1 (33) Onderzoek Inwonerspanel: Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 18 december kregen de panelleden van 19 jaar en ouder (1.081 personen) een e-mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst over duurzaamheid in Nieuwegein wilden invullen. Ook kwam er een open link op de website, zodat iedere volwassen inwoner van Nieuwegein aan het onderzoek kon deelnemen. Via de Molenkruier werden zij uitgenodigd. Na drie weken hadden 404 panelleden de vragenlijst ingevuld. Dit komt neer op een respons van 37 procent. Verder hebben 54 inwoners via de open link meegedaan aan het onderzoek. In totaal hebben 458 volwassen inwoners van Nieuwegein de vragenlijst ingevuld. In de vragenlijst is veel gebruik gemaakt van zogenaamde mouse-overs, om een toelichting te geven bij bepaalde begrippen. Om deze reden is achter in deze notitie de vragenlijst bijgevoegd. De mouse-overs zijn hierin terug te vinden. Inleiding Het netwerk Samen Duurzaam Nieuwegein (Samen Duurzaam Nieuwegein is een netwerk van inwoners, ondernemers, organisaties en gemeentebestuurders en ambtenaren die samenwerken aan een duurzaam Nieuwegein: een Nieuwegein waar wij en de generaties na ons prettig en gezond kunnen wonen, werken en recreëren). kent een kerngroep van mensen die zich willen inzetten om het netwerk te vergroten en de effectiviteit van het netwerk te verhogen. De resultaten van dit onderzoek zijn voor de kerngroep zowel een informatie- als een inspiratiebron. De kerngroep gebruikt de resultaten van het onderzoek onder andere voor het opstellen van een "duurzaamheidsagenda". Daarin staan concrete ambities voor duurzaamheid in Nieuwegein, te beginnen voor de komende 3 jaar. Deze agenda helpt ons om de investeringen in duurzaam samenleven in Nieuwegein van inwoners, ondernemers, organisaties en gemeente te vergroten en de middelen en mogelijkheden die we allemaal hebben gerichter en effectiever in te zetten. Het netwerk Samen Duurzaam heeft vijf thema s benoemd uit alle opmerkingen die we tijdens de afgelopen bijeenkomsten hebben verzameld van inwoners, ondernemers, verschillende maatschappelijke organisaties en de gemeente. Samenvatting Energie, mobiliteit en sociaal contact & (arbeids)participatie worden gezien als de meest belangrijkste thema s voor Nieuwegein voor de komende 3 jaar. Dat laten de resultaten van het inwonerspanel van december zien. 404 panelleden (37%) en 54 niet-panelleden vulden toen de vragenlijst over Duurzaamheidsagenda Nieuwegein in. Met de vragenlijst wilde het netwerk Samen Duurzaam Nieuwegein onder andere te weten komen welke thema s en initiatieven inwoners het meest belangrijk vinden voor Nieuwegein en waarvoor inwoners, bedrijven, organisaties en
2 (33) de gemeente zich de komende jaren (extra) zouden moeten inzetten. Met de resultaten geeft het netwerk invulling aan de duurzaamheidsagenda voor Nieuwegein. Energie Nieuwegeiners doen veel op het gebied van energiebesparing. Spaar- en ledlampen (95%), dubbel glas (87%), energiezuinige huishoudelijke apparaten (80%) en opladers uit het stopcontact halen (78%) blijken de meest toegepaste maatregelen. Als het gaat om het gebruik van hernieuwbare energie, heeft meer dan de helft van de respondenten belangstelling om over te gaan op zonne-energie, op hun eigen dak of op een dak ergens anders in de buurt (school, gymzaal, winkel) (10% van de respondenten heeft al zonnepanelen). Om daadwerkelijk over te stappen ervaren mensen een aantal drempels, zoals een te lange terugverdientijd in relatie tot de benodigde investering, de beperking van een huurhuis of een niet-geschikt dak. Hulp van anderen, zoals van de zonnepanelen ambassadeurs wordt hierbij op prijs gesteld. Mobiliteit Ten aanzien van mobiliteit wordt meer fietsen (fietsen veiliger maken (95%), kinderen fietsen zelf naar school ((94%) en fietsen bevorderen door betere infrastructuur (92%)) als belangrijkste onderwerp gezien om mobiliteit binnen Nieuwegein duurzamer te maken. 30 tot 40% van de respondenten die dit (zeer) belangrijk vinden, zet zich hier zelf voor in of wil zich gaan inzetten. Infrastructuur en voorzieningen (bijvoorbeeld doorgaande fietsroutes met aparte paden en fietsveilige schoolomgevingen) vormen daarbij een belangrijke randvoorwaarde. Daarbij gaven meerdere respondenten (19%) aan dat zij ook op het terrein van beter openbaar vervoer mogelijkheden zien om de mobiliteit in Nieuwegein meer duurzaam te maken. Sociaal contact en (arbeids)participatie Bijna alle in de vragenlijst genoemde initiatieven die sociaal contact en (arbeids)participatie bevorderen worden belangrijk gevonden door de Nieuwegeiners. De initiatieven variëren van mogelijkheden voor mensen met een beperking of mensen die (deels) arbeidsongeschikt zijn, mee te doen in de samenleving door vrijwilligerswerk te doen of met een betaalde baan (resp. 89% en 88%), tot ondersteuningsmogelijkheden voor vrijwilligers (83%) en de vacaturebank voor vrijwilligers (81%). De individuele bereidheid om zich in te zetten voor een of meer van deze initiatieven of anderen hiertoe te stimuleren, blijft daar echter bij achter en varieert van 11% tot 27%. De bekendheid van de verschillende initiatieven kan hierbij ook beter: zo heeft bijvoorbeeld 19% van de respondenten wel gehoord van mogelijkheden voor mensen met een beperking of mensen die (deels) arbeidsongeschikt zijn, mee te doen in de samenleving door vrijwilligerswerk te doen of met een betaalde baan, maar weet niet wat het betekent. 17% van hen heeft er nog nooit van gehoord. 88% van de respondenten geeft echter wel aan deze mogelijkheden (zeer) belangrijk te vinden voor Nieuwegein. Een vergelijkbare situatie zien we bij de mogelijkheden om vrijwilligerswerk in te zetten als opstap naar regulier werk. Dit wordt ook (zeer)
3 (33) belangrijk gevonden voor Nieuwegein (84%), maar respectievelijk 20% en 19% heeft er wel van gehoord, maar weet niet wat het betekent, of heeft er nog nooit van gehoord. Tot slot vinden de respondenten de vacaturebank voor vrijwilligers ook (zeer) belangrijk voor Nieuwegein (81%), maar respectievelijk 11% en 16% heeft er wel van gehoord, maar weet niet wat het betekent, of heeft er nog nooit van gehoord. Biodiversiteit Het behoud en bevordering van biodiversiteit is voor Nieuwegeiners in de vragenlijst niet het belangrijkste thema als het gaat om duurzaamheid. De mensen die het wel belangrijk vinden, zetten zich er vaak zelf al voor in of willen dat gaan doen, zoals door te zorgen voor meer bloemen voor bijen en hommels, meer vlinderstruiken en/of het ophangen van nestkasten. Grondstoffen Het thema grondstoffen is op basis van de vragenlijst in Nieuwegein geen prioriteit als het gaat om duurzaamheid. En net als bij het thema biodiversiteit, zetten mensen die het wel belangrijk vinden, zich er vaak zelf al voor in of willen dat gaan doen, zoals door het lenen en delen van spullen (i.p.v. kopen), efficiënter voedsel inkopen en een tweedehands-circuit. Vervolg Op basis van de resultaten van deze vragenlijst, heeft de kerngroep van het netwerk Samen Duurzaam Nieuwegein de duurzaamheidsagenda voor Nieuwegein opgesteld: Nieuwegein Fietsstad: meer op de fiets en de auto laten staan. Tevens de mogelijkheden onderzoeken om ook het gebruik van openbaar vervoer aantrekkelijker te maken. Energie: minder verbruik en meer gebruik van hernieuwbare bronnen. Het organiseren van een aantrekkelijk aanbod van energie uit hernieuwbare bronnen op gemeentelijk niveau, voor het grote aantal inwoners dat daarop wil overstappen, maar teveel drempels ervaart om zelf die stap te nemen. Sociale duurzame ontwikkeling: iedereen doet mee en we zien naar elkaar om. Krachten bundelen van (institutionele) partijen die werken aan het bevorderen van sociaal contact en (arbeids)participatie. Komen tot een select aantal gerichte, breed bekende initiatieven waar verschillende organisaties met elkaar aan werken. De kerngroep focust de aandacht van het netwerk op deze drie thema s omdat deze in de enquête de meeste prioriteit kregen. Maar daarnaast zal zij vanuit het netwerk initiatieven om Nieuwegein groen te houden blijven ondersteunen en zuinig gebruik van grondstoffen en hergebruik bevorderen. De kerngroep van het netwerk roept inwoners, ondernemers, instellingen en overheidsorganisaties in Nieuwegein op om hiervoor de krachten te bundelen! Kijk voor meer informatie over het netwerk Samen Duurzaam Nieuwegein op www.samenduurzaamnieuwegein.ning.com of stuur een e-mail naar samenduurzaamnieuwegein@gmail.com.
4 (33) De uitkomsten De respondenten is gevraagd om aan te geven op welke drie thema s we ons volgens hen de komende drie jaar vooral moet richten in Nieuwegein. Ze konden daarbij een top 3 aangeven. In tabel 1 staat aangegeven welk aandeel van de respondenten de thema s respectievelijk op plek 1, 2 en 3 heeft gerangschikt. In de kolom totaal staat hoeveel procent van de respondenten in totaal voor een thema gekozen heeft. Mobiliteit wordt het meest op plek 1 gezet (door 37%), gevolgd door sociaal contact en (arbeids)participatie (30%). In totaal is energie het meest gekozen (door 85% van de respondenten), gevolgd door mobiliteit (81%) en sociaal contact en (arbeids)participatie (76%). Tabel 1: Op welke drie thema s moeten we ons in Nieuwegein volgens u de komende 3 jaar vooral richten? (n = 458) Plek 1 Plek 2 Plek 3 Totaal Mobiliteit 37% 24% 20% 81% Energie 25% 33% 27% 85% Sociaal contact en (arbeids)participatie 30% 28% 19% 76% Biodiversiteit 6% 10% 16% 31% Grondstoffen 2% 6% 19% 26% In het vervolg van het onderzoek kregen de respondenten vragen over die drie thema s waar we ons volgens hen de komende drie jaar vooral op moet richten in Nieuwegein.
(Zeer) belangrijk Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk INWONERSPANEL 5 (33) Mobiliteit De respondenten is gevraagd van een aantal initiatieven die een duurzamere mobiliteit kunnen bevorderen, aan te geven hoe belangrijk ze (inzet voor) deze verschillende initiatieven voor Nieuwegein vinden. De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 2. Het meeste belang hechten de respondenten aan het veiliger maken van fietsen (95% (zeer) belangrijk), het zelf naar school fietsen van kinderen (94%) en het bevorderen van fietsen door betere infrastructuur (92%). Relatief het minste belang hechten de respondenten aan een fietscursus voor elektrische fietsers (39% (zeer) belangrijk). Tabel 2: Wilt u aangeven hoe belangrijk u (inzet voor) de verschillende initiatieven voor Nieuwegein vindt? (n = 371) Fietsen veiliger maken 95% 56% 39% 4% - - Kind fietst zelf naar school 94% 48% 46% 5% - - Fietsen bevorderen door betere infrastructuur 92% 49% 44% 5% 2% - Bedrijven en organisaties stimuleren werknemers 82% 25% 57% 12% 4% 2% om met de fiets te komen Meer ondernemers hebben een elektrisch of 68% 11% 57% 25% 6% 2% groengas wagenpark Meer particulieren rijden een elektrische auto of 50% 11% 40% 36% 10% 4% rijden op groengas Meer mensen maken gebruik van een deelauto 47% 6% 41% 38% 11% 4% (van een organisatie of van mensen uit de buurt) Fietscursus voor elektrische fietsers 39% 5% 33% 36% 17% 8% NB: De optelling in de kolom (zeer) belangrijk (zeer belangrijk + belangrijk) kan iets afwijken van de twee afzonderlijke percentages, door afronding. De respondenten is gevraagd of ze nog ideeën hebben voor andere initiatieven voor duurzame mobiliteit, of opmerkingen bij de genoemde initiatieven. Van de 130 respondenten die hier een reactie hebben gegeven, heeft 44% een opmerking over de eerder genoemde initiatieven. Negentien procent noemt het OV als initiatief (stimuleren, verbeteren, goedkoper maken), 7% het bevorderen van de doorstroming van het verkeer en ook 7% veiliger maken en bevorderen van voetverkeer.
Ik doe dit zelf al/ ik zet me hier al voor in Ik wil dit zelf gaan doen Ik stimuleer anderen al Ik wil (samen met anderen) andere mensen stimuleren dit te gaan doen Ik wil me hier niet actief voor inzetten Weet ik (nog) niet n = INWONERSPANEL 6 (33) Vervolgens is de respondenten gevraagd voor welke initiatieven, die zij (zeer) belangrijk vinden, zij zich in (willen) zetten. Zij konden hier meerdere antwoorden geven. De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 3. Het aandeel respondenten dat zich al actief voor een initiatief inzet is het grootst bij meer kinderen fietsen zelf naar school (20%) en fietsen veiliger maken (18%). Het aandeel dat zich voor een initiatief wil gaan inzetten varieert van 2% tot 9%. Het aandeel respondenten dat anderen stimuleert is het grootst bij de initiatieven bevorderen fietsen door betere infrastructuur (24%), meer kinderen fietsen zelf naar school (21%) en bedrijven en organisaties stimuleren werknemers om met de fiets te komen (21%). Het aandeel respondenten dat andere mensen wil gaan stimuleren varieert van 3% tot 9%. Het aandeel respondenten dat zich niet voor het betreffende initiatief wil inzetten is het grootst bij meer ondernemers hebben een elektrisch of groengas wagenpark (56%) en varieert van 32% tot 56%. Het aandeel respondenten dat (nog) niet weet of ze zich willen inzetten varieert van 26% tot 36%. Twee procent (van de respondenten die mobiliteit in hun top drie hebben staan) heeft zelf een initiatief aangegeven waarvoor hij of zij zich zou willen inzetten, namelijk openbaar vervoer. Tabel 3: Voor welk initiatief zet u zich actief in, of zou u zich willen inzetten? Fietsen veiliger maken 18% 2% 13% 9% 32% 31% 352 Meer kinderen fietsen zelf naar school 20% 3% 21% 3% 34% 26% 350 Bevorderen fietsen door betere infrastructuur X X 24% 8% 37% 32% 342 Bedrijven en organisaties stimuleren werknemers X X 21% 5% 45% 30% 305 om met de fiets te komen Meer ondernemers hebben een elektrisch of X X 5% 4% 56% 36% 252 groengas wagenpark Meer particulieren rijden een elektrische auto of 6% 9% 6% 5% 44% 32% 187 rijden op groengas Meer mensen maken gebruik van een deelauto 7% 3% 7% 6% 43% 33% 175 (van een organisatie of van mensen uit de buurt) Fietscursus voor elektrische fietsers - 6% 15% 6% 47% 29% 144 NB. Bij sommige initiatieven staat bij het zelf doen of willen doen een kruisje, omdat het zelf doen bij deze initiatieven geen optie is (je kunt bijvoorbeeld niet zelf een betere infrastructuur aanleggen).
7 (33) Tenslotte is de respondenten die anderen (willen gaan) stimuleren gevraagd of ze zich via het netwerk Samen Duurzaam Nieuwegein voor deze initiatieven willen inzetten. Het aandeel dat dit via het netwerk wil doen is het grootst bij het initiatief fietsen veiliger maken (28%).
Heb ik al / doe ik al Ben ik van plan Ben ik niet van plan Weet ik nog niet Nvt, ik woon in een huurhuis INWONERSPANEL 8 (33) Energie We gebruiken met zijn allen veel meer energie dan vroeger. Denk aan de industrie, auto s, vliegtuigen, elektrische apparaten, verwarming, et cetera. De oude fossiele brandstoffen (gas en olie) raken snel op. Energie wordt daardoor steeds duurder. Bovendien zorgen deze brandstoffen voor veel extra CO₂ en andere broeikasgassen in de lucht waardoor de aarde opwarmt en weersextremen toenemen. Het is daarom belangrijk over te gaan op schone, hernieuwbare (gebruik van energiebronnen die geen extra CO₂ in de atmosfeer brengen) energie. Energie uit zon, wind en biomassa is er in overvloed. En er zijn tal van mogelijkheden om energie te besparen. Minder CO₂-uitstoot door energie kan op twee manieren: Verminderen van het energieverbruik Gebruiken van hernieuwbare energie (zon, wind, biomassa) in plaats van fossiele brandstoffen. De respondenten is gevraagd van een aantal mogelijkheden van energiebesparing aan te geven of ze deze al toepassen of dit van plan zijn. Het aandeel respondenten dat een energiebesparingsmogelijkheid al heeft of doet is het grootst bij spaar- en ledlampen (95%) en dubbel glas (87%). Veertien procent is van plan energiezuinige huishoudelijke apparaten aan te schaffen, 12% om opladers uit het stopcontact te halen als ze niet gebruikt worden en ook 12% om minder vlees te eten. Het aandeel dat niet van plan is een energiebesparingsmogelijkheid toe te passen is het grootst bij minder vlees eten (32%). De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 4. Tabel 4: Kunt u van de volgende mogelijkheden van energiebesparing aangeven of u deze al toepast of dit van plan bent? (n = 390) Spaar- en ledlampen 95% 4% - - X Energiezuinige huishoudelijke apparaten 80% 14% - 4% X Isolatie van de gevel 61% 5% 12% 10% 13% Isolatie van de vloer 55% 8% 12% 13% 13% Isolatie van het dak 65% 6% 8% 7% 14% Dubbel glas 87% 3% - - 8% Opladers uit het stopcontact 78% 12% 6% 4% X Minder vlees eten 50% 12% 32% 5% X Instellen klokthermostaat 70% 5% 15% 11% X NB. Bij sommige initiatieven is ik woon in een huurhuis opgenomen als mogelijke reden om een mogelijkheid van energiebesparing niet toe te passen. Waar deze optie niet relevant is, staat een kruisje. Zestig procent geeft aan nog op andere manieren energie te besparen. Van hen doet 38% dit door de centrale verwarming lager te zetten / eerder uit te zetten /
9 (33) gordijnen dicht / deuren dicht. Een kwart (25%) schakelt apparaten en/of licht uit bij geen gebruik, 16% gebruikt minder de auto en meer de fiets / ov en/of maakt geen gebruik van het vliegtuig. Negen procent bespaart energie door middel van zonnepanelen, 6% door bewust gebruik te maken van water en gas, 5% door geen of weinig gebruik van energie vretende apparaten en ook 5% door zuinig auto te rijden. Het gebruiken van hernieuwbare energie kan bijvoorbeeld door zelf zonnepanelen te plaatsen. In Nieuwegein zijn zogenoemde zonnepanelen ambassadeurs actief. Dit is een groep inwoners die ambassadeur zijn voor de installatie en het gebruik van zonnepanelen in Nieuwegein, om op die manier het gebruik van zonnepanelen te stimuleren. Zij vertellen aan belangstellenden wat hun ervaringen zijn, laten de installatie zien en dragen de bij hen aanwezige kennis over. Negen procent van de respondenten heeft zonnepanelen en 38% niet, maar heeft hier wel interesse in. Ruim de helft (53%) heeft geen zonnepanelen en heeft hier ook geen interesse in. De uitkomsten van deze vraag staan in figuur 1. Figuur 1: Heeft u zonnepanelen op het dak van uw woning? (n = 390) Ja 9% Nee, maar ik heb wel interesse 38% Nee, en ik heb geen interesse 53% 0% 20% 40% 60% 80% 100% De respondenten die hebben aangegeven interesse te hebben in zonnepanelen op het dak van hun woning, eventueel met hulp van anderen, is gevraagd of ze geïnteresseerd zijn in meer informatie daarover via de zogenoemde zonnepanelen ambassadeurs. Ruim een derde (37%) geeft aan hierin interesse te hebben.
10 (33) De respondenten die hebben aangegeven geen interesse te hebben in zonnepanelen is gevraagd wat hiervoor de belangrijkste reden is. De meest genoemde reden is dat de terugverdientijd te lang is (26%). Twintig procent geeft als belangrijkste reden aan dat ze in een huurwoning wonen. In de categorie anders zijn onder meer genoemd ik ben te oud (5%) en verhuisplannen (2%). De uitkomsten van deze vraag staan in figuur 2. Figuur 2: U heeft aangegeven geen interesse te hebben in zonnepanelen op het dak van uw woning. Wat is hiervoor de belangrijkste reden? (n = 206) Ik vind de terugverdientijd te lang 26% Ik woon in een huurwoning 22% Het dak van mijn woning is er niet geschikt voor 17% Ik vind de aanschaf te duur 17% Ik vind zonnepanelen niet mooi 5% Ik geloof meer in andere energievormen, zoals wind, biomassa 3% Anders 16% 0% 20% 40% 60% 80% 100% De respondenten die als belangrijkste reden hebben aangegeven dat ze de terugverdientijd te lang vinden, is gevraagd bij welke maximale terugverdientijd ze bereid zijn te investeren in zonnepanelen. Bijna twee derde (62%) geeft een maximale terugverdientijd van 3 jaar aan. Bijna een vijfde (21%) is bereid bij een maximale terugverdientijd van 5 jaar te investeren in zonnepanelen. Zeventien procent geeft een andere terugverdientijd aan (langer of korter) of geven aan dat ze het niet weten. Een alternatief voor zonnepanelen op uw eigen dak is investeren in zonnepanelen ergens anders in uw buurt, bijvoorbeeld op het dak van een school, gymzaal of winkel, waarbij u deelt in de opbrengst. Tien procent is hier zeker geïnteresseerd in, 34% misschien wel. Ruim een derde (37%) is waarschijnlijk niet geïnteresseerd en 20% zeker niet.
Ik heb ervan gehoord en weet wat het betekent Ik heb ervan gehoord, maar weet niet wat het beteken Ik heb er nog nooit van gehoord INWONERSPANEL 11 (33) Sociaal contact en (arbeids)participatie De samenleving zijn we met zijn allen. Het is daarom belangrijk dat iedereen zoveel mogelijk meedoet. Als mensen meedoen in de samenleving, via (vrijwilligers)werk, hulp aan familie of buren, of op een andere manier, voelen ze zich minder snel eenzaam en hebben vaak ook minder snel zorg nodig. Hoe meer mensen deelnemen aan de samenleving, hoe duurzamer de samenleving is. In Nieuwegein kunnen we deelname aan de samenleving, zoals het doen van (vrijwilligers)werk, meer stimuleren. Gemeente, bedrijven, organisaties en inwoners kunnen hier allemaal een rol in spelen. De respondenten is gevraagd van een aantal initiatieven voor het bevorderen van sociaal contact en arbeidsparticipatie aan te geven of ze ervan gehoord hebben en of ze weten wat het betekent. Het meest bekend zijn de burendag (75% heeft ervan gehoord en weet wat het betekent) en de vacaturebank voor vrijwilligers (73%). Het minst bekend is het initiatievenkompas van MOvactor (20% heeft ervan gehoord en weet wat het betekent). De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 5. Tabel 5: Heeft u wel eens gehoord van de volgende initiatieven voor het bevorderen van sociaal contact en arbeidsparticipatie? (n = 350) Burendag 75% 17% 8% Vacaturebank voor vrijwilligers 73% 11% 16% De mogelijkheden voor mensen met een beperking of mensen die 65% 19% 17% (deels) arbeidsongeschikt zijn, mee te doen in de samenleving door vrijwilligerswerk te doen of met een betaalde baan Ondersteuningsmogelijkheden voor vrijwilligers zoals het Steunpunt 62% 21% 17% Vrijwilligerswerk, Netwerk Vrijwilligers in de Zorg en Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein De mogelijkheden om vrijwilligerswerk in te zetten als opstap naar 61% 20% 19% regulier werk Maatjesprojecten 59% 11% 30% Eet mee! 56% 11% 33% Beschikbaarheid van ruimtes/accommodaties voor het uitvoeren van 54% 18% 28% een maatschappelijk initiatief Het initiatievenkompas van MOvactor 20% 18% 62%
(Zeer) belangrijk Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk INWONERSPANEL 12 (33) Vervolgens is de respondenten gevraagd hoe belangrijk ze (inzet voor) de genoemde initiatieven voor Nieuwegein vinden. Het aandeel respondenten dat een initiatief (zeer) belangrijk vindt is het grootst bij de mogelijkheden voor mensen met een beperking of mensen die (deels) arbeidsongeschikt zijn, mee te doen in de samenleving met een betaalde baan (89%) en de mogelijkheden voor mensen met een beperking of mensen die (deels) arbeidsongeschikt zijn, mee te doen in de samenleving door vrijwilligerswerk te doen (88%). Het aandeel dat Eet mee! (zeer) belangrijk vindt is met 32% het kleinst. De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 6. Tabel 6: Wilt u aangeven hoe belangrijk u (inzet voor) de hiervoor genoemde initiatieven voor Nieuwegein vindt? (n = 350) De mogelijkheden voor mensen met een beperking of mensen die 89% 29% 59% 10% - 0% (deels) arbeidsongeschikt zijn, mee te doen in de samenleving met een betaalde baan De mogelijkheden voor mensen met een beperking of mensen die 88% 29% 59% 12% - - (deels) arbeidsongeschikt zijn, mee te doen in de samenleving door vrijwilligerswerk te doen Het opnemen van mensen met een beperking in reguliere activiteiten 86% 27% 59% 12% 2% 0% en bijeenkomsten, georganiseerd in buurtpleinen, de bibliotheek, kerken, etcetera De mogelijkheden om vrijwilligerswerk in te zetten als opstap naar 84% 26% 58% 13% 1% 1% regulier werk Activiteiten en bijeenkomsten die voor iedereen gratis toegankelijk 84% 26% 58% 14% 1% - zijn, zoals in buurtpleinen, de bibliotheek, kerken, etcetera Ondersteuningsmogelijkheden voor vrijwilligers zoals het Steunpunt 83% 23% 60% 17% - - Vrijwilligerswerk, Netwerk Vrijwilligers in de Zorg en Steunpunt Mantelzorg Nieuwegein Vacaturebank voor vrijwilligers 81% 21% 60% 17% - - Beschikbaarheid van ruimtes/accommodaties voor het uitvoeren van 78% 22% 56% 20% - - een maatschappelijk initiatief Inwoners doen boodschappen bij Nieuwegeinse ondernemers die 77% 20% 57% 19% 3% - mensen in dienst hebben met een beperking of met een andere afstand tot de arbeidsmarkt Maatjesprojecten 65% 14% 51% 30% 4% - Advies bij het opstarten of voortzetten van een maatschappelijk 47% 7% 40% 46% 5% 2% initiatief (zoals bijvoorbeeld met het initiatievenkompas van MOvactor) Burendag 45% 4% 41% 44% 7% 4% Eet mee! 32% 4% 28% 51% 13% 4%
Ik doe dit zelf al/ ik zet me hier al voor in Ik wil dit zelf gaan doen Ik stimuleer anderen al Ik wil (samen met anderen) andere mensen stimuleren dit te gaan doen Ik wil me hier niet actief voor inzetten Weet ik (nog) niet n = INWONERSPANEL 13 (33) Van een aantal initiatieven is gevraagd voor welk initiatief de respondenten (die aan hebben gegeven het initiatief (zeer) belangrijk te vinden) zich actief in (willen) zetten. Het aandeel respondenten dat zich actief in (wil) zet(ten) is het grootst (22%) bij inwoners doen hun boodschappen bij Nieuwegeinse ondernemers die mensen in dienst hebben met een beperking of met een andere afstand tot de arbeidsmarkt. Het aandeel dat anderen stimuleert of wil gaan stimuleren voor een initiatief is het grootst bij mensen de mogelijkheid bieden om vrijwilligerswerk te gebruiken als opstap naar regulier (deeltijd)werk (27%) en activiteiten en bijeenkomsten die voor iedereen gratis toegankelijk zijn (26%). Het aandeel dat zich niet actief wil inzetten voor een initiatief varieert van 29% tot 47%. Het aandeel dat het (nog) niet weet varieert van 33% tot 40%. De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 7. Tabel 7: Voor welk initiatief zet u zich actief in, of zou u zich willen inzetten? Burendag 18% - 10% 9% 31% 34% 158 Activiteiten en bijeenkomsten die voor iedereen X X 21% 5% 36% 38% 294 gratis toegankelijk zijn Het opnemen van mensen met een beperking in 10% - 10% 4% 39% 37% 300 reguliere activiteiten en bijeenkomsten Eet mee! 11% - 6% 6% 43% 33% 113 Maatjesprojecten 6% 6% 8% 5% 35% 40% 228 Mensen de mogelijkheid bieden om d.m.v. X X 15% 4% 47% 35% 295 vrijwilligerswerk mee te doen in de samenleving Mensen de mogelijkheid bieden om X X 19% 8% 43% 33% 306 vrijwilligerswerk te gebruiken als opstap naar regulier (deeltijd)werk Inwoners doen hun boodschappen bij Nieuwegeinse ondernemers die mensen in dienst hebben met een beperking of met een andere afstand tot de arbeidsmarkt 15% 7% 7% 5% 29% 39% 269 NB. Bij sommige initiatieven staat bij het zelf doen of willen doen een kruisje, omdat het zelf doen bij deze initiatieven geen optie is.
14 (33) Het aandeel respondenten dat anderen als stimuleert of wil stimuleren en zich via het netwerk Samen Duurzaam Nieuwegein wil inzetten voor een initiatief varieert van 20% tot 29% (met een maximum van 19 personen).
(Zeer) belangrijk Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk INWONERSPANEL 15 (33) Biodiversiteit Nieuwegein is rijk aan biodiversiteit (planten, dieren) door een relatief groot natuurgebied (Park Oudegein en het IJsselbos), bijna tot in het centrum. Daarnaast is er een fysieke verbinding met het Nederlandse Netwerk van Natuurgebieden Deze situatie is een unieke kans voor een stad zo dicht bij de Randstad. Het geeft kinderen en volwassenen de gelegenheid om kennis te nemen van wat de natuur te bieden heeft. Het is een mooie omgeving om gezond te bewegen en te recreëren. Deze omgeving biedt ook kansen voor meer en waardevoller groen in tuinen dicht bij huis of school. De vogels en insecten en andere dieren houden zich namelijk niet aan ons onderscheid van natuur en tuin. Door variatie van beide krijg je de rijkste biodiversiteit. Natuur is echter gevoelig voor stedelijke ontwikkeling en is tegelijkertijd een positieve factor voor vestiging van bedrijven. Dit vraagt aandacht van gemeente, organisaties en inwoners. De respondenten is gevraagd van een aantal initiatieven voor het behouden en bevorderen van de biodiversiteit aan te geven hoe belangrijk ze deze vinden voor Nieuwegein. Het meeste belang hechten de respondenten aan meer bloemen voor bijen en hommels (95% (zeer) belangrijk) en meer vlinderstruiken (91%). Relatief het minste belang hechten de respondenten aan meehelpen in stadstuinen (47% (zeer) belangrijk). De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 8. Tabel 8: Wilt u aangeven hoe belangrijk u (inzet voor) de verschillende initiatieven voor Nieuwegein vindt? (n = 144) Meer bloemen voor bijen en hommels 95% 63% 32% 5% 0% 0% Meer vlinderstruiken 91% 44% 47% 9% 0% 0% Ophangen van nestkasten 87% 37% 50% 13% - 0% Meer bijenkassen in de stad 81% 44% 37% 15% - - Meer groene daken 79% 23% 56% 18% - - Meer insectenhotels 78% 32% 46% 19% 4% 0% Goede mogelijkheden voor vleermuizen in de stad 77% 31% 46% 18% 4% - Meer leren over biodiversiteit in Nieuwegein 67% 16% 51% 31% - - Zelf openbaar groen beheren in de buurt 63% 17% 46% 27% 8% - Meehelpen in stadstuinen 47% 8% 39% 44% 8% - De respondenten is gevraagd of ze ideeën hebben voor andere initiatieven of opmerkingen hebben bij de genoemde initiatieven. Een kwart (25%) heeft hier een reactie gegeven. De genoemde initiatieven zijn zeer divers en hebben vooral te maken met groen en educatie/voorlichting.
Ik doe dit zelf al/ ik zet me hier al voor in Ik wil dit zelf gaan doen Ik stimuleer anderen al Ik wil (samen met anderen) andere mensen stimuleren dit te gaan doen Ik wil me hier niet actief voor inzetten Weet ik (nog) niet n = INWONERSPANEL 16 (33) Vervolgens is de respondenten gevraagd om voor de initiatieven die ze (zeer) belangrijk vinden, aan te geven voor welke ze zich actief in (willen) zetten. Het aandeel respondenten dat zich al inzet voor meer bloemen voor bijen en hommels is met 53% het grootst, gevolgd door ophangen van nestkasten (48%) en meer vlinderstruiken (44%). Bijna een kwart (24%) van de respondenten wil meer gaan leren over biodiversiteit in Nieuwegein. Het aandeel respondenten dat anderen stimuleert of wil gaan stimuleren zich actief in te zetten voor een initiatief varieert van 9% tot 19%. Het aandeel respondenten dat zich niet actief wil inzetten voor een initiatief varieert van 14% (ophangen van nestkasten) tot 39% (meer groene daken). Het aandeel respondenten dat het nog niet weet varieert van 20% tot 51%. De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 9. Tabel 9: Voor welk initiatief zet u zich actief in, of zou u zich willen inzetten? Meer bloemen voor bijen en hommels 53% 7% 10% 4% 15% 20% 137 Ophangen van nestkasten 48% 7% 12% - 14% 34% 125 Meer vlinderstruiken 44% 15% 9% - 15% 22% 131 Meer insectenhotels 32% 6% 9% - 22% 35% 112 Zelf openbaar groen beheren in de buurt 29% 13% 9% 10% 21% 25% 91 Meer leren over biodiversiteit in Nieuwegein 21% 24% 13% 5% 15% 30% 96 Meehelpen in stadstuinen 8% 9% 12% - 31% 40% 67 Meer bijenkassen in de stad 6% - 9% 4% 38% 44% 117 Goede mogelijkheden voor vleermuizen in de stad 5% 7% - - 30% 51% 111 Meer groene daken 4% 8% 10% - 39% 42% 114 De respondenten die anderen (willen) stimuleren zich in te zetten voor een initiatief is gevraagd of ze zich via met het netwerk Samen Duurzaam Nieuwegein voor in willen zetten. Dit aandeel is maximaal 50% (maximaal 9 respondenten).
(Zeer) belangrijk Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk INWONERSPANEL 17 (33) Grondstoffen Grondstoffen zijn schaars. Er wordt nu veel gewerkt volgens het patroon: produceren, gebruiken, weggooien. Bewuster omgaan met grondstoffen betekent minder gebruiken en datgene dat je gebruikt weer terugbrengen in de kringloop, door middel van hergebruik of recyclen. De respondenten is gevraagd van een aantal initiatieven voor het bewuster omgaan met grondstoffen aan te geven hoe belangrijk ze (inzet voor) Nieuwegein vinden. Het meeste belang hechten de respondenten aan supermarkten doneren producten die over zijn aan bijvoorbeeld de Voedselbank (92% (zeer) belangrijk), reparatie van apparaten (92%) en een tweedehands-circuit (91%). Relatief het minste belang hechten de respondenten aan doggy-bags (55% (zeer) belangrijk). De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 10. Tabel 10: Wilt u aangeven hoe belangrijk u (inzet voor) de verschillende initiatieven voor Nieuwegein vindt? (n = 119) Supermarkten doneren producten die over zijn 92% 57% 35% 5% - - aan b.v. de Voedselbank Reparatie van apparaten (i.p.v. vervanging) 92% 33% 59% 8% - 0% Een tweedehands-circuit 91% 42% 49% 8% - 0% Efficiënter ons voedsel inkopen 89% 33% 56% 9% - - Restaurants doneren producten die over zijn aan 87% 52% 35% 10% - - b.v. de Voedselbank Spullen lenen en delen (i.p.v. kopen) 60% 16% 44% 32% 8% - Hergebruik van restjes, b.v. door workshops 57% 8% 49% 33% 7% - koken met restjes Doggy bags 55% 18% 37% 33% 8% 4% De respondenten is gevraagd of ze ideeën hebben voor andere initiatieven of opmerkingen hebben bij de genoemde initiatieven. Ruim een vijfde (21%) heeft een reactie gegeven. De geopperde initiatieven zijn zeer uiteenlopend.
Ik doe dit zelf al/ ik zet me hier al voor in Ik wil dit zelf gaan doen Ik stimuleer anderen al Ik wil (samen met anderen) andere mensen stimuleren dit te gaan doen Ik wil me hier niet actief voor inzetten Weet ik (nog) niet n = INWONERSPANEL 18 (33) Daarna is de respondenten gevraagd voor welke initiatieven die ze (zeer) belangrijk vinden, ze zich actief in (willen) zetten. Het aandeel respondenten dat zich al actief inzet voor een initiatief is het grootst (70%) bij spullen lenen en delen en het kleinst (8%) bij doggy-bags. Het aandeel dat dit wil gaan doen is het grootst bij efficiënter ons voedsel inkopen (10%). Het aandeel dat anderen stimuleert is het grootst bij reparatie van apparaten (14%) en een tweedehands-circuit (13%). Het aandeel respondenten dat zich niet actief wil inzetten voor een initiatief varieert van 16% tot 53%. Het aandeel dat het (nog) niet weet varieert van 9% tot 40%. De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 11. Tabel 11: Voor welk initiatief zet u zich actief in, of zou u zich willen inzetten? Spullen lenen en delen (i.p.v. kopen) 70% 7% 10% - - 10% 71 Efficiënter ons voedsel inkopen 64% 10% 9% - 16% 9% 106 Een tweedehands-circuit 54% - 13% - 26% 10% 108 Hergebruik van restjes, b.v. door workshops 41% - 9% - 27% 19% 68 koken met restjes Reparatie van apparaten (i.p.v. vervanging) 25% 6% 14% - 34% 24% 109 Doggy bags 8% 8% 8% - 39% 39% 65 Supermarkten doneren producten die over zijn X X 6% 7% 46% 40% 110 aan b.v. de Voedselbank Restaurants doneren producten die over zijn aan b.v. de Voedselbank X X - 8% 53% 37% 104 NB. Bij sommige initiatieven staat bij het zelf doen of willen doen een kruisje, omdat het zelf doen bij deze initiatieven geen optie is.
19 (33) In blauw staat de extra informatie die als mouse-overs in de digitale vragenlijst waren opgenomen. Vragenlijst Het Netwerk Samen Duurzaam heeft vijf thema s benoemd uit alle opmerkingen die we tijdens de afgelopen bijeenkomsten hebben verzameld van inwoners, ondernemers, verschillende maatschappelijke organisaties en de gemeente. 1. Op welke drie thema s moeten we ons in Nieuwegein volgens u de komende 3 jaar vooral richten? Rangschikking 1, 2, 3; over deze drie thema s krijgen ze aanvullende vragen; zie volgende pagina s Mobiliteit [vervoer: auto, scooter, fiets, lopen, openbaar vervoer] Energie [energiebesparing en minder olie en gas maar duurzame energie (zon, wind en aardwarmte)] Sociaal contact en (arbeids)participatie [hoe leven we samen en doen we allemaal zoveel mogelijk mee (leven, leren en werken)] Biodiversiteit [groen, dieren, voedselproductie] Grondstoffen [minder gebruiken, minder afval, spullen delen, hergebruik, sluiten kringlopen] U heeft aangegeven dat we ons in Nieuwegein de komende jaren vooral op 1, 2, 3 moeten richten. U krijgt over deze thema s een aantal vragen zodat we te weten komen welke onderwerpen u binnen deze thema s vooral belangrijk vindt en waar u zich voor inzet of zou willen inzetten.
20 (33) Mobiliteit [fietsen, OV, elektrisch of op aardgas/groengas rijden, auto delen] 2. Hieronder ziet u een aantal initiatieven die een duurzamere mobiliteit kunnen bevorderen. Wilt u aangeven hoe belangrijk u (inzet voor) de verschillende initiatieven voor Nieuwegein vindt? Zeer belangrijk, Belangrijk, Neutraal, Onbelangrijk, Zeer onbelangrijk Kind fietst zelf naar school [de gedachte is dat als kinderen zelf actief (evt. wel onder begeleiding) fietsen in plaats van in de bakfiets of auto zitten zij later zich gemakkelijker en daarmee veiliger door het verkeer bewegen] Fietscursus voor elektrische fietsers [overstappen op een elektrische fiets is meer dan gemakkelijker trappen. De hogere snelheid vereist andere vaardigheden] Fietsen bevorderen door betere infrastructuur [bijvoorbeeld vrij liggende en brede fietspaden, goede verharding, geen hobbels, duidelijke kruisingen (voor fietser en automobilist), duidelijke en logische routes door Nieuwegein] Fietsen veiliger maken [bijvoorbeeld door dragen helm door kinderen te bevorderen] Bedrijven en organisaties stimuleren werknemers om met de fiets te komen [bijvoorbeeld met goede en veilige stalling, douches, kilometervergoeding] Meer particulieren rijden een elektrische auto of rijden op groengas [Groengas is gemaakt van biologisch materiaal (slib, gft, mest) en heeft dezelfde chemische samenstelling als aardgas. Voertuigen die op aardgas rijden, kunnen ook op groengas rijden] Meer ondernemers hebben een elektrisch of groengas [Groengas is gemaakt van biologisch materiaal (slib, gft, mest) en heeft dezelfde chemische samenstelling als aardgas. Voertuigen die op aardgas rijden, kunnen ook op groengas rijden] wagenpark Meer mensen maken gebruik van een deelauto (van een organisatie of van mensen uit de buurt) [Een auto gebruik je maar een deel van de tijd. Autodelen is dus een mogelijkheid. Autodelen combineert namelijk het gemak van een auto met het financiële voordeel van gezamenlijk gebruik. Doordat je autokosten variabel zijn, maak je vaak een bewustere keus en kies je wellicht vaker de fiets of het OV, of ga je thuiswerken. Dat is gunstig voor je portemonnee en het milieu.] link naar Deelauto 3. Heeft u ideeën voor andere initiatieven of heeft u opmerkingen bij de genoemde initiatieven? Ja, namelijk Nee 4. Voor welk initiatief zet u zich actief in, of zou u zich willen inzetten? Ik doe dit zelf al / ik zet me hier al voor in Ik stimuleer anderen al Ik wil dit zelf gaan doen Ik wil (samen met anderen) andere mensen stimuleren dit te gaan doen