1 edup 2015 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn januari 2016
2 Inleiding Voor u ligt het de evaluatie van het Duurzaamheidsuitvoeringsplan 2015: het edup 2015. Het Duurzaamheidsuitvoeringsplan bevat de concrete duurzame acties en resultaten die we voor dat jaar willen bereiken. Dit plan wordt jaarlijks bijgesteld en geëvalueerd. In aanloop naar het opstellen van het DUP 2016 heeft een evaluatie van het DUP 2015 (edup 2015) plaatsgevonden. Daarbij is aangegeven welke acties zijn afgerond, en is teruggegrepen op het Duurzaamheidsbeleid 2015-2018 en de verschillende ambities in dit beleid. Deze evaluatie bevat twee onderdelen: 1. een evaluatie van uitgevoerd acties; 2. een monitoringoverzicht met de verschillende beleidsindicatoren die voor het planet-thema s geformuleerd zijn (aparte bijlage). Monitoringoverzicht Het Duurzaamheidsbeleid 2015-2018 bevat uiteenlopende meetindicatoren. Een aantal van deze indicatoren zijn bijgevoegd in in onderdeel 2 van het edup 2015. Sommige indicatoren zijn nog niet beschikbaar op het moment van schrijven, want ze worden op dit moment nog verzameld voor lopende beleidsontwikkeling (openbare verlichting, groenbeheer, maatschappelijk vastgoed). Daarom is het belangrijk dat beperkte monitoring informatie op sommige onderdelen ook strookt met de politiekwe wensen. Zoals vermeld in het meerjarig beleid, wordt in eind 2016 een tussentijds rapportage opgeleverd met een meer volledig beeld. Dit stuk betreft onderdeel 2.
3 3. Planet Planet milieumanagement vervuiling duurzaam gebruik van grondstoffen klimaatverandering bescherming natuurlijk milieu Ambities Indicatoren 5.1.1 Wij hebben ons zwerfafval signifcant verminderd indicatoren in schouwresultaten 5.1.2 Wij hebben in onze bodemproblematiek de belangrijkste knelpunten aangepakt Bodematlas/indicatoren provinciaal 5.1.3 / 5.3.2 Wij hebben volledig uitvoering gegeven aan de Kaderrichtlijn Water en het Waterakkoord indicatoren in vgrp 5.2.1 Een reductie van 5% op het totale energieverbruik voor zakelijke en particuliere aansluitingen in 2017 (t.o.v. 2013) Energie in Beeld 5.2.1 Wij hebben duurzame vormen van mobiliteit (en bijbehorende infrastructuur) gestimuleerd Klimaatmonitor 5.2.2 Een aandeel van 7% van duurzame energie in 2017 Klimaatmonitor 5.2.2 Wij hebben blijvend geinvesteerd in zeer energiezuinige, duurzame nieuwbouw verantwoording Excellente Gebieden 5.3.1 Wij hebben onze totale CO 2 -uitstoot in 2017 met 5% gereduceerd (t.o.v. 2010) Klimaatmonitor/Haskoning DHV 5.4 Wij hebben onze groenstructuren en de lokale biodiversiteit versterkt indicatoren groenvisie Figuur 3.1a: Gasverbruik zakelijke en particuliere aansluitingen toelichting Op basis van gegevens uit het monitoringpakket Energie in Beeld is het gasverbruik in beeld gebracht. Daarbij is zowel het zakelijk verbruik als het particuliere verbruik weergegeven. conclusies In 2015 bedraagt het gasverbruik 17,2 mln m3 gas. Dit komt neer op 6,2% besparing ten opzichte van 2013.
4 Figuur 3.1b: Elektriciteitsverbruik zakelijke en particuliere aansluitingen toelichting Op basis van gegevens uit het monitoringpakket Energie in Beeld is het gasverbruik in beeld gebracht. Energie in Beeld is voor gemeenten bedoeld en ontwikkeld door netbeheerders Enexis, Stedin en Liander. Het brengt energiestromen in de gemeente overzichtelijk in beeld. conclusies In 2015 bedraagt het stroomverbruik in de gemeente 45,4 mln kwh. Daaronder valt zowel het zakelijk verbruik als het particuliere verbruik weergegeven. De bereikte besparing komt neer op 5,1% besparing ten opzichte van 2013.
5 Figuur 3.2: Energieopwekking onder kleinverbruikers toelichting Aangezien gegevens van de Klimaatmonitor (Rijksoverheid) nog niet upto-date zijn, worden gegeven getoond over energieopwekking door kleinverbruikers. Dit zijn gegevens afkomstig uit Energie in Beeld. Het aantal aansluitingen van kleinverbruikers is in de gemeente weergegeven. conclusies Het aantal zon-pv aansluiting voor kleingebruikers bedroeg 661 in 2015. Het aantal zon-pv aansluiting is met ruim 300% toegenomen sinds 2012. Het opgesteld vermogen van 385 kwp per woning/bedrijfspand is het hoogste in de provincie Groningen.
6 Planet milieumanagement vervuiling duurzaam gebruik van grondstoffen klimaatverandering bescherming natuurlijk milieu Ambities Indicatoren 5.2.1 15% besparing op elektriciteit en 10% op gas in het maatschappelijk vastgoed (scope: MJOP) Slimme meters/milieubarometer/nader 5.2.1 20% reductie op elektriciteitsverbruik door openbare verlichting (OVL) in 2017 (t.o.v. 2008) Provinciale data/tauw 5.2.1 reductie van 10% brandstofverbruik voor zakelijk verkeer in 2017 (t.o.v. 2013) CO 2 -meter in de Milieubarometer 5.2.1 Het aandeel van autokilometers in het woon-werkverkeer met 15% verminderd in 2017 (t.o.v. 2013). Milieumeter in de Milieubarometer 5.2.2 wij hebben 2 extra gemeentelijke gebouwen van zonnepanelen voorzien. Milieumeter in de Milieubarometer 5.2.4 wij hebben gekozen voor duurzame en innovatieve oplossingen voor materiaalgebruik bij wegbeheer/riolering Aparte berekeningen voor milieu- 5.3.1 reductie van 30% CO 2 -uitstoot per fte in de gemeentelijke bedrijfsvoering in 2017 (t.o.v. 2013) CO 2 -meter in de Milieubarometer 5.4 wij hebben gekozen voor volledig duurzaam groenbeheer Indicatoren Barometer Duurzaam Figuur 3.3 : CO 2 -voetafdruk gemeentelijke bedrijfsvoering Toelichting In deze figuur is de CO 2 -emissie (in CO 2 -equivalenten) van de gemeentelijke bedrijfsvoering (cijfers gemeentehuis) weergegeven, afkomstig uit de Milieubarometer. Uitstoot van CO 2 levert een belangrijke bijdrage aan het broeikaseffect. De Milieubarometer berekent nog geen CO 2 -uitstoot voor het bedrijfsafval, omdat hiervoor nog geen uniforme emissiefactoren bestaan. Het afval is dus in deze grafiek niet opgenomen. De gegevens afkomstig van de vier gemeentewerkplaatsen zijn ook niet verwerkt. Conclusies De totale uitstoot bedraagt 355 ton. De uitstoot van woon-werkverkeer levert hieraan de grootste bijdrage (111 ton). het gasverbruik voor 77 ton en emissies van koelmiddelen zorgen voor 72 ton uitstoot. Elektriciteit bedraagt 53 ton uitstoot. Zakelijk verkeer is goed voor 35 ton aan CO 2 -emissie. De bijdragen van water en afvalwater (2 ton) en kantoorpapier (5 ton) zijn gering.
7 Figuur 3.4 : CO 2 -voetafdruk gemeentelijke bedrijfsvoering Toelichting In deze figuur is de CO 2 -emissie (in CO 2 -equivalenten) van het de gemeentelijke bedrijfsvoering weergegeven voor de periode 2013-2015 voor het gemeentehuis, afkomstig uit de Milieubarometer. Uitstoot van CO 2 levert een belangrijke bijdrage aan het broeikaseffect. De Milieubarometer berekent nog geen CO 2 -uitstoot voor het bedrijfsafval, omdat hiervoor nog geen uniforme emissiefactoren bestaan. Het afval is dus in deze grafiek niet opgenomen. De gegevens voor de vier gemeentewerkplaatsen zijn hierin nog niet verwerkt. Conclusies De CO 2 -uitstoot is met 57 ton verminderd. Er wordt sinds 2014 gereden met groengas auto s. Dit levert de nodige besparing op diesel op. De resterende CO 2 - uitstoot wordt gecompenseerd ( vergroend aardgas). Met name de inkoop van groene stroom uit waterkracht (in plaats van biomassa) levert veel CO 2 -reductie. Per fte is de uitstoot met ca. 8,2% gedaald. Daarbij is CO 2 - compensatie door gebruik van groengas auto s buiten beschouwing gelaten.
8 Figuur 3.2 : Elektriciteitsverbruik in het maatschappelijk vastgoed Toelichting Deze tabel geeft het elektriciteitsverbruik weer voor de periode 2011-2015. Gegevens zijn afkomstig van de vijf grootste gemeentelijke gebouwen, voorzien van slimme meters. Conclusies De totale besparing op elektriciteitsverbruik is ca. 20% over de afgelopen vijf jaar. Behalve Sporthal De Kooi is op alle locaties het elektriciteitsverbruik gedaald. De grootste besparing is gerealiseerd door in het gemeentehuis (ruim 50.000 kwh). Deze reductie valt grotendeels te verklaren uit energiebesparende ICTapparatuur.
9 Figuur 3.3 : Gasverbruik in het maatschappelijk vastgoed Toelichting Deze tabel geeft het gasverbruik weer voor de periode 2011-2015. Gegevens zijn afkomstig van de vijf grootste gemeentelijke gebouwen, voorzien van slimme meters. Door een verbouwing ontbreken gegevens voor het jaar 2013 gegevens van De Bokkediek en De Kooi. De gegevens betreffen absolute getallen. Er zijn dus geen correcties voor graaddagen opgenomen. Conclusies De jaarlijkse gasverbruiken lopen sterk uit een. Behalve in Sporthal De Kooi en het gemeentehuis is op alle locaties het gasverbruik gedaald. In totaal is het gasverbruik ca. 6,4% verminderd in 2015 ten opzichte van 2012. Gecorrigeerd voor graaddagen is het gasverbruik vrijwel gelijk gebleven (slechts 0,4% reductie). Het gasverbruik fluctueert (los van seizoensinvloeden) sterk in het gemeentehuis en de Quicksilver S. De gestegen verbruik in het gemeentehuis valt zo mogelijk aan uiteenlopende factoren toe te schrijven en dient nader te worden onderzocht.