Second opinion software-update Volkswagen Beoordeling goedgekeurde oplossing voor terugroepactie November 2016 1
Inhoudsopgave 2 1. Aanleiding 3 2. De opdracht 3 3. De aanpak 3 4. Het manipulatie-instrument bij Volkswagen 4 5. De software-update 4 6. Hoe is de nieuwe software getest? 5 7. De terugroepactie 5 8. Metingen door RDW voor en na de update 6 9. Conclusie second opinion 7 Bijlage 1: Details metingen Volkswagen Polo 8 Bijlage 2: Details metingen Volkswagen Tiguan 9 2
1. Aanleiding De Tweede Kamer heeft op 19 april 2016 de motie van de leden Geurts (CDA) en Van Veldhoven (D66) aangenomen (Kamerstukken II 2015/16, 31 209, nr. 197). In de motie verzoeken de Kamerleden de regering zich in te spannen voor een second opinion op de door KBA goedgekeurde oplossing voor de terugroepactie van de voertuigen van Volkswagen AG die waren voorzien van verboden manipulatieinstrumenten. Hierbij moet worden onderzocht en gecontroleerd wat de consequenties zijn voor automobilist en milieu. In de vierde overzichtsbrief dieselfraude van 14 oktober 2016 (Kamerstukken II 2015/16, 31 209, nr. 202) is verslag gedaan van de second opinion die de RDW in samenwerking met TNO heeft uitgevoerd. Conclusie is dat Volkswagen AG en KBA hun verantwoordelijkheid nemen en zeer zorgvuldig te werk zijn gegaan. Op basis van de door KBA aangeleverde informatie zien RDW en TNO geen aanleiding om te twijfelen aan de conclusie van KBA dat de update geen nadelige gevolgen heeft voor de rijeigenschappen, het motorvermogen of het brandstofverbruik. In dit rapport zijn de bevindingen van de second opinion die in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) is uitgevoerd verder uitgewerkt. Daarnaast zijn aanvullende emissiemetingen voor en na de software-update uitgewerkt. Wereldwijd zijn ongeveer 11 miljoen voertuigen met een EA189 motor uitgerust met een manipulatie-instrument, door Volkswagen ook wel switch logic genoemd. In Nederland gaat het om circa 170.000 voertuigen. Het Duitse KBA heeft deze switch logic bestempeld als een verboden manipulatie-instrument. De aansturing van het voertuig middels meerdere strategieën, afhankelijk van herkenning van de emissiecyclus, is verboden. De door het KBA goedgekeurde technische oplossing van Volkswagen AG betreft een software-update die verderop in dit rapport is uitgelegd. 2. De opdracht Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) heeft de RDW het volgende verzocht: het uitvoeren van een second opinion bij Volkswagen samen met TNO. Het doel is om de technische oplossing, die door het KBA is goedgekeurd, te beoordelen. Bij deze beoordeling dient in ieder geval gekeken te worden of het voertuig na de goedgekeurde software-update aan de wettelijke normen voldoet. 3. De aanpak Ter uitvoering van de eerder genoemde motie is een second opinion uitgevoerd op de door KBA goedgekeurde software-update. Hiertoe is op 19 september 2016 een audit gedaan bij Volkswagen in Wolfsburg. De RDW heeft het onderzoek en de uitwerking uitgevoerd met ondersteuning van TNO. De resultaten zijn mondeling met IenM gedeeld ten behoeve van de 4e overzichtsbrief Dieselfraude en in dit rapport uitgewerkt. In september 2016 heeft de RDW het rapport over het programma Emissietesten aangeboden aan de minister. 1 Als aanvulling op de motie heeft de RDW op het RDW Testcentrum in Lelystad twee voertuigen met een EA189 motor getest. De resultaten hiervan zijn verwerkt in deze rapportage. 1. https://www.rdw.nl/sites/pers/paginas/dossier-rdw-onderzoek-manipulatieinstrument.aspx 3
4. Het manipulatie-instrument bij Volkswagen Figuur 1 is een weergave van de switch logic (het verboden manipulatie instrument) zoals werd gebruikt in de EA189 motoren. Hierbij zijn tijd en afstand weergegeven; het voertuig herkent op basis van de relatie tijd-afstand dat de testcyclus wordt gereden en gebruikt de softwarekalibratie van situatie 1 met Exhaust Gas Recirculation (EGR). 2 In alle andere situaties (dat is dus buiten de testcyclus) wordt een alternatieve softwarekalibratie toegepast. Figuur 1: weergave software strategie EA189 motor. KBA heeft Volkswagen gevraagd voor de voertuigen met een EA189 motor een update aan te bieden, zodat deze weer aan de wettelijke normen voldoen. 5. De software-update De software die gebruikt wordt in de huidige Euro 6 voertuigen met een EA288 motor is geschikt gemaakt voor de Euro 5 modellen met een EA189 motor, waarbij de switch logic uit de software is verwijderd. Bij de ontwikkeling van de software-update is door Volkswagen gebruik gemaakt van de opgedane kennis bij het verder ontwikkelen van deze voertuigmotoren. Dit heeft ten eerste tot gevolg dat de EGR altijd actief is in het toerental-belastinggebied van de emissietest en ten tweede dat de wijze van brandstofinspuiting is aangepast. De brandstof wordt na de software-update in drie stappen gedoseerd (i.p.v. twee stappen). Dit is met name gedaan voor reductie van de fijn stof emissies. Figuur 2 toont de oude en nieuwe situatie van de brandstofinspuiting van de EA189 motor. De totaal ingespoten hoeveelheid brandstof is niet gewijzigd voor en na de update, wel het tijdstip van inspuiten. 2. EGR is een NOx-reductiemethode die wordt gebruikt in dieselmotoren. 4
Het verloop van de inspuiting per verbrandingscyclus van de brandstof voor en na de update: Figuur 2: brandstofinspuiting per verbrandingscyclus voor en na software-update. 6. Hoe is de nieuwe software getest? Het validatieproces voor de nieuwe software is als volgt: Intern Volkswagen Ontwikkeling van de software-update per voertuig model uitvoering; Kwaliteitscontrole; Softwaretesten; Juridische controle; Kwaliteitstest waarbij ook het on-road verbruik wordt getest. KBA Een nieuwe typegoedkeuringstest in laboratorium door verschillende technische diensten; Verificatie en goedkeuring door KBA. Na deze goedkeuring heeft het voertuig geen switch logic meer. Conclusies KBA Het KBA heeft vastgesteld dat de doorgevoerde wijzigingen geen invloed hebben op brandstofverbruik, maximale motorkoppel en -vermogen van deze voertuigen. Daarmee blijven deze waarden in de typegoedkeuring ongewijzigd. 7. De terugroepactie Uitrol van de recall voor voertuigen met een EA189 motor duurt geheel 2016 en ook een deel van 2017. Het gaat om 14 voertuigclusters, met ongeveer 750 software-varianten die grotendeels al zijn goedgekeurd door het KBA als goedkeuringsinstantie. 5
8. Metingen door RDW voor en na de update De RDW heeft op het RDW Testcentrum in Lelystad twee Volkswagen voertuigen gemeten in de praktijk, voor en na de software-update (1.2L en 2.0L). Hierbij is het testprogramma doorlopen zoals dit ook eerder in het RDW emissieprogramma is toegepast. Het doel van deze metingen is een beeld te krijgen van de NOx-waarden van de voertuigen voor en na de update. De gemeten resultaten geven het beeld dat de NOx-emissies in de meeste testen na de software-update zijn afgenomen. Hierbij moet worden aangemerkt dat bij verschillende omgevingstemperaturen en omgevingscondities is gemeten. Dit kan ook invloed hebben op de gemeten NOx-emissies. In onderstaande twee tabellen wordt dit zichtbaar. Verdere details van de voertuigen en metingen zijn te vinden in bijlage 1 en 2. Nr. Naam van de test NOx (mg/km) voor update Gemiddelde omgevingstemperatuur (graden Celcius) NOx (mg/km) na update Gemiddelde omgevingstemperatuur (graden Celcius) Verschil NOx (mg/km) voor update ten opzichte van na update 1 NEDC COLD (T ambient 25) 455 20,0 356 14,3-99 2 NEDC HOT 574 20,9 449 14,1-125 3 NEDC HOT + LOAD 664 22,2 513 14,5-151 4 NEDC +10% 714 22,8 528 15,3-186 5 NEDC - 10% 502 23,7 436 18,4-66 6 NEDC back 471 26,8 444 18,7-27 7 RDE 8 NEDC COLD (T ambient < 20) 502/629 1 19,2/11,9 670 8,3 41 9 NEDC HOT 562 20,1 591 9,9 29 10 NEDC +10% 711/788 1 21,1 701 11,4-87 11 NEDC BACK 605 22,3 530 12,9-75 12 NEDC HOT - NO START 469 23,3 340 14,5-129 13 RDE 650 16,4 563 18,9-87 (1) Tweede test uitgevoerd met andere omgevingstemperatuur Tabel 1: metingen Volkswagen Polo (1.2L) 6
Nr. Naam van de test NOx (mg/km) voor update Gemiddelde omgevingstemperatuur (graden Celcius) NOx (mg/km) na update Gemiddelde omgevingstemperatuur (graden Celcius) Verschil NOx (mg/km) voor update ten opzichte van na update 1 NEDC COLD (T ambient 25) 290 13,3 473 12,5 183 2 NEDC HOT 725 13,0 735 12,6 10 3 NEDC HOT + LOAD 669 13,7 528 13,0-141 4 NEDC +10% 767 10,7 608 13,9-159 5 NEDC - 10% 659 11,5 753 16,1 94 6 NEDC back 706 11,5 7 RDE 8 NEDC COLD (T ambient < 20) 890 11,5 476 12,9-414 9 NEDC HOT 596 12,2 221 14,1-375 10 NEDC +10% 656 12,9 474 14,9-182 11 NEDC BACK 629 13,0 472 15,1-157 12 NEDC HOT - NO START 640 13,0 305 16,0-335 13 RDE 592 13,6 437 17,5-155 Tabel 2: metingen Volkswagen Tiguan (2.0L) De metingen van de RDW laten een verlaging van de NOx-emissies voor deze twee voertuigen zien. De geschetste uitleg van Volkswagen en KBA over het effect van de software-update zoals eerder beschreven, wordt bevestigd met de resultaten van deze testen. De onderbouwing van de doorgevoerde oplossing van Volkswagen en KBA komt overeen met door de RDW gemeten resultaten. 9. Conclusie second opinion De conclusie op basis van de uitgevoerde audit bij Volkswagen AG is: De software van de voertuigen met een EA189 motor is zodanig aangepast dat het voertuig op emissiegebied aan de wettelijke normen voldoet. Door het gebruik van verder ontwikkelde software, blijven de prestaties van het voertuig nagenoeg gelijk. De auto s zijn voor en na de software-update grondig getest op zowel de rollenbank als op de openbare weg. De testen zijn uitgevoerd door Volkswagen en verschillende onafhankelijke technische diensten, onder toezicht van het KBA. De wijzigingen zijn door Volkswagen en KBA uitgebreid onderbouwd met documentatie en aangevuld met een sluitende toelichting. De conclusie op basis van de aanvullend uitgevoerde praktijktesten van de RDW: De metingen die de RDW zelf heeft uitgevoerd bevestigen een verlaging van de NOx-emissies voor deze twee voertuigen. Op basis van bovenstaande is er geen aanleiding te twijfelen aan de conclusie van het KBA dat de update geen nadelige gevolgen heeft voor de rijeigenschappen, het motorvermogen of het brandstofverbruik van de desbetreffende voertuigen. De software-update heeft voor de automobilist dus nauwelijks effect. Ook is er een verbetering voor het milieu, omdat de NOx-emissies bij de geteste voertuigen afnemen. 7
Bijlage 1 Details metingen Volkswagen Polo Voertuiggegevens WVTA e1*2001/116*0510*06 Merk VOLKSWAGEN Handelsbenaming Polo Voertuigcategorie M1 KM-STAND VOOR TEST 137255 KM-STAND NA TEST 138438 Motorcode CFW Cilinderinhoud (cm3) 1199 Emissienorm EURO 5 WVTA NOx limiet (mg/km) 180 Omgevingstemperatuur tijdens test Verschilt per test Figuur 3: Grafische weergave van de uitgevoerde testen voor en na de update. 8
Bijlage 2 Details metingen Volkswagen Tiguan Voertuiggegevens WVTA e1*2001/116*0450*09 Merk VOLKSWAGEN Handelsbenaming Tiguan Voertuigcategorie M1 KM-STAND VOOR TEST 152365 KM-STAND NA TEST 153207 Motorcode CFF Cilinderinhoud (cm3) 1968 Emissienorm EURO 5 WVTA NOx limiet (mg/km) 180 Omgevingstemperatuur tijdens test Verschilt per test Figuur 4: Grafische weergave van de uitgevoerde testen voor en na de update. 9