Werkboek voor ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen
Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Werkboek voor ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen hoort bij de handleiding Integrale hulpverlening aan ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen en hun kinderen. Tevens is er een Werkboek voor kinderen en jongeren. De handleiding is bestemd voor psychologen, orthopedagogen, psychiaters en andere hulpverleners. Uitgeverij Bohn Stafleu van Loghum, Houten, 2015. Bestellen De boeken zijn rechtstreeks te bestellen via de webwinkel van uitgeverij Bohn Stafleu van Loghum te Houten: www.bsl.nl of via de boekhandel.
Werkboek voor ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen Verbeteren van de ouderrol Lies Wenselaar Houten 2015
2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet jo het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN 978 90 368 0988 7 NUR 777 Ontwerp omslag en binnenwerk: Studio Bassa, Culemborg Automatische opmaak: Pre Press Media Groep, Zeist Illustraties: Marcel Jurriëns Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus 246 3990 GA Houten www.bsl.nl
Inhoud Voorwoord 7 1 Oefeningen en tips 9 2 Omgaan met vervelende gedachten of herinneringen 17 3 Omgaan met gevoelens 29 4 Steun vragen of nodig hebben voor jezelf of je kind 39 5 Nu en in de toekomst 41 6 Achtergrondinformatie 45 7 Diagnose of symptomen 49 8 Veranderingen in de ouderrol 53 9 Wat je thuis ook kunt meemaken 61 10 Zelf verslaafd? 63 11 Informatie over psychiatrische ziektebeelden 67 Websites 75 Over de auteur 77 Register 79
Voorwoord 7 Psychiatrische en/of verslavingsproblemen zijn al lastig genoeg om zelf te hebben, maar als je ook nog kinderen hebt is opvoeden wel heel zwaar. Voor jou als ouder, maar ook voor je kind, is het een weg met allerlei soorten, misschien zelfs onneembare, hindernissen. Voor eenieder, gezond of ziek, is kinderen opvoeden van tijd tot tijd een lastige, vermoeiende klus. Een klus waarbij zowel jij als je kind onhandige dingen kunnen doen en je elkaar tijdelijk niet zo aardig vindt. Wat nu als je als ouder ook nog psychiatrische en/of verslavingsproblemen hebt? Dan is de kans groot dat je ziekte je ouderrol te veel beïnvloedt. Een proces waar jij als ouder last van hebt, maar ook je kind. Je manier van opvoeden verandert door de psychiatrische problemen en/of verslaving en er gebeuren dingen in je gezin die je soms niet in de hand hebt, maar die vaak te lastig zijn om over te praten. Je probeert er zo lang mogelijk het beste van te maken, maar merkt dat het opvoeden van je kind je steeds zwaarder valt. Door de eigen problemen verandert je omgang met je kind steeds meer en voel je je als ouder steeds meer tekortschieten. Dan kan het gebeuren dat je met jezelf over je ouderrol in de knoop raakt en merkt dat je eigenlijk wel hulp zou willen bij de invulling van je ouderrol. Dit werkboek geeft je een steuntje in de rug om de invulling van je ouderrol te verbeteren, waardoor je zelf meer greep op het opvoeden van je kind krijgt. Hopelijk merk je dan ook dat je sterker in je leven staat. Kom je er met dit werkboek niet uit of wil je met iemand doorpraten: achterin vind je informatie waar je terechtkunt met je vragen. Je kunt dit werkboek ook samen met je hulpverlener doornemen en hierdoor je ouderrol snel verbeteren. Je mag me altijd een mailtje sturen als je onderwerpen in dit werkboek hebt gemist of vindt dat er iets verbeterd moet worden. Als je kind bent van een ouder met psychiatrische problemen of een verslaving noemen we dit een KOPP-kind (Kind van Ouder met Psychiatrisch Probleem) en KVO-kind (Kind van Verslaafde Ouder). Kind slaat op alle leeftijden, want je bent en blijft altijd een kind van je ouder. Jij bent dus ouder van een KOPP/KVO-kind en misschien ben je zelf ook wel een KOPP/KVO-kind, omdat je eigen ouder(s) psychiatrische en/of verslavingsproblemen had(den). Dan weet je uit eigen ervaring maar al te goed wat dit voor invloed op je eigen leven heeft. Soms zie je in het werkboek KOPP-KVO-kind zien staan, als dit gemakkelijker leest. In dit werkboek vind je allerlei tips en praktische oefeningen waar je mee aan de slag kunt gaan. Het leert je hoe jij je rol als ouder kunt verbeteren. En vooral: hoe je dit moet doen. Verder vind je allerlei achtergrondinformatie over psychiatrie en verslaving en de invloed hiervan op je ouderrol, het gezinsleven en je kind. De oefeningen en informatie helpen je om als ouder en opvoeder op een andere manier je weg te vinden, waardoor zowel jij als je kind zich prettiger zal gaan voelen. Succes met het doornemen van dit werkboek! Lies Wenselaar lwenselaarkoppkvo@upcmail.nl