instrumentenpaneel brandt als de transmissie in de neutraalstand staat. Als het controlelampje in de P-schakelaar niet UIT gaat of als de verlichting van het instrumentenpaneel niet gaat branden, kan de transmissie niet in de neutraalstand worden gezet. Als het contact in stand OFF/ACC staat, staat de transmissie altijd in stand P. Reservewiel Het reservewiel, de krik en het gereedschap bevinden zich in de bagageruimte zoals aangegeven in de afbeelding. Het reservewiel is alleen voor tijdelijk gebruik (rijd niet harder dan 80 km/h). Hulpstart Als de auto niet start en de meters in het instrumentenpaneel niet of niet op volle sterkte verlicht worden nadat op de POWER-knop gedrukt is met de sleutel in het slot, kan worden geprobeerd de auto met behulp van de hulpstartprocedure te starten. De 12 volt-hulpaccuaansluitingen bevinden zich in de motorruimte. Sluit de startkabels aan in de volgorde zoals aangegeven in de afbeelding. Voor het HV-accupakket kan geen hulpstartprocedure worden toegepast. 25
Startblokkering De auto is standaard uitgerust met een startblokkering met een afstandsbediening en een startblokkering met een gecodeerde sleutel. De auto kan alleen worden gestart met een geregistreerde sleutel. De startblokkering kan worden uitgeschakeld door op de toets UNLOCK van de afstandsbediening te drukken, een van de voorportieren te ontgrendelen met de sleutel of door het contact in stand ON te zetten. Zet enkele seconden in stand N Plaats reservewiel en gereedschap Aansluiting alleen bestemd voor hulpstart Aansluiting hulpstart Minpool (merkteken ) Hulpstartaansluiting 12 volt-hulpaccu Hulpstartkabel Hulpaccu Aansluitingen 12 volt-accu hulpstartkabel 26
MEMO
MEMO
MEMO