RAPPORT VAN BEVINDINGEN STELSELONDERZOEK 2012-2013 Pastoor Van Arsschool Plaats : 's-gravenhage BRIN nummer : 18CQ C1 Onderzoeksnummer : 195500 Datum onderzoek : 18 april 2013 Datum vaststelling : 25 juni 2013
Pagina 2 van 14
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING............................................ 5 2 BEVINDINGEN.......................................... 7 3 CONCLUSIE........................................... 11 BIJLAGE 1 OORDELEN................................... 12 Pagina 3 van 14
Pagina 4 van 14
1 INLEIDING Op 18 april 2013 heeft de inspectie de Pastoor van Arsschool bezocht in het kader van een landelijk stelselonderzoek naar de staat van het primair onderwijs in Nederland. Het doel van dit onderzoek is het verzamelen van informatie over een aantal indicatoren, waarover de inspectie rapporteert in het Onderwijsverslag 2012-2013. Deze indicatoren hebben betrekking op de opbrengsten, het onderwijsleerproces, de zorg en begeleiding en de kwaliteitszorg. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven is tevens standaard gecontroleerd of de school voldoet aan bepaalde wettelijke voorschriften, waaronder de onderwijstijd. Bijlage 1 bij dit rapport bevat een overzicht van de indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. De bevindingen uit het stelselonderzoek worden gebruikt om te bezien of het reeds aan de school toegekende basisarrangement kan worden gehandhaafd. Eventueel geconstateerde tekortkomingen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijk verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van andere documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij schooldocumenten, handelingsplannen en groepsplannen zijn bestudeerd; in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen, de Wasberen, de Daltons, de Buizerds, de Laatste Loodjes, de Rakkers en de Kameleons. gesprekken met de directie, de intern begeleider en met leraren zijn gevoerd; Pagina 5 van 14
een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bestuur, na afloop van het schoolbezoek is gevoerd. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2012 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek op De Pastoor van Arsschool naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. Pagina 6 van 14
2 BEVINDINGEN Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Uit dit overzicht valt op te maken dat op de Pastoor Van Arsschool de kwaliteit van het onderwijs op de meeste onderzochte indicatoren op orde is. Het betreft hier met name de aspecten: onderwijsleerproces, didactisch handelen, zorg en begeleiding en het schoolklimaat. Bij de aspecten schoolklimaat en zorg en begeleiding heeft de inspectie onderdelen als goed beoordeeld. Positieve punten in de onderwijskwaliteit Opbrengsten De Inspectie van het Onderwijs is op dit moment nog niet in staat om op basis van de uitstroomgegevens of eindresultaten te beoordelen of de leeropbrengsten op schoolniveau overeenstemmen met de mogelijkheden van de leerlingenpopulatie. Zij geeft dan ook nu nog geen oordeel over de resultaten van de school. Wel heeft zij op basis van de eindresultaten van de schoolverlaters zich een beeld gevormd van deze opbrengsten. De onderstaande uitspraken moeten echter met de nodige voorzichtigheid bekeken worden omdat een onderzoek naar de normen voor opbrengsten nog niet afgerond is. De eindopbrengsten lijken voor de afgelopen drie schooljaren van voldoende niveau. Voor technisch lezen, begrijpend lezen en rekenen-wiskunde lijken de resultaten overeen te komen met wat gemiddeld genomen verwacht kan worden van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie qua (cognitieve) capaciteiten. De sociale competenties van de leerlingen heeft de inspectie als voldoende beoordeeld. De school maakt gebruik van een genormeerd instrument. Kwaliteitszorg De Pastoor van Arsschool staat voor een solide onderwijskwaliteit die voortkomt uit een zorgvuldig kwaliteitsbeleid. De directie heeft voldoende beeld van de onderwijsbehoefte van de leerlingenpopulatie en de leerresultaten van de leerlingen worden op groeps- en schoolniveau geëvalueerd en van hieruit worden doelen gesteld. Er wordt voortdurend gewerkt aan verbetering, hetgeen is vastgelegd in een plan van aanpak, waar het gehele team bij betrokken is. Nieuw beleid wordt zorgvuldig geborgd. Pagina 7 van 14
De school onderhoudt goede contacten met ouders. Uitstroom gegevens zijn opgenomen in de schoolgids. De jaarplannen en de evaluaties daarvan worden met de medezeggenschapsraad en het bestuur besproken. Pedagogisch klimaat Het betrokken team realiseert samen met de directie een fijne, veilige sfeer met veel oog voor kinderen. De inspectie was onder de indruk van de sterke betrokkenheid van leraren en de respectvolle benadering naar kinderen. Er heerst een rustige ontspannen sfeer in de groepen waar leerlingen vaak samenwerken en respectvol met elkaar omgaan. Het team op de Pastoor van Arsschool slaagt er over het algemeen in, dat kinderen elkaar accepteren zoals ze zijn. Hier wordt veel in geïnvesteerd met behulp van gesprekken, methodes, extra begeleiding en speciale lessen. Een mooi voorbeeld van het vertrouwen dat de school aan haar leerlingen geeft is de betrokkenheid van kinderen en hun ouders bij het opstellen van de leerdoelen die zijn vastgelegd in het ontwikkelingsperspectief. Ontwikkelingsperspectief De doelen in het ontwikkelingsperspectief worden zeer zorgvuldig gekozen. De inspectie was onder de indruk van het gedegen onderzoek. Exerne deskundigen worden heel nadrukkelijk betrokkenen en er wordt ruimte genomen voor een gedegen observatieperiode. Zeer positief is de actieve betrokkenheid van ouders bij het opstellen van de ontwikkelingsperspectieven. Vervolgens wordt met hulp van al die informatie belemmerende en bevorderende factoren vastgelegd en het eindperspectief opgesteld. Hierin is een uitstroomdoel voor het voortgezet onderwijs gesteld dat wordt ondersteund door doelen voor elk vak. Per leerling wordt op basis hiervan het aanbod vastgelegd. Een aanbod dat ook zichtbaar leidend is in de dagelijkse praktijk in de groep. Vorderingen worden nauwkeurig bijgehouden en halfjaarlijks geëvalueerd. Bijzonder is ook de zoektocht naar oorzaken en verklaringen als doelen niet worden gehaald want op de Pastoor van Arsschool is een bijstelling naar beneden in eerste instantie geen optie. Didactisch handelen, afstemming en zorg en begeleiding De inspectie heeft een school gezien waar leerlingen over het algemeen betrokken zijn bij de lessen. De organisatie is helder en leraren leggen meestal goed uit. De leerinhouden zijn afgestemd op de individuele leerlingen. Zowel bij de verwerking van de leerstof als met behulp van (extra) tijd houdt men rekening met de verschillen in ontwikkeling tussen leerlingen. Op de Pastoor van Arsschool wordt vroegtijdig gesignaleerd welke leerlingen extra zorg nodig hebben en met behulp van analyse van gegevens wordt, soms Pagina 8 van 14
ook met externe deskundigen, de aard van de zorg bepaald. De zorg, extra hulp aan kinderen, wordt planmatig uitgevoerd. Dit gebeurt vaak door remedial teachers en onderwijsassistenten buiten de groep maar ook steeds meer door de leraar in de groep. Door de nieuwe ontwikkelingen binnen de school zal de hulp door de leerkracht in de groep verder worden versterkt. De zorg wordt consequent geëvalueerd waarbij sprake is van een systematische samenwerking tussen leerkracht, degene die de hulp biedt en de intern begeleider. Verbeterpunten voor de onderwijskwaliteit Naast deze positief beoordeelde aspecten vraagt de inspectie aandacht voor enkele onderdelen waarvan de kwaliteit verbetering behoeft. Afstemming instructie en systematisch volgen en analyseren van de voortgang Het didactisch handelen is voldoende. Toch heeft de inspectie verschillen in werkwijze tussen leerkrachten gezien. Door het team nog meer op één lijn te brengen kan het onderwijs op de Pastoor van Arsschool nog krachtiger worden. Vooral bij de instructie heeft de inspectie nog teveel klassikale lessen gezien waar mogelijkheden lagen om te differentiëren. Te weinig worden de snellere leerlingen eerder aan het werk gezet. Het is onvoldoende zichtbaar dat tijdens de lessen een beredeneerde afweging is gemaakt hoe er wordt omgegaan met de verschillen tussen leerlingen. Ook in de lesvoorbereiding en de groepsregistratie is dit bij een groot aantal leraren onvoldoende zichtbaar. Bij het versterken van de differentiatie kan er ook effectiever gebruik worden gemaakt van de methodegebonden toetsen. De resultaten van de toetsen worden wel bijgehouden en soms ook wel geanalyseerd maar ze worden nog te beperkt gebruikt om conclusies af te leiden ten behoeve van de afstemming. In de groepsadministratie en of de voorbereiding van de lessen is niet zichtbaar dat uit de analyses conclusies worden getrokken voor de dagelijkse onderwijspraktijk. Kwaliteitszorg De school evalueert nog onvoldoende regelmatig en systematisch het gehele onderwijsleerproces. Het gaat er dan om dat de school met een vooraf bepaalde regelmaat binnen een tijdvak van bijvoorbeeld vier jaar alle kwaliteitsaspecten van het onderwijsleerproces zo gestandaardiseerd mogelijk evalueert. De school heeft al wel de beschikking over een aantal losse elementen maar het is niet volledig, onvoldoende objectief en gestandaardiseerd. Pagina 9 van 14
Tot slot draagt de school onvoldoende zorg voor de kwaliteit het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap. De school besteedt hier in haar aanbod wel aandacht aan maar het ontbreekt aan een duidelijke visie waar ook op een planmatige manier uitwerking wordt gegeven. Pagina 10 van 14
3 CONCLUSIE Kwaliteit De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op de Pastoor van Arsschool op de onderzochte onderdelen grotendeels op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de school op die gebieden nauwelijks tekortkomingen kent. Om die reden wordt het reeds aan de school toegekende basisarrangement gehandhaafd. De bevindingen zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast. Naleving Er zijn geen tekortkomingen geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften, die vanwege het programmatisch handhaven standaard zijn gecontroleerd. Pagina 11 van 14
BIJLAGE 1 OORDELEN In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs 2012. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op www.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Opbrengsten 1 2 3 4 5 1.1* (SBO) De resultaten van de leerlingen aan het eind van de speciale basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Leerstofaanbod 1 2 3 4 2.1* Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.4* De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 2.6 De school heeft een aanbod gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Pagina 12 van 14
Tijd 1 2 3 4 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Schoolklimaat 1 2 3 4 4.4 De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.5 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen van incidenten in en om de school. 4.6 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op de afhandeling van incidenten in en om de school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Didactisch handelen 1 2 3 4 5.1* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Afstemming 1 2 3 4 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Begeleiding 1 2 3 4 7.1* De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. 7.3* (SBO) De school stelt bij plaatsing voor iedere leerling een ontwikkelingsperspectief vast. 7.4* (SBO) De school volgt of de leerlingen zich ontwikkelen conform het ontwikkelingsperspectief en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzen. Pagina 13 van 14
Zorg 1 2 3 4 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. Kwaliteitszorg 1 2 3 4 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.7.1 De school heeft een visie op burgerschap en integratie, en geeft daar planmatig invulling aan. Wet- en regelgeving Ja Nee NT1A NT2A NT3A NT4B De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). Pagina 14 van 14