Er zijn na de opheffing van de erkenning van de Fatih-moskee in Beringen nog 27 erkende moskeeën in Vlaanderen. 12 daarvan behoren net als de Fatih-moskee tot het Diyanet-netwerk. De achtergrond van de overige 15 moskeeën is zeer divers. Daarnaast is de overgrote meerderheid van de moskeeën in Vlaanderen niet erkend of gesubsidieerd. Om erkend te worden moet aan volgende criteria worden voldaan: Volledigheid van het aanvraagdossier waaronder een financieel plan voor de komende drie jaar; Financiële leefbaarheid; Maatschappelijke relevantie, o.a. de wijze van inschakeling in de lokale gemeenschap van de gemeente; Naleving van de taalwetgeving; Inburgeringsplicht voor de bedienaars van de eredienst; Het weren van individuen uit de organisatie die (oproepen tot) handelen in strijd met de Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Deze criteria dienen blijvend gerespecteerd te worden. Om erkend te worden, moet volgende procedure worden doorlopen: Aanvraag tot erkenning door het representatief orgaan ; Controle op de volledigheid van het dossier door de Vlaamse administratie; Advies van de federale overheid (bevoegdheid van de FOD Justitie): Financieel aspect (m.b.t. betaling van de bedienaar van de eredienst); Veiligheidsaspect (onderzoek door de Staatsveiligheid); Advies van de gemeente- en/of de provincieraad; Beslissing tot al dan niet erkenning.
Dat betekent: Blijvend voldoen aan erkenningscriteria; Verkiezing van een bestuur; Opmaak meerjarenplan, budget, jaarrekening en jaarlijks rapport over de maatschappelijke relevantie ; Periodiek overleg met gemeente- en/of provincieoverheid. In concreto: Het bijpassen van eventuele exploitatieverliezen (door de provincie); Recht op tussenkomst bij investeringen in eredienstgebouw (door Vlaanderen); Recht op een betaalde bedienaar van de eredienst (door FOD Justitie). Als volgende zaken zich voordoen kan de erkenning worden opgeheven: De interne regels van de eredienst worden niet nageleefd; Er wordt niet langer voldaan aan de erkenningscriteria; Men blijft manifest in gebreke met zijn administratieve verplichtingen. Om de erkenning op te heffen moet volgende procedure worden doorlopen: De procedure wordt opgestart door de bevoegd minister, zijnde de Vlaams minister bevoegd voor Binnenlands Bestuur; Er wordt advies uitgebracht door het representatief orgaan, de lokale geloofsgemeenschap zelf en de gemeente- en provincieraad (termijn van 60 dagen); Eindbeslissing.
De deadline van de procedure liep vorige week af. Dit was ook al enkele keren ter spraken gekomen tijdens besprekingen in het Vlaams Parlement. Wanneer een journalist er dan vragen naar stelt, moet je ze ook beantwoorden. De informatie van de Staatsveiligheid was de aanleiding om de procedure tot intrekking van de erkenning op te starten en niet de reden van het intrekken van de erkenning. De reden is het antwoord dat we kregen van het moskeebestuur. De staatsveiligheid geeft enkel advies over het veiligheidsaspect wanneer de erkenningsprocedure wordt opgestart en focust daarbij op prioriteiten zoals veiligheid, extremisme, radicalisering en dergelijke meer. Minister Homans is bevoegd voor de erkenning van de lokale geloofsgemeenschappen en de Vlaamse erkenningscriteria en moet als bevoegd minister nagaan of deze criteria (blijvend) gerespecteerd worden: Volledigheid van het aanvraagdossier Financiële leefbaarheid Maatschappelijke relevantie (onder andere de wijze van inschakeling in de lokale gemeenschap van de gemeente = onder meer het bevorderen van de integratie.) Toepassing taalwetgeving Inburgeringsplicht voor de bedienaars van de eredienst Weren van individuen uit de organisatie die (oproepen tot) handelen in strijd met de Grondwet en EVRM Geen medewerking aan activiteiten of aan personen die in strijd zijn/handelen met de Grondwet en EVRM Van zodra we concrete indicaties krijgen over andere erkende Diyanet-moskeeën zullen we niet aarzelen onze verantwoordelijkheid op te nemen. De moskeeën worden individueel erkend. Een collectieve opheffing van de erkenning van alle erkende Diyanet-moskeeën is dus niet mogelijk. De mate waarin een erkende moskee blijft voldoen aan de erkenningsvoorwaarden moet dus moskee per moskee bekeken worden.
Voor de Fatih-moskee in Beringen beschikt de minister over concrete informatie om op basis van de Vlaamse erkenningscriteria de erkenning op te heffen. Intussen wordt ook het onderzoek naar het handhavingsproces opgestart met de bedoeling om op basis van de resultaten tot een duidelijkere handhavingsproces te komen, waarbij alle informatie die nodig is om te controleren of lokale geloofsgemeenschappen blijvend aan de criteria voldoen, beschikbaar is. De opheffing van de erkenning is eerder symbolisch van aard: wij hebben gedaan wat wij binnen de Vlaamse bevoegdheden konden en moesten doen. Niet alleen wordt de subsidiëring stopgezet, ook geven we een krachtig signaal dat we dit niet tolereren in Vlaanderen. De Fatih-moskee verliest haar subsidies en ook de imam kan niet langer rekenen op een toelage van de (federale) overheid. Minister Homans heeft, binnen de bevoegdheden die Vlaanderen heeft, gedaan wat ze kon. De moskee sluiten bijvoorbeeld, is niet haar bevoegdheid. Dat kan ze dus niet. Minister Homans is enkel bevoegd voor de erkenning van de moskeeën, niet voor het sluiten ervan. Minister Homans neemt binnen haar bevoegdheden dus haar verantwoordelijkheid op en heft de erkenning van de Fatih-moskee op. Zij weigert om de moskee, die eigenlijk fungeert als een propaganda-instrument van de Turkse staat, met het geld van de Vlaamse belastingbetaler te financieren. Wat er in de Fatih-moskee in Beringen gebeurt, is onaanvaardbaar en ontoelaatbaar. Dat staat los van dit debat. Dat een erkende moskee beter is dan een niet-erkende klopt alleen als men beschikt over een goed handhavingsproces en dat blijkt nu niet het geval te zijn. Om die reden wordt er ook een onderzoek opgestart naar het handhavingsproces. Rekening houdend met het huidige maatschappelijk klimaat en de realiteit waarin we leven, moet er in elk erkenningsdossier bijzondere voorzichtigheid aan de dag gelegd worden.
Zolang er op basis van de resultaten van het onderzoek geen duidelijk handhavingsproces uitgetekend werd, zullen er geen nieuwe lokale geloofsgemeenschappen erkend worden. Bij dat handhavingsproces moet alle informatie beschikbaar zijn die nodig is om te controleren of lokale geloofsgemeenschappen blijvend aan de criteria voldoen, en moet voor alle betrokken actoren duidelijk zijn welke informatie zij verwacht worden aan te leveren, aan wie, op welke manier en met welke periodiciteit. Er werden 43 dossiers door de moslimexecutieve doorgestuurd naar de federale overheid. 20 daarvan hebben gunstig advies gekregen van minister Geens. Het bestek van het onderzoek is uitgestuurd naar verschillende universiteiten. Het zou onverstandig zijn om daar een concrete deadline op te kleven als dat zou betekenen dat er daardoor geen onafhankelijk, diepgaand wetenschappelijk onderzoek mogelijk zou zijn. De bevoegdheid van minister Homans is de erkenning van moskeeën in Vlaanderen. De minister is niet bevoegd voor de niet-erkende moskeeën, die bijgevolg ook geen subsidies ontvangen. Als er zich in moskeeën problemen stellen op vlak van radicalisering of er staatsondermijnende activiteiten plaatsvinden, is het aan de Staatsveiligheid om deze problemen op te volgen en aan te pakken. Deze dienst valt onder de bevoegdheid van minister van Justitie Koen Geens. Het gemeentebestuur is via de burgemeester bevoegd voor het handhaven van de openbare orde. Als zich op dat gebied problemen stellen, door bijvoorbeeld manifestaties, bijeenkomsten, enzovoort, treden wij uiteraard op in overleg met de politiediensten. Onderstaand vindt u een lijst van erkende moskeeën (waarvan 13 (nu 12) behorende tot Diyanet). Antwerpen Mehmet Akif, Antwerpen (DIYANET) Antwerp Islamic Association, Antwerpen Ensar, Mol De Koepel, Antwerpen
Attaqwa, Deurne Innerlijke Vrede, Antwerpen Limburg Selimiye, Heusden-Zolder (DIYANET) Badr, Hasselt Yesil Camii, Houthalen-Helchteren (DIYANET) Yunus Emre, Genk (DIYANET) Hassan Ebno Tabit, Genk Sultan Ahmet, Heusden-Zolder Fatih, Beringen (DIYANET) Yildirim Beyazit Camii, Genk (DIYANET) Selimiye Camii, Lommel (DIYANET) Al Mouhsinine, Bilzen Mevlana Camii, Genk (DIYANET) Barmhartig, Sint-Truiden Fatih, Genk (DIYANET) Oost-Vlaanderen Yavuz Sultan Selim, Ledeberg (DIYANET) Hicret Camii, Sint-Niklaas (DIYANET) Tevhid Camii, Gent Ensarija, Gent Kevser, Aalst (DIYANET) Vlaams-Brabant Beraat, Diest (DIYANET) Al Ihsaan, Leuven West-Vlaanderen Assounah, Waregem Jamia Islamia, Oostende