12 Jongveeopfok en weidegang Beweidingssystemen voor jongvee Jongvee Beweidingsdag 23 mei 2013 Beweiding van jongvee Belang jongvee weiden Grasbenutting, grondbenutting Grasgroei/kwaliteit Grasaanbod/dier/dag Omweiden/standweiden Richtlijnen jongvee <1 jaar en >1 jaar Naweiden Jong geleerd is oud gedaan! Grasopname jongvee Bruto in kg droge stof bij onbeperkt weiden Leeftijd Ds-opname 100 dieren 2.5 maanden 3.5 350 6 maanden 5.7 570 12 maanden 7.3 730 18 maanden 8.7 870 24 maanden 9.9 990 Bert Philipsen, namens Netwerk Dynamisch Weiden Belang jongvee weiden? Verkaveling Economie Gewenning Vaste perceelsgrootte Perceelsgrootte in ha's bij aanbod 1700 kg ds kg ds per dier aantal dagen weiden (50 kg bijgroei) opname 20% 1 2 3 4 5 15 18 1 2 3 4 5 12.5 15 0.85 1.7 2.4 3.1 3.8 10 12 0.7 1.3 1.9 2.5 3 7.5 9 0.5 1 1.5 2 2.5 5 6 0.35 0.7 1 1.3 1.5 Weiden vanaf 3-4 maanden Krachtvoer tot 7-8 maanden Inscharen bij 1700 kg ds per ha 100 m2 of 50 m2 per dier per dag 1
Modern Standweiden Beweiding voor kalveren Blokgrootte in ha's bij standweiden kg ds per koe Bijgroei per ha per dag opname 20% 120 100 80 60 40 12.5 15 12.5 15 19 25 37.5 10 12 10 12 15 20 30 7.5 9 7.5 9 11 15 22.5 5 6 5 6 7.5 10 15 Gemiddelde groei door het jaar 70-80 kg ds (10-11 cm) Oppervlakte aanpassen als aanbod meer/minder is Voorbeeld Kalveren 25-30 m2 per dier per dag 30 kalveren 14 dagen (bijgroei telt mee) Bruto opname 6 kg ds ca 1 ha Inscharen bij 1000-1700 kg ds Omweiden met pinken Zelfde systeem als melkvee Hoog beweidingsrendement bij omweiden tot 6-7 dagen Graskwaliteit en voederwaarde mag wat minder zijn 50 m2 per dier per dag 30 pinken 7 dagen (bijgroei telt mee) Bruto opname 9 kg ds 1 tot 1.1 ha Inscharen bij 1600-2000 kg ds Vanaf 3-4 maanden, na de eerste snede Minimaal 6-9 weken. Tot max 1 september Schoonland (gemaaid of ingezaaid) Bijvoeding en drinkwater Omweiden Max 14 dagen per perceel 4-5 keer om weiden Evt voor de koeien Beweiding voor pinken Vanaf voorjaar tot najaar Minimaal na drachtig testen Diverse systemen (evt icm droge koeien) Denk aan mineralen en parasieten Systemen? Omweiden Standweiden Naweiden Standweiden met pinken Zelfde systeem als melkvee 10% lagere opbrengst dan omweiden Grasgroei bepalend, sturen met oppervlakte 70-80 kg ds bijgroei per dag 30 pinken Minimaal 21 dagen Bruto opname 9 kg ds (ca 10 dieren/ha) 3-3.5 ha Inscharen bij 1000-1100 kg ds 2
Naweiden met jongvee Voorweiden Melkvee Naweiden Jongvee Gras cm Re Rc Ras DVE OEB VEM 15.4 276 203 104 108 110 1006 10.3 253 222 108 103 91 966 3 jaar onderzoek 2 dagen voorweiden, 2 dagen naweiden pinken en droge koeien Inscharen bij ca 10 cm Gewenste groei staat centraal! Jongvee en beweiding Leo Tjoonk 9 juli 2013 Samenstelling weidegras Cranendonck 19881991 Maand Graslengte (cm) DVE OEB VEM Voorweiden Mei 16,4 105 118 1045 Juli 15,3 110 136 1014 September 14,8 110 110 952 Naweiden Mei 11,0 101 96 1009 Juli 10,2 102 102 968 September 10,1 104 78 921 Jong geleerd is oud gedaan www.amazinggrazing.eu Beweiden Jongvee Jongste kalveren < 9 mnd binnen houden Meestal eerste jaar op stal of t/m dracht Mineralen is een probleem - Bolus (werkingsduur?) - Liksteen (hoge/onregelmatige opname) Let op dat vaarzen gras kennen Tijdig opstallen 3
Succesfactoren jongvee en beweiden Waarom niet op zeer jonge leeftijd beweiden? geboren tussen juni en november > weiden in de puberteit (9 12 mnd) > minimaal 6 weken > na 1 september opstallen geboren tussen december en mei > weiden als drachtige pink (15 22 mnd) > na 1 oktober opstallen kg melk (305 dgn) Relatie jeugdgroei en melkproductie 1e lact. 9200 8800 8400 8000 7600 7200 6800 700-800 800-900 900-1000 1000-1100 > 1100 Beweiding kalveren groei/dag in periode 3-7 mnd Bron: data melkveebedrijf SFR minimaal 6 weken, tot maximaal 1 september voorkom wormbesmetting weid op schoon land zorg voor vers en drinkwater groei staat centraal weersomstandigheden zeer wisselend! graskwaliteit zeer wisselend Toch op zeer jonge leeftijd te weiden. verstrek krachtvoer bij vanwege - energie en eiwitvoorziening - mineralen + vitaminen speel in op de omstandigheden stal tijdig op!!! Kalveren: welke oppervlakte nodig? bruto ds-opname 6 7 kg ds denk om de mineralenvoorziening Inscharen bij 1300 kg ds omweiden om de 14 dgn behoefte 85 100 kg/ dier bijgroei telt mee 700 kg ds/ha/14 dgn beweidingssysteem omweiden 20 dieren/ ha 4
Beweiden van jongvee Beweiden van pinken Leeftijd mnd opname kg ds aantal dieren aantal dagen weiden/perc. bruto behoefte kg ds 6 5,7 10 14 798 12 7,3 10 14 1022 16 8,7 10 14 1218 24 9,9 10 14 1386 Omweiden pinken vergelijkbaar met melkvee ca. 1 week/perceel graskwaliteit mag minder zijn opname ca. 9 kg ds gras/dier/dag Groeifasen van kalf tot vaars Met elk een verschil in aanpak en behoefte van het kalf/pink Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 (-50 dgn tm 2 dgn) 0 t/m 4 mnd 5 t/m 8 mnd 9 t/m 12 mnd Fase 5 13 t/m 15 mnd Fase 6 16 t/m 24 mnd Weerstandopbouw Startperiode Jeugdgroei Puberteit Fertiliteit Dracht pas na drachtig testen vanaf voorjaar tot 1 oktober denk aan mineralen, drinkwater en parasieten (dierenarts) omweiden, compactweiden of naweiden? Compact weiden met pinken graslengte ca 10 12 cm ca. 10 dieren / ha Fase 3 Jeugdgroei (5 tm 8 maanden) Door: Energiedicht rantsoen> Rantsoen met:940 tot 980 Vem en 17% RE Vem/DVP 11/1 DairyStart Junior brok en jongveemineralen 5
Fase 4 Puberteit (9 tm 12 maanden) Fase 5 Fertiliteit (13 tm 15 maanden) Kans op (uier) vervetting en verminderde ontwikkeling Uierweefsel vulling(met vet?) Rantsoen berekenen met Agrifirm rantsoenberekening Ruwvoeders aanvullen met DairyFit Jongvee voor vitaminen mineralen aanvulling Rantsoen> 900 tot 940Vem 15- tot 16%Re 75DVP Vem/DVP 12/1 Voordeel/belangrijk: Maximale ontwikkeling karkas en Ideale verhouding vet/melkklierweefsel Fase 6 Dracht (16 tm 24 maanden) Periode vanaf drachtigheid Groei per dag beperken en vervetting voorkomen Rantsoen>>800 tot 850Vem 65DVP 15%Re Vem/DVP 12/1 Rantsoen berekenen met Agrifirm rantsoenberekening Ruwvoeders aanvullen met DairyFit Jongvee voor vitaminen mineralen aanvulling Laatste 2 maanden van dracht 100 dagen-aanpak Voordeel/belangrijk : Probleemloze start lactatie Voorkomen zware geboortes Minder doodgeboren kalveren Rantsoen berekenen Snel drachtig worden Periode van insemineren Rantsoen berekenen met Agrifirm rantsoenberekening Ruwvoeders aanvullen met DairyFit Jongvee voor vitaminen mineralen aanvulling Rantsoen>> 850 tot 900Vem 75DVP 15% Re Vem/DVP 12/1 Voordeel/belangrijk: Laag inseminaties per dracht Minder embryonale sterfte VEM/DVP verhouding Spier- en skeletontwikkeling Hoogtemaat Conditiescore Agri Focus Jongvee Weidegras Aandachtspunten als opfokker (weiden) Een goed begin Gezondheid Het weiden Ruwvoerwinning 6
Het weiden Samenvatting Vruchtbaarheid - Rondom insemineren op stal - Ervoor en erna weiden - Na 1 keer insemineren, stier erbij Etgroen voor jonge kalveren Pinken mogen op voorgeweid land Gezondheid Ringschurft enting Bolus Dectomax 2 keer pinkengriep Leverbot en beweiding Netwerk West Nederland Doorbreek de cyclus Kijk!!. Dagelijks controle van vee en land Bereken ook het rantsoen voor jongvee Bespreek met je adviseur ook het jongvee Aandacht voor de details! Goede opfok geeft plezier!! Denk om de mineralenaanvulling Meer informatie en verdieping De Gezondheidsdienst voor Dieren http://www.gddiergezondheid.nl/ 7