Dyslexie de baas! Werkboek. Dit werkboek is van: Houten Bohn Stafleu van Loghum, 2009

Transcriptie

1 1 Dyslexie de baas! Werkboek Dit werkboek is van: Houten Bohn Stafleu van Loghum, 2009

2 3 Dyslexie de baas! Werkboek voor cursisten Caroline Poleij Yvonne Stikkelbroek Illustraties door Marcel Jurriëns Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009

3 4 Dyslexie de baas! 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 j het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een zo betrouwbaar mogelijke uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN NUR 777/847 Layout: Helfrich Ontwerpbureau, Deventer Omslagontwerp: Nanja Toebak Illustraties: Marcel Jurriëns Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus GA Houten Voor begeleiders, trainers en behandelaars is er een apart draaiboek bij dit werkboek ontwikkeld: Dyslexie de baas! Aanpak van psychosociale problemen van jongeren met dyslexie. De boeken zijn te bestellen via de boekhandel of via uitgeverij Bohn Stafleu van Loghum te Houten:

4 h.1 Inhoud 5 Inhoud Voorwoord 8 Bijeenkomst 1 1 Dyslexienaderbekeken 10 1 Welkom 10 2 Uitlegoverdetraining 10 3 Watiswelwaarenwatisnietwaaroverdyslexie? 11 4 Tips&trucs 16 5 Klus 16 Bijeenkomst 2 2 Mijneigendyslexieverhaal 20 1 Bijpraten 20 2 Terugblikopdeklus 20 3 Oefeningen/Informatie 21 4 Tipsentrucs 24 5 Klus 24 Bijeenkomst3 3 Omgaanmetspanning 27 1 Bijpraten 27 2 Terugblikopdeklus 27 3 Oefeningen/Informatie 29 4 Tips&trucs 33 5 Klus 33 Bijeenkomst4 4 Denken,voelenendoen 35 1 Bijpraten 35 2 Terugblikopdeklus 35 3 Oefeningen/Informatie 37 4 Tips&trucs 40 5 Klus 40 Bijeenkomst5 5 Dekrachtvanpositiefdenken 43 1 Bijpraten 43 2 Terugblikopdeklus 43 3 Oefeningen/Informatie 44 4 Tips&trucs 48 5 Klus 49

5 6 Dyslexie de baas! Bijeenkomst 6 6 Denkenveranderen 52 1 Bijpraten 52 2 Terugblikopdeklus 52 3 Oefeningen/Informatie 52 4 Tips&trucs 58 5 Klus 58 Bijeenkomst 7 7 Studieproblemen oplossen (1) 60 1 Bijpraten 60 2 Terugblikopdeklus 60 3 Oefeningen/Informatie 61 4 Tips&trucs 63 5 Klus 63 Bijeenkomst 8 8 Studieproblemen oplossen (2) 65 1 Bijpraten 65 2 Terugblikopdeklus 65 3 Oefeningen/Informatie 66 4 Tips&trucs 68 5 Klus 68 SchemaStudieproblemenoplossen 69 Bijeenkomst 9 9 Opkomen voor jezelf (1) 74 1 Bijpraten 74 2 Terugblikopdeklus 74 3 Oefeningen/Informatie 74 4 Tips&trucs 78 5 Klus 78 Bijeenkomst Opkomen voor jezelf (2) 80 1 Bijpraten 80 2 Terugblikopdeklus 80 3 Oefeningen/Informatie 80 4 Tips&trucs 83 5 Klus 83

6 h.1 Inhoud 7 Bijeenkomst Toekomstenterugblik 85 1 Bijpraten 85 2 Terugblikopdeklus 85 3 Oefeningen/Informatie 85 4 Terugblikopdetraining 91 5 Detoekomst 92 Bijeenkomst Terugkombijeenkomst 93 1 Welkom 93 2 Vragenlijsteninvullen 93 3 Bijpraten 93 4 Rolvandetraininginmijnhuidigeleven 93 5 Afsluiting 94

7 8 Dyslexie de baas! Voorwoord Jongeren met dyslexie kunnen veel problemen hebben met leren. Ook al zijn ze slim, toch lukt het niet altijd om goede cijfers te halen. Ze kunnen soms keihard werken en dan toch nog een onvoldoende halen. Sommige dyslectische jongeren gaan negatief over zichzelf denken. Anderen krijgen last van faalangst of worden somber. Misschien herken je hier iets van. Hoeveel last iemand heeft van faalangst of van negatief over zichzelf denken, verschilt per persoon. De ene school of leraar heeft ook meer begrip voor de problemen van de leerling dan de ander. Hoeveel last je hebt van je dyslexie, hangt ook af van hoe je ouders en je school je steunen. Maar het allerbelangrijkste is hoe je zelf omgaat met je dyslexie. Als je bijvoorbeeld bij een leraar die geen rekening houdt met je dyslexie, niet voor jezelf op durft te komen, dan voel je je steeds machtelozer worden. Sommige dyslectische jongeren geven de moed op. Ze gaan steeds minder goed hun huiswerk maken. Ze willen geen hulp of staan niet open voor andere manieren van leren. Ze blijven zitten of moeten naar een lager schooltype. Anderen raken oververmoeid omdat ze altijd aan het leren zijn en te weinig leuke dingen doen met vrienden. Het doel van deze training is dat dyslexie niet alles gaat bepalen in je leven. Dyslexie kan heel vervelend zijn en geneest niet, maar het hoeft niet te betekenen dat je niet succesvol kunt worden. Deze training kan je helpen om beter met je dyslexie om te gaan. Het is de bedoeling dat jij weer de touwtjes in handen krijgt, met andere woorden dat jij de dyslexie de baas blijft! Wat houdt deze training in? We geven allereerst informatie over dyslexie en de problemen die daarmee kunnen samengaan. We oefenen met verschillende technieken om minder gespannen te zijn. We oefenen hoe je in jezelf kunt blijven geloven en meer zelfvertrouwen kunt krijgen. Ook doen we oefeningen om te kijken of je je manier van leren wilt aanpassen en zo ja, hoe je dat dan zou kunnen doen. Ten slotte oefenen we hoe je beter voor jezelf op kunt komen. Niet elke techniek werkt bij iedereen even goed, na afloop van de training beslis jij zelf welke technieken bij jou passen en welke niet.

8 9 We hebben al bij een groepje jongeren onderzocht of deze training werkt. En het werkt! De jongeren geloofden na de training meer in hun eigen kunnen en hadden minder klachten. Ook waren ze minder gespannen voor toetsen op school. Bovendien vonden ze het fijn om te ontdekken dat ze niet de enigen waren met deze problemen. We hebben deze groepstraining opgedragen aan alle kinderen en jongeren die ons hebben geïnspireerd tot het ontwikkelen ervan. Universiteit Utrecht, Caroline Poleij en Yvonne Stikkelbroek