Opdracht Elektrotechniek Programmeren PLC s Onderwerp : Introductie PLC s Versie : 1.0 Datum : 11 maart 2012 Opgesteld door : T.Groeneveld Docent Elektrotechniek www.cardan.nl Pag: 1
Inleiding. Met deze lesbrief leer je de beginselen hoe je een PLC kunt programmeren. Vooraf tref je enige theorie waarna je de opdrachten maakt. Om te kunnen programmeren moet je natuurlijk wel snappen hoe iedere schakeling werkt. Zodra dit duidelijk is, kun je deze schakeling omzetten naar een ladderdiagram waarna je de schakeling in de PLC kunt programmeren. Beoordeling eindcijfer van iedere opdracht Vraag/Opdracht Omschrijving Max Gescoord 1 t/m 3 Vragen logische poorten 5 4 t/m 10 Waarheidstabellen 30 11 t/m 16 Bedradingschema s 20 17 t/m 23 Programmeren PLC 45 TOTAAL 100 www.cardan.nl Pag: 2
Toepassen van PLC s PLC s worden steeds meer gebruikt in elektrotechnische schakelingen als vervanging van de relais. Bovendien kunnen met PLC s complexe schakelingen worden gemaakt met extra bedieningsgemak en veiligheid. Voorbeelden hiervan zijn: Verlichting Verkeerslichten Wasmachines Voertuigen Liftbesturing Lopende band besturen Gebouwen beveiligen Alarmering systemen Programmeren van een PLC Om het programmeren van PLC s mogelijk te maken heeft men voor al het schakelmateriaal dat in de elektrotechniek gebruikt worden symbolen gemaakt. Deze symbolen worden gebruikt in de ladderdiagrammen om te programmeren. Schakelmateriaal VMBO onderwijs Ladder-symbool Programmeerletter Schakelaar met maakcontact (INPUT) ---- I1 I8 Drukknop met maakcontact (INPUT) ---- I1 I8 Schakelaar met verbreekcontact (INPUT) -- / -- Drukknop met verbreekcontact (INPUT) -- / -- I1 I8 I1 I8 EASY relaiscontact (INPUT) ---- Q1 Q4 Lamp (OUTPUT) --[ ]-- [Q1 [Q4 Toeter (OUTPUT) --[ ]-- [Q1 [Q4 Motor (OUTPUT) --[ ]-- [Q1 [Q4 www.cardan.nl Pag: 3
Het is met de EASY-Relais mogelijk spannings- en tijdsafhankelijke schakelingen te bouwen, maar die komen bij het ROC aan de orde Schakelmateriaal MBO onderwijs Ladder-symbool Programmeersymbool Merker hulprelais [M1 [M16 Counter (=Teller) [C1 [C8 Tijd Tijdklok [T1 [T8 [1 [4 Cursortoets [P1 [P4 Analoog functierelais [A1 [A8 omzetten naar ladderdiagram Om de werking van een elektrische schakeling zo duidelijk mogelijk aan te geven wordt gebruik gemaakt van stroomkringschema s. Je kunt pas een PLC programma invoeren nadat je het stroomkringschema omgezet hebt naar een ladderdiagram. Opm: Probeer zo logisch mogelijk de ingangen en uitgangen te gebruiken!!! Aan/Uit schakeling I1 Q1 -----------------------[ ]----- Opm: 1. Je kunt bijv. ook ingang 2 gebruiken. Dan wordt I1 -> I2 2. Je kunt bijv. ook uitgang 3 gebruiken. Dan wordt Q1 -> Q3 www.cardan.nl Pag: 4
Serie schakeling I1 I2 Q1 ------------------------------[ ]----- Parallel schakeling Input I1 Q1 --------------+--------[ ]----- I2 --------------+ Parallel schakeling Output I1 Q1 --------------+--------[ ]----- Q2 +--------[ ]----- www.cardan.nl Pag: 5
Wisselschakeling Met deze schakeling zet je een lamp aan en uit met 2 schakelaars. Voor het maken van een ladderdiagram dient hiervoor de vereenvoudigde wisselschakeling gebruikt te worden. Een wisselschakelaar gedraagt zich als een XOR-poort (exclusieve OF). _ I1 I2 Q1 --------------- / -------+-------[ ]---- _ I1 I2 ------ / ----------------+ Overneemcontact Bij relais schakelingen worden vaak hulpcontacten voor de logische volgorde van de aansturing. Hierbij wordt veel gebruik gemaakt van het overneemcontact van een relais bij een drukknop. Je kunt dan de drukknop immers loslaten zonder dat de schakeling uitvalt. Om de schakeling weer uit te schakelen wordt in serie een verbreekcontact geplaatst. _ I1 I2 Q1 ----- / ----+-----------+-------[ ]---- Q1 +-----------+ www.cardan.nl Pag: 6
Programmering EASY relay Om de EASY PLC te kunnen programmeren zijn een aantal toetsen te gebruiken. Ze hebben ongeveer dezelfde functie als op de computer. DEL. : Schakeldomponenten en draden verwijderen ALT. : Oproepen functies bij schakelcomponenten ESC. : Teruggaan vorig niveau bij programmeren of programma afbreken OK : Opslaan en verder gaan met programmeren MUISKNOP : Cursor bewegen, contactnummers instellen en menuopties selecteren Het display is onderverdeeld in 4 rijen, waarbij op iedere rij maximaal 4 schakelcomponenten mogelijk zijn. Om het programmeren makkelijk te maken, hoef je da fase- en nulaansluiting niet in te programmeren. Dit betekent dat voor de wisselschakeling het programma voor de EASY PLC er als volgt komt uit te zien: _ I1 I2 --------- / ------------+--------[Q1 _ I1 I2 / --------------------+ PLC programma EASY www.cardan.nl Pag: 7
VRAGEN EN OPDRACHTEN Vragen: Omcirkel het juiste antwoord 1. Bij een serieschakeling kun je spreken van een: AND / OR / NOT poort. 2. Bij een parallelschakeling kun je spreken van een: AND / OR / NOT poort. 3. Bij een verbreekcontact kun je spreken van een: AND / OR / NOT poort Opdrachten: Maak het waarheidstabel van een: 4. Aan/Uit schakelaar 5. Verbreekcontact 6. Serieschakeling 7. Parallelschakeling Input 8. Parallelschakeling Output 9. Wisselschakeling 10. Overneemcontact Opdrachten: Maak volgens de foto het bedradingschema van een: 11. Aan/Uit schakelaar 12. Verbreekcontact 13. Serieschakeling 14. Parallelschakeling Input 15. Parallelschakeling Output 16. Wisselschakeling Opdrachten: Maak het EASY PLC programma van een: 17. Aan/Uit schakelaar 18. Verbreekcontact 19. Serieschakeling 20. Parallelschakeling Input 21. Parallelschakeling Output 22. Wisselschakeling 23. Overneemcontact www.cardan.nl Pag: 8