Archief van de KNSM. Algemene kenmerken. Archiefvormers. Inleiding Oprichting Schepen, bestemmingen en vloot. Toegangsnummer: 30565

Vergelijkbare documenten
Inventaris van het archief van het Contactbureau Indische Vaart, (1945)

Archief van de Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maatschappij; Afdeling Publiciteit

Inventaris van het archief van de Batavia Electrische Tram Maatschappij, (1896)

Inventaris van het archief van de Koninklijke Hollandsche Lloyd, (1944); Holland-Zuid- Amerikalijn,

Nummer archiefinventaris:

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN

Archief Van Nievelt, Goudriaan en Co's Stoomvaart Maatschappij (Rotterdam). Ondernemingsraad (1969-)

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1956 No. 153

Inventaris van de archieven van de Rederij Amsterdam, ; Holland Bulk Transport Maatschappij,

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2007 Nr. 218

2018 no. 45 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA

Wettelijke grondslag(en) of bevoegdheid waarop de regeling is gebaseerd

Inventaris van het archief van de Stichting Tehuis voor Archiefambtenaren: Aanhangsel,

In welk land ligt Oslo? Noorwegen. Welk land is een eiland in de Noordelijke IJszee? IJsland Welke letter heeft die zee op de kaart?

Inventaris van het archief van de NV Centrale Tramwegmaatschappij te Amsterdam,

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1951 No. 46 Overgelegd aan de Staten-Generaal door de Minister van Buitenlandse Zaken

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1996 Nr. 131

Inventaris van het archief van de Credietvereeniging, (1643) (De Nederlandsche Bank)

Inventaris van het archief van de Economische, Financiële en Scheepvaartmissie te New York

HERKOMST EN BESTEMMING GOEDEREN VIA ROTTERDAM

HET KONINKRIJK BELGIË, DE REPUBLIEK BULGARIJE, DE TSJECHISCHE REPUBLIEK, HET KONINKRIJK DENEMARKEN, DE BONDSREPUBLIEK DUITSLAND, DE REPUBLIEK ESTLAND,

Inventaris van het archief van de Contact- Commissaris voor de Rijnvaart,

REGISTRATIEDOCUMENT IBUS FONDSEN BEHEER B.V.

TRACTATENBLAD VAN HET

Inventaris van het archief van de Handelsvereniging Amsterdam, (1992)

Archief van het Nederlandsch Bevrachtingskantoor

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER N E D ERLAND E N. JAARGANG 1961 Nr. 155

Archief Federatie van Werknemers in de Zeevaart (FWZ) (1909-) ,

INHOUD 1 WAAR LIGT HET? 2 WAAR KOMT HET VANDAAN? 3 EUROPA

Relumina. Het beste alternatief voor hogedrukkwikdamplampen

Traject Djakarta-Rotterdam

In deze rubriek brengen we enkele publicaties onder de aandacht van de lezer. KAMER

Collectie Fop Smit (Kinderdijk)

Inventaris van het archief van het Ministerie van Financiën: Nederlands Clearing Instituut, (1960)

TRACTATENBLAD VAN HET

Inventaris van het archief van het Algemeen Syndicaat van Suikerfabrikanten in Nederlands- Indië / in Indonesië,

De postverbindingen tussen Nederland en Overzeese gebiedsdelen

JAAROVERZICHT 2010 gedetailleerd per Categorie, Regio en Land Bron: CBS

TRACTATENBLAD VAN HET

BIJLAGE. bij. Voorstel voor een Besluit van de Raad

Nummer archiefinventaris: Auteur: A.C. van der Zwan. Nationaal Archief, Den Haag Copyright: cc0

Promotie Shortsea Shipping Vlaanderen

Laat de teleurstellingen van vandaag nooit de dromen van morgen overschaduwen

DUIVENDRECHT. Duivendrecht (1) (Vs) 1919 Louise Tiemann Bratholm Tunni Tot zinken gebracht in 1942

Nummer archiefinventaris:

Lijst van verdragen op alfabetische volgorde: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Nummer archiefinventaris:

Archief van de Particuliere Synode van de Gereformeerde Kerk en rechtsvoorgangers

TRAGTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1952 No, 8 Overgelegd aan de Staten-Generaal door de Minister van Buitenlandse Zaken

BIJLAGE. bij het. Voorstel voor een besluit van de Raad

BESLUIT. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid van de Mededingingswet.

Inventaris van het archief van de Nederlandsche Bank N.V., president Willem Ferdinand Mogge Muilman,

Archief van Maggi s Producten Maatschappij N.V., en rechtsopvolger

FACTSHEET FRESH VEGETABLES

VOETBAL TORNOOI VAN DE LAGERE SCHOLEN VAN SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE

Nummer Toegang: 60 Plaatsingslijst van het archief van het gas-, water- en electriciteitsbedrijf

Archief van de. Vereniging. Van der Lek de Clerq kleuterschool. te Stavenisse

Inventaris van het archief van J.W. van Nouhuys [levensjaren ], (1907)

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie

Archief van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam

Inventaris van de Dienstreglementen van Nederlandse en Internationale Spoorwegmaatschappijen, 19e-20e eeuw

Inventaris van het archief van de Vereeniging Volksbadhuis A.C. DE VOOGD VAN DER STRAATEN Gemeentearchief Schiedam, (c) 1968

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1967 Nr. 71

Handels- en investeringscijfers Rusland-Nederland 1

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1967 Nr. 98

Inventaris van het archief van de Vereniging voor Vrij Beheer van kerkelijke Goederen

Handels- en investeringscijfers Colombia-Nederland 1

HET KONINKRIJK BELGIË, DE REPUBLIEK BULGARIJE, DE TSJECHISCHE REPUBLIEK, HET KONINKRIJK DENEMARKEN, DE BONDSREPUBLIEK DUITSLAND, DE REPUBLIEK ESTLAND,

Archief van de Vereeniging tot Weldadigheid van den Allerheiligsten Verlosser

Inventaris van het archief van de Scheepvaartinspectie: District Amsterdam,

nr. 726 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 27 juni 2017 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland

Nummer Toegang: 476 Inventaris van de collectie aquasi boachi, prins van ashanti (c )

World Ease van UPS. Verkorten van de toeleveringsketen om te helpen bij het optimaliseren van internationale distributie

Handels- en investeringscijfers Libië-Nederland 1

Op 8 december 1904 las de amsterdamse

Inventaris van het archief van de NV Scheepvaart Maatschappij "Trans Ocean",

RPM International Inc. Instructies hotline

Archief Jan de Boo

Inventaris van het archief van de Bedrijfsgroep Metallurgische Industrie,

Inventaris van archiefbescheiden van het Kadaster: registratie van beschikkingen van het Nederlandse Beheersinstituut, (1921) (1979)

Handels- en investeringscijfers Tunesië-Nederland 1

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1952 No. 7 Overgelegd aan de Staten-Generaal door de Minister van Buitenlandse Zaken

Stibbe VAN AANDEELHOUDERS GROOTHANDELSGEBOUWEN N.V.

Postagent aan boord van schepen

Rapport met betrekking tot Gegunde Uitvoer Periode : van 01/01/2013 tot en met 31/01/2013

Handels- en investeringscijfers Italië-Nederland 1

Archief van de Amsterdamse Tandartsen Vereniging

Inventaris van het archief van de Marinecommandant Vlissingen,

Toerisme in Cijfers Tourism in Figures. Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016

Handels- en investeringscijfers Duitsland-Nederland 1

Instituut voor de nationale rekeningen. Statistiek buitenlandse handel. Kwartaalbericht 2013-I

9079/17 JVS/bb 1 DGC 2A

Handels- en investeringscijfers Kenia-Nederland juli 2019

SOFINA SA Nijverheidstraat Brussel Gerechtelijke arrondissement Brussel (RPM Brussel)

Archief van de Internationale Handelsvereniging N.V.

Archief van de Internationale Handelsvereniging N.V.

Nummer archiefinventaris:

Inventaris van het archief van het Ministerie van Waterstaat: Kabinet van de Minister,

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.

Transcriptie:

Archief van de KNSM Algemene kenmerken Toegangsnummer: 30565 Periode: 1856-1981 Archiefvormers KNSM Koninklijke Nederlandse Stoomboot Maatschappij (K.N.S.M.) : 1 Koninklijke West-Indische Maildienst : 2 Inleiding 1.1. Oprichting In 1856 wordt de Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maatschappij (K.N.S.M.) opgericht door C.A. van Hemert, M.H. Insinger en C.W. Ramann. De drie oprichters vormen gezamenlijk de directie van de rederij. Leden van de Raad van Commissarissen komen veelal uit kringen van banken en handelsondernemingen en spelen regelmatig een rol bij de oprichting of voortzetting van rederijen met een beperkter geografisch werkterrein, zoals de Stoomvaart Maatschappij Nederland (S.M.N., 1870) en de Koninklijke Hollandsche Lloyd (K.H.L., 1908), de voortzetting van de Zuid Amerika Lijn (Z.A.L.,1899-1908). 1.2. Schepen, bestemmingen en vloot Het eerste schip dat de jonge rederij koopt, komt uit Leith en ontvangt de naam Ondine. De vloot bestaat in 1860 uit negen schepen, die de havens Bordeaux, Hull, Marseille, Sint Petersburg en Stockholm als bestemming hebben. Vijf jaar later wordt de vloot flink uitgebreid als in 1865 de Rotterdamsche Stoomboot Reederij De Maas wordt aangekocht. Bijkomend voordeel: De Maas is een belangrijke concurrent op de vaart naar Marseille. In 1872 vraagt en krijgt de directie vergunning om met stoomboten te mogen varen de Keulse Vaart, de vaarroute die Amsterdam verbindt met Gorinchem via onder andere de Weespertrekvaart, de Gaasp en de Vecht. Een jaar later heeft de K.N.S.M. drie binnenvaartschepen in de vaart. Vanaf 1885 heeft de K.N.S.M. een gezamenlijke lijn met de Amsterdamsche Beurtvaart Maatschappij, de Amstel Rijn Main Stoomboot Maatschappij en de Centrale Aktiengesellschaft für Tauerei und Schleppschiffahrt op een aantal Duitse steden gelegen aan de Rijn en Main. De K.N.S.M. is vooral een vrachtvaartrederij met zijn werkterrein in het Middellandse Zeegebied, de Oostzee en de Baltische Zee. In het Baltische Zeegebied vaart de K.N.S.M. op Moskou en Sint-Petersburg. Als de Finse golf in de wintermaanden niet bevaren kan worden vanwege het ijs, vaart de K.N.S.M. op de Letse haven Reval (Tallinn). De rederij bezit vooral middelgrote vrachtschepen met een beperkte passagierscapaciteit. Vanwege de kenmerkend witte banden op de zwarte schoorsteen wordt de rederij in de volksmond ook wel de roggebroodmaatschappij genoemd. De rederij oriënteert zich voortdurend op nieuwe bestemmingen. In 1872 maken de stoomschepen Jason, Pollux en Vesuvius voor eigen rekening reizen naar New York, waar men vooral Versie 47.2-3 september 2017 30565-1

katoen hoopt te laden. Een jaar later wordt het K.N.S.M.-stoomschip Castor gecharterd door de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij, beter bekend als de Holland-Amerika Lijn. Datzelfde jaar plaatst de K.N.S.M. een bestelling voor twee passagiersschepen, de stoomschepen Stad Amsterdam en Stad Haarlem. Beide schepen zijn voorbestemd om te worden ingezet voor het vervoer van landverhuizers. Een economische crisis in de VS zorgt er echter voor dat het emigrantenvervoer sterk terug loopt. Rond 1885 besluit de rederij geen reizen naar Noord-Amerika meer te maken. 1.3. Kantoren, deelnemingen en etablissementen Aanvankelijk houdt de K.N.S.M. kantoor op het adres Prins Hendrikkade 161. De loodsen en werkplaatsen zijn te vinden op het Oosterdok en de Nieuwe Vaart. De aanleg van spoorwegen leiden er toe dat de rederij in 1903 verhuist naar het IJ-eiland. Aan de Surinamekade en de Levantkade worden grote loodsen en werkplaatsen gebouwd en nabij de Verbindingsdam komen steigers die vooral bestemd zijn voor de binnenvaartschepen van de zelfstandige rederij Nieuwe Rijnvaart Maatschappij (N.R.M.), in datzelfde jaar opgericht voor de rijnvaart. In 1905 neemt de K.N.S.M. een belang in de Koninklijke Hollandsche Lloyd (K.H.L.), een maatschappij die is voortgekomen uit de Zuid-Amerika Lijn die in 1905 geliquideerd moet worden. De beide maatschappijen wisselen commissariaten uit, waardoor K.N.S.M.-directeur E. Heldring commissaris van de K.H.L. wordt. In 1912 neemt de rederij de Koninklijke West- Indische Maildienst (K.W.I.M.) over. In 1916 betrekt de rederij samen met vijf andere rederijen het Scheepvaarthuis, op het adres Prins Hendrikkade 108-114. Het Scheepvaarthuis is een afzonderlijke naamloze vennootschap. 1.4. De rederij in de jaren twintig en dertig Rond 1920 ontstaat een conflict met de K.H.L. Heldring vindt dat de Lloyd te veel vaarroutes wil exploiteren die vallen binnen het vaargebied van andere rederijen en ook teveel geld uitgeeft aan onroerend goed en aan schepen. J. Wilmink, de directeur van de K.H.L. vat dit zeer persoonlijk op en Heldring ziet zich genoodzaakt om zich terug te trekken als commissaris. Wel speelt de K.N.S.M. een belangrijke rol in de oprichting van de Vereenigde Nederlandsche Scheepvaartmaatschappij (V.N.S.). De V.N.S. chartert voornamelijk schepen van de deelnemende rederijen en richt zich op lijnen die niet concurreren met bestaand lijnverkeer, zoals tussen Holland en West-Afrika. In 1921 richten de K.N.S.M. en de Koninklijke West-Indische Maildienst gezamenlijk de West-Indische Scheepvaartmaatschappij (W.I.S.M.) op. Vanaf 1927 wordt de naam Koninklijke West-Indische Maildienst niet meer gevoerd. In 1934 viert de rederij het 50-jarig bestaan van de lijn met Suriname, in aanwezigheid van de oud-leerlingen van de openbare handelsschool die destijds het vertrek van het eerste schip hebben bijgewoond. Intussen slaat in de scheepvaart de crisis toe. De rederij ziet zich genoodzaakt een aantal schepen op te leggen en ontvangt in ruil daarvoor financiële steun van de Maatschappij ter Behartiging van Nationale Scheepvaartbelangen (Benas). Eind 1935 wordt duidelijk dat de Koninklijke Hollandsche Lloyd eveneens in zwaar weer verkeert. De in liquidatie verkerende rederij wordt overgenomen door de Rotterdamse rederij Wm.H. Müller met een minderheidsdeelneming van de K.N.S.M. onder de naam N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd. De nieuwe rederij komt onder directie van de Rotterdamse rederij Wm.H. Müller te staan, de K.N.S.M. neemt de scheepvaartaken voor zijn rekening. De rederij bezit rond 1939 ongeveer 79 schepen en chartert (huurt) ongeveer 30 schepen. 30565-2 Versie 47.2-3 september 2017

1.5 Oorlog en bezetting Vanaf 1939 laat de dreigende internationale situatie zich gelden. Op 18 november 1939 loopt het stoomschip Simon Bolivar op een mijn. Als op 10 mei 1940 de Duitse inval plaatsvindt, bevindt een groot deel van de vloot zich in de internationale wateren. Schepen die nog in de Amsterdamse haven liggen, worden in de loop van de bezetting door de Duitsers gevorderd. Onmiddellijk na de Duitse inval seint de regering het bevel aan alle Nederlandse schepen die zich op zee bevinden om naar geallieerde havens te varen en daar op verdere instructies te wachten. Het laatste schip dat de sluizen van IJmuiden verlaat is het S.S. Bodegraven met kunsthandelaar Jacques Goudstikker aan boord. De vloot wordt onder beheer geplaatst van de Nederlandse Scheepvaart- en Handelscommissie (N.S.H.C.), die bestaat uit vertegenwoordigers van het in Londen zetelende Ministerie van Handel, Nijverheid en Landbouw en van topfunctionarissen van de verschillende rederijen die zich niet in bezet gebied bevinden. K.N.S.M.-directeur D. Hudig maakt deel uit van de commissie. In New York bestaat een vergelijkbare commissie: de Nederlandse Scheepvaart Commissie, die later wordt omgezet in de New Yorkse sectie van de Nederlandse Scheepvaart- en Handelscommissie. K.N.S.M.-directeur S.M.D. Valstar heeft zitting in deze commissie, maar blijft daarnaast ook optreden namens de K.N.S.M., die zijn statutaire zetel heeft verplaatst van Amsterdam naar Willemstad. De Duitse bezetter erkent de zetelverplaatsing niet en plaatst de rederij met alle dochterbedrijven onder beheer van dwangbestuurder H. Scharrer. Een deel van de gezamenlijke Nederlandse koopvaardijvloot wordt beheerd door de N.S.H.C., een deel van de vloot wordt verhuurd aan het British Ministry of War Transport; de resterende schepen worden via een systeem van toewijzing toebedeeld aan de verschillende rederijen. Vanuit de haven van New York exploiteert de K.N.S.M. als rederij schepen die de lijn New York-Paramaribo bevaren voor de aanvoer van bauxiet naar Suriname. De oorlog creëert enorme risicos voor de schepen. Al direct op 11 mei 1940 loopt het S.S. Van Rensselaer bij IJmuiden op een mijn en zinkt. In totaal zal de rederij tijdens de oorlog een derde van zijn schepen verliezen. Rond april 1946 wordt het beheer van de Nederlandse koopvaardijvloot weer overgedragen aan de afzonderlijke rederijen. Alle rederijen voeren een omvangrijke vlootreconstructie uit om de verloren gegane schepen te vervangen door overtollige Engelse of Amerikaanse schepen of door nieuwbouw van schepen. Pas in 1961 zijn alle kosten die verband houden met oorlog en bezetting met de Nederlandse regering verrekend. 1.5 Nieuwe activiteiten In 1950 en 1951 voert de K.N.S.M. uitvoerige besprekingen met de jonge Colombiaanse rederij Flota Mercante Grancolombiana. Dit resulteert in de oprichting van een joint venture onder gezamenlijk beheer voor de exploitatie van lijnen met verschillende Zuid- en Middenamerikaanse bestemmingen. De samenwerking wordt in de loop van de tijd uitgebreid met andere rederijen uit onder andere Duitsland, Frankrijk en Scandinavië. Het lijnverkeer op Noord-Amerika wordt in het algemeen overgelaten aan de Holland-Amerika Lijn. Net als voor de oorlog wordt de rijnvaart bedreven door de Nieuwe Rijnvaart Maatschappij. Ter aanvulling van de lijnvaart wordt na de oorlog de Nieuwe Kustvaart Maatschappij opgericht. Hoewel de rederij over het algemeen vrachtschepen met beperkte passagiersaccomodatie bezit, is de passagiersvaart belangrijk genoeg voor de rederij om de rond 1900 gebouwde loods 6 te verbouwen tot een luxueuze vertrek- en aankomsthal met zicht op het buiten-ij en het vlakbij gelegen Kompaseiland en met een ruim bagagedepot. Loods 6 is nog steeds in authentieke staat. In 1956 viert de rederij het eeuwfeest. Op verschillende locaties vinden recepties en diners plaats. Het personeel schenkt de jarige rederij een fontein met de beeldengroep Amphitrite en Triton. Versie 47.2-3 september 2017 30565-3

1.6 Neergang en fusie Rond 1960 begint de intercontinentale luchtvaart zowel op het gebied van de passagiers- als de vrachtvaart een serieuze concurrent te worden van de zeescheepvaart. Stukje bij beetje wordt de vloot kleiner. In 1967 beginnen vier concurrerende rederijen besprekingen die in 1970 zullen leiden tot een volledige fusie tot één concern: Nederlandse Scheepvaart Unie. Omdat rederij Wm.H. Müller als zelfstandige rederij verdwijnt, neemt de K.N.S.M. de gehele N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd over, samen met dat deel van de Müllervloot waarover de Lloyd vanaf 1957 de directie voert. De K.N.S.M. wil zelfstandig blijven en doet dit door het deelnemen in internationale samenwerkingsverbanden als rederij Tor Line (veerdienst met Scandinavië) en rederij AB Götha. Nieuwe gestandaardiseerde transportmiddelen als het pallet en de container maken een integratie van zeetransport en wegtransport mogelijk, waardoor in 1973 een divisie wegtransport kan ontstaan. Het ontstaan van de offshore-industrie zorgt voor een divisie speciaal transport. De rederij wordt in dat jaar een holdingmaatschappij met een aantal zelfstandige dochterondernemingen en een aantal deelnemingen. Rond 1979 verlaat de K.N.S.M. als laatste grote rederij de etablissementen in het Oostelijk Havengebied en vestigt het bedrijf zich in het Westelijk Havengebied nabij de Amerikahaven. Ondanks grote investeringen in schepen kan de rederij het niet bolwerken. Het streven naar diversificatie werpt geen vruchten af en eind 1980 leiden fusiebesprekingen met de Koninklijke Nedlloyd Groep tot een overname. Dochtermaatschappij KNSM Lijnen BV blijft bestaan, maar het grootste deel van de rederijactiviteiten worden verplaatst van Amsterdam naar Rotterdam. 2 Koninklijke West-Indische Maildienst De Koninklijke West-Indische Maildienst wordt in 1882 opgericht. In 1884 vertrekt het eerste schip vanaf de De Ruijterkade naar Suriname, uitgezwaaid door leerlingen van de Openbare Handelsschool. Vanaf 1888 worden ook lijnen via de haven van New York gevaren. Het kantoor en het etablissement van de rederij zijn beide gevestigd aan de De Ruijterkade. In 1912 wordt de Koninklijke West-Indische Maildienst overgenomen door de K.N.S.M. De rederij blijft zelfstandig en vaart samen met de K.N.S.M. de lijnen naar West-Indië, New York en Suriname. In 1927 wordt het gehele K.W.I.M.-bedrijf geïntegreerd in de K.N.S.M. en verdwijnt de naam. 3 Koninklijke Hollandsche Lloyd In 1899 wordt de Zuid-Amerika Lijn (Z.A.L.) opgericht. De jonge maatschappij ondervindt zware tegenwind en vanaf 1904 gaat het bergafwaarts met de Z.A.L. Verschillende Duitse rederijen zijn geïnteresseerd in een overname van de rederij maar op initiatief van de Nederlandsche Handelmaatschappij en de K.N.S.M. wordt in 1908 een financieel sterker bedrijf opgericht onder de naam Koninklijke Hollandsche Lloyd. De rederij investeert veel geld in de vloot. In 1909 wordt het eerste mailschip van de rederij in de vaart genomen. De namen van deze mailschepen eindigen allemaal op een a, zoals bijvoorbeeld het S.S. Hollandia De namen van de verschillende vrachtschepen van de rederij eindigen allemaal op land, zoals in S.S. Rijnland. K.N.S.M.-directeur E. Heldring wordt commissaris van de K.H.L. maar treedt in 1920 af na een meningsverschil met directeur Wilmink over de vaargebieden van de K.H.L. en over de hoge uitgaven van de rederij aan onroerend goed en schepen. De etablissementen van de Lloyd zijn vanaf het begin gevestigd op een ruim terrein aan de Oostelijke Handelskade, niet ver van de Verbindingsdam. Op deze plaats laat de rederij een prestigieus hotel bouwen dat de naam Lloyd Hotel krijgt. De rederij betrekt in 1920 een groot kantoor op de hoek van de Martelaarsgracht en de Prins Hendrikkade maar moet dit kantoorgebouw al in 1922 weer afstoten, waarna een aanmerkelijk kleiner kantoorgebouw aan de 30565-4 Versie 47.2-3 september 2017

Oostelijke Handelskade wordt betrokken. De rederij komt aan het begin van de jaren dertig opnieuw in moeilijkheden. Eind 1935 wordt een surseance van betaling uitgesproken. In 1936 wordt het Lloyd Hotel aan de gemeente Amsterdam verkocht. De gehele vloot wordt verkocht. Een deel van de vloot wordt verkocht aan een nieuwe N.V., de N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd. 4. N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd De N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd wordt opgericht door de Rotterdamse rederij Wm.H. Müller en door de K.N.S.M., met steun van de Maatschappij ter Behartiging van Nationale Scheepvaartbelangen (Benas). Het aantal lijnen van de nieuwe rederij wordt verkleind en een deel van het etablissement wordt met toestemming van de gemeente verhuurd aan de douane. De rederij komt redelijk ongeschonden door de bezettingstijd, al is er een vertrouwensman aanwezig die namens kapitein Christiansen, commissaris voor de zeeen binnenvaart toezicht houdt op de rederij. Begin 1944 wordt een begin gemaakt met de liquidatie van de rederij, maar deze is nooit voltooid zodat de rederij ook niet meer opnieuw opgericht hoefde te worden. Een groot deel van de vloot gaat overigens tijdens de oorlog verloren. Vanaf 1954 wordt een grootscheeps bouwprogramma opgestart en worden alle stoomschepen geleidelijk vervangen door motorschepen met een groter tonnage. In 1955 richt de rederij samen met rederij Müller een aparte scheepvaartmaatschappij op die de bouw van de motorschepen Montferland, Vreeland, Waterland en Zeeland voor zijn rekening neemt. Via deze constructie slaagt de rederij er in om extra kapitaal van institutionele beleggers aan te trekken. Vanaf 1957 treedt de rederij op als directie voor dat deel van de vloot van Wm.H. Müller dat Amsterdam als thuisbasis heeft. In 1970 komt het gehele kapitaal en de gehele vloot in handen van de K.N.S.M., inclusief de Müller-schepen die Amsterdam als thuisbasis hebben. Tussen 1971 en 1972 worden de stuwadoorsbedrijven van de Lloyd en van de K.N.S.M. geïntegreerd. Gaandeweg wordt de bedrijfsvoering van de rederij onderdeel van het K.N.S.M.-bedrijf. In 1981 wordt de K.N.S.M. overgenomen door rederij Nedlloyd. Na deze overname verdwijnt de naam Koninklijke Hollandsche Lloyd. 5. Verantwoording van de bewerking In 2011 heeft rederij Maersk het Stadsarchief Amsterdam het bedrijfsarchief van de rederij Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maatschappij (K.N.S.M.) geschonken. Bij de overdracht zijn ook stukken overgedragen van de rederijen Koninklijke West-Indische Mail, Koninklijke Hollandsche Lloyd en N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd, die alle tot de K.N.S.M. hebben behoord. Ook zijn stukken overgedragen van rederijen die niet tot de K.N.S.M. hebben behoord, maar tot de rechtsopvolger Nederlandse Scheepvaart Unie, vanaf 1977 Koninklijke Nedlloyd. Het betreft hier de rederijen Stoomvaart Maatschappij Nederland, Java-China-Japan Lijn, Koninklijke Java-China-Paketvaart Lijn en Koninklijke Paketvaart Maatschappij. Als laatste zijn archivalia aangetroffen van vennootschappen waarvan de K.N.S.M. samen met andere rederijen mede-deelnemer was Het betreft hier archivalia van N.V. Kantoorgebouw het Scheepvaarthuis en N.V. Verenigde Nederlandse Scheepvaartmaatschappij. De omvang bedraagt in totaal 76 meter. Deze schenking is voorafgegaan door een schenking van vereniging de Kroonvaarders van een omvangrijke collectie scheepsdagboeken van schepen van de K.N.S.M. en van dochtermaatschappij Nieuwe Kustvaart Maatschappij. De omvang van dit archiefdeel bedroeg 15 meter. In 2012 is door het Maritiem Museum een aanvulling overgebracht. De jaarverslagen en scheepspapieren die in deze aanvulling zijn aangetroffen, zijn opgenomen in de inventaris. De omvang hiervan bedraagt 1 meter. Tijdens de bewerking zijn tenslotte drie kleine aanvullingen aan het archief toegevoegd. Het betreft hier archivalia van particulieren die op enig moment Versie 47.2-3 september 2017 30565-5

in dienst van de K.N.S.M. zijn geweest. De omvang van deze aanvullingen bedraagt totaal ongeveer 45 centimeter. Na bewerking bedraagt de omvang van het archief 61 meter. Bij de bewerking is het archief ontdaan van alle dubbelen en vernietigbare personeelsbescheiden. De omvang van het vernietigbare materiaal bedraagt 20 meter. De personeelsdossiers van de opvarenden die zijn aangetroffen bij de N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd zijn bewaard, personeelsdossiers van kantoor- en walpersoneel worden niet bewaard, De K.N.S.M. heeft in de loop van haar bestaan dochtermaatschappijen opgericht voor afzonderlijke werkgebieden, zoals de Rijnvaart (Nieuwe Rijnvaart Maatschappij), de vaart in het Caraïbisch gebied (West-Indische Scheepvaart Maatschappij) en de wilde vaart, ook wel de trampvaart genoemd (Nieuwe Kustvaart Maatschappij). Archivalia van deze afzonderlijke dochtermaatschappijen zijn beschreven in de rubriek gedeponeerde archieven. In deze rubriek zijn ook archivalia opgenomen betreffende de besturing van pensioen- en voorzieningsfondsen voor en sportverenigingen ten behoeve van personeelsleden. Een derde categorie archivalia die in deze categorie zijn opgenomen, vormen de archivalia van commissies die zijn ingesteld voor bijzondere omstandigheden. Ten tijde van de eerste wereldoorlog heeft de rederij een niet onbelangrijke rol gespeeld in de oprichting van een commissie voor werkverschaffing aan Amsterdamse zeelieden, haven- en veemarbeiders. Gedurende de tweede wereldoorlog wordt het beheer van dat gedeelte van de Nederlandse koopvaardijvloot dat bij het uitbreken van de oorlog buiten de territoriale wateren verblijft, uitgeoefend door de Nederlandse Scheepvaarten Handelscommissie. K.N.S.M.-directeuren D. Hudig (standplaats Londen) en S.M.D. Valstar (standplaats New York) spelen een belangrijke rol in deze commissie. De Nederlandse reders stellen na de oorlog een gezamenlijke commissie in die overeenstemming met de Nederlandse regering moet bereiken over de verdeling van de kosten die samenhangen met het beheer van de gehele Nederlandse koopvaardijvloot tijdens de oorlog. K.N.S.M.- directeur J.P. Kruseman maakt deel uit van deze commissie. Ook de Koninklijke West-Indische Maildienst heeft een aantal dochtermaatschappijen opgericht voor de exploitatie van vier schepen in Suriname de stoomschepen Coppename, Marowijne, Saramacca en Suriname. Deze zijn in de rubriek gedeponeerd archief onder het archief van de K.W.I.M. geplaatst. De N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd heeft voor de financiering van de bouw van de vier motorschepen Montferland, Vreeland, Waterland en Zaanland een aparte scheepvaartmaatschappij opgericht. Archivalia zijn onder het archief van de N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd in de rubriek gedeponeerd archief geplaatst, samen met archivalia van Müller Transport, waarvan de rederij tussen 1957 en 1970 de directie voert en met archivalia van de Sport- en Ontspanningsvereniging der N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd. In het archief zijn ook de persoonskaarten van de opvarenden opgenomen. Deze persoonskaarten vormen een waardevolle bron voor genealogisch onderzoek. De omvang van de persoonskaarten van de rederijen die zijn opgenomen in deze inventaris bedraagt 60 meter. Het merendeel van de stukken heeft betrekking op de bestaansperiode van het bedrijf, dus de periode 1856-1981. Het oudste stuk is gedateerd 1624; het gaat hier om een retro-acte behorende bij de aankoop van Binnenkant 5, dat is gesloopt voor de bouw van het Scheepvaarthuis. Archivalia van de rederijen die niet tot de K.N.S.M. maar tot de de rechtsopvolger Nederlandse Scheepvaart Unie, vanaf 1977 Koninklijke Nedlloyd zijn afzonderlijk beschreven en niet opgenomen in deze inventaris. Deze archivalia worden overgebracht naar het Nationaal Archief. In toegangsnummer 818 zijn archivalia van de afdeling publiciteit van de K.N.S.M. opgenomen. Deze archivalia waren al eerder overgedragen en maken geen deel uit vam deze inventaris. 30565-6 Versie 47.2-3 september 2017

6. Openbaarheid Het archief is openbaar met uitzondering van persoonskaarten van bemanningsleden. Een aantal nummers is in het kader van de Wet Bescherming Persoonsgegevens beperkt toegankelijk. Deze nummers bevatten gegevens met bijzondere persoonskenmerken. Het gaat hierbij om de volgende nummers (met tussen haakjes het jaar waarin ze openbaar zullen worden): 324 (2028), 325 (2030), 326 (2032), 327 (2034), 328 (2036), 329 (2038), 330 (2040), 1036-1364 (2063), 1371-1514 (2063), 2596-2597 (2035), 2598-2599 (2036), 2600-2601(2037), 2602-2603 (2038), 2604-2605 (2039), 2606-2607 (2040), 2608-2609 (2041), 2610-2611 (2042), 2612-2614 (2043), 2615-2616 (2044), 2617-2618 (2045), 2619-2620 (2046), 2621-2622 (2047), 2623-2625 (2048), 2626-2627 (2049), 2628-2629 (2050), 2630-2631 (2051), 2632-2633 (2053), 2634-2635 (2054), 2636-2637 (2055), 2638-2639 (2056), 2640-2642 (2057), 2643-2644 (2058), 2664 (2048), 2816-2861 (2021), 3252 (2039), 3253 (2046), 3254 (2029), 3255-3256 (2033), 3257 (2029), 3258 (2039), 3259 (2046), 3260 (2033), 3261 (2039), 3262 (2046), 3263 (2029), 3264 (2033), 3265 (2039), 3266 (2046), 3267 (2033), 3268 (2039), 3269 (2029), 3270 (2033), 3271 (2046), 3272 (2039), 3273-3274 (2033), 3275 (2039), 3276 (2046), 3277 (2033), 3278 (2029), 3279 (2042), 3280 (2033), 3281 (2039), 3282 (2046), 3283 (2042), 3284 (2029), 3285 (2046), 3286 (2036), 3287 (2039), 3288 (2033), 3289 (2042), 3290 2033), 3291 (2039), 3292 (2046), 3293 (2036), 3294 (2042), 3295 (2046), 3296 (2039), 3297 (2029), 3298 (2033), 3299 (2036), 3300 (2042), 3301 (2039), 3302 (2046), 3303 (2033), 3304 (2036), 3305 (2042), 3306 (2039), 3307 (2034), 3308 (2046), 3309 (2039), 3310 (2036), 3311 (2042), 3312 (2043), 3313 (2039), 3314 (2046), 3315 (2033), 3316 (2042), 3317 (2036), 3318 (2029), 3319 (2033), 3320 (2039), 3321 (2042), 3322 (2033), 3323 (2036), 3324 (2046), 3325 (2039), 3326 (2033), 3327 (2042), 3328 (2046), 3329 (2036), 3330 (2033), 3331 (2039), 3332 (2032), 3333 (2042), 3334 (2039), 3335 (2046), 3336 (2033), 3337 (2042), 3338 (2039), 3339 (2036), 3340 (2039), 3341 (2046), 3342 (2029), 3343 (2033), 3344 (2036), 3345 (2042), 3346 (2039), 3347 (2046), 3348 (2033), 3349-3350 (2036), 3351 (2039), 3352 (2046), 3353 (2029), 3354 (2039), 3355 (2033), 3356 (2042), 3357 (2036), 3358 (2046), 3359 (2033), 3360 (2029), 3361 (2039), 3362 (2042), 3363-3364 (2036), 3365 (2042), 3366 (2033), 3367 (2039), 3368 (2036), 3369 (2046), 3370 (2029), 3371 (2036), 3372 (2042), 3373 (2046) EN 3411-3430 (2056) U kunt via de inlichtingenbalie van het Stadsarchief een verzoek tot toestemming tot het inzien van niet-openbare archiefbescheiden doen. Inventaris Koninklijke Nederlandse Stoombootmaatschappij (1856-1979)................................ West-Indische Maildienst, vanaf 1887 Koninklijke West-Indische Maildienst (K.W.I.M., 1882-1927)................................... N.V. Koninklijke Hollandsche Lloyd (1908-1937)......................... N.V. tot voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd (N.V. t.v.v.d. K.H.L.; 1936-1974)............................. Archiefstukken afkomstig van zelfstandige vennootschappen waarvan de K.N.S.M. mede-deelnemer was................................................................... Afgedwaalde archiefstukken............................................... 1 Koninklijke Nederlandse Stoombootmaatschappij (1856-1979) 1.1 Stukken van algemene aard 1.1.1 Vergaderstukken 1 Register houdende concept-notulen 1856-1858 1 deel 2 Getypte afschriften van de notulen van de vergaderingen van de commissarissen en de directie, met hiaten 1856-1882 1 omslag Versie 47.2-3 september 2017 30565-7

3-28 Notulen van gezamenlijke vergaderingen van de raad van commissarissen en de directie, met bijlagen, vanaf 1974 van de raad van commissarissen en de raad van bestuur 1856-1980 18 pakken, 7 delen en 1 omslag 3-1856 - 1870 1 deel 4-1871 - 1883 1 deel 5-1884 - 02/1902 1 deel 6-05/1902-06/1912 1 deel 7-09/1912-06/1921 1 deel 8-09/1921-1923 1 deel 9-1924 - 1926 1 deel 10-1927 - 1932 11-1933 - 1937 12-1938 - 1939 13-1940 - 1944 1 omslag 14-1945 - 1947 15-1948 16-1949 17-1950 18-1951 19-1952 20-1953 - 1955 21-1956 - 1958 22-1959 - 1961 23-1962 - 1965 24-1966 - 1967 25-1968 - 1970 26-1971 - 1973 27-1974 - 1977 28-1978 - 1980 29-64 Nota s, verslagen en mededelingen van de directie ten behoeve van de vergaderingen van de commissarissen en de directie, met bijlagen, vanaf mei 1968 ten behoeve van de vergaderingen van de raad van commissarissen, vanaf 1969 met agenda s, vanaf 1971... 1921-1980 34 pakken en 2 omslagen 29-1921 - 1923 1 omslag 30-1946 - 1947 31-1948 32-1949 33-1950 34-1951 - 05/1952 35-09/1952-1953 36-1954 - 1955 37-1956 - 1957 38-1958 39-1959 40-1960 41-1961 42-1962 43-1963 44-1964 45-1965 30565-8 Versie 47.2-3 september 2017

46-1966 47-1967 48-1968 49-1969 50-1970 51-1971 52-02/1972-04/1972 53-06/1972-12/1972 54-02/1973-06/1973 55-08/1973-12/1973 56-02/1974-06/1974 57-08/1974-12/1974 58-02/1975-07/1975 1 omslag 59-08/1975-12/1975 60-02/1976-08/1976 61-09/1976-06/1977 62-08/1977-12/1977 63-1979 64-1980 65 Notulen van de vergaderingen van de afdelingshoofden tussen mei en september 1945 1945 1 omslag 66 Afschrift van een notariële akte houdende de notulen van een buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders die op 30 augustus 1945 plaatsvindt in de statutaire zetel Willemstad, Curacao, met geleidebrief 1945 2 stukken 67 Notulen van algemene vergaderingen van aandeelhouders, met bijlagen 1953-1968 1 omslag 68 Register op de besluitenlijsten van de directievergaderingen 1970-1972 1 deel 69-73 Besluitenlijsten van directievergaderingen 1970-1975 5 omslagen 69-1970 70-1971 71-1972 72-1973 73-1974 - 1975 1.1.2 Correspondentie 74 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, ontvangen of verzonden door afdelingen gevestigd op het Scheepvaarthuis, alfabetisch geordend A Z, met hiaten 1940-1945 1 pak 75 Correspondentie van deels zakelijke deels particuliere aard, tussen directeur J. van Hasselt te Amsterdam, passage-employé G. Hooft Graafland te Lissabon, directeur D. Hudig te Londen en H. Statius Muller, hoofd van het kantoor van de K.N.S.M. te New... 1940-1942 1 omslag 76-84 Registers houdende afschriften van correspondentie en rapporten van directeur D. Hudig, zetelend in het kantoor te London, aan directeur S.M.D. Valstar, zetelend in het kantoor te New York, met bijlagen, ingebonden en genummerd 1940-1942 9 delen Zie ook inv.nrs. 85-86 76 1-4 10/05/1940-05/07/1940 77 1A; nota van de Nederlandse Scheepvaart- en Handelscommissie aan de Nederlandse Scheepvaartcommissie te Batavia, met bijlagen, 1939-1940 21/06/1940 Zie rapport 1, p. 11 Versie 47.2-3 september 2017 30565-9

78 5-10 09/07/1940-13/09/1940 79 11-16 20/09/1940-02/11/1940 80 17-19 20/11/1940-02/01/1941 81 20-26 14/01/1941-05/03/1941 82 27-30 19/03/1941-08/05/1941 83 31-35 14/05/1941-20/10/1941 84 36-39 20/11/1941-14/03/1942 85-86 Minuten van uitgaande stukken afkomstig van directeur D. Hudig, zetelend in het kantoor te London, aan directeur S.M.D. Valstar, zetelend in het kantoor te New York, soms ondertekend namens messrs. PHS van Ommeren (London), ltd. 1940-1942 2 omslagen Zie ook inv.nrs. 76-84 85-1940 - 11/1941 86-12/1941-12/1942 87-88 Minuten van uitgaande stukken afkomstig van directeur S.M.D. Valstar of van het hoofd van de afdeling scheepszaken, W. Rozenbroek, zetelend te New York, aan directeur D. Hudig, zetelend te London 1940-1942 2 pakken Zie ook inv.nrs. 91-94 87-1940 - 06/1941 88-07/1941-1942 89 Memoranda en nota s opgesteld of ontvangen door mr. S.M.D. Valstar in zijn hoedanigheid als directeur van de K.N.S.M. 1940-1944 1 pak 90 Particuliere en vertrouwelijke correspondentie van directeur D. Hudig, zetelend te London, met directeur S.M.D. Valstar, zetelend te New York 1940-1945 1 omslag Beide directeuren adresseren elkaar deels als managing director van de K.N.S.M., deels als representatives van de Nederlandse Handels- en Scheepvaart Commissie (N.T.S.C.) 91-99 Registers houdende periodieke verslagen van de ontwikkelingen van de rederij in de V.S. van directeur S.M.D. Valstar, zetelend te New York, aan directeur D. Hudig, zetelend te London, met correspondentie, nota s en andere bijlagen van eerder datum... 1940-1945 9 delen Zie ook inv.nrs. 87-88 91 1-4 1940-1941 92 5-6 01/1942-09/1942 93 7-8 10/1942-11/1942 94 9-10 12/1942-02/1943 95 11 09/1943 96 12-13 11/1943-03/1944 97 12A, 14-15 12/1943-06/1944 98 16-18 07/1944-09/1944 99 19-23 10/1944-04/1945 100 Afschriften van vertrouwelijke telegrammen verzonden door S.M.D. Valstar in zijn hoedanigheid van directeur van de K.N.S.M., zetelend te New York 1942-1943 1 omslag 1.1.3 Jaarverslagen 101-116 Jaarverslagen 1856-1979 11 delen, 4 pakken en 1 omslag 101-1856 - 1870 30565-10 Versie 47.2-3 september 2017

102-1871 - 1880 103-1881 - 1890 104-1891 - 1900 105-1901 - 1910 106-1911 - 1919 107 1920-1929; Engels 108 1920-1951; Nederlands 109 1949-1962; Engels 110 1951-1962; Nederlands 111 1956-1962; Spaans 112-1963 - 1967 1 pak 113-1968 - 1971 1 pak 114-1972 - 1973 1 pak 115-1974 1 omslag 116-1975 - 1979 1 pak 117-137 Interne jaarverslagen van de afdeling scheepszaken 1941-1963 21 delen 117-1941 118-1942 119-1943 120-1944 121-1946 122-1947 123-1948 124-1949 125-1951 126-1952 127-1953 128-1954 129-1955 130-1956 131-1957 132-1958 133-1959 134-1960 135-1961 136-1962 137-1963 138 Voorlopig verslag over de jaren 1940-1945 1946 1 stuk 1.2 Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 1.2.1 Bedrijfsvorm 1.2.1.1 Oprichting en opheffing 139 Afschrift van de akte van oprichting, met notarieel afschrift van de akte uit 1924 en fotografische reproductie uit 1956 van de beschikking van Koninklijke goedkeuring van de statuten 1856 1 omslag 140-142 Stukken betreffende de vaststelling en wijziging van de statuten van N.V. Koninklijke Nederlandse Stoomboot Maatschappij, N.V. Administratiekantoor voor aandelen KNSM, N.V. Nationaal Bezit van Aandelen KNSM, KNSM (Antillen) N.V., KNSM Group N.V. en... 1856-1977 2 pakken en 1 omslag 140-1856 - 1936 Versie 47.2-3 september 2017 30565-11

141-1939 - 1969 1 omslag 142-1939 - 1977 143 Kennisgeving van de inschrijving van de K.N.S.M. in het register van stuwadoorsondernemingen, met notitie betreffende de historische waarde van de kennisgeving 1916-1958 2 stukken 144-145 Stukken betreffende de registratie van de K.N.S.M. in Turkije en Venezuela 1925-1939 2 omslagen 144 Turkije 1925 145 Venezuela 1935-1939 146 Stukken betreffende de verplaatsing van de statutaire zetel van Amsterdam naar Willemstad en van Willemstad naar Amsterdam 1940-1946 1 pak 147 Nota betreffende de rechtsverhouding van de K.N.S.M. tot de N.V. Nationaal Bezit van aandelen K.N.S.M. 1940 1 stuk 148 Stukken betreffende het verzamelen van informatie inzake de overgang van bewindvoering door de Nederlandse regering naar een reguliere bedrijfsvoering door de rederij 1945 1 omslag 149 Notitie betreffende de ondertekening van de oprichtingsakte in lokaal de Eensgezindheid op het Spui te Amsterdam, met bijlagen 1961 3 stukken 150-151 Stukken betreffende het voeren van onderhandelingen met rederij Nedlloyd betreffende een fusie 1980-1981 2 pakken 150-1980 151-1981 1.2.1.2 Organisatie 1.2.1.2.1 Gezamenlijke exploitatie lijndiensten 152-161 Samenwerkingsovereenkomsten met andere rederijen betreffende de exploitatie van gezamenlijke lijndiensten naar bestemmingen in Polen, Rusland en de Baltische landen, met hiaten 1862-1962 8 stukken, 5 omslagen en 1 pak 152 Baltische Eisenbahn Gesellschaft en Baltischen und Pskoff-Rigaer Eisenbahn 1877-1908 153 Compagnie Générale des bateaux à vapeur à Hélice du Nord; samenwerking in de lijndienst tussen Duinkerken, Le Havre, Amsterdam, Moskou, Reval en Sint Petersburg 1878 154 Dampschiffgesellschaft Argo en Bremer Dampfschifflinie Atlas; gezamenlijke exploitatie Amsterdam-Hamburg-Moskou- Sint Petersburg-Reval, met bijlagen, 1891-1901 1895-1913 1 pak 155 De Leeuw en Philipson; samenwerking in de vaart vanuit Antwerpen via Amsterdam naar Kopenhagen, Stettin, Neufahrwasser, Dantzig, Pillau, Königsberg, Kronstadt en Sint Petersburg 1883 2 stukken 156 Frisch, Aug. W.; gemeenschappelijke vaart op Koningsbergen gedurende een jaar 1862 1 stuk 157 Grossen Russischen Eisenbahn-Gesellschaft 1886-1891 4 stukken 158 Latvian State Steamship Line; gezamenlijke vrachtvaartlijn tussen Nederland en de Baltische havens 1962 159 Planet und Komet, Köningsberg 1906 1 stuk 30565-12 Versie 47.2-3 september 2017

160 Putilow Eisenbahn Gesellschaft, Sint Petersburg; doorvoer van goederen die via Moskou of Sint Petersburg aangevoerd worden 1883-1884 161 Zegluga Polska, Dampfschiffahrts-gesellschaft Neptun en Argo Reederei Richard Adler & Co.; gezamenlijke pool op Gdynia en Dantzig 1934-1937 162 Stukken betreffende het formuleren van beleid inzake de mogelijke samenwerking met andere rederijen op een mogelijke lijnverbinding met de Verenigde Staten 1869 1 omslag 163-168 Samenwerkingsovereenkomsten met andere rederijen betreffende de exploitatie van gezamenlijke lijndiensten naar bestemmingen in Duitsland, met hiaten 1878-1943 4 stukken en 3 omslagen 163 Amstel Rijn Main Stoomboot Maatchappij (Arma), Amsterdamsche Rijnbeurt Maatschappij en Centrale Aktiengesellschaft für Tauerei und Schleppschiffahrt; gezamenlijk vrachttarief voor een aantal Duitse Rijn- en Mainhavens en vorming van een verband 1885-1903 1 omslag 164 Eichner s Nachfolger, Paul; Mannheim, Albert Merikofer en Nieuwe Rijnvaart Maatschappij; doorvoer van in Mannheim per binnenvaartschip aangeleverde goederen 1906 165 Dampfschifffahrts-Gesellschaft Neptun, P.A. van Es & Co, Hamburg- Rhein Linie, Holland Rijn Lijn, A. Kirsten, Wm. H. Müller & Co, Reederei- und Bergungsaktiengesellschaft Bugsier, Reederij v/h J.H. Koenigsfeld, Rhein Schiffahrts-Gesellschaft Rhenania, R... 1878-1943 1 omslag 166 Rheinschiffahrt Aktiengesellschaft vorm. Fendel, Mannheim 1908-1911 1 omslag 167 Verband der Amsterdamer Rheinschiffahrts-Interessenten zu Ruhrort; lijnvaartverkeer naar Mannheim, Ludwigshafen en verder gelegen havens 1904 168 Vereinigte Spediteure und Schiffer, Rheinschiffahrts-Gesellschafts m.b.h.; vaart op Ludwigshafen en Mannheim 1903 2 stukken 169-172 Samenwerkingsovereenkomsten met andere rederijen betreffende de exploitatie van gezamenlijke lijndiensten naar bestemmingen in Spanje en Portugal, met hiaten 1883-1969 4 stukken en 1 omslag 169 Compagnie Royale des Chemins de Fer Portugais; samenwerking in het vervoer vanaf Madrid, Cacéres, Plasancia, Badajoz en Porto via Lissabon 1883 170 Companhia de Nivgacao Carregadores Acoreanos, Dampfschiffahrts- Gesellschaft Neptun, Deutsche Dampfschiffahrtsgesellschaft Hansa, Lusitania Line, Oldenburg Portugiesische Dampfschiffs- Reederei, Portugal Line (Van Nievelt, Goudriaan & Co.) en Sociedade... 1947 2 stukken 171 Dampfschiffahrts-Gesellschaft Neptun, Deutsche Dampfschiffahrts- Gesellschaft Hansa, Euromar, Maritima del Norte, Naviera Eco, Rob M. Sloman jr. ; gecombineerde dienst vanuit Amsterdam en Rotterdam op Noord-Spanje en letter of intent betreffende... 1961-1969 1 omslag 172 Hammerstein s rederijbedrijf; terugtrekken uit de Iberia Line 1948 173-175 Samenwerkingsovereenkomsten met andere rederijen betreffende de exploitatie van gezamenlijke lijndiensten naar bestemmingen in Frankrijk en Groot-Brittannië, met hiaten 1885-1958 2 omslagen en 1 stuk Versie 47.2-3 september 2017 30565-13

173 Argo Reederei Richard Adler & Co. en Wm.H. Müller & Co. N.V.; samenwerking op de lijn Rotterdam-Bordeaux-La Pallice 1933-1958 174 Scheepvaart Maatschappij v/h Smith & Co. en Wm.H. Müller & Co.; gezamenlijke lijnverbinding met Bordeaux, met clausule waarbij door de andere partij goedkeuring moet worden gegeven voor het aandoen van havens in de omgeving van Bordeaux, inclusief... 1911-1925 1 stuk 175 Spoorwegmaatschappij Malines-Terneuzen en Gent-Terneuzen; samenwerking in het scheepvaartverkeer Terneuzen-London 1885 176-182 Samenwerkingsovereenkomsten met andere rederijen betreffende de exploitatie van gezamenlijke lijndiensten naar bestemmingen in Griekenland, met hiaten 1886-1970 6 omslagen en 1 stuk 176 A.C. de Freitas, Adolph Deppe, Bremer Dampferlinie Atlas, Deutsche Levant Linie, Prince Line, Royal Hungarian Sea Navigation en Société Cockerill; vaststelling van gezamenlijke vrachttarieven tussen Amsterdam, Antwerpen, Hamburg en Griekse havensteden 1886-1908 177 A.C. de Freitas & Co., Hamburg, General Steam Navigation Co., London, Royal Hungarian Sea Navigation Adria, Fiume, Thomas Wilson Sons & Co., Hull, in samenwerking met een syndicaat bestaande uit de agenten D.T. Angelopulp and son, Crowe and Stevens... 1906-1908 178 Adolf Deppe Line, Anglo Hellenic Steam Ship Company, Cunard Steam Ship company, Det Forenede Damskipbs Selskab, Deutsche Levante Linie, Ellerman Lines, General Steam Ship Company, Moss Steam Ship Company, Papatenni Line, Prince Line, Rickmars Line... 1911-1932 179 Atlas Levant-Linie en Deutsche Levant-Linie; letter of intent betreffende gezamenlijke dienstregeling van de vaart vanuit Hamburg en Antwerpen op Piraeus, Salonica, Istanbul en Izmir met mogelijke uitbreiding naar Famagusta, Beiroet, Lattakia en... 1970 1 stuk 180 Byron Steamship Co. en Frangopoulos Frères; samenwerking met lijnen waarvoor zij als agent optreden vanuit Piraeus en Oost-Griekenland 1924 181 Deutsche Levant Linie, Svenska Orient Linien, Zegluga Polska, Den Norske Middelhavslinje en Reederei H. Schuldt; samenwerking bij de lijndienst tussen Amsterdam, Rotterdam, Hamburg, Bremen, Gothenburg, Bulgarije, Constantinopel, Dedeagatch, Salonak... 1911-1946 182 Deutsche Levante Linie, Finska Angfartygs Aktiebogalet, Schuldt Orient Linie, Svenska Orient Linies en Zegluga Polska; samenwerking op de thuisvaart vanuit de verkeersgebieden Bulgarije, Izmir, Istanbul, Samos, Cavalla. Dedeagatsch, Salonike en overig... 1932-1939 183-188 Samenwerkingsovereenkomsten met andere rederijen betreffende de exploitatie van gezamenlijke lijndiensten naar bestemmingen in Italië, Sicilië en de Levant, met hiaten 1886-1956 5 stukken en 3 omslagen 183 Bremer Dampferlinie Atlas en Deutsche Levant Linie (D.L.L.); samenwerking inzake een tweewekelijkse afvaart vanuit Rotterdam naar Alexandrië, Syrië, Cyprus en desgewenst Malta 1906 2 stukken 30565-14 Versie 47.2-3 september 2017

184 Compagnie Dens-Océan, Det Forenede Dampskibsselskab, East- Asiatic Co., Hamburg-Amerika Linie, Hansa Line, Holland- British India Line, Holland Oost-Azië Lijn, La Costiera S.A. di Navigazione, Nippon Yusen Keisha, Norddeutscher Lloyd, Nordenfjelske... 1937 2 stukken 185 General Steam Navigation Company, London; lijnvaart over het Middellandse Zeegebied 1886 186 Levant Continent Conference (Levcon; Armament Deppe, Finska Angfartygs, Det Forenede Damspskibs Selskab, General Navigation Co. of Egypt, Gdynia-America Shipping Lines, Hellenic Lines, Johnston Warren Lines, KNSM, Den Norske Middelhavslinie en Svenska... 1950-1956 187 Sloman en Tirrennia-Gens; vaart vanuit Amsterdam en Rotterdam op West-Italië inclusief Sicilië 1951 1 stuk 188 Deutsche Levante Linien, Svenska Orient Linien en Zegluga Polska; samenwerking op de vaart vanuit de Levant naar Noord-Europa 1941-1952 189 Concept van een overeenkomst betreffende de oprichting van een syndicaat voor de vaart tussen Amsterdam, Antwerpen, Piraeus, Saloniki, Constantinopel en Smyrna, met notitie houdende opmerkingen en aanvullingen van dit concept 1904 2 stukken 190-191 Stukken betreffende de behandeling van controverses aangaande werkgebieden met andere rederijen 1910-1919 2 omslagen 190 Holland Amerika Lijn; afbakening van de werkterreinen van de beide rederijen na de opening van het Panamakanaal 1911-1919 191 Wambersie en zoon; de voorgenomen oprichting van een door de Italiaanse staat gesubsidieerde vrachtlijn die vermoedelijk ten koste zou gaan van het lijnverkeer van de K.N.S.M., met lijst van stukken 1910-1911 1 omslag 192-210 Samenwerkingsovereenkomsten met andere rederijen betreffende de exploitatie van gezamenlijke lijndiensten naar bestemmingen in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika en het Caraïbisch gebied, met hiaten 1917-1980 10 omslagen, 8 stukken en 3 pakken 192 Cobelfran Line (Compagnie Belge d Affretements en S.A. Belfranline), Compagnía Anónima Venezolana de Navegación (C.A.V.N.), Compagnie Generale Transatlantique, Compania Transatlantica Espanola, Flota Mercante Grancolombiana (F.M.G.)... 1961-1973 193 Cobelfran Line (Compagnie Belge d Affretements en S.A. Belfranline), Compagnie Générale Maritime, Flota Mercante Grancolombiana, Fred Olsen & Co, Johnson Line, Hapag Lloyd en Horn Linie; Poolovereenkomst betreffende het lijnverkeer tussen Europa... 1961-1977 194 Companía Anónima Venezolana de Navegación (C.A.V.N.); samenwerking in het scheepvaartverkeer tussen Europa en Venezuela 1954-1957 195 Companía Anónima Venezolana de Navegación (C.A.V.N.), Compagnie Générale Transatlantique, Flota Mercante Grancolombiana en Compania Trasatlantica Espanola; poolovereenkomst betreffende samenwerking op de vaart tussen havens in Noorden Noordwest... 1980 Versie 47.2-3 september 2017 30565-15

196 Compagnie Générale Maritime, Hapag Lloyd, Intercontinental Transport (ICT), Marina Mercante Nicaraguense, Royal Mail en Transportación Marítima Mexicana; deelname aan de Europe/Mexico Pacific pool (Mexpac) 1977-1978 197 Compagnie Générale Transatlantique, Flota Mercante Grancolombiana, Hamburg-Amerika Linie (Hapag) Marina Mercante Nicaraguense, Norddeutscher Lloyd (N.D.L.) en Royal Mail; poolovereenkomst inzake het lijnverkeer tussen de Westkust van Midden-Amerika (W... 1961-1966 198 Companía sud Americana de Vapores, Hapag Lloyd, Lineas Navieras Bolivianas en Transportes Navieros Eccuatorianes; gemeenschappelijke lijn van Hamburg en Bordeaux via het Panamakanaal naar de Westkust van Zuid-Amerika onder directie van een... 1980 199 Compania Trasatlantica Espanola; gezamenlijke lijnverbinding tussen het Middellandse Zeegebied ten westen van de lijn Tunesisch-Libische grens, Malta, Grieks-Albaanse grens en havens in Trinidad, Venezuela, Nederlandse Antillen, Colombia, Grote... 1975 200 Flota Mercante Gramcolombiana; samenwerking in de lijnvaart tussen Nederland, Colombia en Venezuela (project Symphony) 06/1950-09/1950 1 pak 201 Flota Mercante Gramcolombiana; samenwerking in de lijnvaart tussen Nederland, Colombia en Venezuela (project Symphony) 10/1950-1951 1 pak 202 Flota Mercante Grancolombiana, Hamburg-Amerika Linie (Hapag) en Norddeutscher Lloyd (N.D.L.); samenwerking op het verkeer tussen Europa, Colombia, Ecuador en Peru 1950-1963 1 pak 203 Gemengd Bedrijf Vaartuigendienst Suriname N.V.; verdeling van de vaargebieden tussen de beide rederijen 1938 1 stuk 204 Grace Line, Hamburg Amerika Linie (HAPAG) en Norddeutsche Lloyd; Guayaquil/Cristobal-Noord-Amerika 1939 2 stukken 205 Hamburg Amerika Linie (HAPAG); Puerto Barrios en Livingston; samenwerking op de lijnverbinding 1934-1936 2 stukken 206 Holland Amerika Lijn (HAL) en Royal Mail; poolovereenkomst betreffende een lijndienst tussen Amsterdam, het Verenigd Koninkrijk, Panama, Mexico en de westkust van centraal Amerika (C.A.W.E. pool) 1970 207 International Shipping Conference en Nederlandsche Reedersvereniging; samenwerking in de Nederlandse vrachtvaart naar Noord-Amerika en Australië 1938 1 stuk 208 Mamenic Line; samenwerking in de vaart vanuit Amsterdam, Rotterdam, Antwerpen, Bremen en Hamburg enerzijds en de kusten van Costa Rica, El Salvador, Hondura, Guatemala en Nicaragua 1958 1 stuk 209 Nederlandsche Reedersvereniging en United States Shipping Board; samenwerking in de verdeling van scheepsruimte in de routes naar Midden-, Noord- en Zuid-Amerika 1917-1918 210 Scheepvaart Maatschappij Suriname; samenwerking in het scheepvaartverkeer 1968 1 stuk 211-214 Samenwerkingsovereenkomsten met andere rederijen betreffende de exploitatie van gezamenlijke lijndiensten naar bestemmingen in Scandinavië 1920-1963 4 omslagen 30565-16 Versie 47.2-3 september 2017

211 Argo Reederei Richard Adler & Co. en Finska Aktiebogalet; samenwerking van beide rederijen in het scheepvaartverkeer tussen Duitsland en Finland en tussen de K.N.S.M. en Finska voor het scheepvaartverkeer tussen Nederland en Finland 1952-1963 212 Finska Aktiebogalet; samenwerking in het scheepvaartverkeer tussen Nederland en Finland, met bijlage, 1941 1947 213 Dampfschiffahrtsgesellschaft Neptun, Rederiaktibogalet Gotha, Wm.H. Müller & co., Scantic Line, Schellen scheepvaart en bevrachting, van Uden s scheepvaart en agenturen maatschappij; samenwerking op het lijnverkeer tussen Antwerpen, Rotterdam en... 1961 214 Johnsson, Sternhagen en Co., Förnyade, -Aktienbolaget Götha ; samenwerking in de exploitatie van de lijndienst Amsterdam- Gothenburg 1920-1937 215-216 Samenwerkingsovereenkomsten met andere rederijen betreffende de exploitatie van gezamenlijke lijndiensten naar bestemmingen in Afrika, met hiaten 1920-1969 1 omslag en 1 stuk 215 Conference Export Import des Lignes de navigation desservant Madagascar et dependances, Les Comores et L Ile de la Reunion; verkrijgen van commissie voor overscheeplading via één van de lijnen van de conference naar Madagascar, de Comoro eilanden en... 1965-1969 1 omslag 216 Verenigde Nederlandse Scheepvaartmaatschappij, Koninklijke Hollandse Lloyd en Van der Eb & Dresselhuys Scheepvaartmaatschappij; pool Nederland-West Afrika v.v. 1920 217 Kopieën van overeenkomsten betreffende de vorming van samenwerkingsverbanden in het lijnverkeer tussen Europa en Middenen Zuid-Amerika 1950-1964 218 Stukken betreffende het verschaffen van informatie aan de Holland Amerika Lijn inzake het aantal verschepingen vanuit Santiago de Cuba naar Europa met K.N.S.M.-schepen, alsmede betreffende het verkrijgen van informatie aangaande het aantal... 1956-1963 1 omslag 1.2.1.2.2 Fusies, overnames en deelnemingen 219 Stukken betreffende de overname van de stoomvaartmaatschappij De Maas te Rotterdam, alsmede betreffende de benoeming en het ontslag van commissarissen namens de voormalige stoomvaartmaatschappij De Maas 1865-1876 1 omslag 220 Ter informatie ontvangen prospectus betreffende de voorgenomen oprichting van een rederij voor de bouw van een stoomboot bestemd voor de vaart op de Witte, Noord-, Oost- en Middellandse Zee 1884 1 stuk 221 Nota s opgesteld door E. Heldring betreffende de noodzaak om één grote, kapitaalkrachtige rederij te vormen en om de Rijnvaart te ontwikkelen 1902-1904 2 stukken 222 Stukken betreffende het verzamelen van informatie inzake de mogelijke participatie in de N.V. Maatschappij tot Exploitatie van magnesietmijnen in Euboea 1905-1906 1 omslag 223-236 Stukken betreffende deelnemingen in het kapitaal van andere ondernemingen of van stichtingen, met hiaten 1905-1980 18 stukken, 6 omslagen en 1 pak Versie 47.2-3 september 2017 30565-17

223 Algemeene motor-omnibus en vrachtauto maatschappij, N.V. 1931 2 stukken 224 Centraal Beheer Vacantie-oorden; Stichting 1952-1953 3 stukken waarvan 1 in tweevoud 225 Chemisch-Technologisch Laboratorium Dr. Lobry de Bruin (C.V.) 1928 2 stukken 226 Conpac Tonnage Center (Duitsland) 1980 227 Credietbank voor Handel en Nijverheid 1942-1970 4 stukken 228 Holland Pacific Handelsvereeniging 1919 2 stukken 229 Koninklijke Hollandsche Lloyd, (doorstart van de Zuid-Amerika Lijn), met bijlagen, 1900-1905 1905-1936 1 pak 230 Nederlandsche Dok Maatschappij N.V. 1924-1942 231 Nederlandse Silo-, Elevator- en Graanfactor Maatschappij 1918-1948 232 Oil Liquefying Syndicate 1922-1928 3 stukken 233 Reactor Centrum Nederland 1956-1960 234 Unipallet, N.V.; met concept 1965 2 stukken 235 Vereenigde Nederlandsche Scheepvaartmaatschappij (V.N.S.) 1920-1969 236 Voortzetting van de Koninklijke Hollandsche Lloyd, N.V. tot 1936-1956 237 Stukken betreffende het verzamelen van informatie inzake de oprichting van de Amsterdamse Superfosfaatfabriek 1906 1 omslag 238 Stukken betreffende het treffen van regelingen met de Nationale Stoomboot Maatschappij en de Stoomvaart Maatschappij Nederland inzake de overname van de Koninklijke West-Indische Maildienst (K.W.I.M.), met bijlagen en fotografische reproducties, 1862-1905 1911-1915 1 omslag 239 Register houdende stukken betreffende de overname van de Koninklijke Westindische Maildienst (K.W.I.M.), met bijlagen, 1904-1906 1912 1 deel 240 Stukken betreffende het in samenwerking met de Koninklijke West- Indische Maildienst oprichten en opheffen van het Amsterdams Vrachtkantoor Mainz 1921-1926 1 omslag 241 Overeenkomst voor de verkoop van het aandelenbezit van de rederij in het kapitaal van de Hollandsche Bank voor West-Indië, met bijlagen 1935 3 stukken 242 Vergaderstukken van de Nederlandse Redersvereniging 1940 1 omslag 243 Stukken betreffende het verijdelen van Duitse plannen om zeggenschap te verwerven in de Nederlandsche Dok Matschappij en Verschure & Co. s scheepswerf en machinefabriek, waarin de rederij een deelneming heeft 1940-1943 1 omslag 244 Stukken betreffende de overname van de aandelen van het Engelse Triton Steamship Company 1945-1950 1 omslag 245 Akte van arbitrage waarin SMN, Rotterdamsche Lloyd, HAL, KPM, Koninklijke Java China Japan Paketvaart Lijnen, KNSM Van Nievelt, Goudriaan & Co, PHs. van Ommeren, Rederij Amsterdam, Nederlandsche Tank- en Paketvaart Maatschappij, Hollandsche Stoomboot... 1954 1 stuk 30565-18 Versie 47.2-3 september 2017