Rekeningen budgetbeheer en rekeningen schuldbemiddeling Technische fiche Een krachtig instrument voor een efficiënte budgetassistentie Binnen Belfius Bank staat een speciale cel in voor het beheer van de sociale rekeningen. In geval van problemen of vragen, contacteer Cel Beheer sociale rekeningen bij voorkeur via mail: sociale-rekeningen@belfius.be Tel.: 02 222 90 75 Fax: 02 222 25 87 Collinummer 11/SR Pachecolaan 44 1000 Brussel
TECHNISCHE FICHE In houd stafel 1. Kenmerken 2 2. Rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling 2.1 Principe 2 2.1.1 Definitie 2 2.1.2. Voordelen 3 2.2 Verrichtingen op de rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling 3 2.2.1.. Soorten verrichtingen die door de rekeninghouder kunnen worden uitgevoerd 3 2.2.2.. Soorten verrichtingen die door de beheerder kunnen worden uitgevoerd 3 2.3 Debet Tarifering Rentevoeten 4 2.3.1. Debet 4 2.3.2. Tarifering 4 2.3.3. Creditrentevoet 4 3. Afnamerekening 4 3.1. Principe 4 3.2. Doel van de afnamerekening 4 3.3. Verrichtingen 5 3.4 Tarifering 5 3.5. Beslag op deze rekening 5 3.6. Overzichtstabel 5 4. Opening van de groeperingsrekening 6 4.1. Principe 6 4.2. Type van rekening 6 4.3. Doel van de rekening 5 4.4. Opening 6 4.5. Te verstrekken documenten 6 4.6. Werkingsdocumenten 6 5. Opening van de individuele rekening budgetbeheer /schuldbemiddeling 6 Opening via BelfiusWeb 6 Uitzonderlijke manuele procedure Onbekwaamheid tot ondertekenen 7 6. Afsluiten van een rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling en/of afnamerekening 7 6.1. Afsluiten via BelfiusWeb 8 6.2. Uitzonderlijke manuele procedure 8 7. Wijzigen van een rekening 8 7.1. Veranderen van instelling 8 7.2. Toevoegen van een medehouder op de rekening 8 7.3 Schrappen van een medehouder 8 7.4 Wijzigen van kantoor 8 1
1 Kenmerken Het beheer van het budget van personen met financiële moeilijkheden behoort tot de diensten die u dagelijks verstrekt. Om u in die taak bij te staan, stelt Belfius een eenvoudig en veilig instrument te uwer beschikking: de systemen budgetbeheer en schuldbemiddeling. Het betreft systemen voor het beheer van de tegoeden van personen die met financiële moeilijkheden kampen en die ter zake de bijstand van uw instelling inroepen. In het kader van de schuldbemiddeling, is de bemiddelaar door een vonnis aangesteld. Het budgetbeheer/de schuldbemiddeling biedt u de mogelijkheid om in naam van deze personen te handelen en al hun financiële verrichtingen uit te voeren, bijvoorbeeld de uitvoering van al hun betalingen of de registratie van hun ontvangsten, zonder nieuwe schulden te laten ontstaan. De verrichtingen worden uitgevoerd via individuele rekeningen die geopend zijn op naam van de persoon die begeleid wordt en uitsluitend worden beheerd door de door u aangewezen volmachthebbers. Deze rekeningen zorgen ervoor dat u zich niet kunt vergissen tussen de verschillende budgetten die u beheert. Deze begeleiding gebeurt discreet om de relaties van de bijstandtrekkers met hun gebruikelijke schuldeisers (hun werkgever, de eigenaar van hun woning enz.) niet te schaden. Ze heeft ook een educatieve rol om op termijn naar een autonoom beheer te kunnen terugkeren. Om een bepaalde financiële zelfstandigheid te bieden aan de begeleide persoon, kan er een afnamerekening met bankkaart gelinkt worden aan de rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling. Via deze afnamerekening, waarop de beheerders van de rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling regelmatig fondsen storten, kan de rekeninghouder zijn dagelijkse uitgaven met de bankkaart doen. De instelling kan deze afnamerekening raadplegen via BelfiusWeb en kan zo het besteden van dit zakgeld door de begeleide persoon omkaderen. Het kan dus nuttig zijn om een dergelijke rekening te openen: - hetzij ingeval de begeleide persoon niet in staat is om een gewone zichtrekening waarop het zakgeld gestort wordt; te beheren; - hetzij ingeval de instelling in staat wil zijn om het gebruik van de rekening aandachtig op te volgen vanuit een pedagogische invalshoek. 2. Rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling 2.1. Principe 2.1.1. Definitie We bieden een zichtrekening van het type 063- aan (rekening budgetbeheer / schuldbemiddeling ): - geopend op naam van de persoon die begeleid wordt; - op verzoek van uw instelling; - met exclusief beheer van de rekening door de instelling; - gratis voor de instelling; - de begeleide personen betalen een trimestrieel forfait. 2
2.1.2. Voordelen - U opent een rekening per begeleid persoon, zodat het personeel de gelden overzichtelijk kan beheren; - De rekening wordt geopend op naam van de persoon die begeleid wordt, waardoor deze rekeningen zonder problemen uit de boekhouding van de instelling kunnen worden gehouden; - Als beheerder ontvangt u in tweevoud gedetailleerde rekeningafschriften (een exemplaar voor de instelling en een exemplaar voor de persoon die begeleid wordt). Dankzij de kopie kunt u de rekeninghouder op de hoogte brengen van de bewegingen op zijn rekening en hem vertrouwd maken met het beheer van zijn inkomsten. De afschriften die bestemd zijn voor uw instelling kunnen, op uw vraag, elektronisch opgestuurd worden in pdf formaat (PaPyRus) via BelfiusWeb in plaats van onder de vorm van papier. Wij raden u aan om voor PaPyRus te kiezen (efficiënter voor de archivering en eventuele latere opzoekingen). - Alle inkomsten van de persoon die budgetassistentie geniet (pensioen, kinderbijslag, bestaansminimum, sociale steun) kunnen zonder problemen op de rekening worden gestort, vermits deze laatste geopend is op naam van de begunstigde; - Het beheer van deze rekeningen (aanvraag tot opening of afsluiting van individuele rekeningen, verrichtingen, raadpleging van het saldo, de historiek enz.) gebeurt via BelfiusWeb; - U kunt ook rekeningen budgetbeheer / schuldbemiddeling openen van het type spaarrekening, effectendossier en termijnrekening. 2.2 Verrichtingen op de rekeningen budgetbeheer/schuldenregeling 2.2.1. Soorten verrichtingen die door de rekeninghouder kunnen worden uitgevoerd - Bij de opening van de rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling, tekent de rekeninghouder een volmacht, waarbij hij zijn (haar) handtekeningbevoegdheid op deze rekening intrekt en het beheer ervan volledig overdraagt aan de instelling. - De rekeninghouder kan geen enkele verrichting op zijn rekening budgetbeheer / schuldbemiddeling uitvoeren. - Geen enkele opvraging van de budgetbeheerrekening/rekening schuldbemiddeling is toegestaan. - De rekeninghouder kan geen enkel werkingsdocument bestellen: geen kaart, geen cheque, geen overschrijvingsformulieren. 2.2.2. Soorten verrichtingen die door de beheerder kunnen worden uitgevoerd De beheerder kan alle door hem noodzakelijk geachte verrichtingen alleen uitvoeren: - betalingen (overschrijvingen) uitvoeren - inkomsten ontvangen - doorlopende opdrachten invoeren - domiciliëringen (Sepa Direct Debit) laten aanbieden op de rekening door de schuldeisers - bedragen overmaken op de rekening die de persoon gebruikt om zijn dagelijkse uitgaven te doen: hetzij een rekening geopend door de persoon zelf, hetzij een afnamerekening. Hij heeft toegang tot deze rekening via BelfiusWeb: Hij heeft geen recht op: - een bankkaart; - cheques. 3
2.3. Debet Tarifering Rentevoeten 2.3.1. Debet - De beheerder moet de geldmiddelen als een goede huisvader beheren en erop toezien dat de rekening niet in debet gaat. - Op deze rekening wordt geen enkele kredietopening toegekend. 2.3.2.. Tarifering - De rekening budgetbeheer is gratis voor de instelling. - De houder van de rekening moet kosten betalen. 2.3.3 Creditrentevoet - De creditrentevoet toegekend op de zichtrekening is dezelfde als die welke op de gewone rekeningen voor particulieren wordt toegepast. - De basiscreditrentevoet en de getrouwheidspremie toegekend op een sociale spaarrekening komen overeen met de basisvoorwaarden die worden toegekend op de Classic-spaarrekeningen van de privécliënteel (niet de rentevoeten van de hoogrentende spaarrekeningen). - Deze rentevoeten kunnen evolueren in functie van de marktvoorwaarden. 3. Afnamerekening 3..1. Opening - Indien nodig, kan er, naast de rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling, een afnamerekening geopend worden op naam van de te begeleiden persoon. Op deze rekening kan het geld gestort worden dat hij nodig heeft om te kunnen leven. - Deze rekening wordt uitsluitend door hem beheerd. Hij ontvangt een bankkaart waarmee hij verrichtingen op zijn rekening kan doen. 3..2. Doel van de afnamerekening - Wanneer een gewone zichtrekening niet kan gebruikt worden om het leefgeld op te storten, dan kan een afnamerekening geopend worden op naam van de begeleide persoon. - Dergelijke rekening kan geopend worden vanuit een pedagogisch standpunt: de beheerder van de rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling kan zo stelselmatig een grotere budgettaire autonomie geven aan de begeleide persoon. Zo kan hij aan deze persoon een bepaald budget toekennen om een deel van de uitgaven te beheren en toch het saldo en de verrichtingen op de rekening consulteren via BelfiusWeb. - Dankzij deze rekening kan de begeleide persoon met zijn bankkaart (Bancontact/Maestro) betalingen doen in de handelszaken en geld opnemen aan de bankautomaten. - De begeleide persoon kan ook toegang vragen tot Belfius Direct Net en, dankzij de kaart die gelinkt is aan zijn rekening on line-betalingen (overschrijvingen) doen. Hij kan ook op om het even welk moment het saldo van zijn rekening consulteren. 4
3.3. Verrichtingen De rekeninghouder kan volgende verrichtingen uitvoeren: - Betalingen: o aan Bancontact-betaalautomaten; o aan SSB-automaten (overschrijvingen); o via Belfius Direct Net (overschrijvingen) - Opvraging in contanten: o Aan de Self-Service Bankingautomaten (SSB), aan de geldautomaten van de andere banken en Bancontact-automaten op het Belgisch grondgebied. o Afhalingen aan het loket zijn enkel toegelaten na akkoord van het OCMW aan de hand van het document Attest voor het realiseren van een afname aan het loket (FOPU 1249) en af te geven in kantoor. o Beperkt tot 650 EUR per dag en 2 500 EUR per week, bedrag dat indien nodig verhoogd kan worden tot 2 500 EUR per dag en 10 000 EUR per week via het document FOPU 0002 Wijzigingen limieten debetkaart. - Stortingen: o Aan de SSB-automaten, op voorwaarde dat de houder van de rekening face-toface geïdentificeerd werd in een Belfius-kantoor. Dit moet slechts éénmaal gebeuren. - Inning van nationale betaaldocumenten (cheques, circulaire cheques, enz.); - Doorlopende opdrachten 3.4. Tarifering - De afnamerekening is gratis voor de instelling. - Er wordt aan de houder van de afnamerekening een maandelijkse beheersforfait aangerekend. Dit forfait wordt gedebiteerd van de rekening Budgetbeheer/Schuldbemiddeling. 3..5. Beslag op deze rekening - Sinds 1 januari 2007, beschermt de wet, gedurende een periode van 30 dagen (met pro rata temporis van 1/30e per dag) de inkomsten die bedoeld worden in artikelen 1409, 1, 1409bis, 1409, 1 bis, 1410, 1 en 1410 2 van het Gerechtelijk Wetboek, wanneer deze op een rekening gestort worden en voor zover de opdrachtgever in de eerste drie posities van de vrije mededelingszone de specifieke code /A/, /B/ of /C/ vermeld heeft. Voor bijkomende informatie hierover verwijzen we naar de rubriek beschermde inkomsten in het Doc center Sociale Producten van BelfiusWeb/PubliLink. - Automatische saldocompensatie voor alle vroegere schuldvorderingen die aan Belfius Bank verschuldigd zijn. 3.6 Overzichtstabel - Voor de Overzichtstabel met de verrichtingen die de rekeninghouder mag doen Producten die hij mag hebben, klik hier. 5
4 Opening van de groeperingsrekening 4.1. Principe Zodra de instelling een beroep wenst te doen op het systeem budgetbeheer (of het systeem schuldbemiddeling), moet het vooraf op zijn naam een groeperingsrekening budgetbeheer/schuldbemiddeling openen. 4.2. Type van rekening - Het betreft een 068 zichtrekening geopend op naam van de instelling. - Deze rekening wordt beheerd door de instelling. 4.3. Doel van de rekening - Een link creëren tussen alle rekeningen budgetbeheer/schuldbemiddeling die geopend werden op verzoek van dezelfde instelling. - Biedt de instelling de mogelijkheid toegang te hebben tot alle rekeningen budgetbeheer/schuldbemiddeling via BelfiusWeb. - Biedt de instelling de mogelijkheid de rekeningen budgetbeheer/schuldbemiddeling te onderscheiden van de rekeningen systeem i, de socialebijstandsrekeningen... 4.4. Opening De groeperingsrekening wordt, op vraag van de instelling, geopend in de hoofdzetel van Belfius. 4.5. Te verstrekken documenten De instelling wordt gevraagd om volgende documenten te mailen naar servicingbpcb@belfius.be: - FOPU 1230 openingsdocument getekend door de personen die de instelling mogen vertegenwoordigen en getekend door alle volmachthebbers aangeduid door de instelling. 4.6. Werkingsdocumenten - De beheerders (= volmachthebbers) kunnen eventueel op de 068 rekening een bankkaart aanvragen (enkel privé instelling) en dit voor zover de handtekeningregels dit toelaten (individuele handtekening). - Ze kunnen verrichtingen uitvoeren via BelfiusWeb, voor zover de handtekeningregels dit toelaten. 6
5. Opening van de individuele rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling 5.1 Opening via BelfiusWeb De rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling en/of afnamerekening wordt geopend door de instelling (beheerders) via BelfiusWeb: Start BelfiusWeb > Via een groep: selecteer de groeperingsrekening die is geopend voor budgetbeheer/schuldbemiddeling > opening en volg de instructies op uw scherm. Zie handleiding. 5.2.. Uitzonderlijke manuele procedure De manuele procedure voor het openen van een rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling is enkel mogelijk voor het openen van een rekening voor een minderjarige Bij een aanvraag tot opening van een budgetbeheerrekening/schuldbemiddeling moeten volgende documenten opgestuurd worden: - het openingsdocument FOPU 1242 (budgetbeheer/schuldbemiddeling en/of afnamerekening) - het document identificatie cliënt FOPU 1100 + vermelding fiscale woonplaats (CRS) - een kopie van de identiteitskaart van de rekeninghouder, - vonnis schuldbemiddeling (enkel bij opening rekening schuldbemiddeling) - indien houder minderjarig is en voogd is aangesteld bijkomend: - vonnis aanstelling voogd bij minderjarigen, - een kopie van de identiteitskaart van de voogd - adresbewijs van de voogd - indien houder minderjarig is en geplaatst onder voogdij, bijkomend: - attest van plaatsing Deze documenten moeten gemaild worden naar de dienst Sociale Rekeningen : socialerekeningen@belfius.be. 5.3. Onbekwaamheid tot ondertekenen Indien de houder van de rekening fysiek onbekwaam is om te ondertekenen en er is geen voorlopige bewindvoerder of voogd aangesteld, dan moet er een eenmalige mandataris aangeduid worden via het document eenmalig mandaat tot ondertekenen (FOPU 0986). De eenmalige mandataris is een lid van de familie of vriendenkring, maar mag geen mandataris zijn op de groeperingsrekening (068). Dit document moet door twee getuigen (eventueel familie of medewerkers van de instelling) ondertekend worden. 7
6. Afsluiting v an een rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling en/of afnamerekening 61. Afsluiting via Belfius Web - De aanvraag tot afsluiting van een rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling moet ingevoerd worden via BelfiusWeb, in de module Sociale diensten. - Bij afsluiting van de rekening budgetbeheer wordt de afnamerekening automatisch geschrapt. - Zie handleiding 6.2 Uitzonderlijke manuele procedure De manuele procedure voor het afsluiten van een rekening budgetbeheer/schuldbemiddeling is enkel mogelijk voor een rekening op naam van een minderjarige, via het document FOPU 1241 Aanvraag tot wijziging. 7. Wijzigen van een rekening 7.1. Verandering van instelling - Deze verandering is mogelijk via het document FOPU 1241 aanvraag tot wijziging getekend door de oude en de nieuwe instelling. De groeperingsrekening(en) van de nieuwe instelling en het adres moet(en) duidelijk vermeld zijn op het document. - Mail dit document naar de dienst Sociale Rekeningen : sociale-rekeningen@belfius.be - De begeleide persoon behoudt dezelfde rekeningnummers, bankkaart en code. 7.2. Toevoeging van een medehouder op de rekening Deze toevoeging is mogelijk via het document FOPU 1241 Aanvraag tot wijziging. Dit document moet getekend worden door de beide medehouders en de beheerder van de instelling. Ten slotte moet een kopie van de identiteitskaart van de nieuwe medehouder en het identificatiedocument FOPU 1100 bijgevoegd worden. Al deze documenten moeten gemaild worden naar de dienst Sociale Rekeningen : sociale-rekeningen@belfius.be. 7.3 Schrappen van een medehouder Deze schrapping is mogelijk via het document FOPU 1241 Aanvraag tot wijziging. Dit document moet getekend worden door de beide medehouders en de beheerder van de instelling. 7.4. Wijziging van kantoor De aanvraag tot wijziging van het kantoor kan onmiddellijk ingevoerd worden via BelfiusWeb, in de module Sociale diensten. 8