NL 10 jaars rente Bodemstampen of berentikken?

RBS Markets Nummer 424, 8 juli 2014 Turbo s & Trading Grondstoffenweekoverzicht In de kijker: zilver P3 Overzichten Overzicht markten NL 10 jaars rente Bodemstampen of berentikken? Dat de lange rente in Nederland zich op een historisch laag niveau bevindt, weet u ongetwijfeld. Dat er een correlatie is tussen deze grootheid en de aandelenmarkt is u waarschijnlijk ook niet vreemd. Vandaag sta ik stil bij de 10 jaars rente. P4 Er zijn thans enkele indicaties die aansturen op bodemvorming, waardoor de rente toch voorzichtig kan aantrekken. Ik zal voor u de maandgrafiek bespreken en aangeven wat het meest waarschijnlijke scenario is. De vertaalslag naar de praktijk vindt u terug in een additionele analyse van de Bundfuture. De aandelenmarkten zijn in de afgelopen jaren fors omhoog gegaan en de 10 jaars rente is rap gedaald. Zo hoort de correlatie te zijn, niet waar? Van een rente van 4,85% in 2008 naar 1,47% nu. Er is een proces gaande van lagere toppen en lagere bodems, hetgeen duidelijk tot uiting komt in het ingetekende dalingskanaal. De koers beweegt flink onder de neerwaarts krullende gemiddeldelijn en de RSI bevestigt de tendens tot dalen door overwegend en ruim onder de 50 lijn te koersen. Zo n 1,5 jaar geleden werd er een brede bodem gevormd op 1,48%. De bulls wisten vervolgens op te veren richting de bovenkant van het trendkanaal op 2,44. Een trendbreuk forceren lukte echter niet. De rente viel weer hard terug en noteert nu zelfs Maandgrafiek NL rente Figuur 1. Maandgrafiek NL rente Bron: BTAC Visuele Analyse, 8 juli 2014 fractioneel onder de oude steungrens, op 1,472. Dit betekent echter niet dat het waarschijnlijk is dat de rente nog veel lager zal komen te staan. Onlangs is er immers een -9 downswing afgerond, veelal een indicatie dat er een bodem geplaatst wordt. Kortom, bodemstampers staan te dringen om in actie te komen. Lees verder op pagina 2 1

Technische Analyse NL 10 jaars rente - Bodemstampen of berentikken? De wekelijkse TA van Nico Bakker Nico Bakker is hofleverancier van technische analyse binnen RBS Markets. Hij publiceert regelmatig artikelen in allerlei media. Ook verzorgt hij diverse trainingen en workshops en is hij een graag geziene spreker tijdens beleggingsevenementen. Voor de uitleg van technische analyse termen verwijzen wij u naar www.rbs.nl/markets. Maar ook de beer wil graag nog wat extra tikken uitdelen. Welnu, de kleur van de huidige maandcandle, thans volstrekt neutraal, moet binnenkort aangeven wie het heft in handen gaat nemen. Daar naar handelen met de Bundfuture, want op deze titel worden RBS Turbo s uitgegeven. Wanneer de rente omhoog gaat, daalt de Bundfuture en andersom. Op de bijgevoegde grafiek van de Bundfuture lijkt er een dubbele top op 147,50 in de maak te zijn. Dit impliceert dat de Weekgrafiek Bundfuture Bundfuture de bodemstampers op de rentechart ondersteunt. De Bundfuture bevindt zich in een duidelijke uptrendfase met thans dus pogingen om te toppen en een correctie te starten die kan aanhouden tot wellicht 144,50. Voor de rentegrafiek betekent dit dat er de komende maanden een bodem gevormd gaat worden. Met andere woorden, de bodemstampers genieten het voordeel van de twijfel. Zij moeten deze maand aantonen of er rond het huidige renteniveau daadwerkelijk een bodem geplaatst wordt. Dat zal dan de prelude zijn voor een aantrekkende rente richting wellicht 2,44. Maar een stijgende rente en een dalende Bundfuture zal dan toch gepaard gaan met een daling op het aandelenveld? U ziet, voldoende bewegingen op aan elkaar gerelateerde speelvelden; dat maakt actief beleggen met technische analyse zo leuk! Om in te kunnen spelen op ontwikkelingen aan het rentefront, kunt u gebruik maken van de Bundfuture, waar RBS een veelheid aan Turbo s op uitgeeft. Een daling in de Bundfuture betekent een stijging van de lange rente, en andersom. Bij voldoende bevestiging van bodemvorming op de rentechart de komende weken en maanden in actie komen met Turbo s Short op de Bundfuture, begrijpt u? Figuur 2. Weekgrafiek AEX-index Bron: BTAC Visuele Analyse, 8 juli 2014 Selectie aanbod Bundfuture Met Turbo's kunt u inspelen op een stijging en/of daling van de Bundfuture. Voor een compleet overzicht van het aanbod kijkt u op www.rbs.nl/markets. Selecteer in het Turbo/Booster pull down menu linksboven 'Bundfuture. Naam ISIN code Hefboom Bund Turbo Long 133,7 NL0010126934 9,07 Bund Turbo Long 139,6 NL0010653655 14,15 Bund Turbo Short 151,7 NL0010383485 19,47 Bund Turbo Short 156,6 NL0010660007 11,73 Figuur 3. Een selectie van het aanbod Bundfuture Turbo's. Bron: RBS, 8 juli 2014 2

Grondstoffenweekoverzicht In de kijker: zilver Een ounce zilver werd vorige week voor de vijfde week op rij duurder. Met een klim van bijna 13 procent sinds het dieptepunt van begin juni is de wanprestatie van de maand mei daarmee ruimschoots goedgemaakt. Zilver noteert nu 9 procent hoger dan begin 2014. Het metaal presteert daarmee in lijn met goud, dat het sinds de start van dit jaar nog net iets beter deed met een klim van bijna 10 procent. Thomson Reuters GFMS stelde in haar jaarlijkse World Silver Survey voor 2014 een gemiddelde zilverprijs van 19 dollar voorop. Vorig jaar bedroeg de prijs gemiddeld 23,79 dollar. Zilver sloot 2013 wel af met een verlies van bijna 36 procent, de grootste achteruitgang sinds 1895. In het voorjaar van 2011 piekte zilver nog op bijna 50 dollar per troy ounce. De mijnproductie steeg in 2013 voor het elfde opeenvolgende jaar met 3,4 procent naar bijna 820 miljoen troy ounce. Zilver wordt vooral als bijproduct van basismetalen als lood en zink en ook van goud gewonnen. De totale fysieke zilverconsumptie, investeringsvraag en industriële vraag gecombineerd, steeg met 13 procent naar 1,08 miljard troy ounce. Er was de jongste weken met name veel te doen rond de dagelijkse zilverfixing. Die komt op een gelijkaardige manier tot stand als de goudfixing via een proces waarbij de prijs twee keer per dag wordt gefixt na telefonisch overleg tussen verschillende banken. In het geval van goud bestaat die fixing al sinds 1919. De Londense zilverfixing vond voor het eerst in 1897 plaats. Deze fixingprijzen gelden als referentie voor de wereldhandel in beide edelmetalen, zowel wat de financiële transacties van beleggers betreft als de handel met mijnbouwgroepen. De omvang van de globale zilvermarkt wordt door CPM Group op 5000 miljard dollar geschat. In het geval van goud is dit zelfs 18000 miljard dollar. De voorbije maanden werden door de regelgevende autoriteiten heel wat manipulaties in de financiële sector blootgelegd waarbij ook de edelmetalen niet buiten schot bleven. Het begon met het schandaal rond de manipulatie van de London Interbank Offered Rate of Libor, een belangrijke referentierente voor verschillende types van financiële producten. Het onderzoek breidde zich vervolgens uit naar de forex markten (wisselkoersen) en dus ook goud en zilver. In het geval van goud kondigde de World Gold Council (WGC) een hervorming van de goudfixing aan om aan de bezwaren van de huidige methode tegemoet te komen. De WGC verenigt de belangrijkste goudproducenten en plant een open forum met alle belanghebbenden waaronder commerciële banken, vertegenwoordigers van centrale banken, goudmijnen en ook de Britse toezichthouder FCA (Financial Conduct Authority) Eén van de basisregels waaraan de nieuwe goudfixing moet voldoen, is dat de prijs in de toekomst gebaseerd moet zijn op reële transacties, en niet meer op door banken geafficheerde prijzen. Er moet met andere woorden ook effectief handel mogelijk zijn tegen de officiële prijs. Bovendien moeten alle transacties waarop de fixing is gebaseerd, ook gepubliceerd en geauditeerd worden. In het kort: Bij de zilverfixing is er een gelijkaardige hervorming op til. Deutsche Bank liet in januari al weten dat het zich vanaf augustus zal terugtrekken uit het fixingproces voor goud en zilver. Bij zilver blijven er dan maar 2 banken meer over, namelijk HSBC Holdings Plc en de Bank of Nova Scotia en dit is te weinig voor een prijsvormingsproces dat als referentie moet dienen. Bovendien gooide ook de London Silver Market Fixing Ltd., de dienstverlenende instantie achter de fixing, in mei al de handdoek in de ring. Het gevolg is dat op 14 augustus na 117 jaar de allerlaatste Londense zilverfixing zal plaatsvinden. Dit betekent ook dat er voor die datum een alternatief op poten dient te worden gezet. Tien organisaties dienden al een voorstel in bij de London Bullion Market Association (LBMA) om de publicatie van een referentieprijs voor zilver over te nemen, waaronder de London Stock Exchange (LSE), Chicago Mercantile Exchange (CME), ETF Securities en Thomson Reuters. Wat een en ander zal betekenen voor de evolutie van de prijzen is voorlopig nog een open vraag. In principe zou de impact niet al te groot mogen zijn, tenminste indien de overgang van het oude naar een nieuw systeem rimpelloos verloopt. Bronnen: Bloomberg, Mineweb (30/6-4/7) 3

Overzichten Top 5 Stijgers Turbo s en Boosters ISIN code Rendement Rendement sinds introductie BAM Turbo Short NL0010657854 81,14% 78,38% 19 mei 2014 PostNL Turbo Long NL0010659074 70,48% 44,44% 4 jun 2014 EUR/USD Booster Short NL0010656971 62,70% 41,12% 14 mei 2014 BAM Turbo Short NL0010282596 59,80% 37,12% 9 jan 2013 PostNL Turbo Long NL0010658993 46,27% 40,60% 2 jun 2013 Certificaten ISIN code Rendement Rendement sinds introductie Indonesië Certificaat NL0000290542 6,89% 101,20% 24 apr 2006 MSCI Golfregio Certificaat NL0006317604 5,87% -2,05% 25 jun 2008 Rusland Certificaat NL0000458180 4,00% 83,38% 29 nov 2004 Turkije Certificaat NL0000458198 3,99% 138,80% 29 nov 2004 Midden-Oosten Certificaat NL0000293025 3,26% 24,37% 10 nov 2006 Figuur 4. Top 5 stijgers periode periode 1 juli t/m 7 juli 2014. Deze tabel is gebaseerd op het gemiddelde van de bied- en laatkoers van RBS. Een actueel overzicht vindt u op de website: www.rbs.nl/markets. Bron: RBS, 8 juli 2014. Overzicht markten AEX 1,9% 418,7 420 418 416 414 412 410 408 406 404 Bund Future -0,1%146,84 148,0 Overzicht Volume/Omzet Onderliggende waarde Long Short Omzet(EUR) AEX 16.433.521 8.862.022 32.010.497 Brent Crude Oil Future 33.821 11.639 312.586 Bund Future 5.080 1.799 122.029 EUR/USD 68.898 93.187 322.411 Goud 152.389 119.887 1.734.756 Figuur 5. Overzicht Volume/Omzet, periode 1 juli t/m 7 juli 2014. Bron: RBS, 8 juli 2014. Webinars Long/Short-Ratio Turbo Ratio AEX 3,33 Brent Crude Oil Future 15,00 Bund Future -33,76 EUR/USD -5,39 Goud 6,95 Figuur 6. Long/Short-Ratio van uitstaande posities per 6 juli 2014. Bron: RBS, 8 juli 2014. 147,5 147,0 146,5 146,0 145,5 145,0 144,5 EUR/USD -0,4%1,3594 1,375 1,370 1,365 1,360 1,355 1,350 1,345 1,340 1,335 1,330 Momenteel is er een zomerstop voor wat betreft de webinars. Vanaf september 2014 zal u weer de mogelijkheid hebben u in te schrijven voor webinars met verschillende onderwerpen en uiteenlopende beleggings- en productspecialisten. U kunt eerdere webinars in het archief terugzien. Dat is met name interessant als u op zoek bent naar productuitleg. Kijkt u daarvoor op www.webinar.nl/rbs en klikt u vervolgens op het tabblad archief. Brent Crude Olie Future -2,3% 110,64 114,0 113,5 113,0 112,5 112,0 111,5 111,0 110,5 110,0 109,5 Figuur 7. De prestaties van belangrijke markten van 27 juni t/m 4 juli 2014. Bron: Bloomberg, 4 juli 2014. 4

Risico s De aanschaf van Turbo s en Certificaten brengen bepaalde risico s met zich mee, zoals prijsrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. Turbo s en Certificaten zijn daarom niet geschikt voor iedere belegger. Het is van belang dat u de kenmerken en risico s van deze producten begrijpt voordat u een beleggingsbeslissing neemt. Tevens dient u zorgvuldig af te wegen of de Turbo s en Certificaten geschikt zijn voor u gezien uw ervaring, beleggingshorizon, overige beleggingen, financiële positie, risico-bereidheid en andere relevante omstandigheden. In geval van twijfel, dient u professioneel advies in te winnen. Deze nieuwsbrief dient slechts ter informatie en is geen aanbieding of een uitnodiging tot het doen van een aanbieding van Turbo s of Certificaten. Het aanbod van Turbo s en Certificaten vindt uitsluitend plaats op basis van het respectievelijke basisprospectus, eventuele bijbehorende supplementen en de definitieve voorwaarden. De beslissing om Turbo s en Certificaten te kopen moet dan ook op basis van deze documenten worden gemaakt. Deze documenten zijn kosteloos verkrijgbaar via www.rbs.nl/ markets. Deze paragraaf bevat slechts een overzicht van de belangrijkste risico s. Lees voor een volledig overzicht het respectievelijke basisprospectus. Turbo s en Warrants zijn beleggingsinstrumenten voor actieve en ervaren beleggers. Door de hefboom is een belegging in Turbo s en Warrants risicovoller dan een directe belegging in de onderliggende waarde. Hoe hoger de hefboom die men kiest, hoe sneller een beweging van de onderliggende waarde doorwerkt in de waarde van de Turbo en de Warrant. Het stop loss-niveau van een Turbo kan wijzigen, waardoor bij een wijziging het stop loss-niveau dichter bij de koers van de onderliggende waarde kan komen. Bij indices zullen deze wijzigingen in periodes waarin veel dividend wordt uitgekeerd, groter zijn. De koers van een Certificaat volgt in principe één-op-één de prestaties van de onderliggende waarde, maar kan hiervan afwijken doordat de beheerkosten (jaarlijks) in rekening worden gebracht en door de marktbeweging van vraag en aanbod. Bij alle beleggingsinstrumenten kan gedurende zowel de looptijd als op de afloopdatum de volledige inleg verloren gaan. Veranderingen van de wisselkoersen van onderliggende waarden die niet in euro zijn genoteerd, beïnvloeden de waarde van de in euro genoteerde producten. Een stijging van de lokale valuta ten opzichte van de euro zal een positief effect hebben, een daling een negatief effect. Beleggen in aandelenmarkten van opkomende markten gaan gepaard met extra risico s op politiek, economisch, de sociaal en juridisch gebied. Daarnaast ontbreekt door gebrekkige beschikbaarheid van financiële verslaggeving en andere data in sommige markten transparantie. Ongunstige ontwikkelingen hebben hierdoor vaak een sterk negatieve invloed hebben op de waarde van beleggingen in opkomende markten. Beleggen in grondstoffen gebeurt meestal door middel van termijncontracten Door te beleggen in termijncontracten en deze op tijd te verkopen kan fysieke levering van een grondstof worden voorkomen. Wanneer een belegger voor lange termijn in een bepaalde grondstof belegt, dient hij/zij het termijncontract voor het aflopen door te rollen naar een termijncontract met een langere looptijd. Het doorrollen van termijncontracten kan rendement opleveren of juist rendement kosten. Dit is afhankelijk van de termijnmarkt en staat los van veranderingen van de spotprijs van de desbetreffende grondstof. Wanneer een termijncontract afloopt, zal de prijs daarvan de actuele spotprijs benaderen. Bij het doorrollen wordt het aflopende contract verkocht en het volgende contract gekocht. Het verschil tussen opeenvolgende termijnprijzen kan een negatief rendement opleveren voor de belegger. Turbo s en Certificaten worden uitgegeven door The Royal Bank of Scotland [plc. Beleggers lopen kredietrisico op deze bank. Dit betekent dat in geval van insolventie van de uitgevende instelling beleggers in Turbo s en Certificaten mogelijk minder terugkrijgen dan hun initiële belegging en in het slechtste geval zelfs hun gehele belegging verliezen. Turbo s en Certificaten worden gehouden via het bewaringssysteem van Euroclear Nederland en zijn daardoor afgescheiden van het vermogen van de uitgevende instelling. Het Nederlandse depositiogarantiestelsel is niet op Turbo s en Certificaten van toepassing. Beleggers krijgen met een belegging in Turbo s en Certificaten geen eigendom in onderliggende waarde daarvan. Turbo s en Certificaten worden genoteerd op Euronext Amsterdam met RBS als market maker. Dat wil zeggen dat RBS onder normale marktomstandigheden tijdens beursuren van Euronext Amsterdam, van 9:05 uur tot 17:30 uur bereid is om Turbo s en Certificaten te kopen en te verkopen. Hierdoor is het mogelijk om onder normale marktomstandigheden tijdens genoemde beursuren de Turbo s en Certificaten te kopen of verkopen. De prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te kopen wordt de biedprijs genoemd en de prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te verkopen wordt de laatprijs genoemd. Het verschil tussen de bied- en laatprijzen wordt de spread genoemd. Gedurende de looptijd van een Turbo of een Certificaat kan de spread aan rbs.nl/markets wijziging onderhevig zijn. Bijvoorbeeld, indien er belangrijke cijfers worden gepubliceerd zoals jaarcijfers of macroeconomische cijfers kan de spread (tijdelijk) wordt vergroot. Actuele informatie over de bied- en laatprijzen gehanteerd durende de looptijd van Turbo s en Certificaten treft u aan op de relevante product pagina van de website www.rbs.markets. nl. Door bijzondere omstandigheden kan het voorkomen dat RBS geen prijzen afgeeft. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren indien de handel in de onderliggende waarde wordt stilgelegd, een Turbo of een Certificaat is uitverkocht, indien in korte tijd een groot aantal orders wordt geplaatst, er een storing in het handelssysteem van RBS is opgetreden, er een storing is opgetreden in het handelssysteem van Euronext Amsterdam of de beurs waarop de onderliggende waarde wordt verhandeld of indien er extreme marktomstandigheden zijn. Indien RBS geen prijzen afgeeft kan het zijn dat het niet mogelijk is om een Turbo of een Certificaat te kopen of te verkopen of niet tegen de door u gewenste prijs. Dit laatste kan zich voordoen omdat u in dergelijke situaties voor koop en verkoop afhankelijk bent van andere beleggers die willen kopen of verkopen. Disclaimer RBS Dit document is opgesteld door The Royal Bank of Scotland plc of haar dochtervennootschappen of groepsondernemingen ( RBS ). Alle informatie in dit document is gebaseerd op informatie afkomstig van RBS en van andere instellingen die als betrouwbaar gelden. RBS geeft in dit document een getrouwe reproductie van dergelijke informatie, echter RBS biedt geen garantie voor de juistheid van de getoonde gegevens verkregen van derden. Geen garantie of zekerheid in welke vorm ook, expliciet of impliciet, wordt gegeven met betrekking tot de volledigheid en juistheid van de informatie opgenomen in dit document. RBS accepteert geen enkele verplichting om enige informatie opgenomen in dit document te herzien of te corrigeren. Geen handelen of nalaten van RBS of haar directeuren, werknemers, agenten of andere vertegenwoordigers met betrekking tot de informatie opgenomen in dit document vormt, of wordt geacht te vormen, een verplichting of garantie van RBS of enig ander persoon. Indicatieve prijzen of analyses in dit document zijn ter goede trouw opgesteld, uitgekozen en beoordeeld en derhalve wordt geen garantie gegeven ten aanzien van de juistheid, volledigheid en redelijkheid van deze prijsopgaven of analyses. Onverminderd de juridische verantwoordelijkheid voor informatievoorziening, accepteert RBS geen enkele vorm van aansprakelijkheid voor kosten, schade en claims ontstaan uit, of in verband met, een belegging in effecten beschreven in dit document. RBS en/of haar dochtervennootschappen of groepsvennootschappen, verbonden vennootschappen, werknemers of klanten kunnen een belang in financiële instrumenten hebben zoals de effecten beschreven in dit document of daaraan gerelateerde financiële instrumenten. Een dergelijk belang kan omvatten het handelen, aanhouden, onderhouden van een markt in zulke instrumenten als ook het verschaffen van bank-, krediet- en andere financiële diensten aan een vennootschap of de uitgevende instelling van de effecten en financiële instrumenten beschreven in dit document. RBS treedt met betrekking tot een transactie, de effecten of andere verplichtingen beschreven in dit document, niet op als financiële adviseur of in een fiduciaire rol. RBS geeft met betrekking tot geen enkele jurisdictie een garantie of advies over fiscale, juridische en boekhoudkundige zaken. Dit document is niet bedoeld voor de distributie of het gebruik door enig persoon of enititeit in een jurisidictie of land waarin een dergelijke distributie of gebruik in strijd is met locale wet- en regelgeving. De informatie opgenomen in dit document is eigendom van RBS en is verstrekt op verzoek van een geselecteerd aantal ontvangers en mag niet (geheel of gedeeltelijk) worden verstrekt of anderszins gedistributeerd aan een andere derde partij zonder de schriftelijke toestemming van RBS. Verenigde Staten van Amerika: Dit document is uitsluitend bestemd voor verstrekking aan major institutional investors zoals gedefinieerd in Rule 15a-6 van de Amerikaanse Exchange Act van 1934, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de Exchange Act ) en mag niet worden verstrekt aan andere Amerikaanse ingezetenen. Elke Amerikaanse major institutional investor die deze informatie ontvangt en komt door het ontvangst ervan overeen dat hij de informatie in dit document niet zal verstrekken of anderszins distributeren aan anderen. De effecten zoals hierin beschreven zijn en zullen niet worden geregistreerd zoals bedoeld in de de Amerikaanse Securities Act van 1933, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de Securities Act ) en mogen niet worden aangeboden of verkocht in de Verenigde Staten van Amerika, tenzij aan qualified institutional buyers (gekwalificeerde institutionele beleggers) in lijn met Rule 144A of op grond van een andere vrijstelling van of het niet van toepassing zijn van de registratieverplichting van de Securities Act. De aanbieding of verkoop van de effecten of transacties in de effecten kunnen verder beperkt worden door toepasselijke wet- en regelgeving van de Verenigde Staten of van haar afzonderlijke staten. Potentiële beleggers dienen zichzelf daarom op de hoogte te stellen van en juridische beperkingen bij het aangaan van transacties na te leven. Potentiële beleggers dienen zich te realiseren dat de effecten mogelijk niet geschikt zijn voor alle beleggers. The Royal Bank of Scotland plc staat in het Verenigd Koninkrijk onder toezicht van de Prudential Regulation Authority en de Financial Conduct Authority en haar activiteiten in Nederland vallen onder het gedragstoezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Behalve in landen waarin dit wettelijk is vereist is de inhoud van dit document is niet beoordeeld door toezichthouders in de landen waarin dit document wordt verstrekt. In geval van twijfel over de inhoud van dit document dient onafhankelijk professioneel advies te worden ingewonnen. The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm ook van de inhoud van deze nieuwsbrief is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. De nieuwsletter bevat merken van The Royal Bank of Scotland Group plc en andere vennootschappen binnen de RBS groep. De merken omvatten onder andere het logo van The Royal Bank of Scotland en de merknamen The Royal Bank of Scotland en RBS. Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de indices genoemd in dit document behoren toe aan de relevante Index sponsoren (de Index Sponsoren ). De relevante Index Sponsoren zijn op generlei wijze betrokken bij de totstandkoming of verkoop van de producten genoemd in dit document, noch wordt door hen enig advies tot aankoop van deze producten gegeven. TURBO en BOOSTER zijn merknamen van The Royal Bank of Scotland Group plc. Disclaimer Technische Analyse & Turbo Tip / Grondstoffen Weekoverzicht / Marktfocus Het onderdeel technische analyse wordt verzorgd door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. ("BTAC") en uitgebracht door RBS. Nico Bakker is bestuurder van BTAC en is een onafhankelijk analist. RBS en BTAC zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Bakker TAC in ruil voor een financiële vergoeding technische analyse verzorgd en bepaalde promotionele activiteiten verricht. De technische analyses van BTAC zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Het onderdeel Grondstoffenweekoverzicht wordt verzorgd door Falesia bvba ("Falesia") en uitgebracht door RBS. Koen Lauwers is bestuurder van Falesia en is een onafhankelijk analist. RBS en Falesia zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Falesia in ruil voor een financiële vergoeding de grondstoffen weekoverzichten verzorgd. De grondstoffen weekoverzichten van Falesia zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies (de grondstoffen weekoverzichten en de technische analyses worden hierna gezamelijk de "artikelen" genoemd). Het onderdeel Marktfocus wordt verzorgd door Active Hedge Group B.V. en uitgebracht door RBS. De in dit document opgenomen standpunten en vooruitzichten zijn door Active Hedge Group B.V. gegeven in haar hoedanigheid van onafhankelijk analist. RBS en Active Hedge Group B.V. zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Active Hedge Group B.V. in ruil voor een financiële vergoeding analyses verzorgd en bepaalde promotionele activiteiten verricht. De analyses van Active Hedge Group B.V. zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Iedere (potentiële) investering dienen beleggers te toetsen aan hun persoonlijke beleggersprofiel en te bespreken met hun adviseur. De in de artikelen genoemde standpunten en vooruitzichten zijn door respectievelijk BTAC gegeven in zijn hoedanigheid als technisch analist, door Koen Lauwers gegeven in zijn hoedanigheid als intermarket analist en door Active Hedge in hun hoedanigheid als onafhankelijk analist. RBS kan van tijd tot tijd producten uitgeven die dezelfde onderliggende waarden kunnen hebben als de financiële instrumenten besproken in de artikelen. RBS heeft echter geen enkele betrokkenheid bij, op welke manier dan ook, invloed op, zeggenschap over of inspraak in van de totstandkoming van de artikelen van of namens respectievelijk BTAC, Falesia of Active Hedge of een aan BTAC, Falesia of Active Hedge gelieerde onderneming of persoon. RBS is niet verantwoordelijk voor de volledigheid, juistheid en geschiktheid voor welke doeleinden dan ook en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid in verband met de artikelen van BTAC, Falesia of Active Hedge of een aan BTAC, Falesia of Active Hedge gelieerde onderneming of persoon.". 5