In overleg met uw arts is besloten om bij u een nefrostomiekatheter in te brengen. In deze folder vindt u meer informatie over de nefrostomiekatheter. Wat is een nefrostomiekatheter Een nefrostomiekatheter is een dun flexibel slangetje, dat via een opening (incisie) in uw zij, in het nierbekken wordt ingebracht. Om te voorkomen dat de katheter uit de nier valt, zit de katheter met een hechting aan de huid vast. Door deze katheter kan urine uit de nier aflopen. Doordat ook de andere nier urine produceert, blijft u meestal op de normale manier plassen. Doel Het doel van de nefrostomiekatheter is ervoor te zorgen dat de urine uit de nier kan aflopen. Het plaatsen van een nefrostomiekatheter is dus noodzakelijk als de urineafvoer tussen de nier en de blaas geblokkeerd is. Soms wordt een nefrostomiekatheter ingebracht als voorbereiding op een operatie aan de nier. Voorbereiding ingreep Als de ingreep van te voren gepland is, moet u in overleg met uw arts het gebruik van eventuele bloedverdunnende medicijnen (Sintrommitis, Marcoumar, acetosal) tijdelijk stoppen. Het is niet nodig om voor deze ingreep nuchter te zijn, tenzij deze onder narcose wordt verricht. In dat geval worden hier van te voren afspraken met u over gemaakt. De ingreep De ingreep wordt uitgevoerd door de uroloog en duurt ongeveer 30 minuten. - 1 - MCL Patiënteninformatie
De ingreep gebeurt onder plaatselijke verdoving. U ligt daarbij op uw buik of op uw zij. Na het ontsmetten wordt de huid verdoofd met een injectie. Met behulp van een echografie-apparaat wordt de nier in beeld gebracht en met een dunne naald wordt de nier aangeprikt. Het aanprikken van de nier kan pijnlijk zijn. Daarna wordt de naald vervangen door een katheter van buigzaam materiaal. Deze katheter blijft goed in de nier liggen, omdat er aan het einde een krul of ballon zit. Soms wordt de katheter nog vastgehecht aan de huid. In dat geval wordt de hechting na een week door de huisarts verwijderd. Door de katheter kan de urine naar buiten toe aflopen in een katheterzak. De katheter wordt afgedekt met een steriel gaas en vastgemaakt met pleisters. U mag één dag na de ingreep weer naar huis. Risico s Bij alle ingrepen aan de nier kan een bloeding voorkomen. In het algemeen stopt deze vanzelf, in zeer zeldzame gevallen moet een nieroperatie volgen. Soms kan de nefrostomiekatheter er uit vallen. De katheter moet dan opnieuw ingebracht worden. Soms is een kanaal ontstaan tussen de nier en de huid en kan de katheter direct weer ingebracht worden. Daarom is het van belang na uitvallen van de katheter direct uw behandelend arts te waarschuwen. Verzorging Was uw handen goed voor en na het vervangen van de fixatiepleister. Verwissel de Drainfix/fixatiepleister 1 keer per week. Als de pleister er af is, was dan de huid met water en dep de insteekopening droog met een schone handdoek. - 2 - MCL Patiënteninformatie
Controleer of de katheter nog goed vastzit met de hechting aan de huid. Plak nu een schone Drainfix/fixatiepleister op de huid. Plak deze bij om insteekopening van de nefrostomiekatheter. Op deze manier kan de nefrostomiekatheter niet gaan knikken. Plak (eventueel) over de fixatiepleister de Tegaderm pleister. Hiermee kunt u douchen zonder dat de fixatiepleister nat wordt. De Transafix wordt gebruikt om te voorkomen dat er per ongeluk aan de slang getrokken wordt. Deze kunt u gebruiken zolang u de nefrostomiekatheter heeft. Het kan gebeuren dat in de verbindingsslang tussen de nefrostomiekatheter en de opvangzak een scheurtje ontstaat waardoor er urine gaat lekken of dat de slang aan de binnenkant vies is. In het startpakket zit een nieuwe verbindingsslang. De oude verbindingsslang kunt u eraf draaien en een nieuwe verbindingsslang bevestigen. Wanneer dit niet het geval is, wordt de verbindingsslang pas verwisseld als de nefrostomie katheter verwisseld moet worden. Urineopvangzakken Algemeen Een urineopvangzak is bedoeld om urine in op te vangen. De opvangzak is gemakkelijk aan te sluiten op een katheter. Er zijn twee soorten op vangzakken: dagzak (beenzak) nachtzak Overdag draagt u een dagzak: dit is een kleine zak waar een halve liter urine in kan. De dagzak draagt u op uw boven- of onderbeen, afhankelijk van de soort, en kunt u bevestigen met speciaal bevestigingsmateriaal. Als de beenzak vol zit met urine, kunt u het kraantje aan de onderkant openzetten en de urine in het toilet laten lopen. s Nachts gebruikt u een nachtzak: dit is een grotere zak met een langere slang waar twee liter urine in kan. Deze nacht zak kunt u doorkoppelen aan de dagzak. De nachtzak moet altijd lager hangen dan uw nier, anders loopt de urine niet af. - 3 - MCL Patiënteninformatie
U kunt de nachtzak met de bedhaak aan de rand van het bed hangen. Kan dit niet bij uw bed? Dan kunt u bijvoorbeeld een stoel naast het bed zetten en het zakje daar aan hangen of het zakje in een emmer leggen. Voorbereiding voor het aansluiten van de opvangzak Was uw handen goed met water en zeep. Controleer of het kraantje van de opvangzak gesloten is. Verwijder het beschermdopje van het aansluitstuk. Let op dat de slang van de opvangzak niet knikt. Aanbrengen dagzak 1. Maak de dagzak vast aan de katheter. Let op!; eerst het beschermdopje van de connector afhalen. 2. Maak de dagzak vast aan uw been met speciaal bevestigingsmateriaal. Het legen van de dagzak Leeg de dagzak regelmatig. Doe dit door de dagzak boven het toilet te houden en het kraantje te openen. Nadien de aftap afdrogen en het kraantje weer sluiten. Doorkoppelen nachtzak aan dagzak De nachtzak kan worden gekoppeld aan de dagzak. Het doorkoppelen is handig voor in de nacht en hierdoor is de kans op urineweginfecties kleiner. Doorkoppelen voor de nacht: Hang de nachtzak aan het bedhaakje. Haal het beschermdopje van het aansluitstuk Maak het aansluitstuk van de nachtzak vast aan de dagzak. Zet het kraantje van de dagzak open. Zorg dat het kraantje van de nachtzak gesloten is. - 4 - MCL Patiënteninformatie
De volgende ochtend: Sluit het kraantje van de dagzak. Koppel de nachtzak los. Open het kraantje van de nachtzak boven het toilet. Spoel de nachtzak door met water (eventueel met een beetje azijn). Doe vervolgens het beschermdopje weer op het aansluitstuk. Wikkel de nachtzak daarna in een schone handdoek en bewaar het op een droge plaats. Verschonen van de opvangzakken Alleen als u s nachts een nachtzak doorkoppelt aan de dagzak, kunt u veilig meerdere dagen dezelfde opvangzakken gebruiken. De opvangzak is 5-7 dagen te gebruiken. Gebruik een vaste dag voor het verschonen van de opvangzakken. Verwisselen van de katheter Als de katheter langere tijd moet blijven zitten, krijgt u een afspraak mee voor het verwisselen van de katheter. De katheter kan gemiddeld 6 tot 12 weken blijven zitten. De secretaresse van de uroloog maakt deze afspraak voor u. Dit kan poliklinisch gebeuren, u hoeft hiervoor niet opgenomen te worden. Belangrijk Zorg altijd voor een doorstroming van de urine. Van belang is dat: U de opvangzak regelmatig leegt in het toilet U dagelijks voldoende drinkt, minimaal 1.5 liter, tenzij u een vochtbeperking heeft De afvoerslang van de katheter niet strakgetrokken is Er geen knik zit in de katheterslang. - 5 - MCL Patiënteninformatie
Meest voorkomende probleem met de katheter Neem contact op met uw behandelend arts als: U pijn in de nierstreek of koorts heeft. Als gedurende 8 uur geen lozing van urine in de opvangzak is geweest. De katheter uit de nier valt. Er veel urine langs de insteekopening lekt en er bijna geen urine in de opvangzak komt. Dit gaat bijna altijd gepaard met pijn of koorts. De katheter kan in dit geval verstopt zitten. Als u koorts heeft (hoger dan 38.5 C en/of koude rillingen. Neem in deze gevallen altijd contact op met het ziekenhuis Bestellen materiaal Als de katheter is geplaatst krijgt u een startpakket mee. Hierin zitten fixatiepleisters, gazen, beenzakken en nachtzakken. Wij regelen voor u via een medisch speciaalzaak of apotheek het recept en machtiging. Thuis kunt u, zo nodig, zelf een vervolgbestelling doen. In het startpakket vindt u hierover schriftelijke uitleg. Ook zal de verpleegkundige u en uw familie nog verder uitleg geven. Thuiszorg aanvragen Eventueel kan er vanuit het ziekenhuis thuiszorg worden aangevraagd voor het verzorgen van de nefrostomie katheter. Tot slot Deze folder is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met de behandelend arts. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen dan kunt u contact opnemen met uw behandelend arts. - 6 - MCL Patiënteninformatie
www.mcl.nl Polikliniek urologie 058 286 61 50 maandag vrijdag van 8.30 16.30 uur Afdeling L, urologie 058 286 43 10 MCL september 2015 Docnr. 25343 (5) - 7 - MCL Patiënteninformatie