Politiek dichter bij de burger

Januari 13 09 Een meebeslisinstrument met behulp van internettechnologie Politiek dichter bij de burger Opdrachtgever P. Mug PPW Begeleider R. Boucherie Universiteit Twente Erik Lentink, Yvonne Groenveld, Carl Hollander, Defne Yener, Jewgeni Kabukin, Jeroen Kruk

Management Summary De politieke partij Platform Progressief Wierden (PPW) heeft de Universiteit Twente gevraagd om een meepraat en meebeslisinstrument te ontwikkelen voor de bewoners van de Gemeente Wierden. Uitgangspunt voor deze opdracht is dat het PPW de burger dichter bij de politiek wil brengen. Onder de bevolking in de Gemeente Wierden bestaat momenteel weinig interesse in het politieke gebeuren. Het PPW wenst dit te veranderen. Concreet zal de Universiteit Twente een webapplicatie maken waarop mensen kunnen meepraten, discussiëren en ook daadwerkelijk meestemmen in het beleid van het PPW. Om duidelijkheid te verkrijgen over het concrete doel van het gehele project, heeft de projectgroep van de UT, verantwoordelijk voor de uitvoering van deze opdracht, het concrete doel opgedeeld in drie verschillende doelstellingen. Namelijk de doelen van het PPW, van de Universiteit Twente en de doelen van de projectgroep zelf. De laatstgenoemde categorieën dienen als leidraad voor het project en bestonden uit twee kernactiviteiten. Het ontwikkelen van een website voor het PPW waarop de burgers van de Gemeente Wierden meepraten en meediscussiëren kunnen. Door een plan van aanpak op samen te stellen, is naar het doel toegewerkt. Allereerst is een stakeholderanalyse gemaakt. Vervolgens is het gebruikersbeeld opgesteld en door middel van een enquête werd dit gebruikersbeeld onder de bevolking van de Gemeente Wierden getest. Aan de hand van deze input is een ontwerp voor een website gemaakt, met daarin ingebouwde functies zoals discussie en stemmogelijkheden. Ter ondersteuning van de website is een vier fasen promotieplan opgesteld om de website bekend te maken onder de bevolking. Zowel voor het ontwerp van de website als voor het promotieplan zijn aanbevelingen gemaakt voor het PPW om hun doel burger dichter bij de bevolking te bereiken. In het hoofdstuk Scenario 2 zijn aanbevelingen opgenomen met daarin de gevolgen voor het PPW als deze zou beslissen het hele programma breed te trekken naar de gehele gemeente. Aanbevelingen PPW Een aantrekkelijke website maken voor de bewoners van de Gemeente Wierden. Bij het ontwerpen van de website moet er vooral op gelet worden dat alleen Wierdenaren kunnen inloggen en stemmen. Een eerste schets van de website is in dit verslag te vinden. Maak een vier fasen promotieplan ter ondersteuning van de website. De Wierdenaren moeten eerst worden warm gemaakt voor politiek en pas daarna voor de website. Belangrijk punt hier is het verstrekken van de juiste boodschap aan de bevolking op het juiste tijdstip. Het hoofdstuk Scenario 2 beschrijft wat de gevolgen zijn voor financiën, website en promotieplan, op het moment dat het PPW van mening verandert en niet meer de geldgever is voor zowel de website als het promotieplan. 1

Inhoudsopgave Inleiding... 4 Opdrachtomschrijving... 5 Doel... 6 Doel PPW... 6 Doel UT... 6 Eigen interpretatie: hoofddoel... 6 Plan van aanpak... 8 Stakeholdersanalyse & Sociale kaart... 9 Regulatoren... 9 Ontwikkelaars... 9 Technologie gebruikers... 9 Overige betrokkenen... 9 Visie... 10 Gebruikersanalyse... 11 Bevolking van Wierden... 11 Gemeenteraadsleden PPW... 15 PPW leden... 16 Website... 17 Script... 17 Opzet... 18 Moderator... 23 Programmeur... 23 Promotieplan inleiding... 24 Politieke interesse... 24 Promotieplan... 25 2

Aanpassingen Promotieplan... 36 Begroting... 38 Scenario 2... 39 De Stemming... 39 Stakeholders... 39 Financiering... 40 Programma op de website... 40 Het Promotieplan... 41 Literatuurlijst... 42 Bijlage 1 Informatief kranten artikel... 45 Bijlage 2 Strip in krant... 46 Bijlage 3 alternatieve promotie... 46 Bijlage 4 Poster met stelling... 47 Bijlage 5 Krant strip... 48 Bijlage 6 Poster met stelling... 49 Bijlage 7 schema promotieplan... 50 Bijlage 8 Evaluatie website... 51 Bijlage 9 Offertes website... 53 Bijlage 10 Enquete... 57 Bijlage 11 uitwerking Enquete... 62 3

Inleiding Onder de Nederlandse bevolking bestaat momenteel weinig interesse in politiek. Politiek wordt onder de bevolking vaak als saai bevonden. Een reden hiervoor is dat de bevolking zich niet betrokken voelt bij de beslissingen van de politieke partijen. Volgens de burgers wordt er onvoldoende naar ze geluisterd. Ook willen burgers graag meer invloed hebben op beleidsbeslissingen die gemaakt worden door de door hen gekozen partij. De politieke partij Platform Progressief Wierden (PPW) heeft besloten met een nieuw idee te komen om de interesse van de bevolking van Wierden voor politiek en voor het PPW te wekken. Het PPW heeft de Universiteit Twente verzocht om een meepraat en meebeslis instrument te ontwikkelen, waarop de burger actief mee kan doen aan de beslissingen van het PPW. Concreet wordt van de Universiteit Twente verwacht om een aantrekkelijke, efficiënte en goed te gebruiken webapplicatie te maken voor burgers, waarop zij mee kunnen discussiëren aan en stemmen over politieke standpunten. Door een aantrekkelijke webapplicatie en een geraffineerd promotieplan te ontwikkelen, wil het PPW in samenwerking met de Universiteit Twente een instrument ontwikkelen, dat de bevolking van Wierden motiveert om mee te doen aan de beslissingen van het PPW. Men wil hiermee bereiken dat burgers daadwerkelijk mee gaan praten over en te beslissen in politieke kwesties. 4

Opdrachtomschrijving De gemeentelijke politieke partij Platform Progressief Wierden kwam met het idee om een meepraat en meebeslisinstrument te laten ontwikkelen voor de burgers van de gemeente Wierden. De bedoeling van dit instrument is om bij de politieke processen de afstand tussen de burger van Wierden en de gekozene vertegenwoordiger van de politieke partij kleiner te maken. De Universiteit Twente werd met de opdracht belast een instrument te ontwikkelen waarmee meepraten over en meebeslissen van de bevolking in politieke standpunten mogelijk is. Concreet wordt van de Universiteit Twente verwacht om een aantrekkelijke, efficiënte en goed te gebruiken webapplicatie te maken voor bewoners van Wierden om mee te stemmen en te beslissen over politieke standpunten van het PPW. Het maken van een dergelijk instrument doet een heleboel vragen rijzen, waarmee rekening gehouden moet worden. Zo is het belangrijk om te onderzoeken of dergelijke discussieinstrumenten, die geschikt zijn voor de plannen van het PPW, nu al bestaan. Ook moet worden gekeken naar de haalbaarheid van de inzet van een dergelijk discussie instrument in het huidige besluitvormingsproces van het PPW. Verder moeten randvoorwaarden in acht worden genomen om het democratische besluitvormingsproces goed te laten verlopen via het meepraat en meebeslisinstrument. Het is de bedoeling om in de Gemeente Wierden een pilot te starten. Als het project lukt kan erover gedacht worden om het ook op landelijk niveau te implementeren. Voor het slagen van het project, dus een webapplicatie waar de bewoners van Wierden op kunnen discussiëren en stemmen, moet onderzoek worden gedaan naar het draagvlak hiervan. Meningen onder de bewoners moeten worden gemobiliseerd. Deze moeten worden gerubriceerd naar onderwerpen en stemrecht moet worden georganiseerd aan mensen die mee willen doen. Verder moet ook naar de animo van de toekomstige PPWgemeenteraadsleden worden gekeken. Deze moeten immers openbaar verantwoording afleggen aan de burgers over gemaakte besluiten, welke afwijken van de mening van de PPWleden. 5

Doel Hieronder wordt het doel vanuit drie verschillende invalshoeken beschreven. Dit wordt als noodzakelijk bevonden, omdat zowel de Universiteit Twente, het PPW en de projectgroep hun eigen voorstelling hebben van het doel van dit project. Doel PPW Het PPW voert een pilot uit in samenspraak met de Stemming. De Stemming is een landelijke organisatie die als doel heeft de afstand tussen kiezer en gekozene blijvend te verkleinen. Het voornaamste doel van het PPW is om de burger naar de politiek te brengen en vice versa. De burger moet geprikkeld worden om meer deel te nemen aan de politiek. Wat hierbij vernieuwend is, is dat het PPW raadsleden de meerderheid van de PPW leden wil vertegenwoordigen en verantwoording af wil leggen voor besluiten die zijn genomen. De burger heeft zo directe invloed op de lokale politiek. De manier om dit doel te bereiken is een sexy website, waarop meegepraat en gestemd kan worden en waar het liefst zoveel mogelijk Wierdenaren op komen kijken. Doel UT De UT heeft als doel om door middel van het samenstellen van een multidisciplaire projectgroep tot synergie te komen en deze projectgroep te laten werken aan een opdracht van een externe opdrachtgever. Er moet een concreet plan ontworpen, en waar mogelijk een technisch getest, instrument komen. Met behulp van scripts, een gebruikersanalyse en een sociale kaart zou het resultaat bevorderd moeten worden. Dit betekent in eerste instantie het ontwerpen van een website, plus het ontwerpen van een methode om mensen op die website te krijgen. Het maken van de werkelijke website zal naar alle waarschijnlijkheid uitbesteed worden aan het Saxion. Eigen interpretatie: hoofddoel Na van zowel de UT als van het PPW te horen hebben gekregen wat zij als doel voor ogen hebben voor deze opdracht zijn wij zelf verder gaan nadenken. De vraag was dan ook wat wij zelf als grootste uitdaging zagen in het project en wat wij er uit zouden willen halen. Tevens moeten er kanttekeningen geplaatst worden bij het al dan niet haalbaar zijn van een doelstelling. Een doelstelling moet immers wel werkelijk haalbaar zijn. Het doel dat wij van te voren hebben opgesteld is om de burgers dichter bij de politiek te brengen, wat zoveel inhoudt dat zij hun stem werkelijk laten horen en dat zij kunnen zien of hun stem ook daadwerkelijk serieus wordt genomen. Dit doel bestaat uit twee delen: Het uitvoeren van een marketingcampagne zodat de burger warm wordt gemaakt voor een meebeslisinstrument. 6

Het ontwerpen van een optimale website voor de burger zodat die hun stem kunnen laten gelden. Deze moet, met kleine aanpassingen, in alle Nederlandse gemeenten te integreren zijn. Door het gebruikersbeeld te testen, literatuur onderzoek te doen en duidelijke scripts te schrijven, wordt een optimale website gecreëerd. Voor de programmeur moet dus helder zijn wat hij exact moet ontwerpen met behulp van ons plan. Doordat de planning het niet toeliet de marketingcampagne daadwerkelijk uit te voeren is ons doel veranderd. Als doel wordt nu het opstellen van een draaiboek voor de marketingcampagne gesteld. Deze wordt aan het PPW voorgelegd, waarna zij simpelweg hoeven te doen wat in het plan staat. 7

Plan van aanpak De twee verschillende subdoelen beginnen bij het zelfde startpunt. Het moet eerst duidelijk zijn wie de gebruikers zijn en wat voor een soort mensen dat zijn. Het is dus belangrijk de verschillende stakeholders van het totale project te identificeren. Voor de eindgebruikers in het bijzonder is het belangrijk om een goed gebruikersbeeld op te stellen, en deze te toetsen. Daarna splitst de aanpak zich in de verschillende subdoelen. Voor de marketingstrategie zal een origineel en bij het gebruikersbeeld passend plan moeten worden opgesteld. Deze marketingstrategie is nodig om het meebeslisinstrument, de website, naamsbekendheid te geven en om mensen over te halen om gebruik te gaan maken van het systeem. Voor de website zelf zal in eerste instantie samen met de opdrachtgever een eerste plan moeten worden gemaakt wat betreft welke aspecten er allemaal op de website terug moeten komen en of er bijvoorbeeld bepaalde resticties zijn waar rekening mee gehouden moet worden. Daarna moet de site ontworpen worden met inachtneming van het gebruikersbeeld. Om er zeker van te zijn dat het ontwerp voldoet aan de verschillende eisen en wensen van de verschillende stakeholders is het belangrijk dat het ontwerp in verschillende stadia binnen het ontwerp worden voorgelegd aan een groep gebruikers, om te worden geëvalueerd. 8

Stakeholdersanalyse & Sociale kaart Stakeholders zijn de mensen die nodig zijn om het succes van het project te garanderen. Daarbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld de eindgebruikers. Het is belangrijk om van te voren een helder beeld te krijgen van de stakeholders zodat alles goed op eisen van iedereen kan worden aangesloten. Om een duidelijk overzicht te krijgen, delen we de verschillende stakeholders in vier verschillende groepen: technologie regulatoren, technologieontwikkelaars, technologiegebruikers en overige betrokkenen. Regulatoren De regulatoren, die zijn opgenomen in het schema, zijn het PPW en de site moderator. Het PPW heeft de verantwoordelijkheid om het project voor maar ook tijdens de ingebruikname up to date te houden. De site moderator heeft de verantwoordelijkheid dat de applicatie altijd naar behoren werkt, en dat discussies en andere systemen die worden aangeboden altijd naar behoren verlopen. Ontwikkelaars De belangrijkste ontwikkelaars van het systeem zijn het PPW in combinatie met de consultants van de UT en de ict mensen die de website daadwerkelijk gaan maken. Door intensieve samenwerking tussen de ontwikkelaars moet de applicatie en daarmee het hele systeem aan de eisen voldoen zoals die door de opdrachtgevers zijn opgegeven. Technologie gebruikers De gebruikers van het product worden in eerste instantie de burgers van Wierden. Het is de bedoeling dat de burgers de applicatie gaan gebruiken om dichter bij de politiek te komen. Het is de bedoeling dat ze gaan discussiëren over actuele politieke onderwerpen, zodat de politiek een actueel beeld krijgt van de mening van de bevolking. De leden van het PPW zijn ook burgers in Wierden, maar kunnen ook op een andere manier van de applicatie gebruik maken. Zij worden als een speciale burger in staat gesteld om via dit systeem te stemmen op actuele onderwerpen. Het PPW beschikt op deze manier altijd over de mening die de achterband heeft. In de gemeente kan er kan dus meer voor de burger betekend worden. Overige betrokkenen Vooral de media zijn heel belangrijk bij het invoeren van deze manier van politiek bedrijven. Mede door middel van de media moeten de gebruikers worden geattendeerd op de invoering van het systeem en kan gebruik van het systeem worden gepromoot onder dezelfde gebruikers. Om een goed overzicht te krijgen van hoe de verschillende stakeholders met elkaar in verband staan, zijn ze schematisch weergegeven in een sociale kaart. In de sociale kaart is gelijk ook te zien welke functie de stakeholder inneemt in het project; Technologie ontwikkelaar, technologie regulator of technologiegebruiker. 9

Technologie ontwikkelaars Pelle Mug Overige betrokkenen UT- Consultants Programmeurs gemeente Technologie Regulatoren PPW Site moderator media Technologie gebruikers Gemeenteraadsleden PPW Overige politieke partijen Burgers PPW Leden Visie Elk van deze stakeholders heeft een eigen visie over hoe het systeem er uiteindelijk uit moet zien om het beste resultaat te bereiken. De visies tussen de verschillende ontwikkelaars liggen niet heel erg uit elkaar. Dat komt omdat het systeem in samenspraak met de verschillende ontwikkelaars wordt ontwikkeld. 10

Gebruikersanalyse De directe gebruikers van het ontwerp (een politieke website met bepaalde eigenschappen) zijn de bevolking van de Gemeente Wierden, het PPW en de gemeenteraadsleden van het PPW. Er is voor deze drie gebruikersgroepen gekozen, omdat ze het ontwerp actief gaan gebruiken. Voor het identificeren van de directe gebruikersgroepen werd gebruik gemaakt van het schema dat tijdens het eerste werkcollege werd uitgedeeld. Bevolking van Wierden Bevolkingsstatistieken Van www.wierden.nl zijn de volgende cijfers verkregen over de bevolkingsstatistieken van de gemeente Wierden. Wierden is een kleine gemeente in Overijssel die uit ongeveer 24.000 inwoners bestaat. De gemeente is opgebouwd uit verschillende dorpen en buurtschappen en ziet er als volgt uit: Dorpen: Wierden 14.000 inwoners Enter 7.000 inwoners Buurtschappen: Hoge Hexel 1.100 inwoners Notter Zuna Rectum Ypelo en Enterbroek +/ 600 inwoners >300 inwoners >400 inwoners >300 inwoners Qua geslacht is de bevolking redelijk gelijk verdeeld over mannen en vrouwen. Opvallend is dat een groot deel van de bevolking tussen de 35 en 65 jaar is, wat uit de bevolkingspiramide blijkt. Voor het ontwerp (een website en de marketingstrategie er omheen) is de bevolking vanaf 16 jaar en ouder de directe gebruiker, omdat mensen vanaf 16 jaar lid kunnen worden van een politieke partij. Het lid worden van een partij is een voorwaarde van het ontwerp, zodat er gestemd en meegepraat kan worden over bepaalde standpunten. Hoe het stemrecht op de website wordt gerealiseerd wordt verderop in het verslag, onder het kopje Script beschreven. Verwacht gebruikersbeeld Voor het testen van het gebruikersbeeld was het noodzakelijk om eerst duidelijkheid te verkrijgen over de relevante kenmerken van het ontwerp. Twee belangrijke kenmerken van het project zijn de interesse in politiek en het internetgebruik zijn. Dit zijn twee mogelijke knelpunten waar rekening mee moet worden gehouden tijdens de realisatie van het project. De interesse in de politiek kan een knelpunt vormen, omdat het project voor het PPW wordt 11

opgezet, maar de Nederlandse bevolking blijkbaar niet veel interesse in politieke onderwerpen vertoont (wat uit onderzoek bleek). Internetgebruik kan een knelpunt vormen, omdat het eindproduct een (concept voor een) website is waar mensen bepaalde dingen mee kunnen verrichten. Kennis van internet is dus een belangrijke eigenschap van de toekomstige gebruiker. Er wordt gestreefd om zo veel mogelijk mensen uit de gemeente Wierden vanaf 16 jaar en ouder geïnteresseerd te krijgen om het ontwerp (de website) te gaan gebruiken. Voor het gemak werd aan het begin van het project een indeling gemaakt in de verschillende groepen gebruikers. Deze groepen zijn: jongeren tussen de 16 en 25 jaar, volwassenen tussen de 25 en 50 jaar, ouderen tussen de 51 en 65 jaar en senioren 65+. Deze splitsing in verschillende leeftijdsgroepen was noodzakelijk, omdat het op deze manier mogelijk werd het ontwerp af te stemmen op de verschillende behoeften van de verschillende groepen. Verschillende leeftijdsgroepen hebben immers verschillende leefstijlen en hiermee moet rekening gehouden worden (Floor, van Raaij, 2006). Thissen (2004) heeft een checklist opgesteld om de gebruikers in groepen op te delen. Volgens hem zijn een aantal verschillende factoren mogelijk voor de indeling. Zo kan bijvoorbeeld gekeken worden naar internetkennis, computergemak enzovoort. Een nog fijnere indeling dan de boven beschreven indeling was te ingewikkeld, aangezien alle bevolkingsgroepen bereikt moeten worden, omdat de politiek een algemeen goed is. Van elk van de groepen werd aan het begin van het project een gebruikersbeeld opgesteld gelet op de twee knelpunten politiek en internetgebruik. Voor het opstellen van de verwachtingen werd literatuuronderzoek gedaan naar internetgebruik en buurtbeleid voor de boven genoemde gebruikersgroepen. De verwachtingen zijn als volgt: Jongeren zijn in het algemeen minder geïnteresseerd in politiek. Een relevant kenmerk hiervan is dat jongeren politiek niet interessant vinden voor hun dagelijks leven (Aalberts, 2004). Verder werd verondersteld dat jongeren handig zijn in de omgang met internet. Volwassenen hebben meer interesse in politiek dan jongeren en ouderen, maar zijn over het algemeen minder goed in de omgang met internet. Voor het politieke aspect is het belangrijk dat de politiek realistische verwachtingen bij de burgers creëert ten opzichte van de beoogde doelstellingen, tijdsduur en mate van interactie (Loyens, Van der Walle, 2006). Dit betekent dat de burgers actief moeten worden betrokken bij het beleid in hun omgeving. Aalberts (2004) beschrijft dat kennis over politici, politieke onderwerpen, politieke instituten en processen onderling sterk correleren. Dit betekent dat de bekendheid van de politici in de omgeving sterk samen hangt met op de hoogte zijn van het beleid in de buurt. Over ouderen en op de hoogte zijn van het beleid in de buurt is in de literatuur weinig bekend. Messelis (2006) duidt in zijn artikel aan dat de politiek meer tijd, energie en 12

middelen moet vrijmaken, om senioren voortdurend betrokken te houden bij het beleid. Senioren hebben dus extra aandacht nodig. Hieruit is geconcludeerd dat senioren minder geïnteresseerd zijn in politiek dan volwassenen. Qua internetgebruik werd de verwachting opgesteld dat senioren minder ervaring en kennis hebben van internetgebruik dan volwassenen en jongeren. Hooghe en Visser (2006) lieten in hun onderzoek naar internetgebruikers en politieke websites zien dat slechts 7,6% van de internetgebruikers van politieke websites ouderen zijn. Dit heeft verschillende redenen. Veel ouderen hebben geen computer met internettoegang thuis, hierdoor hebben zij te weinig kennis en ervaring met computers (Wilfong, 2006). Een ander argument is dat zij simpelweg angstig zijn voor het gebruik van een computer (Marquié, Jourdan Boddaert, Huet, 2002). Testen gebruikersbeeld bevolking Om het opgestelde gebruikersbeeld van de bevolking van de gemeente Wierden te testen, werd een enquête opgesteld met daarin vijf onderwerpen. Deze waren: algemene vragen naar leeftijd, geslacht en opleiding, mediagebruik, internetgebruik, politiek in de buurt, en bekendheid gemeenteraadsleden (de volledige enquete is in bijlage 10 te vinden). De enquête werd onder de bevolking in het dorp Wierden afgenomen. De resultaten worden hieronder besproken (de resultaten uitgewerkt in tabelvorm zijn in bijlage 11 opgenomen). Gekeken naar het mediagebruik van jongeren valt op dat ze vaak internet en televisie gebruiken voor amusement en informatievoorziening. Gemiddeld zitten de jongeren tussen een half uur en drie uur achter de computer. Ze gebruiken internet voor diverse dingen, zoals voor e mailen, als zoekmachine of als bron voor nieuwsvoorziening. Deze resultaten bevestigen de vooraf opgestelde verwachtingen over jongeren en internetgebruik. Qua politiek kwamen de volgende resultaten naar boven. De meerderheid van de jongeren is niet geïnteresseerd in het politieke beleid en hierdoor ook niet op de hoogte van lokale politieke gebeurtenissen. Als reden voor meer interesse in het politieke beleid in de buurt, geeft de meerderheid aan graag meer actie van de politiek te willen zien. Bijna niemand van de bevraagde jongeren weet wat het PPW is of waar de afkorting voor staat. Niemand van de jongeren is al eerder in aanraking gekomen met een gemeenteraadslid. Dit bevestigt de verwachtingen van Aalberts (2004), die beweerde dat de bekendheid van de gemeenteraadsleden samenhangt met de kennis van lokale politiek en de interesse hierin. Wel geven jongeren aan dat zij denken een gemeenteraadslid het beste via de e mail te kunnen bereiken, wat de verwachting bevestigt dat jongeren een internetgeneratie zijn. Concluderend kan men zeggen dat het knelpunt bij deze groep de politiek is. Om het ontwerp (de politieke website) te kunnen gebruiken is het noodzakelijk dat men gemotiveerd is om de website te bezoeken. Geprobeerd wordt om door middel van de marketingstrategie de jongeren te motiveren om gebruik te gaan maken van de website. 13

Bij volwassenen tussen de 25 en 50 jaar bleek dat ze voor nieuwsvoorziening net als jongeren het internet gebruiken. Ze gebruiken het internet gemiddeld korter dan jongeren (ongeveer 3 uur per dag tot 3 uur per week). Het internet wordt voornamelijk gebruikt voor e mails en als zoekmachine. Net als jongeren gaven de volwassenen te kennen niet op de hoogte te zijn van het beleid in hun buurt en hier ook niet geïnteresseerd te zijn. Als ze überhaupt iets over politiek in hun omgeving lezen, dan via de krant. De bekendheid van het PPW is gelijk verdeeld binnen deze groep. Wel kent de meerderheid één of meer gemeenteraadsleden, maar zij zijn nog niet in aanraking gekomen met deze mensen. Net als bij jongeren moet deze groep eerst gemotiveerd worden om het ontwerp te gaan gebruiken. Ouderen tussen de 51 en 65 jaar geven aan via verschillende media informatie op te zoeken (van televisie tot internet). Voor amusement gebruiken ze vaak de televisie en de krant. Qua internetgebruik is opvallend dat deze groep aangeeft dagelijks het internet te gebruiken, dus vaker dan de volwassenen. De helft van de bevraagden geeft aan op de hoogte te zijn van het beleid in de buurt. Graag zouden ook deze mensen meer actie vanuit de politiek willen zien. De meesten weten niet waar de afkorting PPW voor staat, maar ze kennen de gemeenteraadsleden blijkbaar wel beter dan de groep volwassenen (tussen 25 en 50 jaar). Zoals al verwacht, gebruikt de groep senioren veelal de televisie, de radio en de krant voor informatievoorziening en amusement. Opvallend is dat niemand van de senioren het internet heeft genoemd. Vaak hebben ze het deel internetgebruik van de enquête weggelaten, omdat ze zeiden geen verstand van internet te hebben. Ook beweerde de meerderheid geen computer in huis te hebben en ook niet bereid te zijn een computer aan te schaffen. Dit kwam precies overeen met de verwachtingen die vooraf werden opgesteld. Wel betekent dit voor het project dat deze leeftijdsgroep het ontwerp niet kan gebruiken, omdat zowel het promotieplan als de website toegepast zijn op potentiële internetgebruikers. Er wordt getracht deze mensen op andere manieren bij de politiek te betrekken, bijvoorbeeld door informatiebijeenkomsten te organiseren, waarbij zij ook hun stem kunnen laten horen. Qua politiek in de buurt valt op dat meer dan de helft van de senioren wel op de hoogte is van het politieke beleid in de buurt, maar er niet geïnteresseerd in is. Bijna alle senioren gaven commentaar als dit soort dingen laat ik liever aan anderen (jongeren) over of ik ben al te oud om mij hiermee nog te bemoeien. Senioren denken ook dat ze geen invloed meer op het beleid hebben, omdat er niet meer naar hen geluisterd wordt. Ook weet deze groep niet wat het PPW is, of wie de gemeenteraadsleden zijn. Blijkbaar is deze groep niet meer gemotiveerd om nog mee te doen aan een project dat verandering in de politiek probeert te brengen. 14

Gemeenteraadsleden PPW Ook de gemeenteraadsleden zij directe gebruikers van het ontwerp. Zij moeten immers tijdens vergaderingen beslissen welk standpunt ze willen innemen, met inachtneming de reacties van de bevolking op de politieke website. Ook spelen de deze gemeenteraadsleden een belangrijke rol in de realisatie van het promotieplan voor de introductie van de website. Verwacht gebruikersbeeld Nadat in het projectproces vast stond dat het ontwerp een politieke website wordt, was duidelijk dat de toekomstige gemeenteraadsleden van het PPW een belangrijke rol in het ontwerp zullen gaan spelen. Zij zijn al zeer geïnteresseerd in de politiek en hebben een eigen website (www.ppw wierden.nl). Een voorwaarde voor het opgestelde promotieplan was dat de gemeenteraadsleden bereid zijn om rekenschap af te leggen aan de bevolking via de website, maar ook via andere media zoals brief, krant, televisie, radio etc. Volgens het opgestelde plan moeten de gemeenteraadsleden veel meer actief worden in hun gemeente door vaker openbaar op te treden. De eisen aan deze directe gebruikers zijn op basis van het bovenstaande: actief optreden in de bevolking en rekenschap willen afleggen aan de bevolking voor afwijkingen van het programma van het PPW. Om dit gebruikersbeeld te testen werd nagedacht over dingen als telefonisch interview of e mailvragenlijst met gesloten en open vragen. Tijdens deze testen worden onderwerpen behandeld als wat vindt u ervan om rekenschap te moeten af leggen aan burgers over de door u genomen besluiten (via internet, nieuwsbrief, vergaderingen), hoe denkt u zelf over het plan om dichter te worden gebracht bij de kiezer?, en wat denkt u dat de reden is dat de bevolking niet of minder actief is in de politiek?. Testen gebruikersbeeld gemeenteraadsleden Uiteindelijk werd de animo voor het plan en het vooraf geschetste beeld van de gemeenteraadsleden van het PPW op een heel andere manier gemeten. Namelijk door middel van een ledenvergadering van de PPW. Daaruit bleek dat het PPW al een stap in de richting kiezer dichter bij de gekozene heeft gemaakt door een tweetal dingen te doen. Ten eerste hebben zij al een vernieuwde website met daarin elementen zoals een forum of een stemmogelijkheid ontwikkeld. Ten tweede hebben zij al mogelijkheden hoe de website dichter bij de burger gebracht kan worden. Door de ledenvergadering bij te wonen kon een duidelijk beeld worden geschetst van de animo van het PPW voor het plan. Zoals verwacht vonden deze het idee met de meer interactieve website aantrekkelijk. Ook vonden allen het idee aantrekkelijk om de stemmen van de bevolking mee te laten tellen bij hun beslissingen af te schrijven. 15

Naast het bijwonen aan de vergadering werd ook een eerste versie van het projectplan opgestuurd, waarin vermeld stond wat de projectgroep van de gemeenteraadsleden verwacht. Naar aanleiding van het plan werden twee PPW commissies extra opgericht, die het project begeleiden. Dit laat duidelijk de interesse en de belangstelling van het PPW voor dit project zien. PPW leden De derde directe gebruikersgroep zijn de gewone leden van het PPW. De partij telt rond 80 leden in de gehele gemeente Wierden. Verwacht gebruikersbeeld De PPW leden zijn al geïnteresseerd in de politiek. De vraag of zij affiniteit met internet hebben, is bij deze groep erg belangrijk aangezien zij de sleutel zijn voor goede beslissingen. Alle leden zouden mee moeten stemmen om een ideaal concept te krijgen. Verwacht wordt dat alle PPW leden actiever moeten gaan optreden in de gemeente en moeten proberen meer betrokkenheid te verkrijgen bij de burgers. Dit kunnen zij doen door actief mee te discussiëren en activiteiten te organiseren om de interesse te wekken. Om het beeld van de gewone PPW leden te testen werd nagedacht om interviews te gaan houden met een paar van de leden. Hierdoor moest duidelijk worden of de leden handig zijn in de omgang met internet en of ze bereid zijn om tijdens hun vergaderingen de stem van de gewone burger mee te betrekken. Testen gebruikersbeeld PPW leden Uiteindelijk werd ook hier afgeweken van de geplande manier van gebruikersbeeld testen. Er werd besloten om via de gemeenteraadsleden de gewone PPW leden te benaderen, omdat de gemeenteraadsleden wellicht meer overtuigend zijn dan een extern projectteam. De verwachting was dat de leden liever luisteren naar iemand die ze kennen en die ze al vertrouwen. Er werd van uitgegaan dat door de gemeenteraadsleden te overtuigen ook de gewone leden bereikt zullen worden. Dus een soort kettingreactie. De gemeenteraadsleden lieten al tijdens de vergadering zien dat ze geïnteresseerd waren in het project. Ook bleek tijdens de ledenvergadering dat veel van de aanwezige PPW leden wel affiniteit met internet hebben. 16

Website Script Voordat het bouwen van de website begint, is het van groot belang stil te staan bij wie de gebruikers zijn van de site. Daarnaast kan een site mensen in een bepaalde richting sturen. Het is beter hier van te voren over na te denken, om zo ongewenst gedrag op de website te voorkomen. De gebruikers van het systeem zijn zoals in de sociale kaart is aangegeven: Burgers, PPW leden, PPW gemeenteraadsleden. Dit wordt verder uitgediept in het deel gebruikersanalyse. Deze gebruikersgroep brengt weinig relevante kenmerken met zich mee, behalve dat de mensen uit de gemeente Wierden komen en internet hebben. De site moet dus duidelijk en overzichtelijk zijn, zodat ook mensen met weinig ervaring ermee aan de slag kunnen. De site moet echter ook genoeg uitdaging bieden voor de ervaren gebruikers en de minder geïnteresseerden. Omdat niet iedereen internet heeft, wordt er een groep mensen gemist met dit systeem. Het uitgangspunt van dit project is wel, dat praktisch iedereen over een aantal jaar internet heeft (CBS 2008). De mensen die nu nog geen internet hebben zouden elders gebruik van internet kunnen maken. Onder deze groep vallen ook veel ouderen. Veel van deze mensen zijn nog nooit in aanraking geweest met internet. Al wordt deze groep natuurlijk ook kleiner, want steeds meer ouderen kunnen met internet en computers omgaan (SCP 2007). De site wordt in het Nederlands gemaakt, dus mensen die de Nederlandse taal niet beheersen kunnen niet deelnemen aan de discussie. Een oplossing zou kunnen zijn, een versie in het Engels te ontwerpen. De moeite die dit kost, weegt echter niet op tegen het aantal deelnemers van de site dat geen Nederlands spreekt. Om het stemgedrag in goede en democratische lijnen te leiden, is het van belang om het gedrag van mensen enigszins te sturen. Daarom wordt de website zo opgezet dat voordat mensen kunnen stemmen, ze eerst langs het forum moeten. Op het forum kan men discussiëren over actuele onderwerpen in de gemeente. Dit is om de kans te verkleinen dat mensen stemmen zonder eerst goed te bedenken waar ze met betrekking tot het onderwerp staan. Meer over het forum staat onder het kopje forum op de volgende pagina. De verantwoordelijkheid die het systeem neemt, is dat ze de PPW leden en de overige burgers scheidt. Daarnaast telt ze ook de stemmen. Dit alles kan echter alleen werken als de burgers ook hun medewerking hieraan verlenen. Men zal dus akkoord moeten gaan met het idee dat je digitaal kan discussiëren over de politiek. Zeker voor mensen die in mindere mate vooruitstrevend zijn, zal dit een obstakel zijn. Voor veel andere mensen zal het echter een oplossing kunnen bieden, omdat de drempel heel laag is en mensen duidelijk hun eigen invloed merken. 17

Opzet De belangrijke componenten die gebruikt gaan worden, volgen uit het doel dat ermee gerealiseerd moet worden. Dat zijn een forum om de discussie tussen de gebruikers van de site te kunnen structureren, een poll die het mogelijk maakt om op verschillende actuele stellingen te stemmen, en een ruimte waar het laatste nieuws is terug te vinden. Daarnaast komt er een ruimte waar het volledige programma van het PPW te bekijken is. Verder staan er zoals op iedere pagina een balk met links naar de andere delen van de site en onderin een balk met standaard functionaliteiten. Er wordt nu ingegaan op deze onderdelen en hoe ze op de website met elkaar samenkomen. Homepage De homepage is waar je binnenkomt als je de naam van de site intypt in je computer. Op deze pagina komen links naar nieuwsberichten en nieuwe columns. Ook kan je hier inloggen als je lid bent. Op het inlogblokje komt ook een verwijzing om lid te worden. Er komen links naar de populairste forums en naar een stelling van de dag/week/maand. De hoofdpagina bevat relatief weinig informatie, maar werkt ook alleen als voordeur van de site. Nieuws Omdat er ook in de gemeente Wierden veel gebeurt, is het handig om een nieuwsgedeelte te hebben op de site. Op deze pagina staat nieuws over de gemeente en over het PPW, maar ook over de site. Bijvoorbeeld de aankondiging van nieuwe columns. Omdat men soms oude nieuwsberichten terug wil lezen, is het implementeren van een zoekfunctie handig. Op de nieuwspagina kan je komen via de balk bovenin of via een nieuwsbericht op de hoofdpagina. Eenmaal in het nieuwsbericht terecht gekomen, kan men gewoon het hele artikel worden gelezen. Op de nieuwssite zelf zullen niet meer dan een paar regels tekst staan. Onderaan het bericht staan ook eventuele verwijzingen naar forums, indien die er met betrekking tot het nieuwsbericht zijn. Forum Het forum is het hart van de site. Hier draait de site om. Mensen moeten overzichtelijk en laagdrempelig mee kunnen doen aan een discussie. Om overzicht te houden op dit gedeelte, is het forum opgesplitst in verschillende deelonderwerpen. Onder ieder deelonderwerp staan de forums die horen bij een bepaalde stelling of bij een bepaald standpunt dat te maken heeft met Wierden. Ook kan men gebruik maken van de zoekfunctie. In het begin zal het aantal forums te overzien zijn. Maar als het forum populair en groot wordt, is het handig om te kunnen zoeken. Naast de forums staan er ook één of meerdere columns op de forumsite. Dit zijn columns van een persoon die als specialist op een bepaald gebied kan worden beschouwd. Hij of zij zal de lezers moeten prikkelen om deel te nemen aan de discussie. Verder staat er ook een korte uitleg over de werking van het forum op de forumsite. 18

Als je een forum binnengaat, kom je terecht op een nieuwe pagina waar alle berichten kunnen worden gelezen en ook nieuwe berichten kunnen worden toegevoegd. Naast het forum staat een verwijzing naar de stemruimte, zodat men direct door kan naar het stemmen. Stemmen Na het opdoen van informatie en het vormen van een mening moet men een keuze kunnen maken. De mening vormt men op het forum en via het forum komt men terecht bij de stemruimte. Hier staan alle belangrijkste argumenten nog een keer op een rijtje. Deze worden beoordeeld door de moderator. Ieder IP adres mag een keer per stelling stemmen. Dit is de makkelijkste manier om tegen te gaan dat mensen meerdere keren stemmen (zie ook het kopje login). Het is ook mogelijk om direct naar de stempagina te gaan vanaf een ander gedeelte van de site. Naast home en forum staat er namelijk ook de knop stemmen bovenin. Hier kom je op een site vergelijkbaar met die van het forum. De site is ook ingedeeld in deelonderwerpen. Maar in plaats van de verschillende fora, staan er verschillende polls. Door op een poll te klikken kom je weer in de stemruimte uit. Vooral voor de mensen die op deze manier bij een poll uitkomen is het belangrijk dat er naast de poll, de belangrijkste argumenten nog eens staan. Dit moet de kans verkleinen dat mensen gaan stemmen zonder erover nagedacht te hebben. Als men gestemd heeft, verandert de poll in een grafiekje met de resultaten. Met statistieken van leden van het PPW en de rest van de bezoekers. Programma PPW Het laatste blokje bovenin is die van het programma van het PPW. Een ander doel van de site is om mensen achter de standpunten van het PPW te krijgen, zodat het PPW meer stemmen binnenhaalt tijdens de verkiezingen. Op dit deel van de site kan het hele programma worden gedownload, dit is echter een vrij lang en saai verhaal voor de algemene kiezer. Daarom wordt ook dit deel van de site gesplitst in verschillende deelonderwerpen. De mensen kunnen, door op een deelonderwerp te klikken, zien hoe de PPW denkt over bepaalde onderwerpen. Daarnaast wordt men ook doorverwezen naar een forum met betrekking tot het onderwerp. Overig De belangrijkste functionaliteiten van de site zijn nu besproken. Maar er zijn ook een aantal standaarddingen die op veel sites terugkomen. Daarom staat er onderin de site altijd een balk met een aantal functionaliteiten. Dit zijn: word lid, disclaimer, RSS, gebruiksvoorwaarden, columnisten en een login (out). Word lid spreekt voor zichzelf. Mensen die nog geen lid zijn kunnen lid worden van het PPW. Deze knop verwijst de burgers door naar een inschrijfgedeelte en vervolgens wordt de inschrijfinformatie naar de administratie van het PPW gestuurd, die dit verder dient af te handelen. 19

Disclaimer is een knop om te zien wie verantwoordelijk is voor de site. Hier staan de contactgegevens van de moderator en het PPW. RSS is een programma waarmee mensen het laatste nieuws op hun homepage kunnen zien. Door een link te kopiëren en in hun RSS te plakken kunnen ze snel zien wat de laatste gebeurtenissen zijn rondom de site. Achter deze knop bevindt zich de link. De knop gebruiksvoorwaarden spreekt voor zich, op dit deel van de site staat waar het PPW verantwoordelijk voor is met betrekking tot de site en voor wat niet. Ook staan hier de huisregels opgeschreven. De knop columnisten is de knop waarachter men wat meer informatie vindt over de mensen die columns schrijven. Ook staan hier de columns die bij de desbetreffende persoon horen. Tot slot is er een knop met login(out) : mensen kunnen zich op deze manier te allen tijde dat ze zich op de site bevinden in of uitloggen. Login Om te onderzoeken uit welke catagorie de stemmers vandaan komen, is het handig om te kijken wie er stemmen. Dit kan worden gedaan door mensen te laten inloggen voordat ze stemmen. De leden van het PPW dienen daarom allemaal een account te krijgen. Dit kan door leden een gebruikersnaam en wachtwoord op te sturen via email of via de post. Zo kan er geregistreerd worden wat de leden van het PPW stemmen en wat de overige mensen stemmen. In de ideale situatie zouden alleen de mensen uit Wierden kunnen stemmen, zodat de herkomst van de stemmen duidelijk is. Mensen die geen Wierdenaar zijn, kunnen namelijk een andere motivatie hebben om te stemmen. Er zijn een aantal mogelijkheden om dat te realiseren. Het makkelijkst en veruit het goedkoopst is het herkennen van een IP adres. Iedere internetaansluiting heeft een eigen IP adres en geeft globaal aan uit welke plaats het adres komt. Door het IP adres te onthouden na het stemmen wordt voorkomen dat men twee keer stemt op een stelling. De betrouwbaarheid of mensen wel of niet uit Wierden komen is echter twijfelachtig. Als hieraan meer waarde wordt gehecht, zou men kunnen kiezen voor een inlog voor iedereen. Door alle huishoudens of personen uit Wierden een eigen account te geven, weet je zeker dat ze uit Wierden komen. Er zijn 2 opties om iedereen te bereiken. Optie één is alle huishoudens een brief te sturen met gebruikersnaam en wachtwoord voor de site. Om 23.000 mensen à 5.000 huishoudens een brief te sturen is echter een dure onderneming. Uitgaande van 30 cent per brief, komt dit op 1500 euro. De andere optie is om mensen op de site een account aan te laten maken. Hier zal men wat gegevens in moeten vullen als naam en adres. Vervolgens moeten deze gegevens worden gecontrolleerd. Iemand moet kijken of de persoon in kwestie woonachtigis in Wierden en kijken of het adres klopt. Dit kan aan de hand van het telefoonboek of aan de hand van gegevens van de gemeente. Dit is echter een tijdrovende en bureaucratische aangelegenheid. 20

De vraag is echter of de voordelen van deze maatregelen opwegen tegen de nadelen. De leden van het PPW krijgen in ieder geval een eigen account. En door middel van het IP adres kan worden voorkomen dat mensen twee keer stemmen. Daarnaast zal waarschijnlijk het aantal mensen van buiten Wierden dat deelneemt, gering zijn. De site wordt ook minder laagdrempelig door het gebruik van een inlog. Zeker in de beginfase van de site en voor de promotie van het PPW, zal men zoveel mogelijk mensen op de site willen hebben. Lay out Omdat uit dit onderzoek nog geen site voortkomt, is de exacte lay out ook nog niet uitgedacht. Wel zijn er een aantal richtlijnen en ideeën waar de programmeur meer mee kan. Indeling: Zoals men in bovenstaande tekst heeft kunnen lezen, is er al wel bedacht welke onderdelen de site moet bevatten en wat ieder onderdeel inhoudt. Ook de manier waarop de site is gestructureerd is bedacht. In het bovenste blok van elk schema staat weergegeven over welke pagina het gaat. Dat zijn dan dus: Home, nieuws, forum, program, en stemmen. In dat blok staat weergegeven welke componenten te zien zijn op die pagina. Bij de homepagina is het dus de bedoeling dat je het laatste nieuws ziet, een inlogscherm en de populaire forums. Onder aan het blok hangen de mogelijkheden waar je naar toe kunt gaan als je op de die pagina bent. Om uniformiteit tussen de verschillende pagina s te creëren, komt er onder aan telkens een balk met links met dezelfde functionaliteit. Hierbij moet gedacht worden aan gebruikersvoorwaarden, logout, contact en dergelijke. Het laatste schema, zal nader worden toegelicht daar deze anders is dan de andere 3 schema s. Stemmen is een soort portaal met daarop de verschillende stellingen, en de mogelijkheid om nieuwe stellingen toe te voegen. Vanuit stemmen kan er op een specifieke stelling geklikt worden, waarna de daadwerkelijke stemming pas kan gaan plaatsvinden. Je wordt meegenomen naar een pagina die de belangrijkste argumenten nog eens onder elkaar zet. Dit om te verkomen dat mensen gaan stemmen zonder te hebben nagedacht over de verschillende voor en tegen argumenten. Het toevoegen van een stelling moet in principe door iedereen mogelijk zijn. Echter wordt deze eerst langs een moderator geleid om misbruik te voorkomen. 21

22

Vormgeving Zoals hierboven vermeld, wordt het inkleuren van de site overgelaten aan de programmeur. De stijl van de site moet passen bij het PPW, Wierden en Nederland algemeen. De kleuren paars/blauw en oranje zouden hier goed bij kunnen passen, daar dit kenmerkende kleuren zijn van de verschillende partijen. Er moet echter wel goed worden uitgekeken dat men niet de kleuren van de VVD aanneemt die soortgelijke kleuren gebruikt. In de illustratie hiernaast is een voorbeeld van een mogelijke stijl van de site. Deze illustratie is geleverd door Hans Hoek van stichting De Stemming. Evaluatie Om er zeker van te zijn dat de structuur van de site goed is, is deze getest onder een kleine groep mensen. Door middel van een simpel prototype van de site te maken waarop de verschillende onderdelen benoemd waren maar niet werkten, is de site getest. Deze mensen hebben sterkt variërende ervaring met internet en leverden dan ook verschillend commentaar. De conclusies zijn vervolgens verwerkt in het prototype en de schema s. De details van deze evaluatie zijn terug te vinden in bijlage 8. Moderator Voor het draaiend houden van de site is van belang dat ongewenste berichten worden verwijderd. Hiervoor dient een moderator te worden aangesteld. Deze persoon heeft meer rechten dan normale gebruikers en kan berichten verwijderen. Daarnaast kan hij ook nieuwe teksten uploaden en bewerken. Verder zal zijn taak op deze site zijn het beoordelen van nieuwe stellingen, die ingestuurd zijn door gebruikers. Hij beoordeelt of deze op de site geplaatst worden. De tijd die hier in gaat zitten is sterk afhankelijk van het succes van de site. In het begin zal deze taak prima door een of twee personen van het PPW kunnen worden uitgevoerd. Programmeur Omdat zoals eerder vermeld er na dit onderzoek nog geen site bestaat, wordt er het inhuren van een externe programmeur aangeraden. Om een schatting te maken van de kosten, zijn er een tweetal offertes aangevraagd. Deze zaten beide rond de 1800, Euro excl. Btw. Er is ook nog gezocht naar een geschikte student, die het eventueel voor een lagere prijs zou kunnen programmeren, maar deze is niet gevonden. Omdat deze site ook als pilot voor De Stemming wordt gemaakt, wordt er ook gebruik gemaakt van Google Analytics. Deze software houdt statistieken bij van de gebruikers van een site. Voor de specifieke teksten op de site is het PPW verantwoordelijk. De beide offertes zijn terug te vinden in bijlage 9. 23

Promotieplan inleiding Campagne voeren is niet het zomaar her en der verspreiden van reclame. Het implementeren van een website is voor sommige mensen dagelijkse kost. Andere mensen hebben er minder ervaring mee, maar over het algemeen is iedereen goed in staat zoiets te verwezenlijken. De website ontwerpen, dat is weer wat anders. Er moet gelet worden op de lay out en de inhoud, maar nog belangrijker, de website moet toegankelijk zijn voor een bepaalde doelgroep. Maar wat doe je op het moment dat de website gerealiseerd is, in de lucht is met alle luxueuze snufjes erop en eraan, maar er is niemand die er op kijkt of reageert? Voor dit probleem is een promotieplan opgezet. Het hoofddoel van het promotieplan is de mensen laten zien dat de website bestaat en duidelijk maken waar de website voor is en wat ze ermee kunnen. Omdat het project erop gericht is een aantrekkelijke website te maken, is het belangrijk om niet zo maar van start te gaan, maar een gestructureerd plan te maken. Het plan dat ontwikkeld is om de mensen in de gemeente zo goed mogelijk bij de realisatie en implementatie van een website te betrekken is door de interventie op te delen in fasen. Hiervoor is gekozen omdat het aannemelijk is dat mensen niet per ongeluk op de gewenste site terecht komen. Helemaal niet als het om een politieke site gaat. Politieke interesse Uit onderzoek van het CBS naar politieke participatie blijkt dat gemiddeld gezien niet meer dan 15% van de mensen mee kan of mee wil beslissen over politiek op wat voor manier dan ook. Wat participatie op websites betreft liggen de percentages iets gunstiger. In een onderzoek over het bezoeken van politieke websites (Boogers, Voerman & Vries, 2004) wordt gemeld dat het gebruik van sites vlak voor verkiezingen erg groot is. Ook vergeleken bij voorgaande jaren wordt er veel meer gebruik gemaakt van internet om informatie in te winnen (in 2003 veertig keer zo vaak als in 1998). Zij onderzochten echter ook hoe het zit met het sitebezoek tussen de verkiezingen in. Op twee tijdstippen werd aan de bezoekers van de website gevraagd hoe politiek betrokken zij al waren. Uit de gegevens blijkt dat een politieke site vaak bezocht wordt als de mensen al geïnteresseerd of zeer geïnteresseerd zijn (zie tabel 1). Ook bleek dat tijdens de campagneweken door een aantal bevolkingsgroepen, jongeren en vrouwen, meer gebruik wordt gemaakt van de site. Na de verkiezingen daalde de interesse en wordt de site niet meer bezocht door deze mensen. Politieke interesse Januari 2003 Oktober 2003 Zeer geïnteresseerd 54% 71% Tamelijk geïnteresseerd 42% 27% Niet geïnteresseerd 4% 2% Tabel1: Resultaten van item over politieke betrokkenheid van Boogers, Voerman en Vries (2004) 24

Ook interessant is dat in de gemeente Haren (Groningen) al een aantal pogingen zijn gedaan om de burger dichter bij de politiek te brengen. Hier zijn bijvoorbeeld een jeugdraadsvergadering en rondetafelgesprekken in het leven geroepen. Uit de jeugdraadsvergadering is in 2006 een erg goed initiatief gekomen, namelijk de zogenaamde discobus. Deze bus rijdt op uitgaansavonden heen en weer tussen Groningen en Tynaarlo en brengt jongeren veilig thuis van het stappen. Naast deze actie wordt er echter niet actief meegedaan aan de politiek. Om te bereiken dat mensen wel aan dit soort activiteiten willen deelnemen en mee willen stemmen over actuele vraagstukken is er een promotieplan opgesteld om de website zoveel mogelijk in het nieuws te brengen. Het doel van het promotieplan is het om mensen in vier fasen te prikkelen om de website te bezoeken en deze ook voortdurend te gaan gebruiken. Promotieplan Het startpunt zal de warmmaak fase zijn. In deze fase wordt gekeken naar manieren om de aandacht van de mensen te trekken. Mensen kunnen informatie op twee manieren verwerken, perifeer en centraal. Bij perifere verwerking wordt informatie heuristisch verwerkt, ideeën worden vluchtig en oppervlakkig bekeken. Bij centrale verwerking heb je te maken met informatie die systematisch doorlopen wordt, er wordt heel aandachtig en actief nagedacht over het onderwerp (Booth Butterfield, 1996). In dit project zal rekening moeten worden gehouden met perifere verwerking. Dit omdat heel veel promotiemiddelen zoals posters en folders vaak vluchtig bekeken worden en vaak snel in de prullenbak belanden. Om het gedrag van de bedoelde groep mensen toch te kunnen beïnvloeden is het belangrijk dat er gewerkt wordt met aantrekkelijkheid, vriendelijkheid en expertise. Er kan gedacht worden aan posters met mooie slogans en veel kleur of een strip in de plaatselijke krant. Na deze fase gaat de informatie fase van start. In tegenstelling tot de vorige fase zullen de mensen in deze periode expliciet informatie krijgen over het PPW, de politiek in Wierden in het algemeen en informatie over de website. Er wordt nu gebruik gemaakt van de strips, maar in deze fase is het beter om zaken grootser aan te pakken. Televisie en krant kunnen ingeschakeld worden om een nog groter aantal mensen te bereiken en te laten zien dat het hier om een echt goed product gaat. In deze fase wordt ernaar gestreefd de mensen zo goed mogelijk te laten nadenken over het onderwerp politiek en over de website. Er wordt gestreefd naar centrale verwerking van de informatie (Booth Butterfield, 1996). De derde fase die van belang is, is de introductie fase. In deze fase wordt via alle mogelijke media uitgezonden dat de langverwachte website daadwerkelijk toegankelijk is en dat de mensen hun mening en stem nu echt kunnen laten horen. Tot slot is er dan nog de fase na de introductie van de website, deze wordt de voortdurende prikkel fase genoemd. Omdat deze fase tijdloos is, gaat deze net zolang door als de politieke periode betreft, moeten er jaarplannen opgesteld worden. Deze plannen geven aan dat 25