Jaarverslag Stichting Present Walcheren 2013 Een brug slaan tussen mensen die iets te bieden hebben en mensen die daarmee geholpen worden 1
Voorwoord Intussen zijn we als Stichting Present Walcheren (voortaan Present) in ons derde jaar beland. Na de start in 2011 konden aan het eind van dat jaar nog twee projecten uitgevoerd worden. Het jaar 2012 is gebruikt om ons netwerk uit te breiden naar kerken, maatschappelijke organisaties en bedrijven. In 2013 is deze trend voortgezet en door de opgedane ervaring kunnen we steeds effectiever werken. In dit jaarverslag zullen we terugkijken op het afgelopen jaar aan de hand van het Jaarplan 2013 en vooruit kijken naar de plannen voor 2014. Present groeit door van 2 projecten in 2011, via 21 projecten in 2012 naar 42 projecten in 2013. Deze projecten konden alleen uitgevoerd worden door de vele vrijwilligers, de sponsors, de projectcoördinator en de leden van het Operationele Team. We zijn blij met de vorming van het Comité van Aanbeveling waarover u verder in dit verslag kunt lezen. Bij de uitvoering van de projecten kunnen we een beroep doen op adviseurs op het terrein van schilderen, behangen, tuinonderhoud en bouwkundige zaken. Daarnaast zijn er bedrijven die praktische hulp geven in het beschikbaar stellen van materialen of die helpen bij het transport van goederen. De contacten met sponsors, kerken, maatschappelijke organisaties, gemeenten en woningbouwcorporaties zijn geïntensiveerd en uitgebreid. Stichting Present wil een beweging in gang zetten waarin het meer vanzelfsprekend is dat mensen naar elkaar omzien. Door 42 groepen is het afgelopen jaar aan deze missie bijgedragen. Ruim 200 vrijwilligers hebben gezamenlijk zich meer dan 1000 uur ingezet voor mensen die dat nodig hadden. De noodzaak wordt steeds bepaald door maatschappelijk werkers van diverse Maatschappelijke Organisaties. Voor 2014 verwachten we op dezelfde manier projecten uit te kunnen voeren. Daarbij zijn we afhankelijk van vrijwilligers, van zorginstellingen, van woningcorporaties, van de Overheid, van het bedrijfsleven, van kerken en van maatschappelijke organisaties. We danken allen die het ons mogelijk hebben gemaakt dit werk op Walcheren verder uit te bouwen. Onze sponsors die in de eerste jaren het werk mogelijk maakten. Maatschappelijke organisaties die in vertrouwen de hulpvragen bij ons neergelegd hebben, kerken die zorgden voor groepen vrijwilligers voor de uitvoering van projecten. Alleen in verbinding met andere organisaties kan Present de brug slaan tussen mensen die willen geven en mensen die kunnen ontvangen. Het jaar 2014 is van start. Wij verwachten een mooi jaar met de inzet van 50 groepen voor Walcheren. Genoeg plannen voor dit jaar, een vooruitblik geven we in hoofdstuk 3 van dit verslag. In de hoofdstukken daarvoor willen we kort neerzetten waar Present als organisatie voor staat en hoe we dat vorm hebben kunnen geven in het afgelopen jaar. We wensen u veel leesplezier, Daniël van der Meer Directeur Stichting Present Walcheren Jan Versteeg Voorzitter bestuur Stichting Present Walcheren 2
Inhoud 1. Comité van Aanbeveling... 4 2. Missie en Visie Stichting Present Walcheren... 5 2.1. Verbondenheid... 5 2.2. Wederkerigheid... 5 3. Kenmerkende factoren van Present... 6 3.1. Het aanbod en initiatief van burgers is het vertrekpunt... 6 3.2. Koppeling aanbod aan de vraag van maatschappelijke organisaties... 6 3.3. Structurele opzet en professionele kaders... 7 3.4. Lokaal gedragen... 7 3.5. De toegevoegde waarde van Present... 8 4. Stichting Present Walcheren in 2014... 9 4.1. Kernactiviteit... 9 4.2. Realisatie van ambities en plannen... 9 4.3. Interne Organisatie... 10 4.4. Samenwerkingsverbanden... 10 4.5. Groepen en Projecten... 11 4.6. Betrokken woningcorporaties... 13 4.7. Maatschappelijke Organisaties... 13 4.8. Sponsors van de Stichting Present Walcheren... 14 4.9. Toekomstvisie en verwachtingen... 15 5. Financiën... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.1. Balans 2013 (verkort)... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.2. Staat van baten en lasten 2013... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.3. Begroting inkomsten 2014... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.4. Begroting uitgaven 2014... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5.5. Resultaat 2014... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3
1. Comité van Aanbeveling Graag beginnen we met het voorstellen van het Comité van Aanbeveling van Present. Het Comité bestaat uit drie personen die in het kort weergeven waar Present voor staat. LOUS COPPOOLSE Wanhoop kan veranderen in hoop als we samen de handen uit de mouwen steken. Wat vastliep komt weer in beweging. Present... werkt. Lous Coppoolse, oud lid van de Provinciale Staten, de Gedeputeerde Staten en de Eerste Kamer. BARBARA OOMEN Stichting Present is een prachtig initiatief: het helpt mensen om elkaar te helpen. Weinig zaken geven zoveel voldoening als echt iets doen voor iemand anders. Of het nu groot is of klein, veel tijd kost of weinig. Ik hoop ten zeerste dat de stichting er in slaagt om heel veel mensen en organisaties met elkaar in verbinding te brengen, om daarmee mooie dingen te laten gebeuren. Barbara Oomen, Dean van de University College Roosevelt. JEROEN SYTSMA Christen zijn is voor mij iets dynamisch. Jezus volgen. Leerling zijn. En dat gaat over heel mijn bestaan: hoofd, hart en handen. Voor die handen geldt vaak de onmacht van 'wie kan ik helpen?' Stichting Present doet fantastisch werk in het koppelen van 'mensen met handen' aan mensen die een helpende hand goed kunnen gebruiken. Jeroen Sytsma, predikant van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt te Middelburg. 4
2. Missie en Visie Stichting Present Walcheren Stichting Present Walcheren maakt deel uit van het landelijk netwerk van Stichting Present. Stichting Present Nederland is gestart in 2003 heeft zich ontwikkeld tot een landelijk netwerk van meer bijna 60 lokale stichtingen die zich tot doel hebben gesteld om vrijwilligersgroepen in te zetten voor de medemens. Stichting Present gelooft dat mensen bereid zijn om zich in te zetten voor de ander en de samenleving. Maar de kloof tussen de bereidheid van burgers om zich in te zetten en het daadwerkelijk in actie komen is vaak te groot. Een brug, een verbindende schakel, kan zorgen dat het niet bij goede voornemens blijft. De formule van Stichting Present legt die verbinding en brengt mensen in beweging. Stichting Present Walcheren wil deze verbindende schakel zijn op Walcheren. Onze missie is dan ook: 2.1. Verbondenheid Een brug slaan tussen mensen die iets te bieden hebben en mensen die daarmee geholpen kunnen worden Ook in mensen op Walcheren is er sociale en materiële armoede en voor een deel van deze mensen is dat een dagelijkse nachtmerrie. Tegelijk is armoede voor veel mensen op Walcheren zo ver van het bed dat ze er niet wakker van liggen. Als Stichting Present focussen we ons in eerste instantie op die tweede groep en we dagen hen uit om een stukje van hun tijd, hart en handen beschikbaar te stellen voor een ander. Onze visie is: Een maatschappelijke beweging op gang brengen waarbij steeds meer mensen het vanzelfsprekend vinden om naar elkaar om te zien 2.2. Wederkerigheid De projecten die we voor deze groepen organiseren, gaan verder dan een dagje aan de slag via Present. De ontmoetingen roepen vragen op en geven stof tot nadenken: Dat deze mensen in zulke omstandigheden leven, in mijn eigen stad, ik had geen idee. Het is onderwerp van gesprek aan tafel, tijdens verjaardagen, in de kerk, tijdens bijeenkomsten of op het werk. Mensen delen met anderen wat het Presentproject met hen heeft gedaan en dat heeft een sneeuwbaleffect. Kunnen we dat ook doen met onze afdeling, met onze straat, met onze school?" Van daaruit melden groepen zich aan. Bijvoorbeeld als collega s om samen een project te doen. Groepen zetten zich een dag in, maar ook langer met flexwerkers die op afroep beschikbaar zijn voor de uitvoering van projecten waar grote urgentie voor bestaat. Tuin opknappen van alleenstaande moeder. 5
3. Kenmerkende factoren van Present Er zijn vier factoren die bepalend zijn voor de werkwijze van Present: 1. Het aanbod en initiatief van burgers is vertrekpunt 2. Koppeling aanbod aan de vraag van maatschappelijke organisaties 3. Structurele opzet en professionele kaders 4. Lokaal gedreven en lokaal draagvlak 3.1. Het aanbod en initiatief van burgers is het vertrekpunt Op basis van het aanbod van deelnemende groepen wordt een passend project gezocht dus geen groep bij een vraag. Deze werkwijze voorkomt dat mensen zich vanuit een claim of vanuit plichtsgevoel inzetten. De mogelijkheid om iets te geven staat voorop, waardoor de keuze van mensen om tijd beschikbaar te stellen een meer bewuste keuze kan zijn. Veel mensen zetten zich in een later stadium graag opnieuw via Present of op een andere manier in. 3.2. Koppeling aanbod aan de vraag van maatschappelijke organisaties De groepen zetten zich in binnen de kaders van hulpverleningstrajecten van maatschappelijke organisaties met hun deelnemers/cliënten. Dat geeft duidelijkheid: 1. Present is zelf geen hulpverlenende instantie. Present biedt handen van deelnemers aan bij de maatschappelijke organisatie. 2. Mensen die hulp nodig hebben kunnen zelf geen hulp aanvragen. De indicatie, wie wel of niet hulp nodig heeft, is de verantwoordelijkheid van de maatschappelijke organisatie. 3. De samenwerking met de maatschappelijke organisatie biedt groepen een garantie dat hun inzet goed terechtkomt en dat er daarna continuïteit is. Present brengt het aanbod van een groep deelnemers onder de aandacht bij bestaande maatschappelijke organisaties. De organisaties inventariseren wie met dit aanbod geholpen kan worden. De betreffende hulpverlener is bekend met de situatie van de cliënt. Present stelt als voorwaarde dat de hulpverlener de verantwoordelijkheid neemt voor het proces van de cliënt rondom het project. In veel gevallen betekent dit dat hij/zij tijdens de uitvoering van het project aanwezig is. Criteria zijn dat de degene die geholpen wordt zelf onvoldoende geld, netwerk of gezondheid heeft om een klus te realiseren. Verwaarloosde woning leeghalen en spullen afvoeren. 6
3.3. Structurele opzet en professionele kaders De tijd van deelnemers is kostbaar. Present doet er alles aan om zuinig om te gaan met de tijd van deelnemers door die zorgvuldig en effectief in te zetten. Daarom professionele kaders. Zodat mensen elkaar ontmoeten en helpen op de juiste plek en het juiste moment. De deelnemende groepen zetten zich incidenteel in. Toch komt er een structurele stroom op gang. Er zijn telkens groepen die zich inzetten, maar meestal andere groepen. Om de brugfunctie tussen partners, deelnemende groepen en maatschappelijke organisaties structureel op te zetten zijn professionele kaders nodig. Deze kaders moeten beantwoorden aan de volgende criteria die moderne vrijwilligers stellen: Afgebakend in tijd. Wanneer ben ik hoeveel tijd kwijt zodat het in te plannen is. Het moet op de goede plek terechtkomen. De moderne vrijwilliger wil er zeker van zijn dat de hulp echt iets heeft betekend. Plaats, materiaal, opdracht en andere randvoorwaarden moeten professioneel geregeld zijn. Hij/zij wil meteen aan de slag kunnen en wil zich niet bezig houden met allerlei randvoorwaarden. De formule van Present komt aan deze eisen tegemoet. Er wordt van tevoren door de groep vastgesteld op welke dag en tijd er een project uitgevoerd wordt. De hulpontvangers worden geselecteerd door de maatschappelijke organisatie zodat Present en de groep zeker weten dat de hulp goed terechtkomt. De inzet van een groep is een impuls voor het traject dat de maatschappelijke organisatie met hun cliënt gaat. Alle randvoorwaarden om het project uit te kunnen voeren worden aan de hand van standaardprocedures uitgewerkt. 3.4. Lokaal gedragen Een vierde succesfactor voor Present is plaatselijk draagvlak. Present moet allereerst gedragen worden door lokale initiatiefnemers. Present als landelijke organisatie is geen holding met afdelingen maar een netwerk van zelfstandige stichtingen die plaatselijk een beweging op gang brengen. In de plaatsen waar Present operationeel is geven maatschappelijke organisaties die samenwerken met Present aan: dit is een gat in de markt. Vrijwillige inzet van deelnemende groepen ten dienste van cliënten die daarmee daadwerkelijk geholpen kunnen worden. Het is de samenleving die Present in beweging wil zetten. Mensen activeren om deel te nemen en samen te werken. Een goede samenwerking met de gemeente is van groot belang. Present geeft een antwoord op de kerngedachte achter de WMO. Hoe kunnen burgers meedoen, participeren? De formule heeft effect op sociale cohesie in wijken, ondersteuning van vrijwilligers (volgens de nieuwe basisfuncties) en ondersteuning van mantelzorgers. Er gaan andere groepen deelnemen dan de mensen die regulier meedoen in het vrijwilligerswerk. Actieve senioren, tweeverdieners, jongeren, allochtonen. De werkwijze van Present levert daadwerkelijk rendement op: hulpvragers die een impuls in hun woon- en leefsituatie ervaren zullen minder een beroep doen op zorgaanbieders. En dat is een interessant aspect omdat gemeenten er met de invoering van de WMO ook financiële belang bij hebben dat het beroep op zorgaanbieders afneemt. Verwaarloosd huis van vereenzaamde man schoonmaken. 7
3.5. De toegevoegde waarde van Present De werkwijze van Present heeft diverse effecten. Voor de mensen die deelnemen: Goede voornemens veranderen in concrete mogelijkheid tot inzet voor een ander. Samen met anderen de inzet voorbereiden en uitvoeren op een manier die bij je past is leuk en inspirerend. Confrontatie met nood. Mensen hebben vaak geen idee wat er zich achter voordeuren in hun eigen stad afspeelt. Projecten zorgen voor bewustwording en samenlevingsbeïnvloeding. Voor de maatschappelijke organisatie en de hulpontvanger: De kaders van Present zijn helder, een goede basis om samen te werken. Hobbels die het hulpverleningstraject belemmeren kunnen weggenomen worden. Vaak is het meer dan een hobbel en is de inzet van een groep een interventie in een vastgelopen traject. Cliënten komen op een positieve manier onder de mensen. Een project is een kans om contacten in de buurt of met familieleden weer op te pakken. Samenwerking formele en informele zorg, professionals en burgers. In het algemeen kan de werkwijze van Present in een aantal kernwoorden worden weergegeven. Present wil mensen activeren zodat daardoor de leefbaarheid in de samenleving groeit. Dit komt tot stand door samenwerking van mensen die daarin hun creativiteit alle ruimte kunnen geven. Een bijkomend positief effect is dat deze wijze van inzet van mensen een besparing oplevert in de WMO, WWB en andere sociale zekerheden. Ballonnen vouwen met en voor mensen met een beperking. 8
4. Stichting Present Walcheren in 2014 4.1. Kernactiviteit De kernactiviteit van Stichting Present Walcheren is het begeleiden van projecten op basis van het aanbod van groepen die zich in willen zetten. Het was spannend of we onze ambitie voor 2013 van 40 projecten zouden halen. Dat is juist gelukt met de 42 projecten die zijn uitgevoerd. De plannen voor het volgende jaar zijn vastgelegd in het Jaarplan 2014. Groepen Het werven en informeren van groepen vraagt veel aandacht. De groepen zijn voor een belangrijk deel afkomstig uit de kerken. Naast de groepen die één keer of vaker een project uitvoerden is er ook een groep flexwerkers gevormd die ingezet kan worden bij acute nood. Zo n groep bestaat uit een aantal mensen die op afroep een project willen uitvoeren. Het gaat dikwijls om schrijnende situaties die om direct ingrijpen vragen. Goederen De opslagruimte voor gereedschappen en materialen wordt ook gebruikt voor materialen die we aangeboden krijgen zoals laminaat, onderlegplaten, verf en verhuisdozen. Deze spullen kunnen weer ingezet worden bij projecten als het gaat om mensen die weinig of niets te besteden hebben. De beheerder van de materialen en gereedschappen zorgt er voor dat er steeds voldoende materiaal en gereedschap in voorraad is om projecten uit te kunnen voeren. 4.2. Realisatie van ambities en plannen In 2013 heeft Present de volgende doelen gerealiseerd: Het formeren van een operationeel team rondom de coördinator is versterkt. Het Comité van Aanbeveling is gevormd. De contacten met Maatschappelijke Organisaties, woningcoöperaties, kerken, scholen en verenigingen zijn uitgebreid. Inmiddels worden in alle drie de gemeenten op Walcheren projecten uitgevoerd. Regelmatig worden presentaties gehouden in kerken en scholen. De doelstelling voor 2013 het realiseren van 40 projecten op Walcheren is gehaald met 42 projecten.. Samen met Stichting Present gemaakt met plannen voor uitbreiding van de activiteiten in Zeeland. In de volgende paragrafen leest u hoe deze plannen en ambities zijn vormgegeven en waar Stichting Present Walcheren nu staat. Ophogen en bestraten tuin voor gezin met vijf kinderen waarvan de moeder ALS heeft en rolstoelafhankelijk is. Nederland is een start 9
4.3. Interne Organisatie Om de doelstellingen van Stichting Present Walcheren te kunnen realiseren is een solide interne organisatie van groot belang. In 2011 is voor de dagelijkse gang van zaken een directeur aangesteld. Deze directeur heeft een start gemaakt met de opzet van de organisatie en de realisatie van de eerste projecten door de Stichting Present Walcheren. Na de start is voortdurend gewerkt aan de versterking van de interne organisatie. Zo krijgt het Operationeel Team steeds meer vorm. Er is een verschuiving opgetreden in het werkpakket van de directeur. Hij gaat zich meer richten op de uitbouw en fondsenwerving. Daarnaast is een projectcoördinator benoemd die verantwoordelijk is voor het werven en informeren van groepen en de contacten met maatschappelijke organisaties. Voor het begeleiden van de groepen worden uit de kerken groepenbegeleiders geworven die op de dag dat het project wordt uitgevoerd alle activiteiten coördineren. 4.4. Samenwerkingsverbanden Stichting Present is een netwerkorganisatie. Dat betekent dat Present samenwerking zoekt met alle mogelijke partijen in de maatschappij die raakvlakken hebben met het werk van Present. In 2013 is de samenwerking met Maatschappelijke Organisaties verder vorm gegeven. Deze organisaties weten inmiddels de weg naar Present te vinden. De aanvraag voor de uitvoering van projecten is inmiddels groter dan het aanbod van groepen. Binnen de kerken neemt de bekendheid van present toe hetgeen resulteert in meer betrokkenheid en de aanmelding van groepen. Daarnaast zijn contacten gelegd met een scholen en met bedrijven. Deze contacten zullen verder uitgebouwd worden. Kerken Overheid Bedrijfsleven Vrijwilligersorganisaties Zorginstelling GGZ Woningcorporaties Maatschappelijk Organisaties Uit andere delen van Zeeland worden initiatieven genomen om ook daar het werk van Present vorm te geven. Vanuit Walcheren ondersteunen we die initiatieven en kijken naar vormen van samenwerking. Bestraten tuin bij alleenstaan de oudere vrouw. 10
4.5. Groepen en Projecten Aantal projecten Het aantal projecten loopt gestaag op. Het is wel noodzakelijk dat de interne organisatie het aantal projecten kan blijven behappen. Ook financieel moet het kunnen; bij veel projecten moet Present geld bijleggen. 60 50 40 30 20 Plan Gerealiseerd 10 0 2011 2012 2013 2014 Soorten projecten Er is grote variatie in soorten projecten. 67 % van de projecten bestaat uit: afvoeren rommel, tuin opknappen en verhuizen. 5 4 3 1 1 11 Afvoeren rommel Tuin opknappen Verhuizen Sociaal 8 9 Bestraten Schilderen Laminaat leggen Schoonmaken 11
Aantal vrijwilligers en gewerkte uren Zoals het aantal projecten is toegenomen is de inzet van vrijwilligers en het aantal gewerkte uren toegenomen. 1200 1000 800 600 400 Aantal vrijwilligers Aantal gewerkte uren 200 0 1 2 3 Aantal projecten per gemeente Er wordt gewerkt in de drie gemeenten op Walcheren. Hieronder is weergegeven hoeveel projecten er per gemeente in 2013 zijn uitgevoerd. Aantal projecten per gemeente 6 16 20 Middelburg Vlissingen Veere 12
4.6. Betrokken woningcorporaties Een groot deel van de projecten vindt plaats in woon- en leefsituaties. Grotendeels betreft dit woningen van de woningcorporaties, maar er vinden bijvoorbeeld ook projecten in instellingen plaats. Dit is in de tabel hieronder uitgesplitst. 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Aantal projecten per woningcorporatie Woongoed Woonburg L'escaut Diversen 4.7. Maatschappelijke Organisaties Rond elk project wordt samengewerkt tussen Stichting Present en een hulpverlener of vertegenwoordiger van één of meerdere maatschappelijke organisaties. Het is een gezamenlijk proces om de verbinding tussen vrijwillige inzet en cliënten zorgvuldig tot stand te brengen. De samenwerking met inmiddels meerdere organisaties verloopt voor zowel de maatschappelijke organisaties als Present naar tevredenheid. Beide partijen zien dat de projecten die plaatsvinden door vrijwilligers voor hulpontvangers een bijzonder effect hebben voor zowel de gever en de ontvanger. Vaak werkt het effect lang door nadat het project is afgerond. Present Walcheren heeft in 2013 met hulpverleners/medewerkers van de volgende organisaties samengewerkt rond projecten en groepen: MWW= Maatschappelijk Werk Walcheren SWM = Stichting Welzijn Middelburg MO = Maatschappelijke Organisatie 16 14 Aantal projecten per MO 12 10 8 6 4 2 0 MWW SWM Juvent Werkt voor ouderen t Gors Diversen 13
4.8. Sponsors van de Stichting Present Walcheren Het is van groot belang dat Present ondersteund wordt door sponsors. In de beginfase zijn dat landelijke partijen die het belangrijk vinden dat er maatschappelijke verbanden ontstaan of gestimuleerd worden. In het verdere traject is het noodzakelijk dat Present ondersteund wordt door regionale instanties. Deze ontwikkeling is in gang gezet en zal gestimuleerd worden. 14
Vitrite Philips Middelburg 4.9. Toekomstvisie en verwachtingen Ambitie 2014 In het Jaarplan 2014 zijn de doelen voor dat jaar opgenomen. Enkele punten uit dit Jaarplan Uitvoeren van 50 projecten. Taakomschrijvingen maken voor vaste vrijwilligers. Vorming van een tweede groep flexwerkers Werving van groepenbegeleiders uit kerken. Uitvoering geven aan het Plan Fondsenwerving 2013 Uitvoer geven aan het Communicatieplan. Verdere uitbreiding van het Operationeel Team. Toekomstvisie Voor de toekomst ziet Present Walcheren het concept van Present verder gestalte krijgen in andere regio s in Zeeland. Er zijn al diverse contacten gelegd met andere regio s en Stichting Present Walcheren wil in 2014 helpen om stichtingen op te starten in de Bevelanden (Noord- en Zuid-Beveland) en in Terneuzen (Zeeuw Vlaanderen). Voor 2014 is de visie om het werk van Present verder te verankeren in de maatschappij op Walcheren. Waar gestart is in Middelburg, zien we nu al de stap naar de Gemeente Vlissingen en Veere tot stand komen en zullen de projecten die worden uitgevoerd zich steeds meer gaan uitspreiden over geheel Walcheren. 15