INTE RN ATI O N AAL RI JDEN WE OOK OP DE AVC!

E E N V I S I E O P H E T N A T I O N A A L E N I N T E R N A T I O N A A L W E G V E R V O E R R E C H T D e c e m b e r 2 0 0 2 j a a r g a n g 1 6 n u m m e r 4 5 4 5 I nt e rn ationaal rijden we ook op de AVC 2002 Ze ke r h e i d s re c hten van de ve rvo e rd e r: pand- en re t e nt i e re c ht Re c ht s p raak Med edelinge n INTE RN ATI O N AAL RI JDEN WE OOK OP DE AVC! Als we int e rn ationaal ri j d e n, zijn de CMR-co n - dities van to e p a s s i n g. En nationaal rijden we op de AVC. Zo beschri j ft de echte we g ve rvo e r - der het j u ridische gedeelte van zijn we r k. Ik wil graag laten zien dat de int e rn at i o n a l e we g ve rvo e rder beter kan ze gge n : I nt e rn at i o - naal rijden we ook op de AVC! To e p a s s e l i jkheid van het C M R- Ve rd ra g Wanneer int e rn at i o n a al ve rvoer van goedere n over de weg is ove re e n ge ko m e n, dan is op die ve rvo e rove re e n ko m s t h e t C M R-Ve rd ra g 1 va n to e p a s s i n g. M e t n a d ruk zeg ik CMR-Ve rd ra g wa nt h e t ga at om een int e rn at i o n a al ve rd ra g waarbij vri j wel alle Europese landen part i j z i j n 2 en daarn a a s t ook een aant al aan Euro p a g re n zende landen zo als Ira n, M a ro k ko. Tunesië en H e tc M R-Ve rd rag is uit z i c h ze l f, zonder dat ve r- vo e rder en afzender to e p a s s e l i jkheid ove re e n- ko m e n, van toepassing op iedere ove re e n- ko m s t voor het ve rvoer van goederen over de weg door middel van een vo e rt u i g, wa n n e e r de plaats van inont vangstneming en de b e s t e m m i n g s p l a ats ge l e gen zijn in t wee ve r- s c h illende landen, wa a rvan tenminste één land partij is bij het C M R-Ve rd rag (a rt. 1 CMR). H e t C M R-Ve rd rag is dus al van toepassing al s één van de beide landen wa a rtussen het ve r- voer plaat sv i n d t, p a rtij is bij het ve rd ra g. B i j voorbeeld ve rvoer over de weg va n Nederland naar Irak (geen part i j ). H o e f i j ze rve rvo e r Voor de goede ord e, op ve rvoer van Ro t t e rd a m naar Hulst via de Liefkenshoektunnel bij A nt we rp e n, dus via België, is het C M R-Ve rd ra g n i e t van toepassing omdat zowel de plaat s van inont vangstneming als de plaats van afleve ring in één land is ge l e ge n. D i t is het zo genaamde hoefijze rve rvoer wa a rop het C M R- Ve rd rag niet u i t z i c h zelf van toepassing is. Fe rry- ve rvo e r Op het ove re e n ge komen ve rvoer va n Nederland naar Engeland met de fe rry, is het C M R-Ve rd rag alleen van toepassing als het vo e rtuig (de t ra iler of de t ra iler plus t re k ke r ) m e t lading en al (va ak een co ntainer) op de fe rry- b o o t m e e ga at. O ver de pro b l e m at i e k we lk re c ht van toepassing is als het tijdens de ze e reis mis ga at, is in Weg en Wa gen uitgeb reid ge s c h reven en dat ko mt nu niet aan de o rd e 3. C M R-Ve rd ra g, geen CMR- co n d i t i e s H e t zal duidelijk zijn dat h e tc M R-Ve rd rag echt een ve rd rag is, d at door Staten is gesloten en waarbij Staten door rat i f i c atie of to e t re d i n g p a rtij wo rd e n. Een ve rd rag is te onderscheiden van al ge m e n e vo o rwa a rden of standaard condities zo als de A l gemene Ve rvo e rco n d i t i e s. Condities zijn b e p al i n gen die tussen t wee part i j e n, de ve r- vo e rder en de afze n d e r, op de ve rvo e rove re e n- ko m s t van toepassing wo rden ve r k l a a rd. Zijn het s t a n d a a rd co n d i t i e s, zo als de AVC,d a n is het een set van bepal i n gen die door b e ro e p s o r ga n i saties (voor de AVC : EVO, KNV en TLN) to t stand is ge b ra c ht en we lke standaardcondities door partijen (de ve rvo e rder en de a f zender) op hun ve rvo e rove re e n ko m s t va n toepassing kunnen wo rden ve r k l a a rd. De ove r- h e i d, de re ge ri n g, de Staat b e m o e i t zich niet m e t de inhoud van (standaard ) condities t e r- w i jl dat bij een ve rd rag nu juist wel het geval i s. D a a rom pleit ik er met k ra c ht voor om in het daagse spra akge b ru ik niet meer te spre ke n over CMR- condities maar over het C M R- Ve rd ra g. O ve ri gens is die fo u t wel begri j p e l i jk wa nt i n de au t h e nt i e ke 4 E n gelse t a al luidt d e P re a m b u l e : THE CO NTRACTING PA RTIE S H aving re co g n i zed the desirab ility of standardizing the conditions gove rning the co nt ra ct for the int e rn at i o n al carri a ge of goods by ro a d, p a rt i cularly with re s p e ct to the docum e nts used for such carri a ge and to the carri e r s liab il i t y, H AVE AG REED AS FO L LOWS : (Dan vo l gen de art ikelen 1 to t en met 51 CMR plus het P ro to col van ondert e ke n i n g ). H o ewel in deze Preambule ge s p ro ken wo rd t over s t a n d a rdizing the co n d i t i o n s ( ve rt a al d als de vo o rwa a rden op eenvo rm i ge wijze t e re ge l e n ), wo rd t hier niet gedoeld op co n d i t i e s in de zin van al gemene vo o rwa a rd e n, maar op de bepal i n gen - of zo u wil t ve rd ra g sa rt ike l e n - die op eenvo rm i ge wijze de ove re e n ko m s t to t i nt e rn at i o n a al ve rvoer van goederen over de weg re ge l e n, in het b i j zonder voor wat b e t re ft de voor dit ve rvoer te ge b r u iken document e n en de aanspra ke l i jkheid van de ve rvo e rd e r ( cursief MHC). H e t C M R-Ve rd rag re ge l t n i e t all e s U i t h e t b ovenstaande cu r s i eve gedeelte vo l g t d at h e t C M R-Ve rd rag niet alle onderwe rp e n die in een ve rvo e rove re e n ko m s t ge re ge l d moeten wo rd e n, ook daadwe r ke l i jk re ge l t. I n feite beperkt h e t C M R-Ve rd rag zich to t d e vra c ht b ri e f 5 en meer in het b i j zonder het a a n- s p rake l i jk h e i d s regime dat voor de we g ve r- vo e rder ge l d t. D at b e t e ke nt dus dat m e t b e t rekking to t die vra c ht b rief en de bew i j s- 1 De in het Nederlands ve rt a alde titel luidt: " Ve rd rag betre ffende de ove re e n ko m s t to t i nt e rn at i o n a al ve rvoer van goederen over de weg ( C M R )"; h e t ve rd rag dat e e rt u i t 1956 en t rad in 1961 in we r k i n g. 2 N i e t A lb a n i ë. 3 Zie '10 Jaar Weg en Wa gen' onder het kopje 'Fe rry- ve rvo e r ', p. 95-106. 4 De au t h e nt i e ke t e ks t van het C M R-Ve rd rag is in het E n gels of in het F ra n s ; alle t e ksten in andere t al e n, zo als het Nederlands en het D u i t s, zijn ve rt al i n ge n. U i t g a v e v a n s V a / S t i c h t i n g V e r v o e ra d re s

k ra c ht d a a rvan (zie art. 4 t/m 9 CMR) en vo o r- al het a a n s p rake l i jk h e i d s regime (a rt. 17 t/m 29 CMR) het C M R-Ve rd rag een dwinge n d re c ht e l i j- ke re geling oplegt die re c ht s t re e ks van to e p a s- sing is op iedere ve rvo e rove re e n ko m s t to t i nt e rn at i o n a al ve rvoer van goederen over de we g. M e t name van het a a n s p rake l i jk h e i d s regime met d a a rin de limiet van 8.33 SDR per k ilo mag niet wo rden afgewe ken noch naar beneden met b i j voorbeeld een lage re limiet maar ze l fs niet naar boven met een hoge re l i m i e t, zie art. 41 CMR. Maar dat b e t e ke nt eve n zeer dat de onderwe rpen die niet d o o r h e t C M R-Ve rd rag wo rden bestre ke n, door de ve rvo e rder en de afzender wel in hun ove re e n- ko m s t op de door hen gewenste manier ge regeld mogen wo rd e n. N i e t ge re geld in het C M R-Ve rd ra g De vo l gende onderwe rpen zijn niet ge re ge l d in het C M R-Ve rd rag maar wel in de AVC 2002 (de ve rwijzing naar de art ikelen is naar de b e t re ffende art ikelen in de AVC ) 6 : A rt. 2 A rt. 4 lid 1E A rt. 4 lid 4 en a rt. 9 lid 5 A rt. 7 A rt. 1 6 A rt. 1 7 A rt. 1 8 A rt. 1 9 A rt. 2 0 A rt. 2 2 A rt. 2 3 A rt. 2 4 A rt. 26 - El e k t ronische beri c ht e n - Laden, s t uwen en lossen - Opzegging en co nt role bij ge b re k k i ge belading/ s t uwa ge of ove r b e l a d i n g - Vra c ht b e t al i n g - Vo rd e ri n g s re c ht - Afd ra c ht re m b o u r s - Voorbehouden ve rvo e rder over ke u ze ve rvo e rm i d d e l, route etc. - Ve r h i n d e ring na inontvangstneming door ve rvo e rd e r - Doorve rvo e r - Opslag vo o r, tijdens en na h e t ve rvo e r - Re t e nt i e re c ht - Pa c ht re c ht - Vri j wa ring en H i m al aya c l au s u l e D eze lijst van onderwe rpen laat al gauw zien d at m e t name de we g ve rvo e rder er baat b i j h e e ft om op a l zijn ve rvo e rove re e n komsten - ook de int e rn at i o n ale! - de AVC 2002 van to e- passing te ve r k l a re n. M e t name voor de ve r- vo e rder belangri jke onderwe rpen als W i e m o e t l a d e n, lossen en stuwe n?, de vra c ht i n- c a s s o, opslag en in het b i j zonder het re t e nt i e - en pandre c ht, wo rden in de AVC 2002 uitputtend ge re ge l d. N at u u r l i jk, h e t a a n s p rake l i jk h e i d s regime va n de AVC 2002 wijk t op bepaalde punt e n, m e t name met b e t rekking to t de limiet ( 3,40 per k ilo) en de doorbreking daarvan (geen doorb reking van de limiet bij diefs t al door de c h au ffe u r ), af van het a a n s p rake l i jk h e i d s re g i- me van het C M R-Ve rd rag en uitera a rd ga at o p die punten het C M R-Ve rd rag vo o r. H e t ze l fd e ge l d t m e t b e t rekking to t de bew i j s k ra c ht va n de vra c ht b ri e f; ook dan ga at h e t C M R-Ve rd ra g vo o r. Maar over al die andere onderwe rp e n,h i e r b o- ven opge s o m d, z w i j g t h e t C M R-Ve rd rag en d a a rover mag de ve rvo e rder met de afze n d e r a fs p re ken wat hij wil. En wat is er dan eenvo u- d i ger om al die onderwe rpen te re gelen door m e t één zinnetje in de ve rvo e rove re e n ko m s t de AVC 2002 van toepassing te ve r k l a ren in p l a ats van een dik co nt ra ct te schri j ven wa a r d at all e m a al in aparte clausules ge re ge l d wo rd t? AVC 2002 int e rn at i o n a al van to e p a s- sing ve r k l a re n D at van toepassing ve r k l a ren van de AVC 2002 ook voor int e rn at i o n a al ve rvoer kan doodeenvoudig met de vo l gende ve rw i j z i n g s c l au s u l e op het b ri e fp a p i e r, de opdra c ht b evestiging of in het ra a m co nt ra ct : De AVC 2002, l a atste ve r s i e, zijn van to e p a s- sing zowel op nat i o n a al als int e rn at i o n a al ve r- voer van zaken over de we g. In de AVC 2002 is ook vo o ru i t gelopen op de m o ge l i jkheid dat de AVC 2002 naast h e t C M R- Ve rd rag van toepassing wo rden ve r k l a a rd. A rt. 3 AVC 2002 luidt: De Algemene Ve rvo e r- condities zijn van toepassing op de ve rvo e r- ove re e n ko m s t van zaken over de we g ; i n d i e n de CMR van toepassing is, zijn de Alge m e n e Ve rvo e rcondities aanvu llend van to e p a s s i n g. H e t geheim zit hem in het wo o rd a a nvu ll e n d : wat in het C M R-Ve rd rag ge re geld wo rd t, d a a r kunnen de AVC niet a a n ko m e n, maar wat n i e t in het C M R-Ve rd rag ge re geld wo rd t, re gelen de AVC aanvu ll e n d. Ook de nieuwe C M R/AVC vra c ht b rief is op dit p u nt a a n ge p a s t. De ve rw i j z i n g s c l au s u l e re c hts bovenaan luidt: Indien de ove re e n ge komen plaats van inontvangstneming en van afleve ring van de zake n zijn ge l e gen in t wee ve r s c h illende landen zijn h e t C M R-Ve rd rag alsmede in aanvu lling daarop de Algemene Ve rvo e rcondities 2002, l a at s t e ve r s i e, van to e p a s s i n g. C M R-Ve rd rag nat i o n a al van to e p a s- s i n g Een geheel ander leerstuk is dat de afze n d e r we n s td at de we g ve rvo e rder ook nat i o n a al o p C M R ve rvo e rt. Dan moet d at m e t zoveel wo o r- den tussen ve rvo e rder en afzender wo rd e n ove re e n ge ko m e n. Een ge s c h ikte clausule daartoe luidt: H e t C M R-Ve rd rag is van toepassing op zowe l i nt e rn at i o n a al als nat i o n a al ve rvoer van zake n over de we g Maar ook dan heeft h e t voor de we g ve rvo e rd e r zin om de AVC 2002 a a nvu llend van to e p a s- sing te ve r k l a ren en dat kan door bove n genoemde clausule aan te vu llen met: en de AVC 2002, l a atste ve r s i e, zijn in beide gevallen aanvu llend van to e p a s s i n g. D at b e t e ke nt d at bij nat i o n a al we g ve rvoer het a a n s p rake l i jk h e i d s regime met de limiet va n 8.33 SDR en de bew i j s k ra c ht van de vra c ht b ri e f op C M R- w i j ze zijn ge re geld en de ove ri ge o n d e rwe rpen (l a d e n, l o s s e n, vra c ht i n c a s s o, re t e ntie- en pandre c ht) op AVC - w i j ze. H e t co n- t ra ct tussen ve rvo e rder en afzender kan zich b e p e r ken to t de logistieke afs p raken (we lke g o e d e ren van hier naar daar, wanneer en hoe, de vra c ht) en het j u ridische gedeelte is met d eze simpele ve rw i j z i n g s c l ausule afd o e n d e a fge d e k t. Wanneer in het ra a m co nt ra ct h e t C M R- Ve rd rag uitd ru k ke l i jk van toepassing wo rd t ve r k l a a rd en ve rvo l gens voor de betre ffe n d e t ra n s p o rten AVC - vra c ht b ri even of AVC /C M R- vra c ht b ri even wo rden ge b ru ik t, dan moet d e op die vra c ht b ri even vo o r ge d rukte clau s u l e d at op binnenlands ve rvoer de AVC 2002 va n toepassing zijn, ge l ezen wo rden als dat de AVC 2002 a a nvu ll e n d op het tussen partijen ove r- e e n ge komen CMR-Ve rd rag van to e p a s s i n g z i j n. De ge t ypte clausule in het ra a m co nt ra ct ga at in feite voor op de ge d rukte clausule op de vra c ht b ri eve n. De ladingbelanghebbende en de AVC 2002 Steeds heb ik ge s c h reven dat h e t n u t h e e ft 5 Naar aanleiding van het C M R-Ve rd rag is door de Int e rn at i o n al Road Union in Genève een standaardmodel voor de CMR- vra c ht b rief ont w ik ke l d, die wo rd t u i t ge geven door sva / Stichting Ve rvo e ra d re s. 6 Een aant al van die onderwe rpen zijn bespro ken in de vo ri ge W en W (nr. 44) over de AVC 2002. 2

voor de we g ve rvo e rder om de AVC 2002 bij zowel nat i o n a al als int e rn at i o n a al ve rvoer va n toepassing te ve r k l a re n. Maar hoe zit h e t d a n voor de afzender en/of ge a d re s s e e rd e, ko rt we g de ladingbelanghebbende? De AVC 2002 zijn standaard condities die in geza m e n l i jk overleg tussen de ve rvo e rd e r s o r- ganistaies TLN en KNV en de ve r l a d e r s o r ga n i- satie EVO to t stand zijn ge komen en zij vo rm e n een eve nw i c ht i ge ve rdeling van de belange n tussen de ve rvo e rder en de ladingbelanghebb e n d e. B i j voorbeeld de re geling van de vra c htincasso (a rt. 7 lid 3 AVC) met een we t t e- l i jke ve rt ra g i n g s re nte van thans 7% (a rt. 27 AVC) is re d e l i jk. Eve n zeer ge l d t d at voor het aan de ve rvo e rder to e ge kende re t e ntie- en p a n d re c ht ; alleen een echt wa n b e t al e n d e a f zender wo rd t d a a rdoor ge t ro ffe n. Ook de a fs p raken over wie moet l a d e n,s t uwen en lossen (in pri n cipe de afzender re s p. de ge a d re s- s e e rd e,a rt. 4 lid 1 E AVC) zijn voor de hand ligge n d. En dat gewe r k t kan wo rden met e l e k t ronische beri c hten (a rt. 2 AVC ), d at d u i d e l i jk wo rd t ge m a ak t wie het vo rd e ri n g s re c ht h e e ft (a rt. 16 AVC ),d at de afd ra c ht van het re m b o u r s to t in detail is ge re geld (a rt. 17 AVC) en dat e r een afs p ra ak wo rd t ge m a ak t over opslag vo o r, tijdens en na het ve rvo e r, is alleen maar plez i e- rig en duidelijk voor de afze n d e r. W il de afzender het e c hter anders, dan moet hij dat m e t zoveel wo o rden in het ( ra a m ) co n- t ra ct m e t de we g ve rvo e rder opschri j ve n. Zo zou de afzender kunnen afs p re ken dat de ve r- vo e rder in afw i jking van art. 23 en 24 AVC ge e n re t e ntie- en pandre c ht op de ve rvo e rde zake n ve r k ri j g t. Maar voor het gewone ve rvo e r, zowe l n at i o n a al als int e rn at i o n a al, zijn zowel de ladingbelanghebbende als de we g ve rvo e rd e r goed af met to e p a s s e l i jkheid van de AVC 2002. De mora al Een we g ve rvo e rder moet vo o rtaan ku n n e n ze g ge n : Wij rijden al t i j d, zowel nat i o n a al al s i nt e rn at i o n a al, op de AVC 2002!. P ro f. Mr M.H. C l a ri n g b o u l d Ze ke r h e i d s re c hten van de ve rvo e rd e r: pand- en re t e nt i e re c ht. M e e rm alen is in dit blad aange d a c ht b e s t e e d aan het p robleem van het pand- en re t e nt i e- re c ht. A llerlei lastige vra gen kunnen zich in de p rak t i jk op dit gebied vo o rd o e n. Een schral e t ro o s t is dat de re c hter er eveneens va ak mee to b t. D a a ru i t alleen blijk t al - anders dan de naam ze ke r h e i d s re c ht e n d o e t ve rmoeden- dat h e t all e m a al nog niet zo ze ker is. D a a rvo o r kunnen meerd e re oorzaken genoemd wo rd e n. In dit a rt ikel behandel ik een aant al van die o o r zake n.h e t vraagstuk van de inhoud en ve r- s c h il tussen het pand- en re t e nt i e re c ht i s o p n i e uw actueel nu de per 1 juni 2002 in we r- king ge t reden hern i e uwde Alge m e n e Ve rvo e rcondities (AVC 2002) niet alleen een n i e uwe re geling van het re t e nt i e re c ht ke n n e n, maar ook -en dat voor het e e r s t- een re ge l i n g voor het p a n d re c ht b evat t e n. Aan de ord e komen hier de vo l gende vra ge n : 1. Wanneer is de nieuwe re geling van de AVC van to e p a s s i n g? 2. Wat is de inhoud van die re geling en wat is het ve r s c h il tussen de t wee genoemde ze ke r h e i d s re c ht e n? 3. Bieden de ze ke r h e i d s re c hten uitko m s t t e gen vo rd e ri n gen van derd e n? 1. To e p a s s e l i jkheid AVC 2002. De AVC zijn al gemene vo o rwa a rden die door p a rtijen bij het to t s t a n dkomen van de ve r- vo e rove re e n ko m s t a f zo n d e r l i jk ove re e n ge komen wo rd e n. De Hoge Raad heeft de laat s t e j a ren stre n ge eisen gesteld aan de we t t e l i jke vo o rwa a rd e. Voor de to e p a s s e l i jkheid moeten de vo o rwa a rden aan de we d e rp a rtij ter hand wo rden ge s t e l d. Een loutere ve rwijzing naar de al gemene vo o rwa a rden in fax of brief (om maar te zwijgen over de mondeling ge s l o t e n ove re e n komsten) is op zichzelf onvo l d o e n d e. Een door de Hoge Raad erkende uitzo n d e ri n g is ter wille van een vlot h a n d e l sve r keer erke n d voor het geval partijen eerder met e lkaar ove r- e e n komsten hebben gesloten waarbij die vo o rwa a rden wél aan de we d e rp a rtij ter hand gesteld zijn. M e t a n d e re wo o rd e n : wanneer in h e t verleden wél voldaan is aan de we t t e l i jke vo o rwa a rde van het ter hand stell e n, b e h o e ft h e t a c ht e rwe ge laten daarvan in een lat e re fase tussen partijen geen beletsel te zijn vo o r de to e p a s s e l i jkheid van de vo o rwa a rd e n. De vraag kan ri j zen hoe dat nu zit onder de n i e uwe AVC (met de nieuwe re geling va n pand- en re t e nt i e re c ht) wanneer partijen vo o r hun ove re e n ko m s t nog de o u d e C M R- vra c htb rief hebben ge b ru ik t, wa a ro p, zo als beke n d, b oven in de kop is ve rmeld dat op het b i n n e n- lands ve rvoer de AVC en op int e rn at i o n a al ve r- voer de CMR van toepassing is. A rt. 3 van de AVC 2002 ve rm e l d t d at de AVC aanvu llend va n toepassing zijn op de CMR (zie ook het a rt ike l van Claringbould in dit n u m m e r ).G e l d t nu de versie van de oude AVC (wa a rin het p a n d re c ht n i e t vo o r k wam) of ge l d t de versie van 2002 inclusief het p a n d re c ht? Dat is een lastige vra a g. In beginsel ge l d t de nieuwe versie va n 2002,o m d at bij het d e p o n e ren van de nieuwe versie 2002 de oude versie t e ge l i jke rt i j d d eze l fde inhoud als de nieuwe heeft ge k re ge n. D at is handig en ve r s t a n d i g, maar ro e p t d e vraag op of dit ook opga at in de bove n genoemde situatie waar de nieuwe AVC bij het sluiten van de ove re e n ko m s t n i e t aan de we d e rp a rtij ter hand zijn ge s t e l d. Stel dat e e n ve rvo e rder voor het u i t vo e ren van een t ra n s- p o rt een onderve rvo e rder heeft i n ge s c h ake l d, waarbij de onderve rvo e rder nieuwe vra c htb ri even uitge e ft, wa a rop hij aan zijn opdra c htgeve r /h o o fdve rvo e rder fa ct u re e rt. L a at s t genoemde heeft van die vo o rwa a rd e n geen kennis ge n o m e n,h e t geen -zo als de Hoge Raad heeft ove rwo gen- op zichzelf nog ge e n b ez waar hoeft te zijn voor de to e p a s s e l i jk h e i d van de vo o rwa a rden tussen part i j e n. H e t p robleem is echter dat vanaf juli 2002 ook de inhoud van de oude AVC - versie is omgeze t i n de nieuwe versie en daarvan heeft de hoofdve rvo e rder geen kennis genomen bij het ve r- s t re k ken van de opdra c ht. D at zou ertoe leiden d at de nieuwe AVC voor d eze ove re e n ko m s t tussen partijen niet ge l d e n. Pe r s o o n l i jk vind ik d i t re s u l t a at n i e t a a nva a rdb a a r, ze ker niet wanneer de opdra c ht geve r /h o o fdve rvo e rd e r zelf ook nieuwe vra c ht b ri even met ve rw i j z i n g naar het n i e uwe regime uitge e ft. D a a r b i j ko mt nog dat in de t ra n s p o rt b ranche van het we g ve rvoer ruim aandacht ge geven is aan de g rootscheepse revisie van de AVC 2002. A l vaker is onder speci alisten op het gebied va n 3

al gemene vo o rwa a rden bepleit d at - a n d e r s dan de Hoge Raad heeft b e p a ald- een ve rw i j- zing naar bij de ge b ru iker ter inza ge ligge n d e of elders ge d e p o n e e rde vo o rwa a rden vo l d o e n- de is en opzending slechts nodig is op ve r zo e k van de we d e rp a rt i j. H e t ga at er om wat d e we d e rp a rtij w il we t e n en niet wat hij eve nt u - e e l te weten kan komen! (Vg l. N JB 2002, p. 2189 ). Tenslotte noem ik de omstandigheid dat h e t nog slechts een kwestie van tijd lijk t d at ook ve rwijzing naar de via de website ke n b a re AVC zo langzamerhand deze l fde betekenis zal k ri j gen als het ter hand stellen van vo o rwa a r- d e n.h e t wa c hten is op de eerste digitaal vri e n- d e l i jke re c hter die dat voor zijn re ke n i n g n e e mt. 2. Inhoud van en ve r s c h il tussen pand- en re t e n - t i e re c ht. Beide re c hten hebben deze l fde stre k k i n g. Ze zijn ten behoeve van de ve rvo e rder bedoeld al s s tok achter de deur: zolang deze niet de vra c ht of andere vo rd e ri n gen op zijn we d e rp a rt i j b e t a ald kri j g t,b l i j ft de ve rvo e rder op de zake n zitten en blokke e rt zo de goedere n s t ro o m.d at v i n d t de afzender niet p rettig en zal daaro m, wanneer enigszins moge l i jk en ge re c ht va a r- d i g d, aan bedoelde vo rd e ri n gen gehoor geve n op stra ffe van het ri s i co dat de ve rvo e rder zijn ze ke r h e i d s re c hten aanspre e k t. Maar er zijn ook belangri jke ve r s c h illen tussen beide re c h- t e n. En ook zijn er bepaalde ri s i co s ve r b o n d e n aan de uito e fening van die ze ke r h e d e n. H e t re t e nt i e re c ht is het re c ht van de cre d i t e u r ( ve rvo e rder) om de zaken onder zich te houden zolang zijn opdra c ht gever (a f zender) niet b e t a al t. H e t is een re c ht d at u i t de ove re e n- ko m s t vo o rt v l o e i t en als zodanig tussen part i j- en ge l d t. H e t b i j zo n d e re van het re t e nt i e re c ht is echter dat h e t ook t e gen anderen dan de we d e rp a rtij kan wo rden inge ro e p e n, zo als de e i genaar van de zaken of aan de ge a d re s s e e r- d e. D a a rin ligt nu juist de bescherming van de ve rvo e rd e r; hij hoeft zich niet te ve rdiepen in de eve ntueel achter de ve rvo e rove re e n ko m s t l i g gende belangen van derd e n. B ovendien is aan het we t t e l i jk re t e nt i e re c ht een vo o rre c ht ve r b o n d e n,h e t geen meebre n g td at zijn vo rd e- ring een hoge re rang heeft dan eve nt u e l e a n d e re cre d i t e u ren ten aanzien van die zake n. D at is mooi meegenomen in moeil i jke t i j d e n van de debiteur. Wat de re t e ntor echter node m i s t is het re c ht van parate exe cu t i e : hij mag alleen de zaken onder zich houden (en moet de zaken goed ve r zo r gen) en hoeft d eze niet a f te leve ren aan de re c ht h e b b e n d e, maar hij mag de zaken n i e t ve r kopen en de opbre n g s t ve rre kenen met zijn vo rd e ring op de debiteur. Voor ve r koop is een exe cu to ri ale titel (een vo n n i s) nodig en pro ce d e ren ko s t ge l d. Vo o rwa a rde voor de ve r k rijging van het re t e n- t i e re c ht is vo o rts dat zijn opdra c ht geve r / we d e rp a rtij bevoegd was de ve rvo e rove re e n- ko m s t aan te gaan en dat de re t e ntor ove rigens het re t e nt i e re c ht naar de eisen van re d e- l i jkheid en bill i jkheid uitvo e rt. Ko rto m, h e t re t e nt i e re c ht is vo o ral een kwestie van ove r - e e n ko m s t e n re c ht m e t alle bijb e h o rende re ge l s en subre ge l s. Daar ko mt voor het ve rvo e rre c ht nog bij dat h e t re t e nt i e re c ht van Boek 8 BW op e n kele punten afw i jk t van het al ge m e n e re t e nt i e re c ht van Boek 3 BW en tenslotte dat de meeste ve rvo e rvo o rwa a rden weer afw i jke n van de we t t e l i jke re geling van Boek 8 BW. O o k d at m a ak t h e t in de prak t i jk lastig de exa ct e inhoud van dit ze ke r h e i d s re c ht van de ve rvo e r- der va s t te stell e n. Re t e nt i e re c hten zijn er dus in soorten en mat e n. De genoemde problemen doen zich in ve e l m i n d e re mate voor bij het p a n d re c ht. H o ewe l vestiging van een pandre c ht op ten ve rvo e r ge geven zaken bepaald niet voor de hand ligt ( i m m e r s, h e t ten ve rvoer aanbieden van zake n is iets weze n l i jk anders dan het ve s t i gen va n een pandre c ht op die zaken) is deze co m b i n a- tie in de prak t i jk al jarenlang ge b ru ike l i jk. M e t h e t p a n d re c ht komen we op het t e rre i n van het g o e d e re n re c ht en dat b i e d t d o o r ga a n s meer houva s t. Een pandre c ht is een zake l i jk re c ht ( eve n als eigendom en hyp o t h e e k ). Zake l i jke re c hten wo rden gevestigd op bepaalde zaken door degene die bevoegd is daarove r te beschik ke n. In de keten van ve rvo e rove re e n- komsten is in beginsel uitsluitend de afze n- d e r /e i genaar bevoegd to t h e t verlenen va n een pandre c ht. N i e t b evoegd is bijvoorbeeld een ex p e d i t e u r, een (onder)ve rvo e rder of een andere logistieke d i e n s t ve r l e n e r. Wa a rom niet? Om de eenvo u- d i ge reden dat de we d e rp a rtij we e t of ka n weten dat d eze opdra c ht gevers we l i swa a r b evoegd zijn om co nt ra cten te sluiten, m a a r n i e t de bevo e g dheid hebben om over de zake n te b e s c h ik ke n. D at b e t e ke nt d at uitsluitend de ve rvo e rder die met de eigenaar als we d e rp a r- tij co nt ra ct e e rt over het p a n d re c ht zal ku n n e n b e s c h ik ke n.h e tp a n d re c ht b i e d t dus geen soelaas aan een onderve rvo e rder die met d e h o o fdve rvo e rder of met een op eigen naam handelende expediteur heeft ge co nt ra ct e e rd. D at de afzender daarmee goed af is wa n n e e r hij een vo rd e ring buiten ove re e n ko m s t t e ge n de onderve rvo e rder instelt, d o e t d a a raan niet a f. De enige moge l i jkheid aan deze betre k kel i jk beperkte werking van het p a n d re c ht t e o ntsnappen is van de afzender te bedinge n d at ook de ve rvo e rd e r, de expediteur of we lke a n d e re logistieke dienstverlener dan ook, b evoegd is ten aanzien van de in pand ge geven zaken het b e s c h ik k i n g s re c ht d a a rover t e k ri j gen zolang die zaken zich in de ve rvo e r keten bev i n d e n. Of afzenders daar in zullen to e- stemmen is een andere vra a g. Zie daarove r nader Haak / Zw i t s e r, O p d ra c ht aan hulpperson e n, over logistieke dienstverlening in het ve r- vo e r, 1999, p. 302 e.v. H e t we t t e l i jk pandre c ht ge e ft b oven het re t e n- t i e re c ht h e t vo o rdeel van parate exe cu t i e, d at w il ze g gen dat men zonder t u s s e n ko m s t va n de re c hter bevoegd is de zaken te ve r kopen en zijn vo rd e ring(en) met de opbre n g s t d a a rva n kan ve rre ke n e n. Ook bij fa ill i s s e m e nt van de debiteur staat hij sterke r: hij deelt, anders dan een re t e nto r, n i e t mee in de kosten van het fa ill i s s e m e nt. In ze ke re zin deert h e t fa ill i s s e- m e nt van zijn we d e rp a rtij hem niet, zolang de wa a rde van de zaken boven zijn vo rd e ring uits t i j g t. A rt. 24 van de nieuwe AVC 2002 wijk t in zove r- re van de we t t e l i jke re geling van het p a n d- re c ht af dat men wel dege l i jk to e s t e m m i n g van de re c hter nodig heeft, h e t geen een ve r- z wakking van het re c ht van parate exe cutie is. We noemen zo n pandre c ht dan een ge c l au s u - l e e rd p a n d re c ht. Een derge l i jk ge c l au s u l e e rd p a n d re c ht ko mt ook voor in de Phys i c al D i s t ribution Vo o rwa a rd e n, maar niet in de Fe n ex- vo o rwa a rd e n. Door het p a n d re c ht op deze wijze te clau s u l e- ren gevoegd aan het ge geven dat ve e l ( o n d e r ) ve rvo e rders niet over het p a n d re c ht kunnen beschik ke n,m o e t men van het n i e uw i n gevo e rde pandre c ht bij vo o r b a at n i e t t e h o ge ve rwa c ht i n gen hebben. 3. Bieden de ze ke r h e i d s re c hten bescherm i n g t e gen vo rd e ri n gen van derd e n? H e t is op dit p u nt wa a rop het vo o rdeel van het p a n d re c ht h e t m e e s t h o uva s t ge e ft : als za ke - l i jk re c ht we r k t h e t p a n d re c ht t e gen all e n,d u s ook t e gen derd e n. D at is ook logisch. D e ge n e die zijn zaken heeft ve rpand we e t wat hem t e wa c hten staat. Ook een koper van die ve rp a n- de zaken botst dus op het p a n d re c ht. M ax i m ale ze kerheid voor de ve rvo e rd e r /p a n d- houder dus. In de vo ri ge para g raaf we rd re e d s gesteld dat de ve rvo e rder het zake l i jk pand- 4

re c ht n i e t kan ove rd ra gen op een andere ( o n d e r ) ve rvo e rd e r. Hij pro f i t e e rt van het p a n d- re c ht zolang hij de te ve rvo e ren zaken in zijn m a c ht h e e ft. Hoe anders is het m e t h e t re t e nt i e re c ht ge s t e l d. Als onderdeel van een co nt ra ct u e e l re t e nt i e re c ht is de ve rvo e rder uitera a rd ge re c htigd dit re c ht u i t te oefenen t e ge n ove r zijn we d e rp a rt i j. H e t ex t ra atje dat h e t re t e n- t i e re c ht in petto heeft is dat h e t in een aant al gevallen ook t e ge n over derden kan wo rd e n i n ge ro e p e n. In zove rre ve rto o nt h e t re t e nt i e- re c ht dus zake l i jke t re k j e s, h e t geen de ve r ge l i j- king met h e t ge c l au s u l e e rd pandre c ht zo int e- re s sa nt m a ak t. Maar t e gen we lke derden? Het al gemene re t e nt i e re c ht van Boek 3 (a rt. 291 ) n o e mt t wee groepen derd e n : d e rden met e e n ouder re c ht en derden met een jonger re c ht. Te ge n over een derde met een j o n ge r re c ht ( d at w il ze g gen een derde die zijn re c ht op de zaken heeft ge k re ge n n a d at de ve rvo e rd e r / re t e ntor de macht over de zaken heeft ve r k rege n, zo als de koper) kan de ve rvo e rd e r /re t e n- tor zijn re t e nt i e re c ht in deze l fde omva n g i n roepen als t e ge n over zijn we d e rp a rt i j. D at b e t e ke nt d at d at ook moge l i jk is voor oude vo rd e ri n gen waar die jonge re derde buiten s t a at. Kopers dienen zich dan ook wis en ze ke r te info rm e ren naar de we r ke l i jke stand va n zaken vo o rd at zij met een ve r koper in zee ga a n wiens zaken in de macht van een re t e nto r b evinden! Te ge n over o u d e re d e rden (dat zijn derden die een re c ht op de zaken hadden vo o rd at de ve r- vo e rd e r /re t e ntor de zaken in zijn macht k re e g ) kan het re t e nt i e re c ht s l e c hts wo rden uitge o e- fend voor de zaken die de re t e ntor onder zich h e e ft onder de huidige ove re e n ko m s t, dus niet voor oude vo rd e ri n gen die hij eve ntueel op zijn we d e rp a rtij heeft. H i e rin ligt dus een b e p e r k i n g. Maar Boek 8 BW ga at nog ve rder in die beperking. De we t gever we n s t in het geheel geen re t e nt i e re c ht voor oude vo rd e ri n- gen (a rt. 1131 BW ), ze l fs niet t e ge n over de ori g i- nele we d e rp a rtij! Gelukkig is de we t t e l i jke re geling van het re t e nt i e re c ht n i e t d w i n ge n d. H e t is te begrijpen dat de prak t i jk een dergel i jke beknotting niet we n s e l i jk vindt en stell i g onnodig in het nadeel van de ve rvo e rd e r. Vandaar dat a rt. 23 AVC lid 3 bepaal t d at h e t re t e nt i e re c ht t e ge n over de we d e rp a rtij we l d e ge l i jk ook voor oude vo rd e ri n gen kan wo r- den inge ro e p e n. D at kan vo l gens lid 4 eve n- eens t e ge n over derden (ko p e r s) die al s ge a d re s s e e rden bij dieze l fde eerd e re ove re e n- komsten betro k ken wa re n. Maar ook t e ge n- over derden met een ouder re c ht? Bijvo o r b e e l d door een onderve rvo e rder t e ge n over de afze n- d e r /e i ge n a a r / we d e rp a rtij van de hoofdve r- vo e rd e r, die zijn eigendom opeist? Voor de huid i ge ove re e n ko m s t ga at h e t re t e nt i e re c ht ze ker op. De ve rvo e rd e r /re t e ntor hoeft d e zaken aan niemand af te geven vo o rd at h i j voor het t ra n s p o rt u i t we lke hoofde hij de zaken onder zich heeft, b e t a ald is. Maar deze v l i e ger ga at s t e llig niet op voor oude vo rd e ri n- ge n. D a a rvoor kan men het re t e nt i e re c ht s l e c hts inroepen t e gen de we d e rp a rtij en een bij die oude vo rd e ri n gen re c ht s t re e ks betro k- ken ge a d re s s e e rd e. Co n c l u s i e. De conclusie van deze exe rcitie is dan ook dat er meer haken en ogen aan het u i to e fenen va n h e t re t e nt i e re c ht zitten dan aan het p a n d- re c ht. We l i swaar naderen de ze ke r h e i d s re c h- ten pand en re t e ntie elkaar doord at h e t re t e n- t i e re c ht een ze ke re derd e nwerking heeft e n h e t ge c l au s u l e e rde pandre c ht o ntdaan is va n zijn parate exe cu t i e. H o ewel het ka rakter va n de re c hten ve r s c h illend is, hebben de hier behandelde ze kerheden in de prak t i jk deze l fd e f u n ct i e, te weten die van een ze ke re dwang de vo rd e ring betaald te kri j ge n. H e t ge m e e n- s c h a p p e l i jke element en het n u t e rvan voor de ve rvo e rder (en andere logistieke dienstve r l e- n e r s) ligt dan ook veeleer in de dreiging met d eze re c ht e n, dan in de uito e fening daarva n, die immers gebonden is aan de eisen va n re d e l i jkheid en bill i jkheid die in het kader va n de afweging van belangen tussen part i j e n m e d e b e p alend zijn. P ro f. Mr K.F. H a ak Re c ht s p ra ak Weg en Wa ge n B ewuste ro e ke l o o s h e i d * H o ge Ra a d, 11 oktober 2002, N e d e r l a n d s e J u ri s p r u d e ntie 2002, 59 8. Voor de vierde keer op rij een beslissing van de H o ge Raad over bewuste ro e ke l o o s h e i d. O p n i e uw ga at een arre s t van het Hof over de kop en ko mt de ve rvo e rder met de schrik vri j. H e t Hof den Bosch had ge o o rdeeld dat h e tp a r- ke ren van een met co m p u t e rm at e ri a al beladen vo e rtuig op de openbare weg in strijd met de instru ctie op een beve iligde t e rm i n al t e p a r ke ren grove schuld van de ve rvo e rder opleve rd e. Van grove schuld was vo l gens het H o f s p rake omdat b ewu s t in afw i jking van de i n s t ru ctie was ge p a r ke e rd, ook al zou de ka n s d at ge e n d i e fs t al zou plaats vinden groter zijn dan de kans dat d i e fs t al we l zou plaats vinden. D u i d e l i jk is dat de maatstaf van de Hoge Ra a d s t re n ger is en pre cies andersom: h e t m o e t gaan om de kans dat de diefs t al a a n z i e n l i jk g roter was dan de kans dat de diefs t al n i e t zo u p l a ats hebben. B ovendien moet de chau ffe u r zich daarvan bewu s t zijn gewe e s t, maar er zich ve rder niets van aange t ro k ken hebben. I ntussen wo rd t voor lage re re c hters over dit h o t i t e m van de bewuste ro e keloosheid vro l i jk vo o rt ge p ro ce d e e rd en met wisselend succe s. We houden u op de hoogte. * O b e r l a n d e s ge ri c ht Kö l n, 8 maart 2002, Tra n s p o rt re c ht 2002, p. 239. In Duitsland wil het nog niet ke nt e ren en vo e l t de re c hter zich nog het b e s t thuis bij de beke n- de g robe Fa h r l ä s s i g ke i t. Een ve rvo e rder die in s t rijd met de instru ctie van de afzender een machine ove r l a a d t op een ander vo e rt u i g, b i j we lke ge l e genheid die machine val t e n beschadigd ra ak t,h a n d e l t g rob fa h r l ä s s i g e n val t d a a rmee naar de maatstaf van het D u i t s e re c ht in de t e rmen van de met o p ze t ge l i jk t e 5 s t e llen schuld in de zin van art. 29 CMR. D u i d e l i jker kan het ve r s c h il met de beslissingen van de Hoge Raad niet z i j n.i n s t ru cties zijn er niet voor niets, in Nederland kunnen parke e r- en andere instru cties ke n n e l i jk ru s t i g aan de laars wo rden ge l a p t ( voor zover het onbeperkte aansprake l i jkheid betre ft ). * Cour de Ca s s at i o n, 13 november 2002, B u ll e t i n des Tra n s p o rts 2002, p. 772. Vergissen we ons niet, dan wo rd t b l i jkens ve r- melding van de re c ht s p ra ak in Fra n k ri jk in genoemd Bulletin de Franse re c hter soms iets m ilder voor de ve rvo e rd e r. I n b ra ak in een met v i d e o - m at e ri a al beladen vo e rtuig dat ge p a r- ke e rd is op een publieke, n i e t b ewa akte parke e rp l a at s, t e rw i jl de chau ffeur in de cab i n e de nacht d o o r b re n g t. De ve rvo e rder ont s n a p t aan onbeperkte aansprake l i jkheid omdat d e p a r ke e rp l a ats niet a fge l e gen was en ge e n

s l e c hte re p u t atie had. Een t a m e l i jk fe i t e l i jk o o rdeel dus in de bekende Franse stijl zo n d e r e n i ge inhoudelijke motive ri n g. * Hof Amsterd a m, 13 december 2001, Schip & Schade 2002, 120. Men moet h e t m e t de maatstaf van de Hoge Raad wel heel erg bont m aken om bewu s t ro e- keloos te handelen. Maar sommigen is niets t e d o l. D at p re s t e e rde de chau ffeur die ze n d i n- gen t extiel van Nederland naar België buitenom de douaneloodsen afleve rde aan personen die evenmin de docu m e nten bij de douane lieten aft e ke n e n, maar wel de douanezegels ve r b rake n. De assura d e u ren van de ladingbelanghebbenden ve r h alen hun schade ( BTW en invo e rre c hten) met s u cces op de ve r- vo e rd e r, zij het d at d eze van het Hof nog een l a atste stro h almpje van t e ge n b ewijs ge g u n d wo rd t. Om invo e rre c hten en BTW vergoed te kri j ge n d i e nt men vo l gens Nederlandse re c ht s p ra ak b ewuste ro e keloosheid aan te to n e n. N o rm aliter vallen deze kosten niet onder de C M R-dekking van art. 23. D a a rover wo rd t inmiddels op het hoogste nive au anders ge d a c ht in België. Vergoeding BTW en invo e rre c ht e n * Hof van Ca s s at i e, 30 mei 2002, E u ropees ve r - vo e rre c ht 2002, p. 475. Een opzienbarend arre s t van de hoogste re c h- ter van onze zuiderbure n. A rt. 23 lid 4 CMR bepaal t o. a. d at b oven de l i m i e t voor vergoeding in aanmerking ko m e n de ove ri ge met b e t rekking to t h e t ve rvo e r ge m a akte ko s t e n. Vallen onder deze zinsnede BTW en invo e rre c hten die de afzender moet b e t alen aan de fiscus? In Nederland en Duitsland is dat n i e t h e t geval, zij het d at d e H o ge Raad zijn licht nog niet h e e ft l aten schijn e n. In Engeland wel (denk aan de befa a m d e Buchanan v. B ab co-case) en nu ook in België. Le t o p : d a a rvoor is n i e t n o d i g, zo als in de hiervoor ve rmelde beslissing van het A m s t e r- damse Hof, d at de ve rvo e rder met b ewu s t e ro e keloosheid handelde. De beslissing van het Hof van Ca s satie is even ko rt als helder: D at a rt. 23 lid 4 CMR de beperking inhoudt d at gevolgschade ve ro o r za ak t door beschadiging of verlies van ve rvo e rde goederen niet voor vergoeding in aanmerking ko mt ; d at d i e beperking eve nwel geen beperking inhoudt van de in dat ze l fde lid gestelde re gel dat d e ve rvo e rder aansprake l i jk is voor de kosten die m e t b e t rekking to t h e t ve rvoer ge m a ak t z i j n, d i t zijn de kosten die in noodzake l i jk ve r b a n d staan met h e t ve rvoer zo als dit door de ve r- vo e rder moest wo rden uitgevo e rd ; O ve rwe gende dat de appelre c hters oord e l e n d at door de ge b re k k i ge uitvo e ring van het t ra n s p o rt, de BT W- kosten niet re cu p e re e r b a a r we rden en niet o n a f h a n ke l i jk wa ren van de w i j ze wa a rop het t ra n s p o rt we rd uitgevo e rd of niet u i t gevo e rd en het verlies van de mogel i jkheid van re cu p e ratie van de BTW een n o r- m a al gevo l g is van de nal atigheid van de ve r- vo e rd e r. Vo il à, cé s t to u t. M e t e n kele wo o rden wo rd t hier een fe rme pats uitgedeeld aan de ve r- vo e rd e r s. H e t a rre s t is voorzien van een i n s t ru ctief re c ht sve r ge l i jkend co m m e nt a a r van de Belgische advo c a at Paul Ve r g u t s. H e t wo rd t tijd dat in ons land de kwestie eve n e e n s aan de Hoge Raad wo rd t vo o r ge l e g d. Ook op d i tb e l a n g ri jke punt d i e nt de Europese unifo r- m i t e i t b evo rd e rd te wo rd e n. M e d e d e l i n g H a n d e l sve rt ra g i n g s re nte 10, 2 5 % Per 1 december jl. is de we t b e t re ffende de b e s t rijding van betal i n g sa c hterstand bij hand e l s t ra n sa cties in werking ge t reden (Stb. 2 0 0 2, 54 5 ). Door die we t is een nieuw art ikel (a rt. 6:119 a BW) to e gevoegd aan het bestaande art ike l (a rt. 6:119 BW) over we t t e l i jke re nt e. De gewone we t t e l i jke re nte als genoemd in a rt. 6:119 BW is thans 7% per jaar. De nieuwe h a n d e l sve rt ra g i n g s re nte van art. 6:119 a BW b e d ra a g t d a a re nt e gen 10,25% per jaar. H e t p e rce nt a ge wo rd t ieder halfjaar va s t ge s t e l d door de dan geldende herf i n a n ci e ri n g re nt e van de Europese Ce nt rale Bank (toen 3, 2 5 % ) m e t 7% te ve r h o ge n. Die re nte is ve r s c h u l d i g d, ze l fs zonder dat de wa n b e t alende we d e rp a rt i j in ge b re ke is ge s t e l d, vanaf 30 dagen nadat d e schuldenaar de fa ctuur heeft o nt va n gen t e n z i j een andere uiterste dag van betaling is ove r- e e n ge komen (dan ge l d t die dag). D eze handelsve rt ra g i n g s re nte vindt to e p a s- sing bij handelsove re e n ko m s t e n, d.w. z. ove r- e e n komsten waarbij partijen ve rp l i c ht zijn om iets te doen en te geven (te betal e n ), zo als een ve rvo e rove re e n ko m s t, een ove re e n ko m s t to t expeditie of een opslagove re e n ko m s t. D i e h a n d e l sve rt ra g i n g s re nte is dus niet ve r s c h u l- digd wanneer iemand vo rd e rt op grond va n o n re c ht m at i ge daad (een vra c ht au to heeft d e p o rt i e r s l o ge omver ge reden) en de aansprakel i jke partij te laat is met h e t b e t alen van de s c h a d eve r g o e d i n g. Geen dwingend re c ht D i t n i e uwe art. 6:119 a BW is geen dwinge n d re c ht. D i t b e t e ke nt d at p a rtijen een andere ve rt ra g i n g s re nte dan de handelsve rt ra g i n g s- re nte mogen ove re e n ko m e n. D i t doen de ve r- vo e rder en de afzender bijvoorbeeld door de AVC 2002 van toepassing te ve r k l a re n. In art. 27 AVC 2002 wo rd t de ve rt ra g i n g s re nte ge s t e l d op de we t t e l i jke re nte van art. 6: 119 BW, d.w. z. thans 7%. O ve ri gens ge l d t zowel voor de gewone re nt e als de handelsve rt ra g i n g s re nte dat ieder jaar re nte op re nte bere kend kan wo rden (a rt. 6:119 lid 2 re s p. a rt. 6:119 a lid 3 BW ). Weg en Wa ge n ve r s c h i j nt 3 maal per jaar A b o n n e m e nt s p rijs 1 0, - per jaar door sto rting op g i ro 41. 9 5.7 9 6 t. n.v. S t i c hting Ve rvo e ra d res s - G rave n h a ge I S S N - n r. 0 9 2 0-6 1 9 1 Postbus 82118, 2 508 EC s - G rave n h a ge S t atenplein 2, 2582 EW s - G rave n h a ge Te l. 0 70-30 66 700 (a l g e m e e n ) Te l e fax 070-351 20 25 e. m a il : b va @ t m s bv. n l ww w.v e rvo e ra d re s. n l 6 s Va / Stichting Ve rvo e ra d res is een samenwe r k i n g sverband va n : EVO. O n d e rn e m e r s o r ga n i satie voor logistiek en t ra n s p o rt K N V. Ko n i n k l i j k Ned erlan ds Ve rvoe r N BB. N ed erla nds ch Bin nenv a a rt b u re au Tra n s p o rt en Logistiek Nederland. De ondern e m e r s o r ga n i satie voor het g o e d e re nve rvo e r