Integrale projecten in het Demerbekken Jan Vanvelk Bekkencoördinator Demerbekken 1
Stroomgebiedbeheerplan BEHALEN GOEDE TOESTAND VLAAMSE WATERLICHAMEN! DEMERBEKKEN 11 bekkens GEBIEDSVISIE - speerpuntgebieden - integrale projecten
Behalen goede toestand vraagt om Aanpak puntlozingen Aanpak diffuse instroom Gebiedsgericht Overleg Focus INTEGRALE PROJECTEN Meer zelfzuiverend vermogen
Demerbekken Gebiedsvisie 4
Integrale projecten 5 Doelstellingen Kaderrichtlijn Water IHD doelstellingen Ruimtelijke doelstellingen Doelstellingennota Plan van aanpak Van papier naar realisatie
Werkvelden integrale projecten De Drie Beken Herk en Mombeek Waterkwaliteit Diffuse en Sanering vervuilde waterloop + milderende maatregelen Monitoringsysteem chlorideconcentratie Waterzuiveringsinfrastructuur Herinrichting Middelbeek Kleine beek Ecologische monitoring Demervallei Puntlozingen Structuurkwaliteit Waterkwantiteit Natuur in de vallei Water voor de mens Winge Waterveiligheid Natuurlijkheid Grondwaterstand Recreatie Ruimtelijke ordening Waterkwantiteit Waterkwantiteit Archeologie Ruimtelijke ordening Blauwgraslanden
Studies en plannen Strategisch project Trekkers en partners Werkvelden Realisaties per deelgebied Toekomst 7
Vertrekkend vanuit studies en plannen Studie VMM Afd. Operationeel Waterbeheer Ecologische inventarisatie en visievorming in het kader van integraal waterbeheer, stroomgebied van Herk en Mombeek Ruimtelijke visie en water RUP s Herk & Mombeekvallei van Alken tot Herk-de-Stad Jongenbos & Mombeekvallei van Wintershoven tot Wimmertingen Bekkenbeheerplan Demerbekken Project Grote Landschappelijke eenheden Herk & Mombeekvallei
Strategisch Project Ecosysteemdiensten
Trekkers Projectpartners 10
Werkvelden Waterkwaliteit Waterkwantiteit Natuur in de vallei Water voor de mens 11
Waterkwaliteit Puntlozingen Diffuse lozingen Structuurkwaliteit 12
Waterkwantiteit Inrichtingsprojecten waterlopen/ valleien Aanpak wateroverlast / verdroging & ecologische herstel Structuurkwaliteit 13
Natuur in de vallei IHD doelstellingen Watergebonden vegetatietypes Gemeentelijke soortenprojecten Structuurherstel 14
Water voor de mens Verborgen moois (wandelpaden) Beekbrigades (scholen) 15
Structuurkwaliteit Beekherstelproject Mombeek (VMM) Structuurherstel oude Mombeek Vismigratieknelpunten Geïntegreerde 16
Werkvelden Waterkwaliteit Waterkwantiteit Structuur kwaliteit Valleigebonden natuur Vallei Water voor de mens 17
Deelgebieden Herkkant Stevoort Oftingen Nietelbroeken Jongenbos Vliermaal Wijerbeek Kozenbeek Alken Grote Beemd Guigoven Broekbeemd Herten Helshoven Overbroek Egoven Gelmen Bovenlopen Mombeek
Acties in Bekkenbeheerplan - Afbakenen/ inrichten overstromingsgebieden (waterbeheerders) - Opheffen vismigratieknelpunten (waterbeheerders) - Uitvoeren Waterzuiveringsprogramma s (VMM AELT, Aquafin ) - Uitvoeren Gemeentelijke Soortenprojecten (gemeenten, regionaal landschap, provincie...) - Opstarten Integraal Project (Bekkensecretariaat) 19
Water voor de mens Verborgen moois Beekbrigade 20
Structuurherstel bij privé-eigenaars Zomer 2012: hermeandering Herkebeek op kasteeldomein Voort 21
voorkomen overstromingen op de verkeerde plaats aanleg overstromingszones herstel beekstructuur oevers en valleien Stevoort Alken Grote Beemd Herten Oftingen Wimmertingen Vliermaal 22
Aanpak bodemerosie Gemeente Stand van zaken Gemeentelijk Erosiebestrijdingsplan Alken - Borgloon Diepenbeek - in opmaak Gingelom goedgekeurd 12/10/2005 Hasselt - Heers goedgekeurd 29/08/2005 Herk-De-Stad goedgekeurd 12/10/2005 Hoeselt goedgekeurd 14/06/2006 Kortessem - Nieuwerkerken goedgekeurd 12/10/2005 Sint-Truiden goedgekeurd 12/10/2005 Tongeren afgekeurd 18/09/2006 Wellen - Buffering en verbindingen: mogelijkheden voor multifunctionaliteit 23
Blauw-groene diensten Communicatie en sensibilisatie 24
5 Integrale projecten 4 x integraal -1- Benadering vanuit Watersysteem: samen bekijken van : - Grond- en oppervlaktewater - Wateroverlast en -tekort - Waterkwantiteit en kwaliteit - Watersysteem en omgeving -2- Overleg en Samenwerking - sectoren, administraties, belangengroepen -3- Samenwerking niveaus (stroomgebied,bekken,deelbekken) -4- Integrale Projecten: Actief werken aan - Verbetering randvoorwaarden - Creëren meerwaarde: natuur, toegankelijkheid - Gebiedsgericht - Projectmatig Grotere impact en draagvlak door verruiming en activering Katalysatorrol Bekkensecretariaat 25
(mee)beslissen (co)produceren INTEGRALE PROJECTEN adviseren STROOMGEBIEDBEHEERPLAN Gebiedsgericht overleg raadplegen WATERUITVOERINGS PROGRAMMA informeren Nieuwsbrief Website Formeel overleg BEKKEN ieder zijn rol 26
Wie is participant in het integraal waterbeleid BELEID & ADMINISTRATIES Waterbeheerders? Landbeheerders? Planners? Besturen? Sectoren? BURGERS Eigenaars? Landbouwers? Burgers? 27
Integraal project Getes subgebied Kleine Gete Peter Maris provincie Vlaams-Brabant
29
Structuurkwaliteit
Structuurkwaliteit interessante trajecten Zevenbronnenbeek Molenbeek
Structuurkwaliteit interessante trajecten Dormaalbeek
Structuurkwaliteit interessante trajecten Kleine Gete stroomafwaarts Zoutleeuw Kleine Gete stroomopwaarts Zoutleeuw Vloedgracht
Structuurherstel Waarbeek Deysbeek Kleine Gete (stad Landen) Deysbeek: steenbestorting gepland
Waterkwantiteit Af en toe overstromingen vanuit de waterloop Overstromingen bovenlopen door afspoeling van het landschap inrichting van 4 overstromingsgebieden op bovenloop Dormaalbeek- Zevenbronnenbeek (prov Vl-Br) zone 2 en 3: uitgevoerd zone 1 en 4: procedure afbakening lopende 3 4 1 2
Zone 2 Zevenbronnenbeek opw Wezerenstraat 22.000 m3 36
Zone 3 Molenbeek opw spoorweg (31.000m3) 37
Erosie Naast inspoeling sediment ook inspoeling nutriënten en pesticiden Landen = erosiegevoelig Linter (IGO-Leuven) en Landen (Watering Sint-truiden): erosiebestrijdingsplan en erosiecoördinator (2012)
Rivierdonderpad Korte historiek 2003: Enige gekende relictpopulatie in Dorpsbronbeek (Linter) Gekweekt door INBO voor translocatie en soortenherstel 2008-2009-2010: Uitzetting in de Zevenbronnenbeek (Landen) 2009: Monitoring Zevenbronnenbeek: Waarneming ei clusters en juveniele exemplaren natuurlijke kweek 2011: uitzetting op andere locaties: (Deysbeek, vrije migratie naar Dormaalbeek-Molenbeek, Kleine Gete ) Randvoorwaarde: Goede waterkwaliteit Microhabitat: Aanwezigheid van substraat Variatie in stroompatronen
Rivierdonderpad - Dorpsbronbeek Belangrijke knelpunten oorspronkelijke relictpopulatie Onttrekking water door waterkerskweker - vismigratieknelpunt Erosieproblematiek: grens Linter-Zoutleeuw (IGO-Leuven Erosiebestrijdingsplan Linter)
Rivierdonderpad - Dorpsbronbeek Intensieve samenwerking verschillende partners (gemeente Linter, IGO-Leuven, Bekkensecretariaat Demerbekken, prov. Vl-Brabant, Afd. Landbouw, ANB, waterkerskwekerij Voorlopige steunaanvraag PDPO2 (2012) Veroordeling oppompen water en lozing pesticiden in Dorpsbronbeek (2013) Engagement waterkerskweker
Rivierdonderpad - Zevenbronnenbeek Belangrijke knelpunten uitgezette populatie Waterkwaliteit B208166 Herinrichting N80, tussen N283 en provinciegrens en aanleg riolering Wezerenstraat, Nielsstraat, Clermontstraat en Waasmontstraat Erosieproblematiek
Rivierdonderpad - Deysbeek Belangrijke knelpunten voor toekomstige uitzetting Erosieproblematiek Structuurkwaliteit verbeteren door steenstorting - gepland Akkers tot tegen waterloop aanleg grasbufferstroken Vismigratieknelpunt ingestorte buis opgelost
Vrije vismigratie belangrijke knelpunten Bodemval (Helen Bos) steenstorting? Monding Oude Gete Hoogteverschil Molen van Goris Bypass aanwezig?
Vrije vismigratie belangrijke knelpunten 2 bestaande vistrappen in Zoutleeuw Stuw vloedgracht Knelpunt? Kleine Gete migratiestroom
Vrije vismigratie belangrijke knelpunten Bodemval niet teruggevonden Vuurmolen (Dormaal) knelpunt? (Bypass aanwezig?)
Vrije vismigratie belangrijke knelpunten Pitsaersmolen Bypass aanwezig Verval Beemden? Molen van Rufferdinge - opgelost
Vrije vismigratie belangrijke knelpunten Molen van Bets
Vismigratie Knelpunten/potenties Aantal mooie opgeloste voorbeelden aanwezig Koningsmolen, vistrappen Zoutleeuw, Deysbeek Zevental belangrijke knelpunten Aantal eenvoudig weg te werken Andere: verder onderzoek nodig Ontbrekende knelpunten?
50