2017 2018 C. Ris vmbo gt / mavo nask 2 Jouw beste voorbereiding op je examen in 2018
vmbo gt / mavo nask 2 Voorwoord Met deze examenbundel kun je je goed voorbereiden op het schoolexamen en het centraal examen voor het vak nask 2. De examenbundel bevat de volgende onderdelen: Deel 1: Hier vind je per examenonderwerp een aantal examenopgaven met uitwerkingen. In de uitwerkingen staan de antwoorden en de daarbij horende toelichtingen. Bij de open vragen zijn hints gegeven om je op weg te helpen. Oriëntatietoets: Heb je deze toets gemaakt? Dan weet je wat je nu weet. Vul je scores in op www.examenbundel.nl. Je ziet gelijk wat je kent en wat je niet kent. Ook zie je welke hoofdstukken in de examenbundel je nog moet oefenen en wat je in samengevat moet leren. De oriëntatietoets is net zo groot als een examen. Als je de oriëntatietoets goed hebt gedaan, ben je klaar voor deel 2 van dit boek. Je gaat daar oefenen met examens. Deel 2a: Deel 2b: In dit deel staan complete examens met hints en uitwerkingen. Hierin vind je het integrale examen van 2017, eerste tijdvak, zonder uitwerkingen. De antwoorden vind je op www.examenbundel.nl. Met deze examenbundel kun je oefenen voor het examen in je eigen tijd en in eigen tempo. Oefenen houdt in dat je probeert een opgave eerst zelf te maken. Daarna controleer je jouw antwoorden met de uitwerkingen. Je kunt je vaardigheid om examenopgaven te maken vergroten door het boek samengevat te gebruiken. In dat boek wordt de examenstof per onderwerp overzichtelijk gemaakt en uitgelegd. Ook op www.examenbundel.nl kun je op verschillende manieren oefenen om te kijken of je alle examenstof al beheerst. Onderwerpen die alleen op het schoolexamen getoetst worden, zijn aangegeven met * (Hoofdstuk 8). Voor reacties houden wij ons graag aanbevolen. Mail naar vo@thiememeulenhoff.nl. Amersfoort, mei 2017 Opmerkingen Het centraal examen nask 2 2018 wordt afgenomen op vrijdag 18 mei tussen 13.30 en 15.30 uur. De makers van de examenbundel en samengevat wensen je daarbij alvast heel veel succes. De overheid stelt regels op die betrekking hebben op specifieke examenonderwerpen en de hulpmiddelen die je tijdens je examen mag gebruiken. Hoewel deze examenbundel met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is samengesteld, kunnen auteur en uitgever geen aansprakelijkheid aanvaarden voor aanwijzingen die betrekking hebben op publicaties van de overheid. Het is altijd raadzaam je docent of onze website www.examenbundel.nl te raadplegen voor actuele informatie die voor jouw examen van belang kan zijn. ThiemeMeulenhoff 3
vmbo gt / mavo nask 2 Inhoud 3 voorwoord deel 1 oefenen op onderwerp 1 stoffen en scheidingsmethoden 9 opgaven 14 hints 15 uitwerkingen 2 stoffen en formules 18 opgaven 22 hints 23 uitwerkingen 3 reacties 26 opgaven 31 hints 32 uitwerkingen 4 water, zuren en basen 35 opgaven 41 hints 42 uitwerkingen 5 rekenen aan stoffen en reacties 45 opgaven 49 hints 50 uitwerkingen 6 verbranding 54 opgaven 58 hints 59 uitwerkingen 7 onderzoek 61 opgaven 67 hints 68 uitwerkingen 8 Reiniging, industrie en veiligheid * 71 opgaven 78 hints 79 uitwerkingen oriëntatietoets nagaan wat je al weet 85 opgaven deel 2a examens met uitwerkingen Examen 2015-I 93 opgaven 103 hints 104 uitwerkingen Examen 2015-II 109 opgaven 119 hints 120 uitwerkingen Examen 2016-I 125 opgaven 136 hints 137 uitwerkingen Examen 2016-II 142 opgaven 153 hints 154 uitwerkingen deel 2b niet-uitgewerkt examen Examen 2017-I 161 opgaven bijlagen cijferbepaling onderwerpregister * Dit hoofdstuk is alleen bestemd voor het schoolexamen. ThiemeMeulenhoff 5
deel 1 oefenen op onderwerp 7
vmbo gt / mavo nask 2 1 stoffen en scheidingsmethoden Stoffen 1 Welke van de stoffen keukenazijn en spiritus is een zuivere stof? A geen van beide stoffen B alleen keukenazijn C alleen spiritus D zowel keukenazijn als spiritus 2 Uit welke stof bestaat diamant? A goud B koolstof C silicium D ijzer Goudwinning Op sommige plaatsen kunnen stukjes goud gemakkelijk gewonnen worden door goud-bevattend zand uit te wassen: het goud zakt naar de bodem terwijl het zand blijft zweven en met het water kan worden verwijderd. Bij een andere manier om goud te verkrijgen, wordt aan het goudbevattende gesteente kwik toegevoegd. Goud lost op in het kwik, de rest van het gesteente niet. Vervolgens wordt het verkregen mengsel van goud en kwik verwarmd. Daardoor verdampt het kwik en blijft het goud over. De kwikdamp laat men afkoelen, waarna het kwik opnieuw gebruikt kan worden. 3 Van welke scheidingsmethode wordt gebruik gemaakt bij het uitwassen van goud? A adsorberen B bezinken C extraheren D filtreren 4 Geef het symbool van goud en van kwik. 5 Welke fase heeft het metaal kwik bij kamertemperatuur? A Bij kamertemperatuur is kwik een gas. B Bij kamertemperatuur is kwik een vloeistof. C Bij kamertemperatuur is kwik een vaste stof. 6 Hoe wordt een mengsel van kwik en een ander metaal, zoals goud, genoemd? A amalgaam B emulsie C suspensie 7 Welke scheidingsmethode wordt gebruikt bij het terugwinnen van kwik? A condenseren B destilleren C extraheren D indampen ThiemeMeulenhoff 9
1 stoffen en scheidingsmethoden Examenbundel 2017 2018 Smelttraject 8 In een reageerbuis wordt een vaste stof verwarmd. Het diagram geeft het temperatuurverloop tijdens de proef weer. temperatuur ( C) 80 60 40 20 0 0 2 4 6 8 tijd (minuten) Wat moet in de volgende uitspraak worden ingevuld om deze juist te maken? Het smelttraject van deze stof is van 1 tot 2 A 0 minuten 2 minuten B 0 minuten 8 minuten C 2 minuten 8 minuten D 20 C 40 C E 20 C 60 C F 40 C 60 C 9 Leg uit of de stof in deze proef een zuivere stof of een mengsel is. Koper 10 Tot welke soort stoffen behoort het metaal koper? A legeringen B moleculaire stoffen C niet-ontleedbare stoffen D ontleedbare stoffen 11 Brons is een legering van koper en A goud B kwik C tin D zilver E zink 10 ThiemeMeulenhoff
vmbo gt / mavo nask 2 1 stoffen en scheidingsmethoden Watertekort Mieke en Rob maken een meerdaagse voettocht. Ze besluiten in een bos te kamperen. Ze hebben echter een probleem. Ze kunnen in dat bos niet aan water komen en ze hebben maar één liter water in een veldfles bij zich. Ze hebben een krop sla gekocht voor het avondeten. De krop sla moet gewassen worden, OWP NASK omdat 2 VMBO er zand op de sla zit. Het water dat ze voor het wassen van de sla gebruikt figuur 26 hebben, bewaren ze in een keteltje. Van dit water, dat wat zand bevat, willen ze de volgende ochtend iets te drinken maken bij het ontbijt. Mieke en Rob kunnen zowel koffie als thee zetten, ze willen er echter geen zand in hebben. In de figuur zijn de manieren waarop zij koffie en thee maken weergegeven. 12 Bij het maken van welke van de dranken koffie of thee is het zand in het water niet hinderlijk? Geef een verklaring voor je antwoord. 13 Welke van de onderstaande scheidingsmethoden wordt zowel bij koffiezetten als bij theezetten toegepast? A adsorberen B destilleren C extraheren D indampen 14 Welke van de onderstaande uitspraken over de thee is juist? 1 De thee is een mengsel. 2 De thee is helder. A geen van beide B alleen 1 C alleen 2 D zowel 1 als 2 ThiemeMeulenhoff 11
1 stoffen en scheidingsmethoden Examenbundel 2017 2018 Sojaolie uit sojabonen Sojaolie wordt gewonnen uit sojabonen. De sojabonen worden na aankomst in de fabriek gereinigd, gebroken en tot vlokjes gewalst. Daarna gaan de sojavlokjes in een ketel. Er wordt hexaan aan toegevoegd om de olie eruit te halen. Per kg sojavlokjes wordt één kg hexaan toegevoegd. Hexaan is een vloeistof waarin de sojaolie goed oplost. De andere delen van de sojavlokjes zijn vast en lossen niet op in hexaan. Men verkrijgt zo een oplossing van sojaolie in hexaan. Deze oplossing kan goed gescheiden worden van het restant van de vlokjes. Uit de oplossing kan het hexaan gemakkelijk worden teruggewonnen, omdat hexaan bij veel lagere temperatuur kookt dan sojaolie. Het productieproces kan schematisch worden weergegeven als: hexaan sojavlokjes extractie scheiding 1 scheiding 2 sojaolie restant sojavlokjes 15 Welke scheidingsmethode wordt toegepast bij scheiding 1? A adsorberen B destilleren C filtreren D indampen 16 Welke scheidingsmethode wordt toegepast bij scheiding 2? A adsorberen B destilleren C extraheren D filtreren 17 Men gebruikt hexaan als oplosmiddel. Men kan het hexaan in dit productieproces niet vervangen door water. Hieronder worden twee mogelijke redenen gegeven waarom men geen water in het productieproces kan gebruiken. Welke van deze redenen is juist? 1 Sojaolie lost slecht op in water. 2 Sojaolie is moeilijk te scheiden van water. A geen van beide B alleen 1 C alleen 2 D zowel 1 als 2 18 Een fabriek koopt per jaar 500 miljoen kg sojabonen in, om daar sojaolie uit te winnen. Sojabonen bevatten ongeveer 18 massaprocent sojaolie. Moet deze fabriek per jaar ook 500 miljoen kg hexaan inkopen? Motiveer je antwoord. 12 ThiemeMeulenhoff
vmbo gt / mavo nask 2 1 stoffen en scheidingsmethoden Dampkring 19 De dampkring van de aarde bestaat voornamelijk uit twee gassen. Behalve deze twee gassen komt nog een aantal andere gassen in een kleine hoeveelheid voor. Geef de namen van de twee gassen waaruit de dampkring van de aarde voornamelijk bestaat. Broeikasgassen Het broeikaseffect wordt veroorzaakt door een aantal gassen in de atmosfeer. Zonder het broeikaseffect zou de gemiddelde temperatuur op aarde 18 C zijn in plaats van +15 C. Waterdamp is het belangrijkste broeikasgas. Waterdamp kan weer gedeeltelijk uit de atmosfeer verdwijnen wanneer waterdruppels worden gevormd die als regen naar beneden komen. 20 Hoe wordt het proces genoemd waarbij waterdamp uit de atmosfeer verdwijnt? A condenseren B destilleren C smelten D stollen E verdampen 21 Koolstofdioxide is een ander broeikasgas. Als welke soort deeltjes komt koolstofdioxide voor in de atmosfeer? A atomen B ionen C moleculen Kampvuur 22 Na een kampvuur blijft altijd een hoeveelheid as over. Wanneer deze as met water wordt geschud, ontstaat een troebel mengsel. Hoe noemt men het soort mengsel dat is ontstaan? A emulsie B neerslag C oplossing D suspensie ThiemeMeulenhoff 13
Bundels voor al je vakken bestel je op www.examenbundel.nl examenbundels vmbo gt / mavo Nederlands 978-90-06-39198-5 vmbo gt / mavo Engels 978-90-06-39177-0 vmbo gt / mavo Duits 978-90-06-39192-3 vmbo gt / mavo Frans 978-90-06-39199-2 vmbo gt / mavo wiskunde 978-90-06-39194-7 vmbo gt / mavo biologie 978-90-06-39165-7 vmbo gt / mavo nask 1 978-90-06-39195-4 vmbo gt / mavo nask 2 978-90-06-39178-7 vmbo (k)gt / mavo aardrijkskunde 978-90-06-39182-4 vmbo gt / mavo economie 978-90-06-39166-4 vmbo gt / mavo geschiedenis 978-90-06-39189-3 vmbo gt / mavo maatschappijkunde 978-90-06-39164-0 Meer kans van slagen met de Examenbundel! De Examenbundel bevat oefenexamens met uitleg bij de antwoorden, zodat je leert tijdens het oefenen. De bundel is speciaal samengesteld voor dit schooljaar, dus je oefent altijd de juiste stof. Test je kennis met de Oriëntatietoets en kijk voor meer tips om te slagen op www.examenbundel.nl. vmbo gt / mavo samengevat vmbo Nederlands 2F vmbo kgt biologie vmbo kgt nask 1 vmbo gt nask 2 vmbo rekenen 2F vmbo kgt wiskunde vmbo kgt aardrijkskunde vmbo kgt economie vmbo gt geschiedenis Meer kans van slagen met Samengevat! Samengevat biedt je een helder en beknopt overzicht van alle examenstof. Engels/Duits/Frans in de praktijk zijn theorieboekjes die geworteld zijn in de praktijk. Met een compacte uitleg van grammatica en vele voorbeeldzinnen. Engels in de praktijk 978-90-06-07397-3 Duits in de praktijk 978-90-06-07396-6 Frans in de praktijk 978-90-06-07398-0 Al onze uitgaven zijn verkrijgbaar via de erkende boekhandel. 9 789006 391787